گفت و گوی «مشعل» با بانوی موفق در شرکت ملی گاز
ضرورت سنجش توانمندی های زنان صنعت نفت در شرایط برابر
سمیه راهپیما این بار گفت وگوی خود را با بانویی موفق، از مدیریت برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران انجام داده ایم؛ بانویی که مهم ترین عامل پیشرفت و موفقیت در کار را داشتن علاقه به حرفه و انجام آن می داند و می گوید، همواره تلاش کرده ام تا با پشتکار و مسؤولیت پذیری، وظایف سازمانی خود را انجام دهم. صحبت از مریم فصیحی زاده، رئیس مطالعات و بررسی های مهندسی طرح های خطوط انتقال است. در ادامه مشروح این گفت وگو را می خوانید:
با توجه به اینکه شما یکی از بانوان موفق در سطح صنعت نفت هستید، بفرمایید چه عواملی در این موفقیت سهیم بوده است؟
بعد از اتمام مقطع دبیرستان، رشته تحصیلی خود را با آگاهی و اشتیاق در رشته مهندسی شیمی با هدف اشتغال در صنعت نفت و گاز انتخاب کردم. طی سال های گذشته، این علاقه برای گذر از شرایط مختلف و برخی چالش های محیط کاری کمک کننده بوده است، ضمن آنکه همواره تلاش کرده ام با پشتکار و مسؤولیت پذیری، وظایف سازمان را انجام دهم، بویژه در مباحث فنی و مهندسی داشتن دقت بالا، تحلیل جامع و بررسی موضوع از زوایای مختلف، نقشی مهم در دستیابی به پاسخ بهینه ایفا می کند. در کل می توان گفت که موفقیت، مفهومی گسترده و چند بعدی دارد. به نظر بنده مهم ترین عامل در پیشرفت هر فردی، داشتن علاقه به حرفه و شغل است.
از وضعیت تحصیلی و روند پیشرفت خود در صنعت نفت بگویید. اینکه از کجا شروع کردید و چه مراحلی را پشت سر گذاشته اید و اکنون در کدام بخش فعالیت دارید؟
پس از اتمام دوره متوسطه در دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز، در رشته مهندسی شیمی پذیرفته شدم و سال 1380 مقطع کارشناسی را به پایان رساندم. سپس تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد در رشته مهندسی شیمی گرایش ترموسینتیک دانشگاه تربیت مدرس ادامه دادم و در سال 1383با رتبه اول بین گرایش های ورودی (فرایند، ترموسینتیک و جداسازی) فارغ التحصیل شدم و با استفاده از طرح جذب نخبگان و پس از مصاحبه های شغلی، با افتخار به صنعت گاز آمدم. در بدو استخدام، در امور مطالعات و تحلیل سیستم های مدیریت دیسپچینگ ملی گاز شروع به کار کردم. ماهیت فعالیت های دیسپچینگ و همکاری با افراد مجرب و دلسوز در این مجموعه، منجر به کسب تجارب ارزشمندی در خصوص شناخت شرایط مختلف عملیاتی و نحوه مدیریت و راهبری شبکه انتقال گاز شد. پس از چند سال با تشویق و توصیه مدیران خود در سال 1389 در مقطع دکترا دوباره در دانشگاه تربیت مدرس پذیرفته شدم و در کنار فعالیت کاری، تحصیل را ادامه دادم و در اسفند 1393 از پایان نامه دکترای خود که مرتبط با حیطه کاری بنده بود، با موضوع بهینه سازی سوخت مصرفی و ساعت کارکرد تاسیسات تقویت فشار در بخشی از شبکه انتقال گاز ایران دفاع کردم و با رتبه اول در تمام گرایش ها فارغ التحصیل شدم.
لازم به ذکر است که همراهی و پشتیبانی مدیر وقت دیسپچینگ و رئیس و همکاران، شرایط کسب تجربه ارزشمند تلفیق صنعت و دانشگاه را برای بنده فراهم کرد و منجر به تدوین شاخص شدت انرژی و انتشار مقاله در ژورنال های معتبر علمی شد و پایش چندساله، نشانگر کاهش سوخت مصرفی تاسیسات تقویت فشار با وجود افزایش حجم گاز انتقالی بدون احداث یا نصب تجهیزاتی خاص و تنها با اعمال روش های مدیریت شبکه است. با هدف کسب تجربه های جدید از ابتدای سال 1394 در امور مطالعات و بررسی های مهندسی مدیریت برنامه ریزی تلفیقی، مشغول به کار شده ام. گستردگی و تنوع وظایف در مجموعه معاونت مهندسی مدیریت برنامه ریزی نیز فرصت مغتنمی بود برای نگاه به زیرساخت ها و ملزومات توجه سیستم تامین گاز کشور از نگاه کلان تر. شایان توجه است که تجارب کسب شده قبلی نیز به عنوان بازوی کمکی، نقشی مهم در طی کردن این مسیر برای بنده داشته است.
