پالایشگاه اصفهـــان تبدیل شدن به هلدینگ پتروپالایش
پالایشگاه اصفهان همسو با سیاست های دولت سیزدهم به منظور دستیابی به هدف پتروپالایشی شدن گام های مهمی برداشته است؛ به طوری که درسال 1405 از عنوان پالایشگاه به پتروپالایش تغییر نام خواهد داد. از دیگر طرح های در دست اجرای پالایشگاه اصفهان می توان به ایجاد پردیس فناوری نفت و انرژی نصف جهان با محوریت مشعل پویا اشاره کرد که در مرحله ساخت قرار دارد. طرح احداث پارک گوگردی شرکت پتروپالایشی ملاصدرا نیز سال 1405 به بهره برداری کامل خواهد رسید. در این طرح گوگرد مذاب و گاز سمی h2s (سولفید هیدروژن گازی) تولید شده ناشی از تصفیه نفت خام در واحدهای فرآیندی شرکت پالایش نفت اصفهان به میزان ۶۴۰ تن در روز به ۱۰ محصول با ارزش افزوده بالا و دوستدار محیط زیست تبدیل خواهد شد. براساس برآوردها، دوره بازگشت سرمایه این طرح پس از راه اندازی کامل واحدها ۲ سال محاسبه شده است. همچنین با تسریع راه اندازی و بهره برداری از واحد تصفیه گوگرد این پالایشگاه، به میزان ۱۶میلیون لیتر گازوئیل یورو۵ بیشتری در کشور تولید و توزیع شد. گریدهای مختلفی از بنزین متناسب با توانمندی پالایشگاه ها تولید می شود. از نظر عدد اکتان بنزین ۸۷، بنزین ۹۱ و بنزین ۹۵ تولید می شود. این بنزین ها به لحاظ عدد اکتان با هم متفاوت هستند، اما دیگر مشخصات آنها نزدیک به هم است. همچنین در همه بنزین های تولیدی، آروماتیک کمتر از ۳۵ درصد حجمی است، الفین کمتر از ۱۸ درصد و گوگرد عموما کمتر از ۵۰ پی پی ام است. در ادامه اهداف کلان دولت سیزدهم در مجموعه وزارت نفت در حوزه پالایش و پخش فراورده های نفتی، در سال ۱۴۰۲پروژه های مهمی همچون ZLD، CCRO، HERO و ساخت سه کولینگ هیبریدی در دستور کار این پالایشگاه قرار گرفته است که به ثمر رسیدن آنها، مصرف آب در هلدینگ پتروپالایش اصفهان را روزانه تا 400 لیتر کاهش خواهد داد. ساخت تصفیه خانه پساب شاهین شهر برای انتقال آب ازخلیج فارس و دریای عمان برای تامین آب مورد نیاز، از دیگر برنامه های هلدینگ پتروپالایش اصفهان برای تامین آب مورد نیاز است. ساخت نیروگاه خورشیدی200 مگاواتی که پالایشگاه اصفهان به عنوان یک طرح و هدف مهم در دستور کار قرار داده است. این طرح مرحله ای انجام می شود؛ به این معنا که ابتدا یک نیروگاه ۵۰ مگاواتی راه اندازی و در مرحله بعد نیز پس از دستیابی به فناوری ساخت سلول های خورشیدی، این نیروگاه خورشیدی با توان تولید 200 مگاوات تکمیل خواهد شد. زمان بهره برداری از نیروگاه خورشیدی ۲۰۰ مگاواتی پالایشگاه اصفهان پایان سال ۱۴۰۳ اعلام شده است. بر اساس برنامه ریزی، قرار است طی ۱۲ سال این نیروگاه را تا تولید یکهزار مگاوات برق توسعه دهد که این میزان برق، معادل نیروگاه بوشهر خواهد بود. پالایشگاه اصفهان ازجمله پالایشگاه های کشور به شمار می رودکه توانسته است با تکیه بر توان خود، افزون بر پالایش نفت به مسیر پتروپالایشی نیز وارد و برای نخستین بار به عنوان سودآورترین شرکت پالایشی بورسی کشور معرفی شود. همچنین این پالایشگاه در9ماه سال ۱۴۰۱ موفق به کسب ۲۶ هزار میلیارد تومان سود خالص شده است، ضمن اینکه در رتبه دوم بعد از پالایشگاه تبریز قرار دارد. این پالایشگاه توانسته است مدرن سازی فرایندهای عملیات انبارهای خود را آغاز کند که یکپارچه سازی همه فرایندهای خرید از مرحله ثبت تقاضا، ارزیابی منابع، بررسی فنی تقاضا، بررسی مالی، عملیات کنترل مورد نیاز و در نهایت انبارداری، از اهداف اجرای این طرح بود. پالایشگاه اصفهان برای نخستین بار در کشور موفق به طراحی و بازسازی دو دستگاه آزمایشگاهی شده است، ضمن آنکه از آغاز به کار دولت سیزدهم تاکنون، مدل اقتصادی تولید با هدف افزایش سودآوری و تنوع سبد محصولات، مطابق با استانداردهای روزآمد، در شرکت پالایش نفت اصفهان تکمیل و عملیاتی شده است. این شرکت در مسیر بهینه سازی نیز اقدام های قابل توجهی انجام داده که به این منظور از نرم افزار بهینه سازی اقتصادی با عنوان ASPEN PIMS که در مجموعه های فرایندی مانند صنایع پالایشی و پتروشیمی بسیار معتبر بوده، استفاده کرده است. در این نرم افزار، بعد از ورود اطلاعات، مدل اقتصادی اجرا و نتیجه آن، به صورت یک گزارش ارائه می شود و در نهایت گزارش موصوف پس از تجزیه و تحلیل، مبنای برنامه ریزی و اجرا قرار می گیرد. در آینده نزدیک با به کارگیری این مدل اقتصادی در پروژه پالایشگاه جنوبی، شاهد نتایجی مطلوب در پالایشگاه اصفهان خواهیم بود.
