برای نخستین بار در صنعت گاز رقم خورد
ثبت دستورالعمل ترموگرافی
مشعل کارکنان منطقه 7 عملیات انتقال گاز ایران بار دیگر در حوزه های خودکفایی و اقتصاد مقاومتی دستاوردی جدید داشته و دستورالعمل ترموگرافی تجهیزات الکتریکی و مکانیکی را به عنوان یک دستورالعمل استاندارد تدوین کردند.
این دستورالعمل که افزون بر تاییدیه شرکت انتقال گاز ایران، مورد تایید هیئت مدیره شرکت ملی گاز ایران نیز قرار گرفته، با کد استاندارد IGS-O-MN-006 به شرکت های تابعه صنعت گاز ابلاغ شده است. به زبان ساده، ترموگرافی که گاهی اوقات با نام های دیگری همچون تصویر برداری حرارتی و ترموویژن شناخته می شود، یکی از روش های تست غیر مخرب NDT است.
در ادامه گفت وگو با سید حمیدحسینی، رئیس برنامه ریزی و روش های تعمیراتی منطقه 7 عملیات انتقال گاز ایران را می خوانیم.
از چه سالی وارد صنعت گاز شده اید و در چه سمت هایی فعالیت داشته اید؟
از سال 86 وارد شرکت ملی گاز ایران شدم و از بدو تشکیل منطقه 7 عملیات انتقال گاز ایران در سمت مسئول آموزش، کارشناس خدمات مهندسی، کارشناس ارشد آزمایش ارتعاش و آنالیز روغن، کارشناس ارشد برنامه ریزی تعمیرات و از سال 1400 نیز به عنوان رئیس برنامه ریزی و روش های تعمیراتی مشغول به فعالیت هستم.
مهم ترین فعالیت های واحد برنامه ریزی و روش های تعمیراتی چیست؟
مهم ترین اقدام ها و فعالیت های این واحد بر اساس وظایفی که دارد شامل مدیریت پروژه ها و بودجه ای سرمایه ای، نظارت و کنترل برنامه های نگهداری و تعمیرات، راهبری سیستم مدیریت مکانیزه نگهداری و تعمیرات(سامانه IPCMMS)، تهیه آمار و گزارش های عملکردی منطقه، پایش وضعیت تجهیزات شامل فرآیندهای آنالیز روغن، آنالیز ارتعاشات و ترموگرافی، سامان دهی و مدیریت آرشیو فنی تجهیزات خطوط لوله و تاسیسات است. راهبری سیستم اطلاعات مکانی (GIS) نیز در منطقه 7 به عهده واحد برنامه ریزی قرار دارد.
در خصوص ارتقای فرآیندهای مرتبط با واحد برنامه ریزی، کار مهم و شاخصی در منطقه 7 انجام شده است؟
در حوزه به کارگیری تکنیک ترموگرافی در پایش وضعیت تجهیزات با توجه به اهمیت موضوع، ابتدا نیازسنجی کاملی در سطح شرکت ملی گاز ایران و حتی وزارت نفت انجام دادیم که مشخص شد در این زمینه هیچ گونه دستورالعمل واحدی وجود ندارد. پس از آن به این فکر افتادیم که یک دستورالعمل در سطح شرکت انتقال گاز ایران تدوین کنیم که پس از تائید مدیر برنامه ریزی و مدیر عامل شرکت انتقال گاز ایران، به عنوان دستورالعمل ترموگرافی تجهیزات برقی و مکانیکی شرکت انتقال گاز به 10 منطقه عملیاتی ابلاغ شد.
این دستورالعمل در سطح شرکت ملی گاز ایران هم به ثبت رسیده است؟
بله. پس از اعمال تغییرات مورد نیاز متن در کمیته تدوین استانداردهای شرکت ملی گاز ایران در طول جلسات متعدد و در نهایت تائید هیئت مدیره این شرکت، به عنوان یک دستور العمل و کد استاندارد IGS تدوین و به شرکت های تابعه ملی گاز نیز ابلاغ شدو در کمیته مدیریت دارایی های فیزیکی به عنوان اقدامی که از سوی منطقه 7 عملیات انتقال گاز ایران انجام شده به ثبت رسیده است.
لطفا درباره ترموگرافی توضیحاتی ارائه کنید.
