به طور میانگین روزانه چه تعداد متقاضی دریافت کارت سوخت وجود دارد؟
درخواست های ثبت شده هر روز برای تولید ارسال می شود و ممکن است در پاکت گذاری و تحویل آن از سوی پست به متقاضی، چند روزی زمان ببرد. تقریبا نیاز کارت سوخت با احتساب خودروهای نوشماره روزانه بین 350 تا 400 هزار کارت است که این میزان در سال 1401 معادل 800 هزار درخواست بود. هم اکنون بیش از 95 درصد خودروهای کشور کارت سوخت دارند، اما اینکه از این کارت ها استفاده می کنند یا نه، مقوله دیگری است.
چگونه طرح بومی سازی تجهیزات سامانه هوشمند در دولت سیزدهم کلید خورد؟
موضوع مهم دیگر در شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران، تامین تجهیزات سامانه هوشمندسوخت شامل آی پی سی و پین پد(کارتخوان) بود.
نزدیک به ۲۵۰ جایگاه آماده راه اندازی داشتیم که تجهیزات نداشتند و باید تامین می شد. بیشتر از یک سال جایگاه ها آماده راه اندازی بودند، اما به دلیل نبود تجهیزات فعال نبودند؛ بنابراین با چند شرکت دانش بنیان وارد مذاکره شدیم و از طریق این شرکت ها، قرارداد تامین تجهیز برای دو هزار و 500 جایگاه امضا و مقرر شد این تجهیزات بزودی تامین و تحویل شوند. همچنین بزودی مناقصه تامین ۱۰ هزار دستگاه کارتخوان(پین پد) برای استفاده در جایگاه های جدید و موجود برگزارخواهد شد. قرارداد تامین ۸۰۰ قطعه آی پی سی نیز با یک شرکت داخلی بسته شده که ۲۴۰ قطعه آن تحویل شده است و حدود ۸۰ قطعه مازاد نیز وجود دارد. مابقی نیز تا آذرماه تحویل می شود. در زمینه کارتخوان نیز با این شرکت و چند شرکت دیگر که اعلام آمادگی کرده اند، مذاکره کرده ایم که امیدواریم بتوانیم از خدمات آنها در تامین کالای سامانه هوشمند سوخت استفاده کنیم.
برگردیم به موضوع چالش برانگیز مجاری عرضه سوخت که بارها درباره آن صحبت شده، به نظر شما برای رفع چالش های این بخش چه اقدام هایی اجرایی شده است؟
جایگاه ها به عنوان تامین کننده فرآورده در بخش حمل ونقل، جزء ارکان فروش به شمار می آیند که اتخاذ هرگونه سیاست گذاری در زمینه فعالیت و محل احداث مجاری عرضه باید مطابق قانون اختیارات وزارت نفت انجام شود. یکی از مهم ترین موضوع های چالش برانگیز شرکت ملی پخش فراورده های نفتی، حاکمیتی بودن قیمت خرید، فروش و حق العمل است؛ از این رو لازم بود تا یک سامانه توزیع به صورت متمرکز در ستاد شرکت راه اندازی شود که از طریق آن بتوان چالش های حوزه مجاری عرضه سوخت تصمیم گیری کرد. با توجه به اصل 44 قانون اساسی در زمینه دریافت مجوزهای کسب وکار، شرکت ملی پخش فراورده های نفتی نیز به این مقوله ورود کرد و توانست به عنوان نخستین شرکت در رده های دولتی، مجوز لازم را از سامانه مربوطه دریافت کند. هم اکنون بیش از یک سال از فعالیت این سامانه می گذرد و بیش از هفت هزار و 500 درخواست احداث جایگاه نیز در آن ثبت شده است.
یکی دیگر از اقدام های انجام شده کارمزد عوامل توزیع بود که پرداخت آن از حیطه تکالیف شرکت پخش ملی پخش فراورده های نفتی ایران خارج است. برخی مصرف کنندگان سهمیه کمتر از 6 هزار لیتر سوخت در ماه دریافت می کنند و تامین سوخت مورد نیاز این دسته از مصارف از طریق عوامل توزیع تامین می شود. پیش تر پرداخت کارمزد به عوامل توزیع، مطابق با سازوکار جایگاه ها بود و به آنها حق العمل پرداخت می شد، اما اکنون طبق تصمیم گیری های صورت گرفته، مصرف کننده ملزم است هزینه ها را خودش پرداخت کند و شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران طبق قوانین و بودجه سنواتی، صرفا مکلف به پرداخت کارمزد تنها در گروه حمل ونقلی است و در گروه مصارف، تکلیفی ندارد. سازوکار این طرح در بستر سامانه مجوزها مشخص شده و مصوبه هیئت مدیره را اخذ کرده است و احتمالا امسال عملیاتی می شود.