پالایشگاه تبــــریز ثبت دانش افراد با تجربه
یکی از اقدام های خوب پالایشگاه تبریز، ثبت دانش افراد باتجربه طی سالیان گذشته است تا از این طریق افراد تازه ورود بتوانند از آن استفاده کنند. اکنون در پالایشگاه روزانه سه میلیون لیتر گازوئیل یورو 5 تولید می شود، این میزان تا هفته دولت به بیش از 5 میلیون لیتر در روز افزایش خواهد یافت، ضمن آنکه برخی طرح های زیست محیطی مانند واحد گوگردسازی جدید و تصفیه گازهای انتهایی واحد گوگرد معروف به TGT و پروژه PSA علاوه بر تحقق اهداف طرح های زیست محیطی، مسئله آلایندگی هوای پالایشگاه تبریز را برطرف می کند و باعث افزایش فراورده های با کیفیت بالا مانند یورو5 می شود. یکی از پروژه های طرح جامع پالایشگاه، کاهش تولید نفت کوره است که در فاز اجرا قرار دارد. پالایشگاه ها نفت کوره را با الگوهای مختلف استخراج می کنند و پالایشگاه تبریز الگوی مختص به خود را دارد، طراحی مقدماتی آن انجام و مجوزهای مورد نیاز آن نیز از شرکت های معتبر خریداری شده است. پروژه نفت کوره شامل 16 واحد عملیاتی می شود و تقریبا معادل تعداد واحدهای پالایشگاه موجود است.
پالایشگاه آبــــــادان اجرای طرح جایگزینی و نوسازی
پالایشگاه آبادان طرح جایگزینی و نوسازی را طی دو مرحله اجرایی کرده است، مرحله اول با احداث مجموعه جدید پالایشی در ۱۵۰ هزار بشکه در روز (فاز اول) در سال ۱۳۸۴ به بهره برداری رسید و مرحله دوم با احداث مجموعه جدید پالایشی با ظرفیت ۲۱۰ هزار بشکه در روز با عنوان طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان (فاز ۲) که از تیر ۱۳۹۶ شروع شد و بخش نخست آن در آذر ماه ۱۴۰۱ به بهره برداری رسید و بخش نهایی این فاز با حضور ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری در ۲۶ اسفند ماه 1401 به بهره برداری رسید. هدف از اجرای فاز دوم طرح توسعه پالایشگاه آبادان، تکمیل زنجیره ارزش، کاهش آسیب پذیری کشور در برابر تحریم ها از طریق تبدیل نفت خام و میعانات گازی به فراورده های نفتی و ارتقای کیفیت فراورده های نفتی است. بر اساس اجرای این طرح، محصولات سبک تولیدی پالایشگاه مانند بنزین، نفت سفید، گازوییل و گاز مایع افزایش می یابد و با برچیدن تجهیزات قدیمی با عمر بیش از ۷۰ سال، تجهیزات جدید جایگزین شده و وضعیت زیست محیطی پالایشگاه با حذف تأسیسات با بازده پایین و مصرف سوخت بالا، بهبود می یابد. بهره برداری از فاز دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان، هشت ویژگی مهم دارد که به رکورد در حوزه پالایشگاهی کشور منجر شده است. طراحی، ساخت و نصب بزرگ ترین واحد تقطیر در منطقه غرب آسیا که ظرفیت آن ۲۱۰ هزار بشکه در روز و واحد تقطیر در خلأ به ظرفیت ۱۰۰ هزار بشکه در روز است. طراحی، ساخت و نصب بزرگ ترین واحد هیدروکراکر در غرب آسیا به ظرفیت بیش از ۴۲ هزار بشکه در روز، طراحی، ساخت، حمل و نصب یکپارچه بزرگ ترین کوره هیدروژن در غرب آسیا به وزن یکهزار و ۵۰۰ تن، طراحی، ساخت و نصب بلندترین مشعل های پالایشگاهی کشور به ارتفاع ۱۲۵ متر