توسعه دیپلماسی انرژی و همکاری های ایران با کشورهای همسایه به خصوص اتحادیه کشورهای مستقل همسود یا کشورهای مستقل مشترک المنافع ( C.I.S ) به عنوان یکی از برنامه های جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم از نخستین روزهای کاری در اوایل شهریورماه در دستور کار قرار گرفته و حاصل جمع این سیاست راهبردی، دستاوردهای مختلف با کشورهای همسایه از روسیه تا قطر و عمان و ترکمنستان و حتی آمریکای لاتین بوده است؛ به طوری که باید گفت با رویکرد همگرایی منطق های دولت سیزدهم، الگویی مهم و متفاوت ازهمکاری ها درحوزه دیپلماسی انرژی محقق شده و افق های روشنی پیش رو قرار گرفته است.
گسترش همکاری ایران و عمان در حوزه انرژی
در مسیر توسعه و گسترش دیپلماسی انرژی، روابط ایران و عمان هم، فصل مهم و تازه ای را از مدت ها قبل آغاز کرده و به تازگی تعمیق یافته است. در جریان سفر رسمی «هیثم بن طارق آل سعید»، سلطان عمان به جمهوری اسلامی ایران، مقام های دو کشور ایران و عمان روز یکشنبه (هفتم خردادماه) چهارسند درحوزه همکاری های اقتصادی و سرمایه گذاری، همکاری درمناطق آزاد و همکاری درحوزه انرژی امضا کردند. افزون بر این اسناد، موافقت نامه مطالعه و همکاری درباره میدان مشترک هنگام (با نام عمانی بخاء غربی) نیز بین دو طرف امضا شد.
هیثم بن طارق آل سعید،سلطان عمان همچنین هشتم خردادماه ماه باحضرت آیت الله خامنه ای،رهبر معظم انقلاب دیدار و گفت و گو کرد.
رهبرمعظم انقلاب در دیداربا سلطان عمان وهیئت همراه وی، روابط ایران و عمان را دیرینه و ریشه دار وخوب خواندند و گفتند: ما معتقدیم گسترش روابط دو کشور در همه زمینه ها، به نفع هر دو طرف است.
ایشان با اشاره به مذاکرات طرف های ایرانی و عمانی خاطرنشان کردند: نکته مهم آن است که این مذاکرات تا رسیدن به نتایج محسوس، به صورت جدی پیگیری شود و در نهایت ارتباطات گسترش یابد.
حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: افزایش همکاری عمان و ایران حائز اهمیت است، زیرا دو کشور در آبراه بسیار مهم تنگه هرمز دارای اشتراک هستند.
ایشان در خصوص اظهار خرسندی سلطان عمان از آغاز روابط مجدد ایران وعربستان گفتند: این موضوعات نتیجه سیاست خوب دولت آقای رئیسی برای گسترش و تقویت روابط با همسایگان و کشورهای منطقه است.
تقویت همگرایی منطقه ای ایران و عمان
سیدابراهیم رئیسی نیز درجریان سفر هیثم بن طارق آل سعید،سلطان عمان به جمهوری اسلامی ایران، درنشست مشترک هیئت های عالی رتبه دو کشور با بیان اینکه تهران و مسقط دیدگاه های مشترکی درباره همکاری های منطقه ای، تقویت و تثبیت امنیت، صلح و رفاه ملت های منطقه دارند، اظهار کرد: روابط دوکشور از مرحله تجاری به مرحله سرمایه گذاری رسیده است و دیدگاه های مشترک و رویکرد تقویت همگرایی منطقه ای سران ایران و عمان، در کنار ظرفیت ها و زمینه های مناسب متقابل می تواند روابط فی مابین را در عرصه های دوجانبه ای و منطقه ای گسترش دهد.
وزیرنفت نیزدر حاشیه جلسه هیئت دولت درباره تفاهم های نفتی با عمان اظهار کرد: تفاهم نامه های نفتی با عمان شاید بیش از ۲۰ سال محل بحث و مذاکره بود.میدان نفتی هنگام با عمان مشترک است، توافق کردیم این میدان به صورت یکپارچه در یک کارگروه مشترک تخصصی در زمینه اکتشاف و توسعه پیگیری شود، ابتدا مطالعات این میدان را آغاز می کنیم، سپس به سمت توسعه آن می رویم.
ایران و ترکمنستان
ایران و ترکمنستان هم فصل مهمی از روابط در حوزه انرژی را با روی کارآمدن دولت سیزدهم گشودند؛ به طوری که به امضای قرارداد عملیات سوآپ سه جانبه میان ترکمنستان، ایران و آذربایجان منجر شد.
درهفته های اخیرنیز مذاکرات فشرده جواد اوجی، وزیرنفت ومدیران ارشد شرکت ملی گاز ایران با مقام های انرژی ترکمنستان،به امضای قرارداد واردات گاز ازاین کشور انجامید و وزیرنفت بعد ازظهرسه شنبه(نهم خرداد)درحاشیه دیدارخود با باتیرآمانوف،رئیس کنسرسیوم دولتی ترکمن گاز، درجمع خبرنگاران، اعلام کرد: به زودی قرارداد واردات گاز ایران از ترکمنستان امضا می شود و براساس آن ایران ازهمین ماه (خرداد) واردات گاز را آغاز می کند؛ ترکمنستان چهارمین کشور دارنده منابع گازی جهان است و ایران هم ظرفیت واردات روزانه ۴۰ تا ۵۰ میلیون مترمکعب گاز و انتقال در مرزهای خود را دارد، از این رو بنا داریم سهم تجارت گازی (سوآپ، ترانزیت، خرید و فروش) خود در منطقه را افزایش دهیم.
وزیر نفت افزود: هم اکنون اصل بدهی یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلاری ایران به ترکمنستان بابت واردات گاز ازسوی دولت سیزدهم با مشارکت بانک مرکزی ایران به صورت کامل پرداخت شده است.
امضای 5 سند همکاری تهران -عشق آباد
مقام های ایران وترکمنستان سه شنبه (نهم خردادماه) هم درحضورسیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری و قربانقلی بردی محمداف،رئیس شورای مصلحت خلق ترکمنستان، پنج سند همکاری درحوزه های تبادل برق، همکاری های جامع در زمینه های دیپلماسی و گمرکی و همکاری های دانشگاهی امضا کردند.
وزیر نفت گفت: از ابتدای دولت سیزدهم ملاقات و مذاکراتی با طرف ترکمنستانی داشتیم و قرارداد مبادله (سوآپ) گاز را سال ۱۴۰۰ و در نخستین سفر خارجی ام به ترکمنستان پیگیری شد که در سال ۱۴۰۱ این مقدار از خاک جمهوری اسلامی ایران به سمت آذربایجان دو برابر شد.
اوجی با بیان اینکه مذاکراتی با طرف ترکمنستانی برای احیای قراردادهای گذشته در حوزه واردات و تجارت گاز انجام شده است، گفت: ایران با داشتن دومین ذخایر گازی جهان متأسفانه کمتر از ۲ درصد در تجارت گاز جهان نقش دارد.