نخستین کنفرانس مدیریت فناوری محصولات دانش بنیان در صنعت نفت با حضور معاونین رئیس جمهور و وزیر علوم برگزار شد:
اگر اثربخشی صنعت نفت را نبینیم جفا کرده ایم
مشعل هفته ای که گذشت، نشست های مختلفی در بخش های مختلف صنعت نفت برگزار شد که نخستین کنفرانس و نمایشگاه مدیریت فناوری محصولات دانش بنیان در صنعت نفت ایران از آن جمله بود. در این نشست سه روزه (22 تا 24 آذر)که در پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد، افزون بر مدیران ارشد صنعت نفت، شخصیت هایی از جمله روح الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری؛ محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری؛ محمد اسلامی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران شرکت و سخنرانی کردند. جواد اوجی،وزیر نفت نیز که امکان حضور در این کنفرانس را نیافته بود، پیام مکتوبی را ارسال کرد که از سوی وحیدرضا زیدی فرد قرائت شد. آنچه می خوانید، گزارشی است از افتتاحیه کنفرانس.
22 آذرماه، پژوهشگاه صنعت نفت میزبان جمع کثیری مهمان از بخش های مختلف دولت بود؛ جمعی که آمده بودند تا قدرت و توانمندی شرکت های دانش بنیان که در حاشیه کنفرانس مدیریت فناوری محصولات دانش بنیان در صنعت نفت ایران برپا شده بود را از نزدیک ببینند. در آیین افتتاحیه این کنفرانس، پس از قرائت پیام جواد اوجی،از سوی زیدی فرد، روح الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری سخنانی ایراد کرد.
صنعت نفت از موتورهای اصلی مولد اقتصاد کشور است
معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری با بیان اینکه یکی از موتورهای اصلی مولد اقتصاد کشور از پایین دست تا بالادست، صنعت نفت است و اگر اثربخشی آن را در همه عرصه ها نبینیم، بی شک جفا کرده ایم، گفت: واقعیت این است که آنچه ارزش افزوده ایجاد می کند، حوزه علم و فناوری است و صنعت نفت که بزرگ ترین ارزش آفرین کشور است، باید در این حوزه پیشرو باشد.
دهقانی فیروزآبادی با تاکید بر اینکه باید از مسیر فناوری به تولید ارزش برویم، اظهار کرد: بزودی توافق های کلانی که بین معاونت علمی و فناوری رئیس جمهوری و وزارت نفت در بحث احیای چاه های نفت و تجهیزات این صنعت انجام شده، اعلام می شود که بازارهای خوبی برای شرکت های داخلی فراهم می کند.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری گفت: شرکت دانش بنیان، نیازمند توسعه فناوری است و به تحقیقات فناوری نیاز دارد. در عین حال شرکت دانش بنیانی که با مراکز تحقیقاتی و دانشگاه ها ارتباط نداشته باشد، دانش بنیان نیست و برقراری این ارتباط بسیار اهمیت دارد.
وی با تأکید بر ریل گذاری مناسب فناوری در حوزه انرژی و نفت گفت: خصوصی سازی این شرکت های فناوری، بدون حمایت دولت محقق نمی شود و قدرت گرفتن آنها بسیار اهمیت دارد و صنعت نفت باید برای این موضوع پای کار بیاید.
صنعت نفت در اوج تحریم نیازهای کشور را تأمین کرد
محمدعلی زلفی گل نیز در این همایش با اشاره به سابقه فعالیت های صنعت نفت و آنچه امروز در اختیار داریم، گفت: تا سال ۱۳۶۵ در کشور دوره دکترا دایر نبود و دانشگاه ها در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد فعالیت می کردند. اینکه کجا بودیم، کجا هستیم و کجا می رویم؟ بسیار مهم است که البته همه این پیشرفت ها با استقلال کشور به دست آمده است.
وی افزود: امروز صنعت نفت در اوج تحریم های ظالمانه قرار دارد؛ اما در این شرایط نیازهای کشور را برطرف می کند و صادرات نفت، فراورده های نفتی و پتروشیمی را هم به نحو مطلوب انجام می دهد، این مقوله براحتی به دست نیامده است، بنابراین باید قدر آن را بدانیم.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به اینکه در شرایط کنونی هر فردی که نتیجه کردار و گفتارش پیشرفت کشور باشد، کار جهادی انجام داده است، تصریح کرد: اینکه نخبه ما در جایی قرار بگیرد و حس کند مؤثر واقع شده، بسیار مهم است، از این رو تأسیس شرکت های دانش بنیان برای چنین نخبه هایی اهمیتی بالا دارد.
زلفی گل با طرح این پرسش که چرا در کشور نوآوری و خلاقیت آن گونه که باید باشد نیست، گفت: ما به نگاه های فرابخشی در این مقوله نیاز داریم. اگر قوانین و مقرراتی نداریم که ارتباط بین صنعت و دانشگاه را برقرار کند، باید بتوانیم آن قوانین و مقررات را طراحی کنیم، همچنین باید طرح های پژوهشی با نگاه فناورانه باشد تا این ارتباط بین صنعت و دانشگاه بیش از پیش مستحکم شود.
