گام به گام تا ساماندهی کارت سوخت جایگاه ها
از این پس مالکان وسایل نقلیه برای سوخت گیری ملزم به استفاده از کارت سوخت شخصی شدند. اعمال محدودیت برای کارت سوخت جایگاه داران در قانون بودجه سال 1402 آمده و وزارت نفت را مکلف به اجرای آن کرده است. قانونی که البته شائبه گران شدن قیمت بنزین را هم در اذهان عمومی به همراه داشته که پیرو این ماجرا مدیران و نمایندگان مجلس به صراحت عنوان کردند که نه افزایش قیمتی در کاراست و نه سهمیه بندی بنزین و این اقدام تنها به منزله ساماندهی نظام توزیع بنزین و کاهش قاچاق سوخت مورد هدف قرار گرفته است.از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم اعمال برخی راهکارها به منظور مدیریت عرضه سوخت در دستور کار قرار گرفت و حتی در برخی از شهرها نیز به صورت پایلوت به اجرا درآمد که از جمله این راهکارها اجرای طرح بازتوزیع یارانه بنزین بود که به صورت آزمایشی در کیش به اجرا گذاشته شد. بعدها شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران اعلام کرد که اجرای فراگیر طرح بازتوزیع یارانه بنزین در کل کشور و زمان اجرای آن منوط به ابلاغیه از سمت دولت است. اما نگرانی ها از باب مصرف لجام گسیخته بنزین، دولت و مجلس را برآن داشت تا نسبت به اصلاح فرآیند عرضه این فرآورده راهبردی، تدبیری بیندیشند تا ضمن بهبود نظام توزیع بنزین و نفت گاز در کاهش قاچاق سوخت نیز اثربخشی لازم را به همراه داشته باشد. پیرو بند (ه) جزء ۷ تبصره ۱۴ قانون بودجه امسال، 90 درصد خودروهای بنزین سوز و 95 درصد خودروهای نفت گاز سوز و یا همان گازوئیل برای سوخت گیری باید از کارت سوخت شخصی استفاده کنند و حتی الامکان کارت سوخت جایگاه ها در مواقع ضروری در دسترس عموم قرار داده شود.البته ناگفته نماند که در این میان آمار و ارقام اعلامی ازسوی ستاد مبارزه با قاچاق کالاو ارز نیز نگرانی ها را دوچندان کرده است. بنابر اعلام ستاد مذکور در سال 1401، میزان رشد قاچاق بنزین 250 درصد و قاچاق گازوئیل 69 درصد افزایش را در پی داشته است که این میزان افزایش به این مفهوم است که روزانه 50 میلیون لیتر سوخت از کشور قاچاق می شود.
همراهی خوب مردم در اجرای طرح
با این اوصاف ذکر این نکته ضروری است که ساماندهی کارت سوخت جایگاه داران به هیچ عنوان تغییر در سهمیه بندی و یا تغییر قیمت را به دنبال ندارد و آنگونه که رضا نواز، سخنگوی صنف جایگاه داران سوخت کشور گفت، هر کارت در جایگاه های سوخت سقف برداشت روزانه دارد و جایگاه داران نمی توانند فقط با کارت های خود به مردم سوخت تحویل دهند. همچنین مردم اطلاع داشته باشند که این کارت ها روزانه شارژ می شود و درخواست ما هم از مردم این است که حتما کارت سوخت خود را همراه داشته باشند و برای سوخت گیری وسیله نقلیه خود از آن استفاده کنند. وی با تاکید بر اجرای طرح ساماندهی کارت های مجاری عرضه عنوان کرد: طرح مذکور یک الزام قانونی و مصوبه مجلس است و باید به طور کامل اجرایی شود و تاکنون هیچ گونه مخالفتی از سمت مجموعه صنف جایگاه های سوخت کشور اتفاق نیفتاده است و خوشبختانه این طرح در نهایت همکاری و تعامل با مجموعه مدیران شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی در حال اجراست. سخنگوی صنف جایگاهداران بیان کرد: جلسات و بررسی های فنی بسیاری درخصوص اجرای طرح ساماندهی کارت های آزاد جایگاه ها داشتیم که مقرر شد گام های اجرای این طرح، افزایش یابد و اولویت اول این است که مردم بدون مشکل بتوانند سوختگیری کنند.نواز ادامه داد: آمارها نشان می دهد طی چند روز گذشته همزمان با کاهش کارت های آزاد در جایگاه های سوخت، استفاده مردم از کارت سوخت شخصی هنگام سوختگیری به نرخ آزاد دوبرابر شده که نشان دهنده همکاری خوب مردم است و در صورت تداوم روال موجود قطعا امیدواری برای پیشبرد طرح افزایش خواهد یافت.
چراغ سبز مجلس به حذف کارت سوخت جایگاه ها
در این میان، بحث ناترازی تولید و مصرف بنزین و انتشار اخباری مبنی بر رشد فزاینده قاچاق سوخت پای مجلسی ها راهم به پرونده بنزین وساماندهی هرچه بیشترکارت سوخت جایگاه ها باز کرده است به طوری که شنیده ها حاکی ازآن است که درصد قریب به اتفاق نمایندگان به الزام وزارت نفت به منظور انجام هرچه سریع تر این تکلیف قانونی، تاکید کرده اند. بنا بر اظهارات نمایندگان مجلس، این طرح با هدف ساماندهی نظام توزیع بنزین و کاهش قاچاق سوخت تعریف شده که تقاضای شخصی را هم مورد هدف قرار داده است؛ هرچند بخشی ازخودروسواران از کارت های سوخت جایگاه داران استفاده می کنند و اجرای این طرح ممکن است برای برخی از آنان مشکل ساز شود، هادی بیگی نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی،اجرای این طرح را اقدامی صحیح و لازم برای ساماندهی نظام توزیع بنزین عنوان کرده و گفته است: تقاضای 90 درصد مردم با 60 لیتر بنزین یک هزار و 500تومانی و 3هزار تومانی پاسخ داده می شود. وی درباره ساماندهی کارت های سوخت از جایگاه ها نیز اذعان کرده است:این مهم کار درستی است و در قانون نیزآمده است.کارت سوخت برای استفاده در اختیار مردم قرار داده شده است و اگر قرار باشد کارت استفاده نشود که سامانه ایجاد نمی شد. این عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در ادامه درباره استفاده از کارت ملی به جای کارت سوخت نیز بیان کرد: خیلی صحبت کرده ایم که از کارت بانکی یا کارت ملی استفاده شود، اما جمع بندی نهایی این شد که سیستم کارت سوخت بماند و ارتقا پیدا کند.این طرح اشکالات زیادی داشت، برای مثال فرض کنید طرف کارت ملی اش را گم کند، هزینه ای که برای آن فرد به وجود می آید زیاد می شود.
پیشتازی مصرف از تولید
با فروکش کردن شیوع ویروس عالم گیر کرونا در دو سال اخیر و بالارفتن حجم سفرهای درون و برون شهری، میزان مصرف بنزین روند صعودی به خود گرفته و این شدت مصرف نسبت به حجم تولید به قدری فاحش است که نیازمندی ایران به واردات بنزین کاملا محتمل است. در این زمینه علی اکبر نژادعلی، مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران نیز بر این امر صحه گذاشت و از افزایش 9 درصدی میزان مصرف بنزین از ابتدای سال 1402 خبر داد.