فصل جدید همکاری های ایران و عربستان در صنعت پتروشیمی
نقش آفرینی دیپلماسی
مشعل دیپلماسی انرژی یکی از برگ های برنده وزارت نفت دولت سیزدهم در جهت پیشبرد منافع ملی و دیپلماسی اقتصادی و انرژی بوده و تاکنون نتایجی چشمگیر را به همراه داشته است. در دوسال اخیر مذاکرات با کشورهای مختلف دنیا و با اولویت کشورهای همسایه و منطقه و کشورهای همسو صورت گرفته و باب همکاری با کشورهای تاثیرگذار درمنطقه ازجمله عربستان بازشده است. درجریان برگزاری نمایشگاه اخیر ایران پلاست که فضایی مثبت برای مذاکرات بین المللی شرکت های مختلف پتروشیمی فراهم شده بود، نمایندگانی ازعربستان دیدارها و مذاکراتی رسمی را با مقام های صنعت پتروشیمی ایران داشتند که نوید دهنده تحولی بزرگ دراین زمینه خواهد بود.
وزارت نفت همواره کوشیده است با بهره گیری از دیپلماسی انرژی، شرایط لازم را برای کاهش انسداد بین المللی درعرصه تجارت جهانی فراهم کند و نقش آفرینی بیشتری در بازارهای جهانی داشته باشد. در همین زمینه بوده است که وزارت نفت دولت سیزدهم ازهمان ابتدای شروع به کارخود دیپلماسی انرژی مبتنی برهمسایگی و منطقه گرایی با توجه به شناخت منافع و ویژگی های دو جانبه را در پیش گرفته است.
در انتظار تحولات جدید همکاری با عربستان
پس از تحریم های همه جانبه علیه صنعت نفت ایران و ایجاد فضای انسداد دیپلماسی انرژی از سوی کشورهای اروپایی و امریکا، تلاش های زیادی صورت گرفته است تا شرکت های پتروشیمی ایرانی نتوانند به طورمستقیم پروژه ها را تکمیل کنند و محصولاتشان را در بازارهای منطقه وجهان به فروش برسانند. با این حال افتتاح های پشت سرهم، تکمیل طرح های نیمه تمام و شروع پروژه های جدید در زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی و رکوردهای مختلف فروش و صادرات دراین صنعت نشان داد که این صنعت با همراهی متخصصان و ظرفیت های داخلی می تواند با قدرت های بزرگ رقابت کند.
براساس آنچه صنعت پتروشیمی درحوزه سیاست خارجی و فعال شدن دیپلماسی انرژی نشان داده، تعاملات سازنده و مثبتی با کشورهای منطقه از ازبکستان، ترکمنستان، روسیه، عراق و ... تا کشورهای آمریکای لاتین رقم خورده است و این روند هم اکنون نیز ادامه دارد.
درجریان هفدهمین نمایشگاه بین المللی ایران پلاست که به بزرگ ترین گردهمایی شرکت های پتروشیمی معروف است، 20 قرارداد و تفاهم نامه به صورت رسمی و ده ها قرارداد و تفاهم نامه نیز به صورت غیررسمی امضا شد که به گفته مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، به سبب برخی محدودیت های تحریمی، تولیدکنندگان و شرکت های ایرانی وخارجی تمایلی به اعلام جزئیات آنها ندارند. شاهمیرزایی درعین حال گفته است که با توجه به حجم قراردادها و تفاهم نامه های منعقد شده در نمایشگاه هفدهم ایران پلاست، این دوره از نمایشگاه شاگرد اول دیپلماسی بوده است. یکی از تحولات این نمایشگاه، حضورسفرای کشورهای مختلف ازجمله سفیرکشورعربستان به همراه جمعی از مدیران این کشوربود که با نوید همکاری شرکت های بزرگ پتروشیمی ایران با شرکت سابیک عربستان همراه شد.
عبدالله بن سعود العنزی، سفیرعربستان سعودی درایران که دوبار ازهفدهمین نمایشگاه ایران پلاست بازد ید کرد، دیدارها و گفت و گوهای مفصلی با مدیران صنعت پتروشیمی ایران داشت و با اشاره به توانمندی های شرکت های ایرانی دراین صنعت اظهار کرد: زمینه های مشترک همکاری میان شرکت سابیک و شرکت های پتروشیمی ایران وجود دارد و امیدواریم به زودی با هماهنگی شرکت ملی صنایع پتروشیمی شاهد برگزاری دیدارها و نشست هایی میان ایران و عربستان در زمینه صنعت پتروشیمی باشیم.
سفیرعربستان تصریح کرد: ایران در زمینه دانش و فناوری های نوین در صنعت پتروشیمی پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته است و ما علاقه مند همکاری هستیم.
ایران و عربستان، دو قدرت بزرگ منطقه
جواد اوجی، وزیرنفت نیز که درآیین جشن روزملی عربستان حضورداشت، اظهارکرد: جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی، دو قدرت بزرگ منطقه ای به شمار می روند که همکاری آنها در گسترش امنیت، رونق اقتصادی و شکوفایی فرهنگی و اجتماعی جهان اسلام و شکل دهی به تعاملات بین المللی و انرژی اثرگذارخواهد بود و دراین راه صنعت نفت می تواند نقش محوری در تقویت منافع مشترک اقتصادی دو ملت ایفا کند. وزیر نفت با بیان اینکه مناسبات جمهوری اسلامی ایران و عربستان در حال طی کردن روند رو به رشد و مثبتی است، اظهار داشت: ظرفیت های فراوان همکاری نزد مقام ها و مسئولان دو کشور در تهران و ریاض در حال نمایان شدن است.