درخواست های زیادی از سوی برخی شرکت های بزرگ برای احداث جایگاه در مقیاس کوچک مطرح و برای تامین سوخت مورد نیاز این دسته از شرکت ها نیز شیوه نامه ای تهیه و تنظیم و به سامانه مجوزها ارسال شده است و پس از دریافت تاییدیه های لازم، این کار هم عملیاتی خواهد شد.
با وجود مزیت های پرشمار جایگاه های کوچک مقیاس، اکنون احداث آنها در چه شرایطی قرار دارد؟
قبل از ورود به موضوع جایگاه های کوچک مقیاس و چگونگی احداث آنان، لازم است این را عنوان کنم که در حال حاضر چهار هزار و 400 جایگاه سوخت در سراسر کشور فعالیت می کنند. به غیر از کلان شهرها و به ویژه تهران، در تمامی کشور ظرفیت مازاد جایگاه سوخت وجود دارد. بالغ بر 30 درصد نازل جایگاه های عرضه سوخت مازاد شناخته شده اند، ولی با توجه به اصل ۴۴ قانون اساسی، هنوز هم امکان احداث جایگاه های بیشتر در کشور وجود دارد. به طور خاص، بخش شمالی تهران فاقد جایگاه های کافی سوخت رسانی است. شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران تفاهم نامه ای برای احداث جایگاه های کوچک مقیاس با متراژ ۱۵ در ۲۵ با شهرداری تهران امضا کرده و شهرداری نیز ۵۰ قطعه زمین را به این طرح اختصاص داده است، از این تعداد، 12 قطعه آن مشخص و استعلام آنها نیز انجام شده است و بزودی مراحل احداث آنها آغاز خواهد شد. امیدواریم با این تعداد و اضافه شدن خودروهای سوخت رسان سیار از شلوغی در جایگاه ها نیز کاسته شود.
احداث جایگاه های کوچک مقیاس مزیت های پرشماری دارد از جمله اینکه از حجم ترافیک جایگاه های مرکز شهر کاسته می شود و فاصله مراجعه به جایگاه ها و در انتظار ماندن برای سوختگیری را هم کاهش می دهد. بر اساس آمارهای موجود، میزان مصرف بنزین شهر تهران معادل 19 میلیون لیتر در روز است که درصدی از این میزان مصرف به ترددهای بیش از حد برای دریافت سوخت و بار ترافیکی زیاد شهر باز می گردد؛ از این رو احداث این دست از جایگاه ها سبب می شود که تعداد محل های سوخت گیری افزایش یابد و در کاهش مصرف نیز موثر باشد.
فعالیت خودروهای سوخت رسان سیار به کجا انجامید؟
دستورعمل ساماندهی خودروهای سوخت رسان سیار هم تدوین و به این منظور سامانه ای برای صدور مجوز این دست از خودروها بر اساس نیاز و تحت راهبری مدیریت بازرگانی طراحی و پیاده سازی شد تا پس از دریافت تاییدیه های لازم و دریافت مجوز، به اعزام خودروهای سوخت رسان سیار در مواقع لزوم، اقدام های لازم صورت بگیرد. به این ترتیب مشابه با فعالیت تاکسی های اینترنتی، خودروهای سوخت رسان به هر کجا سوخت نیاز باشد، اعزام و خدمات لازم را ارائه می دهند.
اگر موضوع دیگری هست، بیان بفرمایید.
موضوع دیگری که با جدیت ازسوی شرکت پخش ملی پخش فراورده های نفتی ایران پیگیری می شود، اجرای طرح کهاب در مجاری عرضه سوخت است که باید به استاندارد لازم برسد. در حال حاضر همکاران من با مراجعه به جایگاه ها و بازبینی مخازن، ایمن سازی های لازم را انجام می دهند تا مشکل خاصی ایجاد نشود. شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران مکلف است طرح کهاب را در سال 1402 در همه کلانشهرها و در سال 1403 غیرکلانشهرها و مسیرهای جاده ای اجرایی کند.