برنامه های مدیریت برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش تشریح شد:
از بازنگری تا همکاری
مشعل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران به منظور تدوین بودجه های سالیانه و اصلاحیه های مربوط، با هدف تعیین میزان خوراک و تولیدات پالایشگاه ها به لحاظ کمی و کیفی، همچنین موازنه تولید، مصرف واردات و میزان خوراک ارسالی به پتروشیمی ها و صنایع، اقدام به برنامه ریزی می کند.
به منظور آگاهی بیشتر در این زمینه با مهدی کارگر، مدیر برنامه ریزی - تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش گفت و گو شده است که مشروح آن را می خوانید.
نخست بفرمایید ماهیت مدیریت برنامه ریزی تلفیقی چیست و عهده دار انجام چه وظایفی است؟
این مدیریت تدوين و بازنگری چشم انداز، مأموريت، اهداف و راهبردهای شركت ملي پالايش و پخش فراورده های نفتی ایران را با همکاری دیگر واحدهای مدیریتی و در چارچوب سياست های كلان وزارت نفت به عهده دارد. تهیه و تدوین برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران درحوزه های توليد، انتقال، توزيع و ذخيره سازی فراورده های نفتی نیز درهمین چارچوب و همسو با سیاست های کلان صنعت نفت دراین مدیریت انجام می شود.تهيه و تدوين نظام برنامه ريزی برای بازه های زمانی كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت در حوزه های یاد شده(توليد، انتقال، توزيع و ذخيره سازی فراورده هاي نفتی) از دیگر وظایف مدیریت برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران است و همه این امور درهمان چارچوب سیاستی وزارت نفت انجام می شود.
افزون بر موارد اخیر، چه موارد دیگری در واحد برنامه ریزی - تلفیقی دنبال می شود؟
فعالیت های مدیریت برنامه ریزی - تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران به موارد پیش گفته محدود نمی شود و موارد دیگری از قبیل مطالعات امكان سنجی فنی و اقتصادی طرح ها در حوزه های توليد، انتقال، توزيع و ذخيره سازی فراورده های نفتی را هم با توجه به برنامه های مدون شركت شامل می شود.بررسی و مطالعه الگوهای بهينه سازی فرآيندهای موجود دربخش های توليد، انتقال، توزيع و ذخيره سازی، ارزيابي، كنترل و نظارت بر روند اجرای طرح ها درحوزه های یادشده، همچنین بررسی طرح های مصوب در حوزه های توليد، انتقال، توزيع و ذخير ه سازی فراورده های نفتی و بازنگری در صورت لزوم نیز در برنامه ریزی – تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی انجام می شود.اولويت بندی و تخصيص اعتبار مالی طرح ها، بررسی و ارزيابی روش های مختلف تأمين منابع و كسب اعتبار مالی برای اجرای پروژه های سرمايه ای، تهيه و تدوين گزارش های آماری و تحليلی عملكرد برنامه های كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت شركت ملي پالايش و پخش در مقاطع زمانی مشخص و پاسخگویی به درخواست های ذی نفعان داخل و خارج از شرکت با هماهنگی معاونت برنامه ریزی وزارت نفت نیز به عهده مدیریت برنامه ریزی - تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی است.
برای موازنه تولید و مصرف فراورده های نفتی چه اقدام هایی از سوی مدیریت برنامه ریزی - تلفیقی انجام می شود؟
كتابچه برنامه و اصلاحیه موازنه توليد ومصرف برای تنظيم بودجه سالانه ازسوی این مدیریت تدوين شده است. درارائه راهکارهای عملیاتی برای رفع ناترازی فراورده های نفتی و چالش های مرتبط با آن نیزهمکاری داریم.پایش قیمت فراورده نفتی و نفت خام در بازارهای جهانی به منظور تشخیص نیازهای موجود به منظور تکمیل زنجیره ارزش و تحقق طرح های توسعه ای نیز در دستور کار قرار دارد؛ در پايش پيشرفت طرحهای پالايشي در دست اجرا درشركتهاي پالايشی نیز همكاری می کنیم. بررسي مطالعات فني- اقتصادی طرحهای پالايشی و احداث پالايشگاههای جديد برای بازنگری برنامههای پنج ساله توسعه اي كشور، یکی دیگر از برنامه های پیش روی این مدیریت است که آن را دنبال می کنیم.
