رئیس پژوهش و فناوری پالایشگاه آبادان تشریح کرد:
نوآوری در پروژههای پـــژوهشی
سمیه راهپیماعلم، ابزار کشف حقیقت و محصول پژوهش است و پژوهش، دیدن مسائلی است که دیگران نمی توانند ببینند و اندیشیدن به موضوعی است که دیگران نمی توانند به آن بیندیشند. دیدن آنچه همه از آن ناتوانند، نیازمند نگاهی عمیق و موشکافانه است و این تنها از طریق کنش و واکنش های آموزشی- علمی در شرایط محیطی مناسب بویژه از سوی استعدادهای برجسته و نخبگان جامعه میسر می شود؛ از این رو پژوهش در دنیای امروز فعالیتی جدی و ضروری است، زیرا نتیجه آن روزآمد شدن علم و فناوری است. با هدف تحقق اهداف و سياست هاي راهبردي شركت پالایش نفت آبادان، واحد پژوهش و فناوری این شرکت ازسال 1380 زیر نظر مدیریت مهندسی فعالیت خود را آغازکرد و از سال1385 تاکنون به صورت واحدی مستقل به فعالیت خود ادامه داده است. این واحد با هدف جهت دهي به پژوهش هاي علمي–كاربردي، انجام فعاليت هاي پژوهشي را با تکیه بر توان علمي مراكز دانشگاهي- پژوهشي برای دستیابی به اهداف در جهت توسعه فعاليت هاي جاری، بهره مندی از فناوری های روزآمد و هماهنگي با مراكز علمی را به منظور تامين نياز بخش هاي گوناگون در دستور کار دارد. یوسف شمسایی، رئیس پژوهش و فناوری پالایشگاه آبادان، فعالیت های این واحد را در گفت و گو با «مشعل» تشریح کرد که در ادامه می خوانید.
فعالیت های واحدپژوهش و فناوری شرکت پالایش نفت آبادان که زیر نظر مدیر عامل این شرکت انجام می شود، در مسیرارتقای فرهنگ پژوهش و نهادینه کردن آن پیش می رود.به ثمر رساندن طرح های پژوهشی مرتبط با فعالیت های پالایشگاه آبادان با توجه به آخرین یافته های علمی و پژوهشی، انجام فعالیت های عملیاتی وتوسعه ای درسایه توجه کامل به طرح های پژوهشی مرتبط، کند وکاو برای دست یافتن به راهکارهای علمی- راهبردی جهت رفع مشکلات پیش روی توسعه فناوری، کاربردی کردن نتایج پژوهشی مبتنی بر علم به منظور ارتقای بهره وری، همچنین بهره برداری از امکانات وکاهش هزینه ها از جمله موارد قابل پیگیری در پژوهش فناوری پالایشگاه آبادان هستند.
در پی نوآوری
اینها صحبت های اولیه شمسایی، رئیس پژوهش و فناوری پالایشگاه آبادان است، اما دامنه حرف های وی، فراتر از مواردی است که به آنها اشاره کرد. شمسایی بابیان این که یکی از اهداف واحد پژوهش و فناوری پالایشگاه آبادان،رفع مشکلات و معضلات واحدهای عملیاتی است، ادامه می دهد: هر سال بر اساس نیازسنجی واحدهای مختلف پالایشگاه، اولویت های پژوهشی در زمینه فنی،مهندسی و مدیریتی جمع آوری و پس از بررسی درکمیته های تخصصی، در قالب اولویت های پژوهشی و دانشجویی، دسته بندی و با تصویب آن در شورای پژوهشی پالایشگاه به منظور فراخوان عمومی، روی سامانه اطلاع رسانی پالایشگاه به نشانی Research.abadan- ref.ir و سامانه ساتع وزارت علوم قرار داده می شود. وی می گوید: با استفاده از این روش پژوهشگران کشور می توانند به گزینه های مورد نیاز دسترسی یابند و بر اساس علاقه مندی خود ورود کنند؛ به دنبال نوآوری هستیم و بیشتر موضوعاتی برایمان اهمیت دارد که از مسیر طبیعی به نتیجه نمی رسند.رئیس پژوهش و فناوری پالایشگاه آبادان با اشاره به اینکه طبق قانون، مجری پروژه های پژوهشی باید دانشگاه ها یا شرکت های دانش بنیان عضو پارک های علم و فناوری مراکز رشد دانشگاهی باشند، می گوید: شناسایی مشکلات عملیاتی، فنی و مهندسی واحدهای عملیاتی پالایشگاه آبادان، تعریف اولویت های پژوهشی مورد نیاز شرکت، حمایت از پایان نامه های تحصیلات تکمیلی دانشجویی و تعریف و اجرای پروژه های پژوهشی درحوزه مدیریت و منابع انسانی، از اهداف و راهبردهایی است که پژوهش و فناوری پالایشگاه آبادان به آنها توجه ویژه دارد.