در حال حاضر به عنوان رئیس بررسی های مهندسی طرح های خطوط انتقال گاز مشغول فعالیت هستم. درخواست های متعددی شامل متقاضیان شهری، صنعتی و نیروگاهی پس از تایید در امور منابع و مصارف، با هدف انجام محاسبات فنی وارد امور مهندسی شده و همکاران نیز با توجه به میزان مصارف موجود، حجم تقاضای جدید و زیرساخت های فعلی سیستم انتقال گاز، بررسی های لازم را با استفاده از نرم افزارهای شبیه ساز خطوط لوله انجام داده، ملزومات مورد نیاز را تعیین و در صورت نیاز اقدامات لازم برای اخذ مصوبه از هیأت مدیره پیگیری می شود.
در زمینه کار و فعالیت اجتماعی چه کسی را سرلوحه خود قرار داده اید؟
خوشبختانه طی سال های گذشته در مقاطع مختلف، فرصت همکاری با انسان های توانمند، متعهد و دلسوز را داشته ام که هرچند متاسفانه تعداد اندکی بوده اند؛ اما صادقانه تجارب و دانش فنی خود را با بزرگواری در اختیار بنده قرار داده اند. من هم به پاس آن زحمات، سعی کرده ام منش فردی و اجتماعی این اشخاص را به عنوان استاندارد و معیار رفتاری در محیط کاری خود انتخاب کنم. در مقابل چالش مواجه شدن با افرادی که از نظر تفکر سیستمی و نحوه نگرش به موضوعات، متفاوت فکر می کردیم، با وجود مشکلاتی که برایم به همراه داشته، منجر به شکوفایی دیگر ابعاد شخصیتی بنده از جمله افزایش تاب آوری اجتماعی شده است.
به اعتقاد شما محيط كاري چه نقشي در موفقيت كاركنان دارد؟
محیط کاری از دو بعد چگونگی انجام وظایف شغلی و نحوه تعامل اجتماعی نقشی بسیار مهم در شکل گیری رویکرد پرسنل در محیط کار ایفا می کند. حتی در مشاغلی که به دلیل اهمیت و حساسیت بالا، به دقت یا سرعت عمل زیادی نیاز دارد، اغلب با استرس های زیادی همراه است و در چنین شرایطی اگر روحیه همکاری و همدلی وجود داشته باشد، نه تنها چالشی پدید نمی آید؛ بلکه به رشد و تعالی افراد می انجامد. به نظر من، شرایط محیط کاری در بدو استخدام، نقشی کلیدی در شکل گیری نحوه رویکرد افراد طی سال های آتی نسبت به سازمانی که در آن مشغول هستند، ایفا می کند.
خوشبختانه بنده در بدو استخدام افتخار همکاری با مدیر، رئیس و همکاران متعهد و دلسوزی را داشته ام که منجر به شکل گیری نگرش صحیح و اصولی در حیطه شناخت سیستم انتقال گاز کشور و تعاملات بین فردی شده است. امیدوارم به مرور زمان و در مدیریت های مختلف، شاهد هم افزایی فنی و تخصصی بیشتر باشیم تا به تبع آن شرکت نیز سریع تر به سمت تعالی حرکت کند.
حمایت های پدر و مادر چه نقشی در موفقیت های تحصیلی و شغلی شما داشته است؟
فراهم آوردن محیط امن و توام با آرامش طی سال های تحصیل در خانه از سوی پدر و مادرم و متعاقب آن تلاش و حمایت مادرم در جلب رضایت پدرم در خصوص موافقت با ادامه تحصیل من در دانشگاهی دور از محل زندگی، نقشی موثر در پیشرفت تحصیلی من ایفا کرد و امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکترا را برایم فراهم آورد. پس از اشتغال در شرکت ملی گاز ایران با استفاده از طرح نخبگی نیز حضور گرمابخش پدر و اعضای خانواده منجر به آرامش خاطر در منزل شد. معتقدم که در سایه سار وجود والدین، پیمودن هر مسیری هرچند دشوار، برای فرزندان آسان می شود. این فرصت را مغتنم دانسته و مراتب سپاس و قدردانی خالصانه خود را نسبت به پدر و مادر عزیزم ابراز کرده و امیدوارم روح هر دو عزیز سفر کرده قرین آرامش الهی باشد.
به نظر شما آيا زمينه پيشرفت بانوان در كشور ما فراهم است؟
با توجه به روند فزاینده پذیرش خانم ها در دانشگاه های کشور طی دهه های اخیر و به تبع آن افزایش قابل ملاحظه فارغ التحصیلان خانم در رشته های مختلف تحصیلی، باید بتدریج شاهد حضور خانم ها در حیطه های متفاوت شغلی باشیم. متاسفانه هنوز مقاومت هایی نسبت به جذب و متعاقبا رشد خانم ها در مدارج شغلی بویژه در محیط های صنعتی وجود دارد، در حالی که خانم ها نیازی به حمایت یا دریافت سهمیه ویژه ندارند؛ بلکه کافی است شایستگی ها و توانمندی هایشان در شرایط برابر با آقایان سنجیده شود. امیدوارم با توجه به وجود نیروهای خبره و توانمند خانم در واحدهای مختلف عملیاتی و ستادی، در سال های پیش رو شاهد توسعه متوازن نیروهای انسانی اعم از بانوان و آقایان در سطح وزارت نفت باشیم.