حضور دانش بنیان های صنعت نفت در عرصه بین المللی
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با اشاره به اینکه درباره بحث صدور خدمات فنی مهندسی افزون بر بازارسازی برای شرکت های داخلی، به دنبال تسهیل گری صادرات برای شرکت های دانش بنیان بوده ایم، یادآور شد: افزون بر تشکیل کارگروه خدمات فنی مهندسی که متشکل از معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری، معاونت امور بین الملل و بازرگانی و شرکت های تابع است، اقدام های دیگری مانند تعمیرات اساسی و نوسازی پالایشگاه دیگر کشورها از سوی شرکت های تابع وزارت نفت انجام شده است. وی ادامه داد: همچنین سعی شد از ظرفیت سازندگان داخل و شرکت های دانش بنیان حداکثر استفاده شود که برای مثال در بازسازی پالایشگاه ال پالیتو کشور ونزوئلا ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار قلم کالا از سوی سازندگان داخلی تأمین شد و از این طریق، بازار بسیار مناسبی برای سازندگان و شرکت های دانش بنیان داخلی به وجود آمد.زیدی فرد گفت: صدور خدمات فنی مهندسی انجام شده، بر اساس حمایت های وزارت نفت در چرخه توسعه فناوری و معرفی این توانمندی ها به بازارهای بین المللی بوده است.وی افزود: استفاده از تجهیزات داخلی، اعتماد به توان داخلی، ممنوعیت واردات 200 قلم کالا، اثبات فناوری در صنایع داخلی، حمایت از استفاده از دانش فنی بومی شده در پالایشگاه های نفت و گاز، بازارسازی برای شرکت های توانمند و دانش بنیان و... به عنوان پشتوانه اعتمادی صدور خدمات فنی مهندسی در سطح بین المللی و رقابت با شرکت های معتبر است.
بزرگ ترین صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی کشور
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری بیان کرد: صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت در آذر سال 1401 سرمایه ثبتی خود را به مبلغ 2 هزار و 60 میلیارد ریال و در خرداد سال 1402 نیز سرمایه ثبتی خود را به مبلغ 5 هزار میلیارد ریال افزایش داده و بزرگ ترین صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی کشور به شمار می آید و رقم سال جدید هم به زودی اعلام می شود.
زیدی فرد اظهار کرد: با توجه به تصويب آيين نامه اجرايي ماده(8) قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی و با هدف حمایت از تولید محصولات دانش بنیان، توسعه و حمایت از شرکت های تولیدکننده محصولات و کالاهای ساخت داخل و تسهیل ارائه خدمات مالی و تضامین موردنیاز شرکت های فعال در حوزه صنعت نفت «دستورالعمل اجرایی ترهین مطالبات قراردادی» در بهمن سال1401 از سوی وزير نفت ابلاغ شده است.
وی با اشاره به اینکه تاکنون بیش از 300 میلیارد تومان انواع خدمات مالی و اعتباری از این طریق به شرکت های دانش بنیان ارائه شده است، افزود: فرایند ترهين مطالبات قراردادي با ارسال کتبی اطلاعیه تصمیم به ترهین قرارداد از سوی نهاد مالی به کارفرما آغاز می شود و در ادامه کارفرما با تأیید اصالت قرارداد و اعلام رضایت به اشتراک گذاری اطلاعات مالی این قرارداد به نهاد مالی، قرارداد ترهین با تأمین کننده امضا و کارفرما برای هر پرداخت قراردادی به شرکت متقاضی مجوز لازم را از نهاد مالی اخذ می کند.
