برنامه ریزی برای تهاتر و صادرات خدمات فنی_ مهندسی
مصطفی نخعی،سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی البته در این باره نقطه نظر دیگری دارد و معتقد است: ایران با رویکردی که در امر مبادلات گازی با ترکمن ها در پیش گرفته است قطعا با یک تیر دو نشان خواهد زد. وی در توضیح این مطلب به موضوع تهاتر گازی پرداخته و در اظهارات خود به ناترازی ایران در امر تولید و مصرف حامل های انرژی اشاره می کند و می گوید: متاسفانه همه به رشد فزاینده مصرف انرژی در کشور و به دنبال آن پیامد ناترازی تولید و مصرف به طور کامل واقف هستند و اینکه چرا تاکنون گام های اساسی و کارآمد برای فروکش کردن این حجم از مصارف برداشته نشده است جای بسی شگفتی است. البته امیدواریم با سیاستی که دولتمردان مبنی بر تهاتر گازی و در قبال آن صادرکردن خدمات فنی_ مهندسی و کالاهای تولیدی داخل اتخاذ کردند در پیشبرد اهداف بخش های تولیدی و اقتصادی کشور تاثیرگذار باشد. سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی می افزاید: تولیدی که در سنوات گذشته به دلیل عدم سرمایه گذاری های کافی به شدت کاهش پیدا کرد و مراتب قطع شدن گاز نیروگاه ها و بعضا برخی از صنایع را فراهم کرد، از سرگیری واردات گاز از ترکمنستان می تواند تاحدودی راهگشای جلوگیری از این بحران باشد. بنابراین به عقیده بنده باید این موضوع را به فال نیک گرفت و به دولتمردان و مسئولان صنعت نفت این نکته را متذکر شد که همه تلاش و همت خود را برای بهره مندی کامل از این فرصت پیش آمده به کار برند تا زمستان پیش رو با دغدغه کمتری سپری شود. نخعی به مقوله ارزآوری و درآمدزایی واردات گاز از ترکمنستان هم اشاره کرده و از آن به عنوان یک ضرورت برای پیشبرد اهداف اقتصادی در کشور یاد کرده و می گوید: در صورت تحقق توافقات فی مابین دو کشور، شاهد درآمدزایی قابل توجهی خواهیم بود چرا که کشور ترکمنستان اساسا دارای منابع سرشار و غنی گازی است اما نبود زیرساخت های لازم نتوانسته آنگونه که باید رشد اقتصادی در این کشور را به همراه داشته باشد. بنابراین گاز این کشور نسبت به دیگر کشورها ارزان تر بوده و ایران می تواند از این مزیت به نفع خود نهایت استفاده را ببرد به این منظور که گاز را ارزان دریافت کرده و با قیمتی بالاتر از قیمت دریافتی به دیگر کشورها صادر کند.
افزایش پایداری شبکه گاز
افت فشار گاز در مناطق شمالی هم یکی از معضلاتی است که در فصل زمستان ظهور و بروز می یابد که در این میان عبدالعلی رحیمی مظفری، عضو هیات رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی به درستی به آن اشاره کرده و از آن به عنوان مهم ترین مزیت واردات گاز از ترکمنستان یاد می کند.