اوجی با اشاره به اینکه مقام های عالی دو کشور دعوت های متقابلی برای دیدار به عمل آورده اند، گفت: ما در حال برداشتن گام هایی رو به آینده هستیم تا پیش از انجام سفر مقام های عالی دو کشور، شاهد دستاوردهای ملموس باشیم.
مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم با تاکید بر اینکه فرصت های سرمایه گذاری مطلوبی درصنعت پتروشیمی ایران مهیاست و آمادگی داریم با شرکت های بزرگ پتروشیمی مانند سابیک عربستان همکاری کنیم، گفت: ایران وعربستان به عنوان دو قدرت مهم منطقه ای با دارا بودن منابع بزرگ نفت و گاز، می توانند همکاری های خود را گسترش دهند.
وی افزود: صنعت پتروشیمی ایران دستاوردهای ارزشمندی را تحقق بخشیده است و در مسیر توسعه قرار دارد و آمادگی داریم تا با شرکت های بزرگی مانند سعودی آرامکو و سابیک همکاری کنیم.
شاهمیرزایی ادامه داد: ظرفیت های بسیار مطلوبی در بخش دانش بنیان ها و سازندگان داخلی و مجریان طرح ها و بهره برداران طرح های پتروشیمی وجود دارد و آماده همکاری با شرکت های عربستان هستیم.
نشست مشترک با سابیک در آینده نزدیک
حسین علیمراد، رئیس کل امور بین الملل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در گفت و گو با خبرنگار «مشعل» با اشاره به اثرگذاری نمایشگاه های بین المللی درافزایش سطح همکاری های مشترک صنایع پتروشیمی و توسعه تعامل وهمکاری های جدید میان شرکت های توانمند ایرانی و شرکت های خارجی، گفت: صنعت پتروشیمی به دنبال گسترش بازارهای هدف است و کشورهای منطقه از جمله عربستان ظرفیت های خوبی برای همکار دارند. علیمراد به توانمندی و موقعیت شرکت های پتروشیمی ایران در منطقه و بازارهای جهانی اشاره کردو گفت: وقتی حرف از صنعت پتروشیمی در عربستان می زنیم، یکی از بزرگ ترین شرکت ها سابیک است و تمام نگاه ها به هلدینگ خلیج فارس منتهی می شود. شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس تنها هلدینگ تخصصی در صنعت پتروشیمی است و توسعه های کلیدی آینده صنعت پروشیمی توسط این شرکت خواهدبود. وی با اشاره به مذاکرات مشترک بین شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس ومدیران صنعت پتروشیمی و سطوح بالاتر،اظهار امیدواری کرد که در آینده نزدیک جلسه ای مشترک بین دوشرکت سابیک وهلدینگ خلیج فارس برگزار و درباره پروژه ها و زمینه های مشترک همکاری گفت وگو خواهد شد.
حرکت هوشمندانه بر اساس واقع بینی
صباح زنگنه،کارشناس روابط بین الملل در ارتباط با توسعه همکاری مشترک بین ایران و عربستان گفته است: احیای روابط ایران و عربستان گامی مثبت است و باید گام های دیگرهمسو با تحقق آن برداشته شود تا بتوان درهمه سطوح، همکاری بین دو کشور را گسترش داد و روابط را بر پایه های محکمی استوار کرد.
وی با اشاره به اینکه روابط ایران و عربستان به ایجاد امنیت و سرمایه گذاری مشترک بیشتر در منطقه خاورمیانه منجر می شود، افزود: اقتصاد، زمینه های خاص خود را دارد؛ باید مقدمات آن فراهم شود تا تحول چشمگیری برای دوکشور درحوزه اقتصاد رقم خورد.
وی ادامه داد: ایجاد زمینه های محکم، پذیرش و ایجاد مشارکت در پروژه های دو کشورمانند پروژه توسعه میدان های نفت، گاز و طرح های پتروشیمی بسیارمهم است ومی توانیم در این زمینه ها همکاری طولانی مدتی داشته باشیم.این کارشناس روابط بین الملل با اشاره به میدان های نفت و گاز مشترک میان دو کشور گفت: در این زمینه باید بتوانیم به همکاری بر اساس یکپارچه سازی توسعه میدان ها و بهره برداری مشترک دست یابیم که سودی متقابل برای دو کشور داشته باشد.
زنگنه یادآورشد: درهمه زمینه ها باید بسیار هوشمندانه و واقع بینانه کار کنیم و اعتمادسازی میان دو کشور دنبال شود و پس از هفت سال باید هر دو کشور یکدیگر را دوباره ارزیابی کنند تا بتوانند تعریف درستی از همکاری ارائه دهند.از آنجا که توسعه تعاملات بین المللی با عربستان سعودی در دولت سیزدهم در دستورکار قرارگرفته و سیاست خارجی و دیپلماسی انرژی به سمت تقویت این همکاری ها سوق پیدا کرده است، به نظر می رسد به زودی باید شاهد تحولات بزرگی در این مسیرباشیم. دو کشور ایران وعربستان ظرفیت های بالایی برای اجرای پروژه وسرمایه گذاری های مشترک دارند و با توجه به تحریم ها و محدودیت های موجود برای دسترسی به شرکت های اروپایی، این همکاری می تواند روزنه جدیدی در دستیابی به انواع دانش فنی و تامین تجهیزات و قطعات باشد.