همایش «انتقال فناوری و بومی سازی کاتالیست های صنایع پالایشی، پتروشیمی و گاز» برگزار شد:
نقش کلیدی کاتالیست در اقتصاد کشور
مشعل: همایش «انتقال فناوری و بومی سازی کاتالیست های صنایع پالایشی، پتروشیمی و گاز» با هدف انتقال فناوری، بومی سازی و سرمایه گذاری در تولید کاتالیست در داخل کشور با هم افزایی توان داخلی و مشارکت یک شرکت خارجی به همت مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفت ایران برگزار شد.در این همایش که روز سه شنبه (19 تیر) برگزار شد، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی و مدیران عامل پالایشگاه های شازند و شیراز حضور داشتند و به ارائه دستاوردهای خود در زمینه کاتالیست پرداختند. در ادامه گزارشی از این همایش را می خوانید:
جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران گفت: امیدوارم این همایش، زمینه انتقال دستاوردها و تکنولوژی را فراهم کند.
به گفته او، در دهه 70 نیاز شدیدی به کاتالیست در کشور داشتیم که با وجود تحریم های ظالمانه، امکان واردات آن فراهم نبود. برای رفع این مشکل سال ها تحقیق و توسعه از سوی دانشگاه صنعت نفت و پژوهشگاه صنعت نفت صورت گرفت و اکنون توانسته ایم با پذیرش ریسک استفاده از کاتالیست های تولیدی کشور، از این شرایط بیرون آمده و خودمان تولیدکننده باشیم.
سالاری ادامه داد: مصرف کنونی کاتالیست صنایع نفتی حدود ۲۶ هزار تن است؛ اما با توجه به راه اندازی واحدهای ارتقای کیفی نفت کوره در پالایشگاه های نفت، این نیاز رو به فزونی است و می تواند زمینه همکاری بیش از پیش شرکت های دانش بنیان ایرانی با شرکت های خارجی را فراهم کند.
وی با بیان اینکه سال 88 کاتالیست های مورد نیاز کشورمان را بومی سازی کردیم، گفت: کاتالیست تولیدی با نمونه خارجی خود قابل رقابت بود و توانستیم مشکل مواد اولیه واحدهای ایزومریزاسیون پالایشگاهی کشور را برطرف کنیم.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران در بخش دیگری از صحبت های خود، به صدور کاتالیست به پالایشگاه ال پالیتو اشاره کرد و ادامه داد: در این زمینه توانسته ایم به صدور خدمات فنی و مهندسی دست پیدا کنیم.
او اعلام کرد: در زمینه مبادلات ارزی نیز مشکلی نداریم، امیدواریم با نهایی شدن این تفاهمنامه و به سرانجام رسیدن آن، شرایط بومی سازی گروه های کاتالیستی ۵ و ۶ را نیز مهیا کنیم.
پرهیز از خام فروشی
مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با اشاره به موضوعات پیگیری شده در دولت سیزدهم گفت: پیگیری موضوع مهم پرهیز از خام فروشی و حرکت سریع برای ایجاد ارزش افزوده، طی سه سال گذشته در دستور کار قرار گرفت.
به گفته او، کاتالیست، پیشران واحدهای فرایندی در صنعت نفت کشور است. تمام واحدهای پتروشیمی از یک یا دو کاتالیست در مجتمع های خود استفاده می کنند و نقشی کلیدی در اقتصاد کشور دارند.
شاهمیرزایی به بیان اینکه متاسفانه در گذشته برای کاتالیست ها تدارک لازم یا عزم جدی وجود نداشت، گفت: برای نخستین بار در دهه فجر سال ۱۴۰۱ نخستین نمایشگاه کاتالیست کشور به همت شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران برگزار شد. از فروردین همان سال مذاکراتی هم با کشور روسیه صورت گرفت.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران تاکید کرد: در سال گذشته نزدیک به یکهزار و 500 تن انواع کاتالیست به کشور روسیه صادر و برنامه پنج ساله برای تکمیل زنجیره تولید کاتالیست در کشور تعریف کرده ایم که بر اساس آن، تا پنج سال آینده همه کالاها و تجهیزات را بومی سازی خواهیم کرد.
او ادامه داد: تا چهار سال آینده 10 الی 15 درصد از تولید کاتالیستی را که نیاز به فناوری آن دارد، در داخل کشورمان تولید خواهیم کرد.
تبادل دانش و فناوری
رضا کاظم نژاد، مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران با بیان اینکه کاتالیست، یکی از ارکان اصلی در صنعت نفت به شمار می رود که شامل چهار گروه فرایندی می شود، گفت: این چهار گروه، شامل ایزومریزاسیون، ریفورمینگ، هیدروتریتینگ و سوپرکلاس است.
