شما چه کاری می توانید انجام دهید؟
انتقال مایع قابل اشتعال،عملیاتی خطرناک است که می تواند عواقب مهمی در پی داشته باشد. باید این فرایند را بدقت زیر نظر داشته باشید تا بتوانید خطر را فورا شناسایی کنید و اقدام مناسب با آن را انجام دهید.
قبل از انتقال، اطمینان حاصل کنید که ظرفیت کافی برای مواد در مخزن وجود داشته باشد. به طور مداوم عواملی مانند ارتفاع مایع، درجه حرارت و فشار را در منبع مقصد انتقال، بررسی کنید و نوسانات غیرقابل انتظار را نیز مورد بررسی قرار دهید.
هر مرحله از فرایند انتقال را بر اساس دستورعمل انجام دهید و پس از تکمیل آن به مرحله بعدی بروید.
اگر از خرابی تجهیزات ابزار دقیق مطلع هستید، فورا آن را گزارش کرده تا نسبت به تعمیر آن اقدام شود.
خرابی های این تجهیزات را پیگیری و اطمینان حاصل کنید که تعمیرات در زمان مقرر انجام شده است.
هرگز با خودرو به محوطه هایی که احتمال وجود بخارات قابل اشتعال در آن است، وارد نشوید.
به خاطر داشته باشید وسایل با موتور بنزینی درون سوز می توانند به عنوان یک منبع احتراق عمل کنند. وسایلی مانند ژنراتورهای قابل حمل، کمپرسورهای هوا و ماشین های چمن زنی از این گروه هستند.
در بسیاری از واحدها که مواد قابل اشتعال وجود دارد، برای ورود خودروها به محوطه های خاص، به پروانه کار گرم نیاز است. شما باید با مقررات و الزام های واحد آشنایی داشته و از آنها پیروی کنید.
اگر دور موتور خودروی بنزینی به خودی خود افزایش یافت، فورا آن را خاموش کنید و از آن خارج شوید. احتمالا در محیط، بخارات قابل اشتعال وجود دارد.
در برخی تاسیسات لازم است، خودروهای بنزینی به تجهیزاتی مجهز شوند که خودرو را به طور خودکار خاموش کنند. به نحوه عملکرد و نگهداری آن آگاه باشید.
آتش سوزی مخزن
صنعت نفت از صنايع پيچيده و با ريسک بالاست که بروز حوادث در آن می تواند خسارت های جاني و مالي جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. در طول تاريخ، حوادث زيادي در اين صنعت رخ داده که پيامدهاي فراواني در برداشته است؛ از این رو اهميت درس آموزی از حوادث و سوانح در اين صنعت، براي شناسايي مناطق پرريسک چند برابر می شود. همانطور که می دانید، دانش به دست آمده در مورد علل حادثه، می تواند اجازه استقرار اقدام های پيشگيرانه و کاهش دهنده حوادث در محل را صادر کند، ضمن آنکه بازخورد ناشي از آن نیز باعث بهبود رفتار ايمني در افراد مستقر در فضاي صنعت نفت خواهد شد. با بهره مندی از نکات «درس آموزی از حوادث»، می توان از نوع وقايع ناخواسته تشديدکننده و بازدارنده آن، عواقب احتمالي وقايع ناخواسته و... به اقدام های کنترلي که می تواند عواقب ناشي از حوادث را محدود کند، دست يافت. به دليل اهميت اين موضوع، هفته نامه «مشعل» نیز تلاش دارد با انتشار مطالبی در این حوزه، گامي در مسير کاهش حوادث بردارد. آنچه در ادامه می خوانید، اشاره ای است به درس آموزی از حادثه «آتش سوزی مخزن» دريکي از مناطق عملياتي.
شرح حادثه
یک مخزن بزرگ حاوی مایعات قابل اشتعال سرریز کرده است. زمانی نشت مواد مشخص می شود که نیروهای حراست، بوی آن را استشمام می کنند. آنها سپس موضوع را به کارکنان عملیات اطلاع می دهند. به منظور بررسی بیشتر، دو نفر از کارکنان عملیات، خود را با خودرو به محل مراجعه می رسانند. دقایقی بعد انفجار مهیبی رخ می دهد و آتش سوزی شروع می شود.
گفته می شود حرارت مورد نیاز برای آتش سوزی، از طریق خودرو تامین شده است. کارکنان مقابله با شرایط اضطراری به مدت یک روز و نیم تلاش کردند تا آتش را خاموش کنند.
در این حادثه بیش از 12 نفر از کارکنان راهی بیمارستان شدند و خسارت قابل توجهی نیز به تاسیسات وارد شد. بررسی ها نشان می دهد که مخزن، بدون اطلاع کارکنان عملیات در حال پر شدن بوده و نشانگر ارتفاع مایع و آلارم افزایش ارتفاع مایع (High Level Alarm) نیز از کار افتاد بوده است. کارکنان عملیات، پر شدن مخزن را بدقت بررسی نکرده و گمان می کردند که مخزن، ظرفیت خالی زیادی دارد.
آیا می دانید؟
در صنایع فرایندی، سرریز شدن مایع از مخازن و سایر ظروف، یکی از علل اصلی حوادث به شمار می رود. در این زمینه می توان نمونه هایی مانند انفجار پالایشگاه تگزاس (سرریز برج تقطیر) و حادثه Buncefield انگلستان (سرریز مایع قابل اشتعال از مخزن) را نام برد.
- در بسیاری حوادث ناشی از سرریز مواد، تجهیزات ابزار دقیقی شامل نشانگر تعیین ارتفاع سطح مایع (Level Indicator) و آلارم هشداردهنده افزایش ارتفاع مایع (High Level Alarm) عمل نکرده اند.
- یک موتور درون سوز (بنزینی یا دیزلی) می تواند در محیطی با بخارات قابل اشتعال به عنوان یک منبع احتراق عمل کند. موتورهای درون سوز معمولا در خودروها و سایر تجهیزات قابل حمل استفاده می شوند.
- درجه حرارت سطحی یک موتور می تواند از درجه حرارت خودسوزی (Auto ignition) بسیاری از بخارات قابل اشتعال بیشتر شود.
- بخارات قابل اشتعال که به همراه هوا به داخل موتور کشیده می شود، به عنوان سوخت اضافی عمل کرده و سبب می شود که دور موتور سریع تر شود.
گزارش شده است که موتورهای دیزلی به جای استفاده از سوخت و هوا می توانند با حضور بخارات قابل اشتعال به حرکت خود ادامه دهند. این امر به این دلیل است که در خودروهای دیزلی جرقه مورد نیاز با متراکم سازی سوخت حاصل می شود؛ اما در خودروهای بنزینی از جرقه شمع ها حاصل می شود.