توانمندی فنی شرکت های متقاضی تخصیص خوراک را چگونه بررسی می کنید؟
با توجه به وظایف محوله در خصوص اجرای فرایند صدورمجوز برای احداث واحدهای پالایشی، تلاش شده است که این فرایند به طورکامل الکترونیکی انجام شود و مواردی مثل استعلام های مورد نیاز که هم اکنون به صورت دستی است، الکترونیکی انجام شود. همچنین کلیه ارتباطات با متقاضیان که به صورت کتبی انجام می شود؛ این مهم نیز قرار است به وسیله سامانه الکترونیکی انجام شود که موجب افزایش سرعت در رسیدگی ها خواهد شد.
در همسویی با برنامه های پنج ساله توسعه چه اقدام هایی انجام شده است؟
تعیین مصارف فراورده های نفتی به تفكيك بخش های مصرف در كشور و استان های مختلف، در همسویی با برنامه های پنج ساله توسعه کشور در تعامل با معاونت برنامه ریزی وزارت نفت و دیگر مراجع ذی صلاح با هدف پیش بینی واقعی تر ولحاظ آخرین سیاست های کلان انرژی کشور از جمله مواردی است که در مدیریت برنامه ریزی – تلفیقی در همسویی با برنامه پنج ساله توسعه به آنها توجه دارد.برگزاری نشست های مختلف کارشناسی برای تهیه و تدوین گزارش در زمینه اجرای سیاست های قیمتی ( روش های مختلف اصلاح قیمت گذاری، تعدیل سهمیه ها و محدود کردن مصارف ازطریق کارت هوشمند سوخت) همچنین تدوین سياست های غیر قیمتی برای مدیریت مصرف فراورده های نفتی (پايش اجرای پروژه های بهینه سازی و افزایش راندمان دربخش های مختلف مصرف، فرهنگ سازی مصرف، بهینه سازی سیستم انتقال و توزیع، توسعه سیستم های هوشمند پایشی و ایجاد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست) دیگر اقدام های همسو با برنامه های توسعه است.امكان پذيری استفاده از مدل های جديد پيش بينی مصرف داخلي فراورده های نفتی از سوی موسسه مطالعات بین المللی انرژي و دیگر موسسات مطالعاتی به منظورانطباق پذيری خروجي مدل ها با واقعيت کنونی مصرف را بررسي می کنیم.این واحد در تنظیم و تدوین برنامه پنج ساله شرکت، احکام پیشنهادی با نگاه به تکالیف و اسنادبالادستی و ناترازی تولید و مصرف، همچنین اخذ مصوبات و پيگيری پروژه های مرتبط با اهداف پيش بينی شده دربرنامه، با دیگر بخش های شرکت همکاری دارد.با هدف برنامه ريزی ومتناسب سازی توسعه و ارتقای زيرساخت های موجود و مورد نيازبرای تأمين و توزيع فراورده های نفتی بر اساس استانداردهای روزآمد دنيا پيش بينی مصرف و با توجه به تغيير الگوی مصرف فراورده های نفتی در جهان و انجام مطالعات بازار و انجام مطالعات امكان سنجی فني واقتصادی در حوزه های توليد، انتقال، ذخيره سازی و توزيع فراورده های نفتی نیز گام هایی برداشته ایم.از دیگر گام های همکاری در برنامه پنجم توسعه می توان به ارزيابي عملكرد شركت در قالب مقايسه ارقام برنامه و عملكرد در حوزه هاي توليد، انتقال، ذخيره سازي و توزيع، ارائه طرح ها و راهبردها، سیاست ها و برنامه های پیشنهادی ارتقای بهره وری و برنامه های اجرایی، همکاری در تعیین شاخص های اختصاصی عملكرد شركت پالايش و پخش و پیگیری و پایش شاخص ها و بررسي و اخذ مصوبات هیئت مدیره شركت در خصوص طرح های و پروژه هاي تولید، انتقال، توزیع، ذخیره سازی و ارتقای ضریب ایمنی اشاره کرد.