سازمان انرژی اتمی در بالادست و پایین دست کنار صنعت نفت است
محمد اسلامی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی که دیگر سخنران نخستین کنفرانس و نمایشگاه مدیریت فناوری محصولات دانش بنیان در صنعت نفت ایران بود نیز به همکاری سازمان انرژی اتمی ایران و صنعت نفت کشور اشاره و اظهار کرد: این سازمان از حوزه بالادستی تا بخش های پایین دستی صنعت نفت در کنار وزارت نفت و صنعت نفت کشور قرار دارد و نقش خود را ایفا خواهد کرد.
وی به بعضی همکاری های سازمان انرژی اتمی با صنعت نفت اشاره و تصریح کرد: امروز سازمان انرژی اتمی در برخی حوزه ها همچون تبدیل نفت سنگین به سبک و بحث ابزار دقیق هسته ای با صنعت نفت همکاری دارد. هم اکنون بسیاری از مجتمع های پالایشی و پتروشیمی از خدمات سازمان انرژی اتمی در بخش ابزار دقیق هسته ای استفاده می کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: دشمنان تلاش کردند با تحریم در حوزه ابزار دقیق هسته ای مشکلات و آسیب هایی ایجاد کنند؛ اما همکاران ما با تلاش گسترده از این تحریم ها عبور و نقش مهم خود را ایفا کردند. وی گفت: با اتکا به توانمندی جوانان خود توانسته ایم به پیشرفت های مهمی در صنعت هسته ای دست یابیم. دشمن تلاش کرد با تحریم، ترور دانشمندان هسته ای و خرابکاری در صنعت هسته ای یا با خروج از برجام برای این صنعت مشکلاتی ایجاد، یا این صنعت را متوقف کند؛ اما موفق نشدند جلوی پیشرفت ما را بگیرند.
پژوهش فناورانه، پشتیبان اصلی تولید نفت و گاز کشور است
محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، منابع انسانی و ازدیاد برداشت را دو چالش مهم صنعت نفت دانست و گفت: پژوهش فناورانه، پشتیبان اصلی تولید نفت و گاز کشور هستند.وی با بیان اینکه می توانیم واگن های نوآورانه بسازیم و شرکت نوآور خلق کنیم، تصریح کرد: اگر چنین کاری کردیم، می توانیم ادعا کنیم صنعت نفت پیشران اقتصاد کشور است، در غیر این صورت اگر تحقیق، توسعه و پژوهش فناورانه را از صنعت نفت جدا کنیم، چیزی برای صنعت نفت باقی نمی ماند.
وی به ذخایر نفت و گاز کشور اشاره کرد و با بیان اینکه با این ذخایر باید یک برنامه توسعه 100ساله داشته باشیم، یادآور شد: یکی از میدان های نفتی ما که هم اکنون در حال تولید بوده، ۱۱۵ ساله است، در حالی که توسعه میدان سه الی چهار سال طول کشیده است. این به ما دیکته می کند که برنامه ما برای تداوم و پایداری تولید نفت و گاز باید ۱۰۰ ساله باشد.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران ادامه داد: هم اکنون در برخی کشورهای نفتی همسایه، از پیشرفته ترین ابزارها و ایده ها برای افزایش برداشت نفت و گاز استفاده می کنند، بنابراین ضرورت دارد برای ازدیاد برداشت از مخازن نفت و گاز حتماً پژوهش های فناورانه را توسعه دهیم.
وی به طرح احیای چاه های کم بازده به عنوان بزرگ ترین رویداد فناورانه کشور به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار برای ۷۵۰ حلقه چاه اشاره و اظهار کرد: این ظرفیت در اختیار شرکت های دانش بنیان است و استفاده از آن به توانایی آنها بستگی دارد.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه بزودی ساخت ۱۴ قلم کالای راهبردی به ارزش یک میلیارد دلار همسو با ۱۰ گروه کالای پیشین معرفی می شود، ادامه داد: شرکت ملی نفت ایران در تولید تجهیزات و ساخت کالای بار اول رتبه نخست را در کشور دارد و بالای ۳۰۰ میلیارد تومان و بیش از ۱۰ میلیون یورو قراردادهایی بوده که امضا شده و حدود ۲ میلیارد دلار هم طرح برای بررسی آماده شده که اینها ظرفیت های ارزشمندی است.
خجسته مهر به ۹۰ طرح پژوهشی و فناورانه در حال اجرا در شرکت ملی نفت ایران به ارزش حدود ۸۰ میلیون یورو و حدود ۱۲۰۰ میلیارد تومان اشاره و اظهار کرد: در طول یک سال گذشته ۲۷ طرح با ۳۳ شرکت دانش بنیان و ۲۷۰ میلیون دلار قرارداد با جهاد دانشگاهی امضا شده است.
