مروری بر دستاوردهای دوسالانه شرکت های پالایشی در دولت سیزدهم
مسیــر بـالندگی
مشعل دولت سیزدهم از مردادماه 1400 روی کار آمد؛ از آن زمان تاکنون دو سال می گذرد و طرح های توسعه ای متعددی همسو با آبادانی کشور در دستور کار قرار گرفته و اجرایی شده است. در این دو سال دولتمردان دولت سیزدهم، هر یک در حوزه های مسئولیتی خود تلاش کرده اند تا وعده های داده شده در برنامه های کلان رئیس دولت را محقق سازند و وزارت نفت نیز به عنوان یکی از دستگاه های کلیدی و مهم مجموعه دولت، به تبع مسئولیت خود در این بخش، بر تحقق این وعده صحه گذاشته و در بخش های مختلف خود ازجمله پالایش و پخش فراورده های نفتی، برنامه ها و طرح های متعددی را اجرایی کرده است. دراین بخش از وزارت نفت، اهدافی همچون حرکت به سوی ایجاد شرکت های پتروپالایشی در دل پالایشگاه های موجود کشور و دستیابی به این هدف مهم به منظور جلوگیری از فروش نفت خام کلید خورد. صدور خدمات فنی-مهندسی به پالایشگاه های خارج از مرزهای سرزمینی و اجرای طرح هایی با اهدافی چون محیط زیست، نیروی انسانی و... دیگر مواردی است که در دو سال گذشته فعالیت دولت سیزدهم در شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران به آن توجه شده است که برخی از آنها را با هم مرور می کنیم.
شرکت های پالایشی در دولت سیزدهم برای دستیابی به طرح های ارتقای کمیت و کیفت تولیدات، اقدام های قابل توجهی انجام داده اند که از آن جمله می توان به پاسخگویی تغییر الگوی مصرف از فراورده های میان تقطیر به فراورده های سبک تر مانند بنزین، ارتقای کیفیت فراورده های تولیدی بر اساس استانداردهای بین المللی، کاهش تولید نفت کوره، کاهش آلاینده های محیط زیستی، تولید بیشتر بنزین و ارتقای کیفیت فراورده های بنزین و گازوییل به یورو ۴ و ۵ اشاره کرد.
مجــوز بهینه سازی برای 9 پالایشگاه
با افزایش مصرف بنزین و گازوییل در کشور، حرکت به سوی اجرای طرح های ارتقا و کیفی سازی پالایشگاه های نفت خام به منظور تأمین امنیت سوخت کشور، ایجاد ارزش افزوده پالایشگاه ها، افزایش کیفیت فراورده های نفتی و کاهش آلاینده های محیط زیستی ضروری است.
هم اکنون در پالایشگاه های کشور، سالانه حدود ۲۲ میلیون تن انواع فراورده سنگین کم ارزش همچون نفت کوره تولید می شود (حدود ۲۵ درصد نفت خام تحویلی به پالایشگاه ها) که توجیه اقتصادی ندارد. به منظور کاهش تولید این فراورده های سنگین و در نتیجه افزایش حاشیه سود پالایشگاه های کشور، وزارت نفت دولت سیزدهم مجوز ارتقا و بهینه سازی ۹ پالایشگاه موجود کشور را صادر کرده است.
طرح های ارتقا و کیفی سازی، تولید دو محصول وارداتی کک سوزنی در پالایشگاه امام خمینی(ره) و کک اسفنجی در پالایشگاه بندرعباس از جمله این طرح هاست که به ترتیب در صنعت فولاد و آلومینیوم کاربرد دارند و در واقع گلوگاه این صنعت به شمار می روند. مقدار نیاز فعلی صنعت آلومینیوم و فولاد کشور به کک به ترتیب ۲۰۰ و ۴۵ هزار تن در سال است که بخش زیادی از آن به ارزش حدود ۱۰۰ میلیون دلار از طریق واردات تأمین می شود. با توجه به ظرفیت ۵۵ میلیون تنی پیش بینی شده تولید فولاد تا افق ۱۴۰۴، نیاز صنعت فولاد به کک به حدود ۱۳۵ هزار تن در سال خواهد رسید.
تـــــولید کک اســفنجی در پالایشگاه بندرعباس
شرکت پالایش نفت بندرعباس با تکیه بر دانش مهندسان داخلی، یکی از پیچیده ترین و تخصصی ترین طرح های توسعه ای برای ارتقای محصولات سنگین با محوریت تولید کک اسفنجی را در دستور کار دارد که علاوه بر تولید کک و فراورده های با ارزش افزوده بیشتر، تولید محصولات نفتا و پروپیلن به عنوان خوراک صنایع پتروشیمی را موجب خواهد شد.
دستاوردهای پروژه ارتقای کیفیت محصولات سنگین، کاهش نفت کوره و استمرار تولید، تامین کک اسفنجی مورد نیاز صنایع آلومینیوم سازی کشور، قطع وابستگی به خارج از کشور، بومی سازی دانش فنی لازم که تا پیش از این تنها در اختیار آمریکا و فرانسه بود، جلوگیری از خروج ارز، بی اثرسازی تحریم ها و حفاظت و صیانت از محیط زیست، حمایت از سازندگان داخلی و ایجاد اشتغال از نتایج اجرای این پروژه ملی است، ضمن آنکه در همجواری پالایشگاه بندرعباس، پتروپالایش شهید قاسم سلیمانی به ظرفیت 300 هزار بشکه در روز ایجاد خواهد شد.
با توجه به اقدام های صورت گرفته در شرکت پالایش نفت بندرعباس، این شرکت جایزه جهانی پروژه سبز از انجمن مدیریت سبز اروپا برای پروژه افزایش ظرفیت و بهبود کیفیت بنزین و نفتگاز، عنوان شرکت پیشرو و رتبه اول شاخص فروش در گروه فراورده های نفتی میان ۱۰۰ شرکت برتر و تندیس محصول برتر کشور برای تولید اسیدکلریدریک گازی را از آن خود کرده است. از دیگر دستاوردهای پالایشگاه بندرعباس می توان به مسئولیت اجتماعی و ساخت بیمارستان 90 تختخوابی کودکان اشاره کرد.