مطالعات موردی این مدیریت شامل چه مواردی می شود؟
انجام مطالعات موردي در حوزه هاي مختلف (براي نمونه طرح احداث خطوط لوله كنارگذر تهران، خط لوله كرمان- زاهدان، الگوي پالايشي، تهيه گزارشات موردي از جمله عملكرد احكام برنامه ششم، اقتصاد مقاومتي، سند تحول، ايران يار، امنيت انرژي، پاسخگويي به ساير درخواست هاي شركت ها/ مديريت ها و ...)، پيگيري تخصيص منابع پيش بيني شده در بودجه سنواتی كل كشور، استفاده از ظرفيت هاي قانوني بودجه سالانه و تنوع بخشي در روش هاي تأمين مالي از جمله تهاتر نفت خام، ميعانات و فراورده را دنبال می کنیم. استفاده از منابع ناشي از فروش و تهاتر دارايي ها و...، مبادله موافقتنامه طرح هاي شركت هاي تابعه، اخذ مجوز شوراي اقتصاد جهت طرح ها، بررسي درخواست تأمين نقدينگي طرح ها و پروژه هاي شركت هاي تابعه در قالب كميته تخصيص، تخصیص اعتبار مالی به طرح ها و پروژه های اولویت دار متناسب با پيشرفت فيزيكي و حتی المقدور جابه جایی منابع برای تسریع در پیشرفت این پروژه ها و پايش مستمر طرح ها و پروژه ها و تهیه گزارش های دوره ای و موردی طي بازديدها از پیشرفت طرح ها و پروژه ها (در قالب كارگروه پروژه ها) و بازتاب مشکلات و دلایل تاخیر در روند اجرایی پروژه به مدیریت ارشد سازمان به منظور ارائه راهکار را انجام می دهیم و برخی مواردی را که اتمام نیافته است، دنبال می کنیم.
در زمینه احکام پیشنهادی بودجه سال آینده چه برنامه هایی در دستور کار دارید؟
برگزاری جلسات با شركت های تابعه و تعيين موعد زماني براي تعیین تکلیف پروژه های راکد و نیمه تمام و اخذ مصوبه از هیأت مدیره شرکت برای ابلاغ الزامات در قالب چارچوب زماني، همكاري و مشاركت در تهيه و تدوين احكام پيشنهادی بودجه سال 1403 مرتبط با وظايف شركت وهمکاری ومشارکت درتدوین گزارش های فنی اقتصادی، تفاهم نامه ها و قراردادهای لازم برای سرمایه گذاری (طرح های تابش، پارس و كرمان زاهدان و...) را دنبال کرده ایم، ضمن آنکه در تهیه گزارش، فعاليت و وضع عمومی شركت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی به مجمع عمومي صاحبان سهام با همکاری امورمجامع و مدیریت مالی هم شرکت داشته ایم. توسعه سیستم اطلاعات مدیریت به منظور یکپارچه سازی اطلاعات بخش های عملیاتی تولید، توزیع و انتقال فراورده های نفتی و خوراک و ذخیره سازی و تهیه گزارش های مدیریتی را نیز دنبال می کنیم.
