گفت و گو با نسیم طاهریان، خلبان دوم پرواز هواپیمایی قشم ایر
خلبانی محدود به آقایان نمی شود
مشعل برخلاف سال های نه چندان دور، این روزها نامی از زنان این مرز و بوم شنیده می شود که در جایگاه خلبان قرارگرفته اند و هدایت پروازهواپیماهای غول پیکر را عهده دار شده اند تا گام رو به جلوی دیگری ازتوانمندی زنان را دراین عرصه به تصویربکشند. چندی پیش درسفرجواد اوجی، وزیرنفت به عسلویه، نمونه ای ازاین درخشش حضور بانوان دربه دست گرفتن مسؤولیت های کلیدی همچون خلبانی هواپیما را شاهد بودیم.
نسیم طاهریان، خلبان دوم شرکت هواپیمایی قشم ایر درمسیر تهران– عسلویه، در خط هواپیمایی که به شرکت ملی نفت ایران تعلق دارد، به حرفه سخت و پرهیجان خلبانی مشغول است. حضوراو به عنوان خلبان دوم پرواز وهمسفری با وی بهانه ای شد تا در بازگشت وزیر نفت از عسلویه گفت وگویی با او انجام شود.
این گزارش نگاهی اجمالی دارد به توانمندی های یک بانو درکسوت خلبان پرواز از سویی و مسؤولیت هایی همچون ایفای نقش همسری و احتمالا مادرشدن ( درآینده نه چندان دور) ازسوی دیگر. ضمن اینکه برای آن دسته ازکسانی که رؤیای پرواز درآسمان را دارند، شاید تصویری روشن تر ازیک رؤیا را در اذهان شیفتگان پرواز ایجاد کند.
پرواز تهران –عسلویه؛ پروازی که درآن وزیر نفت باهیأتی همراه شد تا افزون بربازدید از طرح های در دست اجرا درپایتخت انرژی کشور، شماری ازطرح های به ثمر نشسته دراین منطقه را نیزافتتاح کند. در این پرواز، شماری ازمدیران ازجمله محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران وکاپیتان رامین حمزه، رئیس شرکت هواپیمایی قشم ایر وزیرنفت راهمراهی می کردند ونسیم طاهریان نیزخلبان دوم این پرواز بود. طاهریان، اهل یزد است وبا 32 سال سن، هفت سالی می شود که درحرفه خلبانی فعالیت می کند و البته درآینده ای نه چندان دوربه عنوان خلبان نخست پرواز، سکان هواپیما را در مسیر تهران – عسلویه یا دیگر مسیرهای پروازی در دست خواهد گرفت.
چرا خلبان شدم
از وی درباره ورودش به صنعت هوانوردی و علاقه اولیه به این حوزه خاص می پرسم که می گوید: «در مقایسه با بسیاری از کسانی که در رشته خلبانی تحصیل کردند، دیر به سراغ این رشته رفتم. به این دلیل که اصلا نمی دانستم خانم ها هم می توانند خلبان شوند و علت دیگر آن بود که درمحل زندگی من (یزد) این رشته غریب بود و چندان دنبال آن نمی رفتند. بنابراین تا زمانی که در شهر یزد بودم، اصلا به این رشته فکرهم نکرده بودم تا اینکه یک بار قرار بود در شهرمان کلاس های آموزش خلبانی برگزار شود. درآن کلاس ثبت نام کردم؛ امابه حدنصاب نرسید وتشکیل نشد. بعد از پایان تحصیل در رشته دانشگاهی ام (کامپیوتر با گرایش نرم افزار از دانشگاه آزاد یزد) در سال 92 و در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه علوم تحقیقات تهران پذیرفته شدم و به همین دلیل به همراه خانواده از یزد به تهران نقل مکان کردم.» طاهریان درباره ادامه راه خود پس ازنقل مکان به تهران می گوید: «از این مقطع بود که این فرصت فراهم شد تا به سراغ خلبانی تفریحی بروم و آنجا بود که متوجه شدم خانم ها هم می توانند خلبان خطوط هواپیمایی شوند. یک ماه پس ازگذراندن کلاس های تفریحی، برای آموزش خلبانی ایرلاین اقدام کردم و با تحقیقات و مشورت هایی که انجام دادم، وارد یکی از آموزشگاه های خلبانی تجاری شدم و دوره های مختلف PPL، CPL و IR را پشت سرهم و بدون وقفه درحدود دو سال ( 94-96) گذراندم. باشرکت در آزمون استخدامی شرکت هواپیمایی قشم ایر و قبولی در آن، فرایند استخدامی ام در اردیبشهت سال 97 پایان یافت و ازآن زمان تاکنون به عنوان خلبان دوم پرواز دراین شرکت فعالیت می کنم. »
خاطره نخستین پرواز
ازاو درباره نخستین پرواز خود در این جایگاه شغلی و حال و هوایش می پرسم که می گوید: «نخستین پروازآموزشی برایم عجیب ومثل بازی های کامپیوتری بود؛ اما اولین پرواز که به شکل جدی درقشم ایر داشتم، از تهران به مقصد مشهد بود که با حضورخلبان و یک نفرسوم دیگر انجام شد. حال وهوای آن روزقابل توصیف نیست؛ حسی بود توام با غرور و قدرت. به حضور و واکنش مسافران هیچ توجهی نداشتم. پس ازتلاش ها، سختی ها، گریه ها و دغدغه های زیاد به یک آرزوی بزرگ خود رسیده بودم و این لحظه در زندگی ام بسیار مهم بود. همه می گفتند نمی شود، نمی توانی. پسرها هم دراین راه مانده ا ند؛ اما من توانسته