ترموگرافی که گاهی اوقات با نام های دیگری همچون تصویر برداری حرارتی و ترموویژن شناخته می شود، یکی از روش های تست غیر مخرب NDT است. هر جا که در تجهیزات، انتقال حرارت سطحی داشته باشیم، با در نظر گرفتن ملاحظاتی می توانیم از روش ترموگرافی برای پایش وضعیت تجهیزات استفاده کنیم. این روش بر مبنای انتقال حرارت کار می کند و هرگاه افزایش و یا کاهش حرارت سطح داشته باشیم، می توان از آن استفاده کرد و تجزیه و تحلیل حرارتی انجام داد. اساس تکنیک ترموگرافی تشخیص خرابی در مراحل اولیه از طریق تغيير در الگوي توزيع دماي سطحي است.
این روش بر پایه محاسبه میزان شدت اشعه مادون قرمز ساطع شده از سطح جسم استوار است که به وسیله دوربین ترموگرافی انجام می شود. این تکنیک یک روش اصلی در تشخیص خرابی های برقی است و یک روش کمکی برای تشخیص خرابی ها در تجهیزات مکانیکال به شمار می رود. در مدارات الكتريكي، افزایش دما در اجزای معيوب عموما به دليل اتصالات سست و معيوب، اتصال كوتاه، اضافه بار، آنبالانسی جریان و نصب نادرست قطعات ايجاد مي شوند. در تجهيزات دوار نیز افزایش دمای اجزای معيوب عمدتا به دليل وجود اصطكاك ناشي از روغن كاري نامناسب، نصب نادرست (غيرهم محور و داراي انحراف) اجزای دوار و بارهاي مكانيكي غيرعادي ايجاد می شود. این روش در ارتقای سطح سلامت تجهیزات موثر بوده و قابلیت اطمینان را افزایش می دهد.
در دستورالعمل تهیه شده، به صورت کامل روش انجام ترموگرافی را توضیح دادیم و همکاران عزیز می توانند ازاین دستورالعمل برای ارتقای سلامت تجهیزات استفاده کنند.
تدوین دستورالعمل چقدر زمان برد؟
استانداردهای مختلف را بایدمطالعه می کردم و همه ملاحظات اجرایی و ایمنی در نظر گرفته می شد و این حدود یک سال زمان برد. از سوی دیگر، در کمیته تدوین استاندارد شرکت ملی گاز ایران، ادبیات استاندارد و بحث نگارش بسیار حائز اهمیت است که ویرایش های مورد نیاز با همفکری در این کمیته طی جلسات مختلف و متعدد انجام شد.
چند دستورالعمل در شرکت انتقال گاز ایران داریم؟
در خصوص ترموگرافی تا کنون صرفا یک دستورالعمل در سطح شرکت ملی گاز ایران تدوین شده است و در خصوص بقیه دستورالعمل ها در بخش های دیگر آمار دقیقی ندارم. واقعیت این است که هر منطقه تعدادی دستورالعمل دارد، شرکت انتقال گاز ایران و شرکت ملی گاز ایران هر یک دستورالعمل های مختلفی دارند؛ بنابراین نمی توان آمار دقیقی را اعلام کرد.
در خصوص ارتباط موضوع با بحث مدیریت دارایی های فیزیکی توضیحاتی بفرمایید.
در مدل اجرایی مدیریت دارایی های فیزیکی شرکت ملی گاز (IG-PAM) که بر مبنای مدل مفهومی IAM طراحی شده است، در بخش فعالیت های چرخه عمر، قسمتی تحت عنوان نگهداری و تعمیرات بر پایه شرایط (CBM) داریم شامل ابزارهایی همچون آنالیز روغن، آنالیز ارتعاشات و ترموگرافی که نقش مهمی در سلامت تجهیزات ایفا می کند. مدیریت دارایی های فیزیکی یک مفهوم کلی در سازمان است و بخش هایی از آن مربوط به فعالیت های واحد برنامه ریزی است و در نگاه کلی، همه ارکان یک سازمان درگیر مدیریت دارایی های فیزیکی هستند.
در پایان اگر نکته ای را لازم می دانید، توضیح دهید.
امیدوارم که این دستورالعمل مورد استفاده و بهره برداری کارکنان شرکت ملی گاز ایران قرار گیرد و توصیه می کنم همکارانی که به تدوین دستورالعمل در س شرکت ملی گاز ایران علاقه مند هستند، به کمیته های تخصصی در این زمینه کمک کنند تا سلامت تجهیزات و قطعات تضمین شود.