بخشی از پیام وزیر نفت
هدفمان منحصراً افزایش تعداد شرکت های دانش بنیان نیست
جواد اوجی، وزیر نفت هم که یکی از مهمانان اصلی مراسم بود؛ اما امکان حضور نداشت، در پیامی به نخستین کنفرانس و نمایشگاه مدیریت فناوری محصولات دانش بنیان در صنعت نفت ایران بیان کرد: این قول را به شرکت های دانش بنیان داخلی خواهیم داد که چه در دوران تحریم و چه در دوران پساتحریم، هدف و اولویت ما بومی سازی، خودکفایی تجهیزات و قطعات مورد نیاز صنعت نفت است.
در بخش دیگری از این پیام آمده است: پس از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در بهمن سال ۱۴۰۰ و در دیدار با تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی مبنی بر اینکه صنعت نفت دانش بنیان شود، بنده به معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری مأموریت دادم تا با همراهی شرکت های چهارگانه و تعامل مستمر با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، با رویکردی درون زا برای دستیابی و تحقق صنعت نفت دانش بنیان گام بردارند.
بسیار مفتخرم که اعلام کنم ما در وزارت نفت دولت سیزدهم اعتقاد داریم که تحریم فرصت مناسبی است برای توسعه ساخت داخل و بومی سازی تجهیزات نوآورانه و این قول را به شرکت های دانش بنیان داخلی خواهیم داد که چه در دوران تحریم و چه در دوران پساتحریم، هدف و اولویت ما بومی سازی و خودکفایی تجهیزات و قطعات موردنیاز صنعت نفت است و الحمدلله با همکاری خوب مجلس شورای اسلامی برای تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان و اقدام ارزشمند هیأت وزیران برای ابلاغ آیین نامه تولید، دانش بنیان و اشتغالزایی در صنعت نفت، امیدوارم به فضل الهی در آینده ای نزدیک سند دانش بنیان شدن صنعت نفت به دیباچه افتخارات وزارت نفت افزوده شود.
هدف ما منحصراً افزایش تعداد شرکت های دانش بنیان در بستر زیست بوم فناوری و نوآوری نبوده، هرچند افتخار می کنیم که در این یک سال و اندی از استقرار دولت سیزدهم، پذیرای بیش از ۵۵۰ شرکت دانش بنیان در خانواده وزارت نفت هستیم که این نشان از رشد بیش از سه برابری دارد؛ اما هدف نهایی ما توسعه اقتصاد دانش بنیان است.
از همین جا از همه معاونان، مدیران عامل و همکاران خودم در صنعت نفت می خواهم که به شرکت های دانش بنیان اعتماد و اعتقاد بیشتری داشته باشند و در این راه از هیچگونه حمایتی دریغ نورزند و شرکت های دانش بنیان بدانند که وزارت نفت دولت سیزدهم، همواره، همراه و همگام آنهاست.ما معتقدیم که بیش از ۷ هزار و ۵۰۰ شرکت دانش بنیان ارزیابی شده از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری می توانند در بخش های مختلف این صنعت نقش آفرین باشند؛ چراکه صنعت نفت هم در حوزه علوم انسانی، هم در بخش پزشکی و هم در سایر حوزه های فنی و مهندسی نیازمند توسعه و اکتساب فناوری است.
یکی از موارد با اهمیت برای ما در صنعت نفت، بهره گیری از سرریز فناوری هاست. به معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری مأموریت می دهم، به نحوی برنامه ریزی کند تا با هدف پرهیز از دوباره کاری و اتلاف زمان و هزینه ضمن تعامل و همکاری با سایر دستگاه های اجرایی از فناوری های بومی سازی شده در کشور که قابلیت استفاده در صنعت نفت را دارند، بهره گیری کند.
در حاشیه کنفرانس انجام شد
رونمایی از سند تلفیقی برنامه راهبردی توسعه فناوری وزارت نفت
در حاشیه نخستین کنفرانس و نمایشگاه مدیریت فناوری محصولات دانش بنیان در صنعت نفت ایران از سند تلفیقی برنامه راهبردی توسعه فناوری وزارت نفت رونمایی شد. این سند همسو با اجرای مفاد نظام پژوهش، فناوری و تجاری سازی وزارت نفت تدوین وبر اساس روش اجرایی مندرج در آیین نامه تدوین سند تلفیقی برنامه راهبردی توسعه فناوری وزارت نفت و شیوه نامه منضم به آن تهیه شده است، همچنین مفاد سند جهت گیری های کلان چشم انداز و سیاست های پژوهش، فناوری و تجاری سازی وزارت نفت به عنوان یکی از اسناد بالادستی برای جهت دهی به تبیین راهبردهای حوزه پژوهش، فناوری و تجاری سازی شرکت های اصلی در تدوین آن مورد استفاده قرار گرفته است. در ادامه مراسم، همچنین معاونت امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت و شرکت توسعه کاربرد پرتوها به منظور همکاری های متقابل فناورانه و بهره گیری از پرتوها در مجموعه صنعت نفت، تفاهمنامه ای را امضا کردند. در ادامه این کنفرانس که به مدت سه روز در پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد، پنل های تخصصی با حضور مسؤولان اجرایی بخش های مختلف صنعت نفت، پژوهشگران و نخبگان برگزار شد.