ضمانت مسئولیت کالا در صنعت نفت
معاون وزیر نفت در امور پژوهشی، فناوری و مهندسی گفت: با توجه به اهمیت سازوکار بیمهای و صدور ضمانت نامه محصولات و خدمات شرکتهای دانشبنیان در صنعت نفت و به منظور اجرای ماده 17 آیین نامه تولید، دانش بنیان و اشتغالزایی در صنعت نفت و با هدف حمایت از تولید مواد و تجهیزات راهبردی حوزه هاي نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی «دستورالعمل اجرایی صدور ضمانت و بیمه مسئولیت کالای صنعت نفت» چندی قبل از سوی وزير نفت ابلاغ شد. زیدی فرد ادامه داد: دستورالعمل اجرایی صدور ضمانت و بیمه مسئولیت کالای صنعت نفت به منظور توسعه فناوری و تولید محصولات بار اول در صنعت نفت كشور، اهمیت حفاظت از دارایی ها و تجهیزات موجود در مناطق مختلف عملیاتی اين صنعت راهبردي و کاهش خطر (ریسک) تجاری سازی محصولات دانش بنیان از طريق پوشش ریسک های احتمالی در استفاده از تجهیزات و جبران خسارت های احتمالی ابلاغ شده است.
وی افزود: با ابتکار صندوق نفت در استفاده حداکثری از منابع کمک های فنی- اعتباری پیش بینی شده در قانون بودجه و به منظور تأمین بخشی از منابع موردنیاز پیاده سازی این بیمه نوین در صنعت نفت در اواخر سال 1401 مبلغ یکهزار و 260 میلیارد ریال از این محل جذب شده و اقدام های لازم براي جذب منابع کمک سایر دستگاه های متولی از جمله معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در حال پیگیری است.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری تصریح کرد: طراحی مدل کسب و کار و تسهیم ریسک، انتخاب سبدهای موضوع فعالیت، انتخاب شرکت های دانش بنیان فاز نخست، طراحی سامانه جامع اطلاعاتی محصولات وزارت نفت، تدوین و تصویب آیین نامه بیمه مسئولیت کالا وزارت نفت در بیمه مرکزی، امضای قرارداد با بیمه های اتکایی برای اتکایی کردن تضامین صادره، رونمایی از تصویر ضمانت نامه صادر شده و اجرای پایلوت برنامه به مدت 6 ماه برای کالاهای هدف با ریسک کم از سایر اقدام های انجام شده در اين حوزه از سوی صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت است.
اعتبار اسنادی ریالی دانش بنیان
زیدی فرد گفت: با توجه به اهميت تسويه به موقع مطالبات قطعي پيمانكاران طرف قرارداد با شركت ها و سازمان هاي تابع وزارت نفت در كاهش هزينه هاي سربار به پروژه های ناشي از اعمال ضرايب تأخير پرداخت در محاسبه هزينه ها و ضرورت اين موضوع درباره شركت هاي دانش بنيان و فناور كه عمدتاً از توان مالي محدودي برخوردار بوده و همواره با دغدغه دريافت مطالبات خود در موعد مقرر روبه رو هستند، دستورالعمل «اجرایی اعتبار اسنادی ریالی دانش بنیان وزارت نفت» در شهریور سال 1402 از سوی وزير نفت ابلاغ شده است. وی افزود: هدف این دستورالعمل، گسترش زيست بوم دانش بنيان در صنعت نفت و توسعه كسب وكارهاي فناورپايه، كاهش هزينه هاي تحميلي به پروژه ها و تسهيل شرايط براي توليد محصولات دانش بنيان و بار اول در صنعت نفت است.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با اشاره به اینکه تاکنون قراردادهایی به ارزش 5 هزار میلیارد تومان با شرکت ملی نفت ایران به ذی نفعی شرکت های دانش بنیان طرف قرارداد با این مجموعه به امضا رسیده است، گفت: امضای قرارداد تجمیعی اعتبار اسنادی ریالی با نهاد مالی، ارائه درخواست به شرکت تابع برای استفاده از اعتبار اسنادی ریالی، تدوین شرایط خصوصی اعتبار اسنادی و ضمانت تعهد پرداخت موضوع آن و اخذ مجوز استفاده از منابع برای گشایش، فرایند اجراي اعتبار اسنادی ریالی دانش بنیان است.
کلید خوردن نخستین طرح مینی ال ان جی کشور در دولت سیزدهم
زیدی فرد با اشاره به اینکه برنامه توسعه واحدهای گاز طبیعی مایع شده (LNG) در ایران قدمت ۲۰ ساله دارد، اظهار کرد: در اوایل دهه ۸۰ و حین توسعه فازهای پارس جنوبی، چند فاز از این منطقه برای ال ان جی در نظر گرفته شد.