همکاری با دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان
رئیس پژوهش و فناوری پالایشگاه آبادان با اشاره همکاری این شرکت با دانشگاه ها، مراکز علمی و تحقیقاتی و شرکت های دانش بنیان، از تکمیل دو طرح پژوهشی در همکاری به این بخش ها خبر می دهد و می گوید: از ابتدای سال تاکنون دو پروژه پژوهشی در حوزه های فرآیندی را به اتمام رسانده ایم؛ یکی طراحی نرم افزاری در حوزه فرآیندی واحد «کت کراکر» پالایشگاه که کمک کننده مهندسی فرآیند است و با پایش آنلاین و رصد میزان مصرف کاتالیست و محصولات تولیدی واحدهای مربوط امکان پذیر شده است؛ دیگر پروژه تکمیل شده در سال جاری هم به جذب آلاینده های فلزات سنگین روی خاک های آلوده مربوط می شود که ماده اولیه آن از میکروارگانیسم داخل آب دریا استخراج شده است.این طرح پژوهشی را دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر انجام داده است.شمسایی در ادامه به پروژه های در دست اجرا اشاره و تصریح می کند: پروژه بررسی ، مقایسه و بهینه سازی تزریق انواع مواد منعقد کننده در سیستم تصفیه آب پالایشگاه آبادان با همکاری دانشگاه تربیت مدرس در حال انجام است. با اجرای این پروژه، تمام پساب واحدهای عملیاتی جمع آوری و بعد از بی خطرسازی و رساندن به استاندارد، به رودخانه منتقل می شود. رئیس پژوهش و فناوری پالایشگاه آبادان ادامه می دهد: در این پروژه، پساب واحدهای مختلف اندازه گیری می شود و پساب های با آلایندگی کمتر از پساب های کاملا آلوده جداسازی و تصفیه می شوند. این پساب تصفیه شده در آبیاری فضای سبز دانشگاه مورد استفاده قرار می گیرد.شمسایی گفت: پروژه شبیه سازی داینامیک مسیرانتقال کاتالیست در واحدکت کراکر(تولید بنزین) با همکاری شرکت های دانش بنیان، یکی دیگر از پروژه هایی است که در مرحله عقد قرارداد است و اوایل سال آینده اجرایی خواهدشد. هزینه این پروژه حدود 560 میلون تومان برآورده شده است و با استفاده از آن جلوی آلایندگی های زیست محیطی ناشی از انتشار کاتالیست گرفته می شود. وی حمایت از پایان نامه های تحصیلی را هم بخشی دیگر از فعالیت های پژوهش فناوری پالایشگاه آبادان بر می شمرد و می گوید: در این زمینه بنابر دستورالعمل، برای حمایت از پایان نامه های تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا، مبلغی ازسوی پالایشگاه پرداخت می شود که مبنای آن مربوط به 5 -6 سال گذشته است و در تلاش هستیم تا این وجه حمایت افزایش یابد.شمسایی تاکید کرد: پالایشگاه آبادان در زمره چند شرکت پالایشی کشور به شمار می رود که اولویت بندی های دانشجویی را براساس پایان نامه های ارشد و دکترا دسته بندی کرده است و این دسته بندی در سایت واحد پژوهش و فناوری قرار دارد. دراین خصوص40 اولویت فنی و 30 اولویت مدیریت و منابع انسانی، مشخص و اعلام شده است.
ابزارهای تشویقی
رئیس پژوهش و فناوری پالایشگاه آبادان می گوید: پالایشگاه آبادان افزون بر همکاری از شرکت های دانش بنیان و دانشگاه ها از توان مهندسان داخلی خود نیز استفاده می کند، اما بر اساس قانون نمی توانیم با آنها برای اجرای طرح های پژوهشی قرارداد ببندیم و تنها از پیشنهاد دهنده به عنوان همکار صنعتی استفاده می کنیم تا درکنار پروژه قرار گیرند.اگر همکاری به ما ایده ای بدهد، به عنوان یک اولویت پژوهشی او را به عنوان مشاور صنعتی پروژه انتخاب می کنیم و 10 درصد مبلغ قرارداد نیز به او تخصیص داده می شود؛ البته این روند تنها در پالایشگاه آبادان صورت می گیرد.
او تاکید کرد: در نشست هایی که با مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران داشته ایم، درباره چگونگی انگیزه دادن به مهندسان صحبت های فراوان و بنا شده است افزون بر پاداش نقدی، سازکارهای تشویقی دیگر مانند سفر به یکی از نقاط کشور به همراه اعضای خانواده وی در نظر گرفته شود. رئیس پژوهش و فناوری پالایشگاه آبادان تاکید می کند: بدون تردید با ظرفیت و توانمندی که در میان کارکنان پالایشگاه آبادان همچنین قابلیت هایی که درخارج ازمجموعه پالایشگاه و درمراکز علمی و تحقیقی وجود دارد، طرح های پژوهشی متعددی همسو با اهداف تعریف و اجرا خواهد شد و با تکیه بر این ظرفیت ها، به طـور حتم رخدادهای مهمی در حـوزه پژوهش و فناوری رقم خواهد خورد.