بهار روابط ایران و روسیه

ماحصل این سیاست چندی پیش در بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی نمود یافت و شرکت های روسی چشمگیرترین حضور خود را با شرکت در این رویداد مهم خاورمیانه به نمایش گذاشتند.

با آنکه روابط ایران و روسیه در ادوار مختلف تاریخ همواره دارای فراز و فرودهایی بوده است، اما با نگاه به روابط انرژی ایران و روسیه از بدو روی کار آمدن دولت سیزدهم، امروز شاهد بهار روابط ایران و روسیه هستیم.

تقویت و توسعه مناسبات و همکاری های دوجانبه با روسیه با سفر جواد اوجی، وزیر نفت به مسکو در دی ماه ۱۴۰۰ آغاز  و او  به عنوان رئیس ایرانی کمیسیون مشترک ایران و روسیه عازم مسکو شد؛ سفری که به امضای اسناد مهمی برای توسعه میدان های نفت و گاز، پتروپالایشگاه و انتقال فناوری انجامید.

وزیر نفت پس از دیدارهای فشرده در مسکو اعلام کرد: «به جرأت می گویم که یکی از پربارترین سفرها بود و بسیار بیشتر از آنچه انتظار داشتیم، حاصل شد.» آغازی قدرتمند که تا امروز تداوم داشته و دو کشور برتر دارنده ذخایر غنی گازی دنیا از آن مقطع تا امروز، بارها قاب های همکاری با هم را به تصویر کشیده اند.

در این میان اگر چه هر نوع همکاری روس ها با برخورداری 32 درصدی و ایران با برخورداری 18 درصدی سهم گاز دنیا تا پیش از این با شائبه های رقابتی همراه بود، اما می توان گفت درست در این مقطع زمانی، ورق برگشته و اگر روزگاری صحبت از تصاحب بازارهای گاز در گستره جغرافیایی غرب و شرق از سوی روسیه مطرح بود؛ حالا این کشور هم مانند ایران با تحریم روبه روست و بسیاری از ایفای نقش های این کشور در عرصه انرژی جهان در حال تغییر بوده و بُعد رفاقتی دو کشور، بر وزنه رقابتی بودن آن غالب تر است.

از سویی، اتحاد دو کشور تحریمی ایران و روسیه در حالی رقم می خورد که موانع زیادی در مسیر همکاری ها با تحریم برطرف شده است؛ از جمله آن که تا پیش از این با توجه به اینکه شرکت های بزرگ روس، سهامداران اروپایی و آمریکایی داشته یا با شرکت های بزرگ آنها همکاری می کردند، در صورت هر نوع همکاری با ایران، مشمول تحریم ها می شدند.

در نمونه ای دیگر بحث تبادلات مالی و بانکی مطرح بود که با توجه به تحریم ایران، موانع زیادی مقابل آن قرار داشت و مثال های زیاد دیگری که ایران به شکل جدی به مقصد همکاری با روسیه و شرکت های آن تبدیل نشده بود، اما امروز دو کشور مشمول تحریم می توانند همکاری هایی را رقم بزنند که با بی اثر کردن تحریم، برای دو کشور نتیجه بخش باشد.

نوع روابط ایران و روسیه که در بیست وهفتمین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، متفاوت تر از قبل بود.

 پیش از آغاز نمایشگاه، نخستین نشست B2B شرکت های ایرانی و روس در بخش نفت و گاز در مرکز همایش های بین المللی پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد و با حضور الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه همزمان با نمایشگاه و بازدید او از این رویداد، اهمیت روابط دو کشور در بخش انرژی بیش از پیش آشکار شد.

به موازات آن، شرکت های روس حاضر در بیست وهفتمین نمایشگاه بین المللی نفت ایران، راهکارهای کارآمدسازی صنعت نفت و گاز و صنایع سوخت و انرژی را در اختیار شریکان بالقوه خود در ایران و  دیگر بازدیدکنندگان از دیگر کشورها قرار دادند.

آن گونه که نمایندگان شرکت های روسی حاضر در این دوره از نمایشگاه اشاره می کردند، با آنکه روسیه تازه به جمع کشورهای تحریم شونده پیوسته است، اما شرکت های ایرانی تجربه گرانقدری از سال های متمادی تحریم را در اختیار دارند که می تواند برای این شرکت ها ارزنده باشد.

 

پایان دوران یک جانبه گرایی

احمد اسدزاده، معاون امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت در گفت و گو با خبرنگار «مشعل» با اشاره به نشست B2B شرکت های ایرانی و روس در بخش نفت و گاز گفت: این اقدام با تمرکز و هدف گیری شرکت های متوسط و کوچک بخش خصوصی انجام شد که شاهد رضایتمندی حاضران از آن بودیم.  او با تاکید بر تقویت و توسعه اجلاس هایی از این دست یادآور شد: هر کدام از بخش های ساخت، قطعات و تجهیزات ای پی سی و دانش بنیان از ظرفیت لازم برخوردار هستند و پیگیری می کنیم این اجلاس ها را جداگانه برای هر یک از این بخش ها برگزار کنیم. معاون امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت با یادآوری اینکه حضور شرکت های خارجی در دوره اخیر نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی نشان داد تلاش ها برای منزوی کردن ایران شکست خورده است، افزود: دوران یک جانبه گرایی تمام شده است. نکته مهم این است که کشورها و به ویژه شرکت های خارجی همسایه نیز از این رویکرد ایران استقبالی مناسب داشته اند.