و ۱۲۷ متر، طراحی و همچنین ساخت و نصب بزرگ ترین واحد تصفیه هیدروژنی نفتا به ظرفیت ۶۵ هزار بشکه در روز، از مهم ترین ویژگی های این طرح محسوب می شود. همچنین ثبت رکورد ۳۴ میلیون نفر -ساعت کار بدون حادثه (ناتوان کننده) در میان مگاپروژه های پالایشی در کشور، ثبت رکورد پیشرفت ۳۲ درصدی بخش اجرایی مگاپروژه های پالایشی در سال پایانی پروژه و در دولت سیزدهم و ثبت رکورد اشتغال آفرینی مستقیم برای ۷ هزار و ۳۰۰ نفر و در مجموع به میزان ۶۰ میلیون نفر_ ساعت در سایت و ۱۵ هزار نفر اشتغال غیرمستقیم برای سازندگان تجهیزات صنعت نفت داخل کشور رقم خورد. صدور مجوز خرید خودروهای مورد نیاز با امضای معاون اول رئیس جمهوری نیز از گام های برداشته شده پالایشگاه آبادان در مسیر توسعه است. هیئت وزیران در جلسه اول تیر ۱۴۰۱، با پیشنهاد وزارت نفت مبنی بر صدور مجوز برای خرید70 خودروی وانت دو دیفرانسیل تولید داخل از سوی شرکت پالایش نفت آبادان از محل اعتبارات مصوب مربوط و با رعایت سایر قوانین و مقررات موافقت کرد. شرکت پالایش نفت آبادان در محدوده تاسیسات آبادان و بندر صادراتی ماهشهر با تنظیم و اجرای یک برنامه دقیق و منسجم و با استفاده از توانمندی و تجربه کارکنان ساعی خود در رده های مختلف سازمانی، طی اقدامی شایسته، موفق به تجدید اعتبار گواهینامه های بین المللی سیستم های مدیریتی جاری خود شد. پالایشگاه آبادان توانسته است واحد آزمایشگاه این پالایشگاه را با تکیه بر توان و دانش نیروهای متخصص خود، تعمیر کرده و با به روزسازی قطعات الکترونیکی آزمایشگاهی از رده خارج شده، سود تقریبی 10 میلیارد و 50 میلیون تومانی را به ثبت برساند.
پالایشگاه تهـــــــران تبدیل شدن به کلاس جهانی
شرکت پالایش نفت تهران همانند دیگر پالایشگاه های کشور در مسیر پتروپالایشی شدن قرار گرفته است. این پالایشگاه با چشم انداز ترسیمی خود در نظر دارد به پالایشگاهی در کلاس جهانی با کسب و کارهای متنوع و سودآور در بخش انرژی تبدیل شود. به همین منظور طرح های مهمی نظیر طرح ارتقا فناوری و بهینه سازی سیستم های فرآیندی و عملیاتی برای اهداف محیط زیستی و همچنین توسعه کسب و کار در قالب هلدینگ پتروپالایشی با خرید یک مجتمع پتروشیمی برای تکمیل زنجیره ارزش را در برنامه دارد. همچنین با مطالعات صورت گرفته و تحقیقات به عمل آمده و همکاری با مراکز دانش بنیان و شرکت های مهندسی در نظر داریم تا بر اساس نیاز کشور و تأکید وزیر نفت ضمن ورود به بحث پتروشیمی، محصولات شیمیایی و پتروشیمی تولید کنیم که این مهم دستاوردی بی نظیر برای شرکت به همراه خواهد داشت.
این پالایشگاه در دولت سیزدهم سوخت مایع را به صفر رسانده و تولید پایدار محصولات سبز مانند گازوئیل یورو ۴ به میزان ۱۳ میلیون لیتر در روز، نفت سفید کم گوگرد برای تولید سوخت هوایی به میزان ۵میلیون لیتر در روز، بنزین پاک به میزان ۷میلیون لیتر در روز را سرلوحه کار خود قرار داده است، ضمن آنکه از پروژه طراحی و نصب و راه اندازی سیستم فیلتراسیون طرح تصفیه پساب شهری نیز بهره برداری کرده است.