ارمغانی که با رشد 10 برابری جمع آوری گازهای مشعل رقم خورد
سلام 5 میدان نفتی به هوای پاک
مشعل منطقه موسیان دشت عباس، حوالی جنوب غرب ایران، مدتی است با رونق گرفتن پروژه ای بر سر زبان ها افتاده که قرار است با جمع آوری فلرهای 5 میدان نفتی ضمن هوایی پاک، رونق و آبادانی را هم برای این خطه از کشور به ارمغان آورد. شهرستان دهلران با دارا بودن ذخایر نفت و گاز به عنوان یکی از محورهای توسعه استان با راه اندازی صنایع پتروشیمی و پتروپالایش به شمار می رود که طرح های مهمی همچون پتروپالایش دهلران و نیروگاه صبا دهلران در آن آماده گشایش هستند.
به این مجموعه قرار است تاسیسات پتروشیمی هم افزوده و در مسیر تکمیل زنجیره ارزش گام برداشته شود.هدف از اجرای پتروپالایش دهلران که به پروژه NGL3100 نیز معروف است، جمع آوری گازهای همراه نفت است که با اجرای کامل آن 9 فلر میدان های چشمه خوش، پایدار غرب، دانان، سروک و آذر و دهلران خاموش می شود.
مشخصات فنی
ظرفیت این پروژه در مجموع 240 میلیون استاندارد فوت مکعب دریافت خوراک است که از این مقدار 80 میلیون استاندارد فوت مکعب گاز شیرین و ۱۶۰ میلیون استاندارد فوت مکعب گاز ترش از مجموع سه کمپرسورخانه دریافت خواهد شد. محصولاتی که از این محل تولید می شود، یک میلیون و 55 هزار تن محصول
+ C2 که خوراک واحد الفین پتروشیمی دهلران بوده، تولید روزانه 150 میلیون فوت مکعب گاز شهری، 850 بشکه میعانات گازی و استحصال 400 تن گوگرد است.
جهش چشمگیر در اجرا
جواد کمری با ارائه سابقه ای از پروژه توضیح می دهد: این پروژه تا زمانی که به مجموعه پروژه های صندوق های بازنشستگی افزوده شود، پیشرفت کمتر از 10 درصدی داشت و پس از واگذاری به صندوق ها و مشخص شدن شرکت اویک به عنوان پیمانکار پروژه، در مقطع زمانی دو ساله (سال های 97 تا 1400) به پیشرفت حدود 38تا 40 درصدی رسید و در واقع با سرعتی مطلوب تداوم یافت.
با شروع دولت سیزدهم و مدیریت جدید در وزارت نفت و صندوق بازنشستگی نفت، سرعت پروژه چندین برابر شد و اکنون ما تمام مراحل پیش راه اندازی را انجام داده و آمادگی داریم با دریافت خوراک گاز شیرین و ترش، NGL3100 را با ظرفیت کامل ۲۴۰ میلیون استاندارد فوت مکعب در روز راه اندازی کنیم.
ظرفیت طرح چه میزان است؟
یکی از مزیت های پروژه، بحث آلایندگی زیست محیطی است که در صورت بهره برداری از انتشار آن جلوگیری می کند. محصولاتی که تولید می کنیم، خوراک پتروشیمی دهلران می شود. این پتروشیمی 45 کیلومتر با ما فاصله دارد که شامل یک الفین 650 هزار تنی، یک واحد HDPE به ظرفیت 300 هزار تن، LLDPE به ظرفیت 300 هزار تن و یک واحد PP به ظرفیت 160 هزار تن در سال است.
به گفته کمری، در حال حاضر مجموعه الفین پتروشیمی دهلران پیشرفت 50درصدی دارد و با توجه به اینکه امکان دارد این مجموعه تا سه سال آینده به بهره برداری نرسد و ما هم باید هزینه نگهداری پلنت را تا زمان بهره برداری الفین می دادیم؛ بنابراین مجموعه صندوق بازنشستگی نفت و شرکت سرمایه گذاری اهداف تمهیدی اندیشید، به این ترتیب که پس از بررسی متوجه شدیم که پتروشیمی بندر امام دارای ظرفیت خالی برای پذیرش خوراک+ C2 است، بنابراین با آنها مذاکره کردیم تا یک خط لوله 180 کیلومتری از پتروپالایش دهلران به پتروشیمی بندر امام احداث کنیم؛ موفق شدیم این خط لوله را در مدت حدود هشت ماه اجرا کنیم؛ میانگین پیشرفت این پروژه در ماه 13 درصد بود که در نوع خود رکورد محسوب می شود.
فاینانس پروژه از چه محلی بود؟
پتروشیمی بندر امام فاینانس را به عهده داشت و پتروپالایش دهلران نیز آن را انجام داد. برای کل این خط لوله نزدیک 55 میلیون یورو سرمایه گذاری شده است؛ اگر این تدبیر را انجام نمی دادیم، تا بهره برداری واحد الفین پتروشیمی دهلران، باید شاهد سوزاندن گازهای همراه منطقه و آلایندگی می بودیم.
درآمدزایی بالا
درآمد ناشی از اجرای این پروژه نزدیک به 700 تا 760 میلیون دلار در سال برآورد می شود. کمری می گوید: در صورتی که به ظرفیت کامل برسیم، سالانه یک میلیون و 55 هزار تن محصول+C2 و روزانه ۴۰۰ تن گوگرد تولید خواهیم کرد و میعانات گازی و گاز شهری هم براساس توافق اولیه به وزارت نفت بازگردانده می شود.
