شرکت های فناورانه به کمک صنعت نفت آمدند
روشنایی چاه های خاموش
مشعل چاه های بسته و کم بازده با برنامه ویژه وزارت نفت قرار است بار دیگر روزگار خوش تولید را به کمک فناوری تجربه کنند. استفاده از توان شرکت های فناورانه در فعال کردن چاه های کم بازده را می توان یکی از راهبردهای مطالعاتی شرکت ملی نفت ایران دانست. این مهم با روی کارآمدن دولت سیزدهم با هدف افزایش ظرفیت تولید و برداشت صیانتی از منابع هیدروکربوری در سال 1400در قالب فراخوان شرکت ملی نفت ایران به شرکت های فناور با محوریت احیای چاه های بسته و کم بازده کلید خورد. برگزاری رویداد ملی طرح احیای چاه های بسته و کم بازده نفتی که با امضای قراردادهای جدید با شرکت های فناورهمراه شد، فرصتی بود تا شرکت های فناوربا فرصت های صنعت نفت بیشترآشنا شوند. این رویداد ملی که دوشنبه (10مهر) درمرکز همایش های بین المللی وزارت نفت(کوشک) برگزارشد، همچنین فرصتی بود تا برخی شرکت های تابعه شرکت ملی نفت ایران به معرفی وتشریح فرصت های سرمایه گذاری دراین زمینه بپردازند
طرح احیای چاه های بسته و كم بازده نفت در مسیر اجرای بندهای ۱۴ و ۱۵ سیاست های اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقام معظم رهبری، مبنی بر افزایش ذخایر نفت و گاز كشور و توسعه ظرفیت های تولید و برداشت صیانتی از منابع هیدروكربوری كشور و مستند به قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، همچنین قانون اساسنامه شركت ملی نفت ایران با هدف اشتغال زایی، تحقق اقتصاد دانش بنیان و بهره گیری از توان جوانان مستعد و نخبه، احیای چاه های بسته و كم بازده نفت با استفاده از روش های فناورانه در دستور كار قرارگرفته است.
بازگشت سرمایه میلیاردی
امیرمقیسه، معاون مدیرسرمایه گذاری و کسب و کار شرکت ملی نفت ایران، درحاشیه رویداد ملی طرح احساس چاه های بسته و کم بازده نفت در گفت وگو با هفته نامه «مشعل» در توضیح دستاوردها و روند اجرای این طرح با اشاره به اینکه جامعه فناورها به طرح احیای چاه های بسته و کم بازده نفتی اعتماد کردند، این موضوع را ارزشمند و بیانگر آن خواند که طرح، جذابیت های لازم را داشته است.
طبق اعلام مقیسه، براساس مانیفست اولیه طرح احیای چاه های بسته و کم بازده نفتی 750 چاه است که در مرحله نخست احیای حدود 100 چاه در برنامه قرار دارد.
او با اشاره به اینکه میانگین سرمایه گذاری برای هر احیای چاه حدود یک میلیون دلار درنظر گرفته شده است، افزود: این طرح درآمد زیادی نصیب کشورخواهد کرد و فکر می کنیم با ادامه کار، طبق پیش بینی ها برای 750 چاه، بالغ بر سه میلیارد دلار درآمد کسب شود.
الگویی جدید و جسورانه
مدیرسرمایه گذاری و کسب و کار شرکت ملی نفت ایران با بیان این که تاکنون 12 قرارداد در قالب طرح احیای چاه های بسته و کم بازده نفتی به امضا رسیده است، درباره الگوی قراردادی احیای چاه های بسته و کم بازده اظهارکرد: این نوع قرارداد، اولین الگوی سرمایه گذاری جسورانه در بخش بالادست صنعت نفت است که شرکت ملی نفت ایران در جزییات طراحی دخالتی نخواهد داشت.
به گفته او، مدل جدید قراردادی برای طرح احیای چاه های بسته و کم بازده نفتی مشابه قرارداد IPC والبته سبک تر از آن است که بخش فناور بتواند تعهد خود را اجرایی کند.
بنابر توضیحات مقیسه، نکته اصلی این است که مدل قراردادی با شرکت های فناور در قالب طرح احیای چاه های بسته و کم بازده نفتی، جدیدترین الگوی قراردادهای بالادست صنعت نفت برمبنای سرمایه گذاری خطرپذیر و با تکیه بر توان شرکت های فناور ایرانی است که با استقبال مناسب شرکت های فناور همراه بوده است.
مدیرسرمایه گذاری و کسب و کار شرکت ملی نفت ایران اشاره می کند که مصوبات شورای اقتصاد هم ظرفیت های حمایتی خوبی را برای شرکت های فناور ایجاد کرده که در این طرح عهده دار طرح های اجرای چاه شوند.
مقیسه می گوید: فکر می کنم با آغاز عملیات اجرایی، زمان زیادی طولی نکشد که ثمرات اجرایی آنها را شاهد باشیم. در مصوبه شورای اقتصاد هم ظرفیت بازبینی در اعداد و ارقام پیش بینی شده است که متناسب با افزایش قیمت های نفت بتوانیم دستمزد آنها را تعدیل کنیم.
