یک استاد جامعه شناس از اجزای شکاف بین نسل ها سخن گفت
برای خانواده ها برنامه داریم
مشعل: بیشتر فعالیت های صنعت نفت با محوریت تولید، اکتشاف و پالایش انجام می شود؛ اما باید گفت که وزارت نفت علاوه بر وظایف اصلی خود به موضوعاتی همچون خانواده نیز می پردازد که مشاور امور زنان و خانواده، گام های بسیار موثری در مسیر تحکیم روابط میان زوج ها و خانواده ها برداشته است. مصداق این گفته هم، برگزاری نشست آموزشی «شکاف بین نسلی» است که طی سه هفته متوالی، روزهای یکشنبه ها برگزار می شود و نخستین جلسه آن در 20 خرداد برگزار شد و محورهای مختلفی که باعث ایجاد تنش میان نسل ها می شود، مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه مشروح این نشست را می خوانید.
مریم مقدسی، مشاور وزیر نفت در امور زنان و خانواده با حضور در نشست آموزشی « شکاف بین نسلی» یکی از رسالت های امور زنان وزارت نفت را توجه به تحکیم بنیان خانواده و اجرای موارد مرتبط با جوانی جمعیت و قانون خانواده بیان کرد.
به گفته او، تاکنون اقدامات خوبی از سوی مرکز مشاور امور زنان و خانواده وزارت نفت صورت گرفته که یکی از آنها، برگزاری کارگروه امور زنان وزارت نفت در سال گذشته بود که در دوره های آموزشی مباحث مرتبط با خانواده به تصویب رسید و برای آنها کد آموزشی گرفته شد و تا پایان امسال نیز این دوره ها برقرار است. مقدسی با اشاره به سر فصل های در نظر گرفته شده برای سه جلسه نشست آموزشی «شکاف بین نسلی» گفت: در جلسه نخست، شکاف بین نسل ها و تفاوت در ساختار خانواده در تاریخ 20 خرداد امسال بررسی شد. جلسه دوم با محور تحولات به وجود آمده در معنای خانواده در تاریخ 27 خردادماه برگزار می شود و جلسه سوم که در تاریخ 3 تیر ماه برگزار خواهد شد، به شکاف نسل ها در فرایند مدرنیته جوامع اختصاص داده شده است.
رسیدن والدین به قدرت تفکر
محمدمهدی لبیبی، جامعه شناس که در این نشست به عنوان مدرس حضور داشت، گفت: برایم جالب است که وزارت نفت وارد مباحث خانواده می شود. به طور معمول این گونه موضوعات از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت آموزش و پروش و ... پیگیری می شود.
او فعالیت وزارت نفت را در خصوص بها دادن به جایگاه زنان و خانواده بسیار ارزشمند بیان کرد و ادامه داد: اینکه وزارت نفت برای برخی امور و مباحث روز در میان خانواده ارزش و بها قائل است و برای رفع خلأ ها تلاش می کند، بسیار قابل تحسین است.
لبیبی با اشاره به مفهوم شکاف بین نسلی گفت: کم و بیش با معنای شکاف نسل ها که همانا تفاوت میان نسل جدید با نسل قدیم است، آشنایی داریم. این تضاد و تفاوت ها می تواند در سلایق، ارزش ها، روش ها و ... باشد. این موضوع به صورت عینی در خانه، میان اقوام و جامعه قابل مشاهده و کاملا محسوس است.
این استاد جامعه شناس ادامه داد: هر گاه درباره شکاف بین نسل ها صحبت می کنیم، انگشت اتهام به سمت بچه ها می رود و جهت این اتهام، هرگز برعکس نشده است. به عبارت دیگر، اگر نقدی به نسل های جدید وارد می کنیم، باید نگاهی هم به خودمان بیندازیم. تا به حال با خودمان فکر کرده ایم که نسل گمشده، نسل خاموش، نسل بیبی بومر، نسل X، نسل Y، نسل Z و نسل آلفا به بعد دارای چه تفکر و اندیشه ای هستند؟ در حالی که باید نسبت به موضوعات اندیشه داشته باشیم و به این تفکر برسیم.
سلایق متفاوت نسل ها
لبیبی برای موضوع شکاف نسل ها به چهار اصطلاح اشاره کرد و گفت: نخست، تفاوت نسلی است و هر نسل جدید، نسبت به نسل پیش از خود دارای سلایق متفاوتی است که امری کاملا بدیهی است و همواره میان والدین و فرزندان مشاهده می شود.
او با بیان اینکه همیشه اعضای یک خانواده را به نخ تسبیح تشبیه کرده اند، گفت: همه دانه های تسبیح یک اندازه هستند؛ اما با توجه به تفاوت میان نسل ها این اصطلاح کاربرد ندارد و رابطه والدین با فرزندانشان همانند پنیر و پیتزا است که اجزای متفاوت، آنها را کنار هم قرار داده است.
این استاد جامعه شناس از فاصله بین نسل ها به عنوان اصطلاح دوم نام برد و ادامه داد: در این مرحله علاوه بر سلایق، ارزش ها نیز مورد توجه قرار می گیرد. در این زمینه فرزند با والدین اختلاف نظر پیدا می کند؛ اما احترام آنها را نیز دارد.
به گفته او، اصطلاح سوم به تضاد نسل ها باز می گردد. در این زمینه فرزندان با والدین درگیر می شوند و آنها را به سمت فضای فکری خود می کشانند. این سه محور را در برخی خانواده ها می توان مشاهده کرد. این تضاد از تئوری شکاف آگاهی ایجاد می شود و متاسفانه در کشورمان خلأ آن بسیار احساس می شود.