به گفته او، با توجه به توافق صورت گرفته در تبادل دانش و فناوری تولید کاتالیست میان شرکت دانش بنیان ایرانی با شرکت روس، نیاز داخلی صنایع نفت کشورمان در زمینه کاتالیست مرتفع خواهد شد.
بومی سازی 17 هزار قلم تجهیزات پالایشگاهی
همچنین مجید رجبی، مدیرعامل شرکت پالایش نفت امام خمینی(ره) شازند نیز با حضور در این همایش گفت: مصرف کاتالیست در پالایشگاه شازند، بالاست و از کاتالیست های متنوعی استفاده می شود. توانسته ایم طی سه سال گذشته دو کاتالیست مهم را بومی سازی و تولید داخل کنیم.
او به اهمیت کاتالیست در تولید صنایع پالایشی اشاره کرد و افزود: برای خرید این محصول، جدا از آنکه خرید و صدور آن به کشورمان هزینه گزافی دارد، نیازمند مبالغ بالای منابع ارزی برای خرید آن از دیگر کشورها هستیم.
رجبی با بیان اینکه توانستیم طی سه سال گذشته، دو کاتالیست را در واحد RCD و RCC بومی سازی کنیم، گفت: اکنون کاتالیست های تولید شده داخلی از نمونه خارجی آن بهتر است. کاتالیست ها معمولا بعد از 16 الی 17 ماه تعویض می شوند و کاتالیست بومی شده ای که از آذرماه 1401 در داخل سایت استفاده می کنیم، نیازی به تعویض پیدا نکرده است.
مدیرعامل شرکت پالایش نفت امام خمینی(ره) شازند با بیان اینکه انواع تجهیزات ماشینی را در داخل تولید و کمتر از ۱۰ درصد را وارد می کنیم، گفت: ۱۷ هزار قلم از تجهیزات پالایشگاهی از سوی شرکت های دانش بنیان بومی سازی شده اند.
بومی سازی 5 هزار قطعه پالایشگاهی
حمیدرضا دهقان، مدیرعامل شرکت پالایش نفت شیراز گفت: استفاده از کاتالیست برای مدیران اجرایی، ریسک بزرگی است و اکنون در کشور توانسته ایم 92 کاتالیست مورد نیاز صنعت نفت را بومی سازی کنیم.
به گفته او، به همت متخصصان داخلی و شرکت های دانش بنیان پالایشگاه شیراز توانسته پنج هزار قطعه از تجهیزات مورد نیاز خود را بومی سازی کند.
دهقان با بیان اینکه کاتالیست ایزومریزاسیون برای نخستین بار است که در پالایشگاه شیراز تست صنعتی می شود، ادامه داد: انتظار داریم با استفاده از این کاتالیست، به تولید بنزین یورو 5 دست یابیم.
تولید کاتالیست و حفاظت از محیط زیست
ویتالی خان، مدیرعامل شرکت آنتارکس روسیه گفت: ما تلاش خواهیم کرد، منافع مالی را برای هر دو طرف تضمین کنیم. این سمینار به تقویت روابط تجاری ایجاد روابط شفاف و اعتماد متقابل به شرکت های هر دو کشور کمک خواهد کرد
او ادامه داد: هدف مستمر ما این است که همگام با عصر تکنولوژی روز پیش برویم. راهکارهایی در حوزه کاتالیست های صنعتی برای بزرگ ترین صنایع جهانی و حفاظت از محیط زیست ارائه کرده ایم و کسب و کارهای صنعتی را متوقف نخواهیم کرد.
مدیرعامل شرکت آنتارکس، با بیان اینکه بزرگ ترین تولیدکننده کاتالیست ها در روسیه است و ما نه تنها محصول ارائه می کنیم؛ بلکه راهکارهای جامعی در اختیارتان قرار می دهیم، گفت: از جمله راهکارها می توان به ارائه امکان سنجی اقتصادی طرح ها و بهینه سازی فناوری واحدها اشاره کرد. ما برای شما کاتالیست های مناسب را انتخاب می کنیم و بر تمامی مراحل فرایند به صورت جامع و آنلاین نظارت داریم.
امضای تفاهمنامه دوجانبه
در پایان این همایش، تفاهمنامه دوجانبه بومی سازی کاتالیست های مورد نیاز صنایع نفتی بین شرکت دانش بنیان ایرانی «پیشروکاتالیست الماس» و شرکت «آنتارکس» روسیه با هدف انتقال فناوری و بومی سازی کاتالیست های مورد نیاز صنعت نفت امضا شد.
هدف از این تفاهمنامه، بومی سازی و داخلی سازی کاتالیست های گروه ایزومریزاسیون، ریفورمینگ، هیدروتریتینگ و سوپرکلاس است که بر اساس آن، شاهد انتقال دانش فنی و بومی سازی در چهار گروه کاتالیست های مورد نیاز صنعت نفت با مشارکت شرکت روسی و شرکت دانش بنیان ایرانی پیشروکاتالیست الماس خواهیم بود.