ویژگی های متفاوت
این پروژه مهم در نوع خود ویژگی های خاصی دارد. از جمله مدیرعامل به واحد سولفور ریکاوری اشاره کرده و از آن به عنوان بزرگ ترین واحد سولفور ریکاوری کشور یاد می کند. یکی دیگر از ویژگی های آن پروژه خط لوله انتقال خوراک از ایستگاه تقویت فشار دهلران تا NGL3100 به طول ۶۰ کیلومتر شامل یک لوله ۱۶ اینچ است که خوراک ترش ایستگاه دهلران را به NGL3100 می رساند. کمری با اشاره به متریال خاص و بدون درز این خط می گوید: برای نخستین بار این سایز لوله در داخل کشور از سوی شرکت لوله سازی داخلی ساخته شد که به طور 100 درصد اجرا و تست شده و هم اکنون آماده انتقال خوراک است. از دیگر ویژگی های این پروژه باید به بخشی از اجرای طرح اشاره کرد که تحقق آن مستلزم مین روبی در منطقه جنگ زده بوده است.
کمری در این زمینه توضیح می دهد: در این پروژه باید از طریق منطقه دهلران که شامل میادین سروک و آذر، دهلران و دانان می شود، یک کمپرسور خانه به فاصله 60 کیلومتری از پتروپالایش دهلران برای جمع آوری گازهای همراه احداث می کردیم. این پروژه در استان های ایلام و خوزستان و در مسیر منطقه جنگی که مملو از ادوات جنگی و مین بود، اجرا شد، از این رو قراردادی با نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان مین روبی در عرض ۳۰ متر، طول ۱۸۰کیلومتر و در 3 عمق ۳۰ سانتی، نیم متری و ۲ متری امضا شد. ۵۰ کیلومتر از ۱۸۰ کیلومتر خطوط لوله از تالاب هورالعظیم و مناطق باتلاقی می گذشت، در کمتر از ۴۵ روز و در تاریخ ۱۵ تیر تا پایان مرداد ۱۴۰۲ که سطح آب های منطقه فرونشست می کرد، این ۵۰ کیلومتر خط لوله اجرا شد، اگر این اقدام در آن زمان انجام نمی شد، این پروژه به مدت یک سال به تعویق می افتاد.براساس توضیحات او، بیش از 350 میلیون یورو برای اجرای دو ایستگاه کمپرسور تقویت فشار گاز خوراک چشمه خوش، دهلران و خطوط انتقالی آن به صورت EPCF هزینه شده است.
هدف گذاری مهم برای تامین برق
آنچه در مسیر اجرای این پروژه مهم و از الزامات آن محسوب می شود، تامین برق است. بر این اساس با توجه به مأموریت صندوق های بازنشستگی کارکنان صنعت نفت برای احداث ان جی ال ۳۱۰۰ و پتروشیمی دهلران و با هدف تأمین برق آن، به دلیل نبود امکان تأمین برق از شبکه سراسری برای این طرح، احداث نیروگاه سیکل ترکیبی در دستور کار قرار گرفته است که افزون بر ان جی ال ۳۱۰۰ دهلران، میدان های نفتی و واحدهای بهره برداری زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران، صنایع استان و شبکه سراسری برق از دریافت کنندگان آن خواهند بود.
ان جی ال ۳۱۰۰ دهلران حدود ۴۵ مگاوات برق نیاز دارد و با تأمین آن، زنجیره ارزش گازهای همراه تکمیل و با اجرای آن، از سوزاندن گازهای همراه نفت میدان های چشمه خوش، پایدار غرب، آسماری، دهلران، آذر، بنگستان و... جلوگیری خواهد شد که افزون بر سودآوری قابل توجه، آثار مثبت زیست محیطی فراوانی برای منطقه به همراه خواهد داشت.
نیروگاه شماره 1 صبا دهلران آماده بهره برداری است، پست نیروگاه برق صبا دهلران از تیر پارسال به شبکه متصل و از آذر ۱۴۰۲ نیز پیش راه اندازی توربوژنراتورهای نیروگاه تکمیل شده و از اردیبهشت امسال هم هر چهار ردیف توربین ۲۵ مگاواتی مرتبط با فاز اول با ظرفیت نامی ۱۰۰ مگاوات آماده بهره برداری است.
نیروگاه شماره ۲ نیز به صورت سیکل ترکیبی بوده و در این نیروگاه ۲۴۰ مگاوات در بخش گازی و ۱۲۰مگاوات در بخش بخار تولید برق خواهد شد که مجموع ظرفیت نیروگاهی شرکت را در استان به بیش از ۵۰۰مگاوات می رساند. این پروژه نیز از سوی صندوق های بازنشستگی کارکنان صنعت نفت در بخش نیروگاه شماره یک با سرمایه گذاری معادل ۱۲۰ میلیون یورو انجام شده است.به این ترتیب پتروپالایش دهلران را هم باید یکی دیگر از نمادهای تحقق وعده وزارت نفت دولت سیزدهم دانست که در کنار سایر طرح ها طبق اعلام جواد اوجی، وزیر نفت، رشد ۱۰ برابری در جمع آوری گازهای مشعل را رقم زده است.