لبیبی با بیان اینکه با شکاف آگاهی، در ذهن فرزندان این می گذرد که از پدر و مادرم بیشتر می دانم، گفت: فرزندان بر این باور هستند که وقتی از پدر و مادر خود بیشتر می دانیم، آنها دیگر حق راهنمایی دادن به ما را ندارند. در قدیم دانش پدرها و مادرها جلوتر بود و بچه ها دنباله رو آنها بودند؛ اما اکنون این فرایند جا به جا شده است .
او ادامه داد: شکاف آگاهی، یعنی آگاهی که نسل جدید پیدا کرده است و نسل قدیم، فاقد آن است و می تواند در حوزه های فنی، فرهنگی، علمی و ... باشد.
این جامعه شناس، اصطلاح چهارم را گسست نسل ها بیان کرد و گفت: گسست نسل ها زمانی اتفاق می افتد که فرزند ناامید می شود و برخی از آنها خانواده خود را ترک می کنند و گاه تنها به والدین خود زنگ می زنند. او بیشتر خانواده های ایرانی را هسته وابسته دانست و خاطر نشان کرد: هسته وابسته، یعنی در یک خانواده فرزند ان با آنکه سن بالایی دارند؛ اما از پدر خانواده پول می گیرند و هنوز استقلال پیدا نکرده اند و این موضوع آنها را مانند نخی به پدر و مادر بسته است که ادامه این روند با فوت والدین، ضربه بزرگی به فرزند وارد خواهد کرد.
ضعف در چرایی پژوهش ها
لبیبی در بخش دیگری از صحبت های خود به نقاط ضعف پژوهش های انجام شده اشاره کرد و گفت: قسمت پایانی بیشتر پژوهش های کشورمان، دارای مشکل است. یک پژوهش از اجزایی مانند توصیف، تحلیل و چرایی موضوع و اکتشاف تشکیل شده است.
او افزود: توصیف و تحلیل در یک گزارش را مبنا قرار می دهیم تا به اکتشاف برسیم؛ اما برخی پژوهشگران برای ارائه راهکار ضعف دارند. اکتشاف به معنای پیدا کردن یک راهکار، یافتن، جست وجو کردن و به دست آوردن مسأله ای از درون یک متن است. این نکته بسیار حساسی است و باید با اکتشاف به نتیجه گیری برسیم.
در نشست تخصصی کمیته پژوهش و نوآوری بانوان شرکت نفت مطرح شد
استقرار سامانه مدیریت دانش
دومین جلسه کمیته پژوهش و نوآوری ذیل شبکه راهبردی زنان متخصص صنعت نفت به همت شرکت نفت و گاز پارس برگزار شد.
در این جلسه پیرو صحبت های انجام شده در جلسه نخست، رئیس پژوهش و فناوری شرکت نفت و گاز پارس به همراه همکارانشان در منطقه، نرم افزار مدیریت دانش را ارائه دادند. این نرم افزار به منظور ارائه تجربه مدیریت دانش و تحت بستر نرم افزاری مدیریت دانش «دای ون» است.
در همین خصوص، مدیریت های مرتبط و سایر شرکت ها سوالات و مطالب خود را در این جلسه مطرح کردند.
فاطمه گودرزی، مشاور امور زنان و خانواده شرکت ملی نفت ایران با حضور در این نشست تخصصی گفت: استقرار سامانه مدیریت دانش و همت کارکنان در ثبت دانش و تجارب، بخشی از فرهنگ سازی بوده و نیازمند تروریج آموزش، تشویق همکاران و حمایت مدیریت ها در استفاده از دانش های ثبت شده در پروژه های آتی است.
به گفته او، در شبکه زنان متخصص صنعت نفت، اسنادی از جنس دانش تولید و تنها در برخی از نشست های تخصصی به عنوان نشر دانش از آنها استفاده می شود که باید این رویکرد تغییر کند .
گودرزی با بیان اینکه نیازمند ساختار برای مدیریت دانش هستیم، گفت: دانشی که از سوی همکاران متخصص انتشار پیدا می کند، باید در جایی جمع آوری و ذخیره سازی و شرایطی برای استفاده و بهره مندی از آنها فراهم شود.
مشاور امور زنان و خانواده شرکت ملی نفت ایران ادامه داد: واحد پژوهش و فناوری، بهترین بخش برای استفاده از پژوهش هاست و می تواند به طور متمرکز با واحد های دیگر در ارتباط باشد.
او با طرح این پرسش که نقش زنان متخصص در این زمینه چیست؟ گفت: یک سازمان پیشرو، سازمانی است که از ویژگی های زنانه و مردانه بجا و به موقع استفاده کند. به عنوان مثال، برای ایجاد فرهنگ سازمانی در بهره وری، بانوان به دلیل برخورداری از نگاه ریزبینانه و موشکافانه، بهترین انتخاب به شمار می روند. باید گفت، حضور شبکه زنان متخصص، در پیشبرد اهداف سازمان بسیار تاثیر گذار است.
گودرزی افزود: مسأله تخصص، صرف مهندسی نیست و در تمام حوزه ها قابل تعریف است و کسی که صاحب دانش، مهارت و تجربه باشد، یک فرد متخصص به شمار می آید.
او ادامه داد: شبکه زنان متخصص صنعت نفت، بخشی از این صنعت است که جنسیتی نیست و مردان متخصص هم داریم و تعامل دانش میان جامعه متخصص، بدون توجه به جنسیت است.
مشاور امور زنان و خانواده شرکت ملی نفت ایران تاکید کرد: زنان می توانند بازوی ترویجی باشند و برای ایجاد یک فرهنگ، گزینه بسیار مناسبی محسوب می شوند.