وی معتقد است: گاز وارداتی ترکمنستان می تواند برای حل معضل افت فشار گاز در شبکه های انتقال مناطق شمالی کشور تاثیرگذار باشد. عضو هیأت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در ادامه به افت میزان برداشت از مخازن پارس جنوبی هم اشاره کرده و با بیان اینکه هم اکنون برای انتقال گاز به مناطق دوردست هم با چالش هایی روبرو هستیم، می گوید: زیرساخت های بخش انرژی کشور آنگونه که باید در شرایط مطلوبی قرار ندارد و متاسفانه با رشد فزاینده مصرف این مشکل بیش از هر زمان دیگری عیان می شود، بنابراین این دست از تعاملات می تواند فرصت مناسبی برای بهبود روند زیرساخت ها در حوزه انرژی باشد. رحیمی مظفری بر لزوم نقش ایران به عنوان هاب انرژی در منطقه تاکید کرده و یادآور می شود: حائز اهمیت بودن موضوع واردات گاز از ترکمنستان زمانی آشکارتر خواهد شد که ایران در این دست از مراودات اقتصادی و بعضا بین المللی بتواند نهایت بهره را برده و حرفی برای گفتن داشته باشد که اگر غیر از این هدف گذاری شود قطعا نقش آفرینی ایران در منطقه کمرنگ خواهد شد و افزون بر آن ایران را به یک کشور مصرفی مبدل خواهد کرد. کما اینکه در حال حاضر هم بی توجهی به مصارف بخش خانگی سبب شده است تا تامین گاز در فصل زمستان مشکل ساز شود که باید هر چه سریعتر تدابیر لازم را به کار برد. وی می گوید: مشکلات تحریمی و به دنبال آن بنای آمریکا بر حذف مراودات بین المللی ایران، نباید دستاویزی برای محدودکردن سطح تعاملات کشور در منطقه باشد، لذا می توان با واردات گاز از ترکمنستان هر چند به میزان محدود، آن را به دیگر کشورهای مورد نیاز صادر کرد تا به این نحو بر حضور پررنگ و تاثیرگذار کشور در منطقه نیز مهر تائید زده شود.
واردات گاز ترکمن ها اقدام درست و به جایی است
نصرت الله سیفی، مدیرعامل اسبق شرکت بهینه سازی مصرف سوخت هم رویکری مثبتی نسبت به واردات گاز از ترکمنستان دارد و در این میان وجود شبکه گسترده توزیع گاز ایران را یک مزیت برای کشور عنوان کرده و می گوید: ترکمنستان از طریق این شبکه می تواند به راحتی گاز خود را صادر کند و ما هم با دریافت هزینه حق عبور، از این مسیر منتفع خواهیم شد. بنابراین از هر حیث که بنگریم واردات گاز از ترکمنستان اقدام درست و به جایی است که در صورت توافق دو طرف می تواند بر روند رشد و منافع اقتصادی فی مابین تاثیرگذار باشد. وی در ادامه اظهارات خود به وضع نابسامان مصرف گاز به ویژه در بخش خانگی اشاره کرده و توضیح می دهد: طبق برآوردهای حاصله ایران روزانه به 200 میلیون مترمکعب گاز اضافی نیازمند است حال آنکه میزان واردات از ترکمنستان پاسخگوی این مقدار از نیاز نخواهد بود اما می توان امکان واردات را افزایش داد و به این ترتیب مشکل ناترازی را در زمستان به نوعی حل و فصل کرد. مدیرعامل اسبق شرکت ملی صادرات گاز ایران بر مسأله بهینه سازی مصرف انرژی تاکید کرده و از آن به عنوان یک موضوع مغفول مانده در کشور یاد می کند و می گوید: چاره ای نداریم جز اینکه بهینه سازی را در بطن جامعه و مردم متمرکز کنیم و هموطنان ما با درک و علم به اینکه واقعا کشور با معضل و بحران کمبود گاز روبرو است، بتوانند تغییر رویه داده و با صرفه جویی در انرژی و جلوگیری از مصرف بی رویه در این زمینه با دولت همگام باشند.
اعمال سیاست های غلط
اما در این میان علی شمس اردکانی، رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی ایران نسبت به موضوع واردات گاز از ترکمنستان دیدگاه کلان دارد و معتقد است: اعمال برخی سیاست های غلط در دولت های گذشته به گونه ای بوده است که ما نه در بحث تجارت گازی و نه در مقوله مصرف عملکرد موفقی نداشتیم لذا توافق با کشورهای همسایه در راستای انجام مراودات انرژی اگر چه در جای خود حائز اهمیت است اما آنچه که بیش از همه مهم بوده و باید تمرکز مسئولین به این مسأله معطوف باشد، این است که ما به ازای هر میزان گازی که می سوزانیم چه میزان ارزش افزوده ایجاد می شود، این است آن موضوعی که باید با دید وسیعتری به آن نگریسته شود. فرصت سوزی هایی که انجام شد در حالیکه می توانست گسترش و توسعه سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز را فراهم کند.