اکنون پتروپالایشی شدن از سوی دولت بسیار مورد توجه است، ورود به این موضوع چه مزایایی دارد؟
بر اساس قانون تنفس خوراک پتروپالایشگاه به واحدهای پالایشگاهی دارای زنجیره های پتروشیمی بر اساس خوراک هیدروکربنی تولید شده در بخش پالایشگاهی اطلاق می شود. از دیگر تعاریف پتروپالایشی می توان به یکپارچگی بین مجتمع های پالایشی و پتروشیمی با هدف توسعه متوازن زنجیره ارزش نفت و گاز، مجتمعی سودمحور به جای سوخت محور (تنوع در محصولات)، تولید فراورده های ویژه پتروشیمی علاوه بر محصولات پالایشی به عنوان خوراک مجتمع های پتروشیمی و تولید اتیلن، پروپیلن، بنزن، تولوئن، زایلین، پارازایلین و... با واحدهای جدید Steam Cracking و BTX اشاره کرد. احداث پتروپالایشگاه ها درمقایسه با پالایشگاه، حاشیه سود بالاتری دارد؛ کاهش هزینه های تأمین خوراک بخش پتروشیمی را شاهد خواهیم بود و به این طریق مدیریت یکپارچه وهماهنگی میان واحدها به وجود می آید و هزینه های عملیاتی کاهش می یابد. برای استفاده ازظرفیت پتروپالایشگاه ها درایران نیزباهدف تکمیل زنجیره نفت وگاز وارزش آفرینی بیشتر، تعدادی ازمجتمع های پتروشیمی در مجاورت مجتمع های پالایشی ایجاد شده اند.
یکی دیگر از موارد مهمی که مدیریت برنامه ریزی تلفیقی دنبال می کند، بررسی های مالی / اقتصادی است؛ در این زمینه چه وظایفی را به عهده دارید؟
یکی از مسؤولیت های مهم مدیریت برنامه ریزی تلفیقی، بررسی مالی - اقتصادی است. در امور بررسی های مالی و اقتصادی، فعالیت های متنوعی صورت می گیرد. یکی از مهم ترین آنها مربوط به مبادله موافقت نامه با سازمان برنامه و بودجه است. برای دریافت ردیف اعتبار در قالب بودجه سنواتی برای پروژه های اجرا شده جدید، باید پس از ارزیابی و بررسی، در واحدهای دیگر مثلا واحد اهداف به این نتیجه برسیم که این پروژه باید اجرا شود و اولویت دارد. برای این منظور با سازمان برنامه و بودجه مبادله موافقت نامه داریم، ضمن آنکه دریافت مجوز شورای اقتصاد نیز از سوی واحد امور بررسی های مالی صورت می گیرد. بحث مربوط به تخصیص اعتبارات به طرح ها و پروژه ها به ترتیب اولویت بندی جزو مواردی است که در این امور صورت می گیرد.
اگر صحبتی باقی مانده است، بیان بفرمایید.
درکمیته مشخصات فراورده های نفتی، وظایفی برای عملکرد مدیریت برنامه ریزی تلفیقی در نظرگرفته شده است. یکی از آنها مشارکت درتدوین استانداردهای مصوب مشخصات فراورده های نفتی تولیدی پالایشگاه های کشور (specs) به منظور درج در کتابچه مشخصات فراورده های نفتی است؛ به طوری که کلیه فراورده های نفتی در صورت انطباق با این مشخصات مصوب، قابلیت توزیع و مصرف در داخل کشور یا صادرات را داشته باشد.تعیین تست ها و روش های آزمون استاندارد (نظیر ASTM,ISO,EN,...) و حدود و بازه قابل قبول این آزمون ها در تدوین مشخصات فراورده های اصلی، ویژه و فراورده های نفتی جدید تولیدی پالایشگاه های کشور به صورت موردی انجام می شود. با سازمان ملی استاندارد و سایر ذی نفعان و شرکت در کارگروه های تدوین و به روزرسانی استانداردهای ملی فراورده های نفتی نیز مشارکت داریم، ضمن آنکه بررسی موارد استثنایی مجوزهای ارفاقی تغییرمشخصات فراورده های تولیدی پالایشگاه ها متناسب با شرایط عملیاتی، فرآیندی، تغییر نوع و مشخصات خوراک ورودی و ... را نیز انجام می دهیم و اظهارنظر و ارائه گزارش های فنی در باره هرگونه موارد افزودنی به فراورده های نفتی نظیر مواد اکتان افزا، ردیاب، رنگ شاخص و... را نیز دنبال می کنیم.