میانگین تولید 1550 بشکه در روز
علی براتی، معاون مدیرنظارت بر تولید نفت و گاز در میدان های مشترک ضمن سخنانی در رویداد ملی طرح احیای چاه های بسته و کم بازده نفتی، میانگین فعلی تولید چاه های نفتی کشور را روزانه هزار و ۵۵۰ بشکه اعلام کرد و گفت: با احیای چاه های کم بازده در سال های آتی این میانگین افزایش خواهد یافت.
او با اعلام آخرین وضعیت آماری چاه های تولید نفت خام کشور به حدود 4 هزار حلقه چاه اشاره و اظهار کرد: از این میزان چاه های نفت موجود در کشور 64 درصد فعال (بدون درنظرگرفتن کاهش تکلیفی)، یک درصد در حال تعمیر،18 درصد بسته،2 درصد معلق و 15 درصد متروکه هستند و حدود 15 درصد از چاه ها می توانند در فضای طرح احیای چاه ها مطرح شوند.
براتی افزود: در فاز اول چاه هایی که 100 در صد از تولید مطمئن بودیم، در برنامه قرار داده و ریسک مخزنی آن را کاهش دادیم.
او با بیان اینکه بیش از دو سال است که شرکت ملی نفت ایران طرح احیای چاه های کم بازده نفتی کشور را با همکاری شرکت های دانش بنیان داخلی پیش می برد و تاکنون چند چاه برای کار به این شرکت ها واگذار شده است، افزود: هم اکنون هزینه افزایش تولید یک بشکه نفت در میدان های جدید بیش از هزار دلار است، در حالی که در این طرح با هزینه های بسیار کمتر، برداشت از چاه های مرده و کم بازده را افزایش می دهد.
وی با اشاره به وجود تأسیسات فرآورش و انتقال در جوار چاه های کم بازده نفتی گفت: به محض افزایش تولید در این چاه ها، این افزایش تولید بدون فوت وقت در داخل مصرف یا صادر می شود.
فرصت استثنایی برای دانش بنیان ها
معاون مدیرنظارت بر تولید نفت و گاز در میدان های مشترک، توسعه نرم افزارهای کاربردی و دانش فنی بومی در صنعت نفت را دیگر مزیت طرح احیای چاه های کم بازده نفتی در ایران خواند و افزود: سال هاست که فناوری در مراکز علمی داخلی تولید می شود و در کتابخانه ها خاک می خورد و به صورت عملی وارد صنعت نفت نمی شود. به عبارت دیگر، این طرح فرصتی استثنایی برای شرکت های دانش بنیان داخلی است.
براتی گفت: بسیاری از طرح های احیای چاه های نفتی دکل محور نیست و این به معنای هزینه کمتر در تولید است؛ بنابراین قرار نیست شرکت ها همان روش گذشته را دنبال کنند و انتظار ما این است هزینه ها کاهش یابد.
وی اظهار کرد: امروزه شرکت های بزرگ نفتی جهان گروه ها و شرکت های مختص ازدیاد برداشت دارند و ما در این زمینه راه زیادی در پیش داریم.
طبق اعلام براتی، در این طرح تهیه مدل اقتصادی و فنی به عهده شرکت ملی نفت ایران است و مدیریت های مختلفی مانند مدیریت سرمایه گذاری و کسب و کار، مدیریت نظارت بر تولید، مدیریت پژوهش و فناوری،پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز و مدیریت برنامه ریزی تلفیقی درگیر کار بوده اند.
او گفت: در همکاری با شرکت های بهره برداری برای چاه های کم بازده تهیه متن قرارداد به عهده مدیریت سرمایه گذاری و کسب و کار و ابعاد فنی به عهده مدیریت نظارت بر تولید است، همچنین راهبری طرح در قالب موافقت نامه ای از طرف مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران به پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز واگذار شده است. براتی افزود: براین اساس امضای قرارداد با شرکت های فناور از طریق پارک و به نیابت از شرکت ملی نفت ایران و نماینده اجرایی طرح و ناظر فنی عملا شرکت های بهره بردار خواهند بود.
فرصت های تولید در اروندان
عیسی نویری، رئیس پژوهش و توسعه شرکت نفت و گاز اروندان در مراسم طرح احیای چاه های بسته و کم بازده نفتی بر اولویت قرارگرفتن احیای چاه های مخزن سروک میدان آزادگان تاکید کرد و گفت: عمده ترین چاه های معرفی شده برای احیا در مخزن سروک میدان نفتی آزادگان جنوبی با ضریب بازیافت ۴.۴ درصد است.
رئیس پژوهش و توسعه شرکت نفت و گاز اروندان ماموریت این شرکت را توسعه و تولید صیانتی نفت و گاز از مخازن هیدروکربوری مستقر در غرب رودخانه کارون با شاخص بازیافت نهایی (Ultimate Recovery) و فرآورش و ارسال فراورده های طبیعی نفتی به مبادی مصرف و صادرات خواند.