وی با بیان اینکه ال ان جی، یک محصول پرکاربرد و حیاتی در تجارت انرژی دنیاست، افزود: در همان زمان برای ورود ایران به عرصه تجارت ال ان جی در دنیا، چهار طرح بزرگ ال ان جی تعریف شد. معاون وزیر نفت در امور پژوهشی، فناوری و مهندسی اظهار کرد: با همه چالش ها و فرازونشیب ها، وزارت نفت از طریق صندوق بازنشستگی نفت، تاکنون موفق شده یکی از این چهار طرح ال ان جی تحت عنوان ایران ال ان جی را با ساخت نیروگاه و مخازن ذخیره سازی تا حد قابل قبولی پیش ببرد.
زیدی فرد بیان کرد: با حمایت وزارت نفت و مرکز همکاری های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری، طرح تولید و ذخیره سازی گاز طبیعی مایع شده (MiniLNG) در دستور کار شرکت آهن و فولاد ارفع قرار گرفت و مراحل اولیه نخستین طرح مینی ال ان جی در کشور شامل دریافت مجوز خوراک، تأییدیه گزارش فنی و اقتصادی، تأییدیه توانمندی های مالی، انتخاب شرکت مدیریت پروژه، مذاکره با شرکت های صاحب لایسنس و غربالگری آنها، انتشار اسناد مناقصه EPC و دریافت پیشنهادها... انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه حمایت از علم و توسعه فناوری در کشور، بویژه در صنعت نفت خواسته مستمر و دغدغه مقام معظم رهبری، ریاست جمهوری و وزیر نفت است، اظهار کرد: توسعه دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و به تبع آن، شرکت های دانش بنیان فرصت بسیار مناسبی برای رشد تولید در بستر اقتصاد دانش بنیان است. ضمن اینکه حمایت از گسترش پژوهش، توسعه فناوری و رشد شرکت های دانش بنیان، رویکرد اولویت دار وزارت نفت است که تاکنون هم در این زمینه پیشتاز بوده و با قوت بیشتری هم ادامه می یابد.
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری تصریح کرد: شناسایی دقیق نیازهای فناورانه، اولویت بندی و ارائه به ارکان مختلف شبکه دانش بنیانی کشور، استفاده از ظرفیت قانون ساخت بار اول با مشارکت معاونت علمی و وزارت صمت برای تسریع و تسهیل فرایند امضای قراردادها با شرکت های فناور و دانش بنیان از جمله اقدام های وزارت نفت در این زمینه بوده است.
وی افزود: همچنین وزارت نفت، اقدام به شناسایی مشکل شرکت های دانش بنیان در قراردادهای ساخت بار اول شامل تأمین سرمایه، ارائه ضمانت نامه های بانکی، گواهینامه کیفیت محصول و پذیرش ریسک کرد.
در این خصوص و به منظور رفع این مشکل ها، راهکارهای مختلفی از جمله تشکیل صندوق نفت برای کمک به تأمین مالی و ارائه ضمانت نامه ارائه شده که با رونمایی از دو طرح بیمه مسئولیت کالا و اعتبار LC ریالی، مسیر شرکت های دانش بنیان برای توسعه فناوری هموارتر می شود.
زیدی فرد استفاده از سرریز فناوری دیگر بخش های کشور از جمله فناوری های دفاعی، صنایع مرتبط و... برای کاهش زمان و هزینه توسعه و نفوذ فناوری را یکی از اولویت های وزارت نفت برشمرد و افزود: بسترسازی و تسهیل انتقال فناوری های جدید در صنعت نفت و تلاش برای توسعه آن از طریق شبکه علمی و دانش بنیانی کشور با قوت ادامه می یابد و ایجاد بستر برای رشد خلاقیت ها و نوآوری های عملیاتی کارکنان صنعت نفت و استفاده از توان آنها در ایجاد ارزش افزوده بیشتر برای کشور می تواند کمک زیادی به فعالیت های دانش بنیان صنعت نفت کند.