بودم. دراین پرواز ترسی هم نداشتم والبته درهیچ پروازی نترسیده ام. فقط یکی دو باراسترس هوای بد یا نقص فنی را داشته ام. در کل باید بگویم ترس در کارم معنا ندارد و سراسر لذت است.» طاهریان به مراحلی که برای خلبان پروازشدن باید طی شود، اشاره و تصریح می کند: «همه باید از خلبان دوم شروع کنند و تفاوت شرایط کاری به تصمیم گیری، تجربه، محدودیت ساعت پروازی و نیاز شرکت های هواپیمایی بستگی دارد. خانم ها باید بدانند که هیچ محدودیتی برای فعالیت دراین عرصه ندارند و اگر علاقه مند به این رشته هستند، می توانند دست به کار شوند و دنبال علاقه و آرزویشان برای خلبان شدن بروند و هیچ محدودیتی را برای خودشان در نظر نگیرند.» وی با تاکید بر اینکه محدودیتی برای فعالیت زنان به عنوان خلبان وجود ندارد، می گوید: در حال حاضر درایران چند خانم درشرکت های ایرلاین زاگرس، ماهان، آسمان، تابان و پارس ایر به عنوان خلبان اول پرواز فعالیت می کنند و فکر می کنم جامعه آماری خلبانان زن ایرانی، درمجموع حدود 16 نفر باشد؛ البته من به عنوان دهمین زن ایرانی مشغول خلبانی شدم و پیش از من تعداد دیگری ازخانم ها وارد این حرفه شدند. » اوهمچنین درباره سختی حرفه خلبانی می گوید: «سخت ترین بخش کار برای من وهمه کسانی که در صنعت هوانوردی فعالیت می کنند، شیفتی بودن آن است که تایم مشخصی ندارد و نمی توان هیچ برنامه ریزی برای زندگی داشت. » او درباره برنامه آینده خود می گوید: «به بچه دار شدن فکر می کنم و مطمئن هستم دو سال باید از کار دورباشم؛ اما مطمئنا دوباره به پرواز بازخواهم گشت.» طاهریان می گوید که تاکنون حدود دوهزار و 600 ساعت پرواز در کارنامه کاری خود داشته و این تصویر چندان دور نیست که بزودی خودش روی صندلی خلبان اول پرواز بنشیند.
معجزه دختران را دست کم نگیرید
صحبت از نگاه مردانه در این صنعت که می شود، می گوید: «می توانم بگویم تبعیض جنسیتی چندانی را برای ورود به این رشته ندیده ام و فقط در ابتدای کار چند مورد محدود را شاهد بودم که مثلا مسافران وقتی می فهمیدند خلبان خانم است، نگران می شدند و می گفتند می خواهیم پیاده شویم؛ البته این موارد اندک شمار ومربوط به همان اوایل کارم بودند. به هر حال با توجه به فضای جامعه، انتظارم فراتر از این بود؛ اما آنقدرهمه چیز مناسب و خوب پیش رفته که همان موارد اندک هم قابل اغماض است. » او معتقد است که با توجه به رخدادهای خوبی که در مشاغل مختلف از جمله خلبانی افتاده است، خلبان شدن زنان مثل رانندگی آنها، جایگاه خود راپیدا کرده و نگاه ها نیز در این حرفه با گذشته فرق کرده است. از او می خواهم توصیه ای به زنان علاقه مند به این رشته داشته باشد که می گوید: « در ابتدا باید بگویم، این خانواده است که فرزند را می سازد، بنابراین باید نگاه بازتری داشته باشد، توانایی های فرزندان خود راجدی بگیرند وکوچک نشمارند وبه آن بها بدهند؛ چون بها دادن بویژه به دختران می تواند معجزه کند. خانواده من هیچ محدودیتی برای من قائل نشدند؛ هر چند که با شغل خلبانی به دلیل نگرانی درباره ایمنی و استانداردهای صنعت هوانوردی موافق نبودند؛ اما هیچگاه مانع من نشدند. این نکته را هم به علاقه مندان این رشته یادآور شوم که هزینه آموزش خلبانی زیاد و رشته ای گران است؛ چون باید از آموزشگاه خصوصی استفاده شود. از این رو توصیه می کنم همه جوانب را بسنجند و پس از آن وارد دنیای پرواز شوند، ضمن اینکه با ورود به این دنیا، نمی توان برنامه ریزی مشخصی برای زندگی داشت. در حال حاضر همه زندگی من براساس پروازهایم می چرخد. خانم و آقا هم ندارد، همه باید تمام جوانب را درنظر بگیرند.» اگر رؤیای پرواز در آسمان را دارید، بدانید که آسمان ازکابین (کاکپیت) خلبان رنگ دیگری دارد که خانم طاهریان درباره آن می گوید: «بیشتر اوقات مناظر و لحظه هایی را می بینم که می گویم کاش خانواده ام اینجا بودند و این صحنه ها را تماشا می کردند. در واقع دراین جایگاه و درحین کار، تصاویر و مناظر غیرقابل توصیفی را می بینیم.» او با بیان اینکه پرواز، وابستگی زیادی ایجاد می کند، می گوید: «با وجود سختی کار و اینکه گاهی می خواهم دیگر ادامه ندهم، باز هم خلبانی، حرفه ای است که وابستگی زیادی برایم ایجاد کرده است. احساس می کنم برای مشتاقان به این شغل هم چنین باشد و وقتی وارد آن می شوند، نتوانند از آن دل بکنند و بیرون آمدن از این حرفه برایشان بسیار دشوار باشد.»