گزارش «مشعل» از خدمات بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران
رفع کاستی ها با تلاش و همدلی
سميه راهپيما-پيش از پيروزي انقلاب اسلامي ، هيچ بيمارستاني در حوزه صنعت نفت شهرستان گچساران وجود نداشت؛ ولي اکنون يک بيمارستان 64 تختخوابي به کارکنان و خانواده هاي صنعت نفت خدمات ارائه مي دهد و کادر درماني بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران در دورترين نقاط عملياتي براي ارائه خدمات درماني به کارکنان حضور دارند. گستره فعاليت بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران، همسو با اهداف شرکت بهره برداري نفت و گاز گچساران در استان هاي خوزستان، کهگيلويه و بويراحمد، بوشهر و فارس است و با وجود خدماتي که بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران به کارکنان اين منطقه مي دهد؛ اما باز هم با کمبودهايي روبه روست، از اين رو براي آگاهي از فعاليت خدمات اين واحد درماني، خبرنگار «مشعل» با حضور در گچساران گزارشي از روند فعاليت آن تهيه کرده است که در ادامه مي خوانيد.
محمد محمدي، رئيس بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران مي گويد: «با توجه به اينکه بخش هايي از ساختمان بيمارستان نفت گچساران، قدمتي بيش از 60 سال دارد، با گذشت اين مدت دچار نواقصي شده و کمبودهايي دارد، از اين رو مجبور شديم برخي از دفترهايي را که براي کادر اداري در نظر گرفته شده بود، تخليه کنيم و هم اکنون نيازمند بيمارستاني جديد هستيم تا بتوانيم خدمات بهتري به کارکنان صنعت نفت بدهيم، ضمن آنکه در واحدها پراکندگي داريم که شرايط را براي ارائه خدمات مشکل مي کند و هزينه ها را افزايش مي دهد؛ اما اگر بيمارستان جديدي ساخته شود، کاهش هزينه خواهيم داشت.» به گفته او «ساختمان در بخش بستري شرايط خوبي دارد؛ اما بخش پشتيباني، پزشک خانواده، سي سي يو، امور قراردادها و انبار دارويي، ساختمان هاي فرسوده اي دارند و از نظر اچ اس اي بايد تعطيل شوند، از اين رو به دليل نداشتن فضاي مناسب، نمي توانيم اين قسمت ها را به جاي ديگري منتقل کنيم.» محمدي با اشاره به تاسيس بيمارستان جديد ادامه مي دهد: «ساخت بيمارستان جديد از سال 85 آغاز شده است؛ اما به دلايلي و با گذشت 13 سال هنوز راه اندازي نشده است که علت اين تاخير به کارشناسي نياز دارد.» او در بخش ديگري از صحبت هاي خود به امکانات رفاهي اشاره مي کند و مي گويد: «محور اصلي سلامت، درمان نيست؛ بلکه تغذيه سالم، ورزش و مراقبت هاي پيشگيري است.»
دستور عمل مشخصي نداريم
شهرام قرباني، رئيس ايمني و آتش نشاني شرکت بهره برداري نفت و گاز گچساران نيز مي گويد: «شرکت بهره برداري نفت و گاز گچساران داراي 12 مجتمع صنعتي است که از اين تعداد 9 کمپ غذاخوري و رستوران دارد و دو سالن غذاخوري بجز کمپ ها نيز براي کارکنان و خانواده هاي آنها با عنوان باشگاه فعاليت مي کنند. به منظور نظارت بر کمپ ها و رستوران ها، شرح وظايفي براي ادارات مختلف در نظر گرفته شده که بخشي از آن را سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت پوشش مي دهد و بخشي ديگر را ادارات خدمات اداري، اجتماعي و اچ اس اي شرکت بهره برداري نفت و گاز گچساران انجام مي دهد. مديريت اچ اس اي بر اساس برنامه معيني که دارد، روي فعاليت پيمانکاران، شرح کار پيمانکاران و الزام هاي مربوط به پيمان ها نظارت مي کند، ضمن آنکه نظارت روي الزام هاي اچ اس اي و کمپ ها را نيز به عهده دارد. کارشناسان تغذيه اي که در کمپ ها حضور دارند نيز تحت نظارت اداره خدمات اداري اجتماعي فعاليت مي کنند و بازرسي هاي موردي و برنامه ريزي شده نيز از سوي اداره اچ اس اي انجام مي شود و بتازگي بر اساس مرزبندي صورت گرفته، نظارت بر مواد غذايي و مسائل بهداشتي رستوران ها به عهده مرکز سلامت کار بهداشت و درمان صنعت نفت قرار گرفته است .» او ادامه مي دهد: « مرکز سلامت کار بهداشت و درمان صنعت نفت براي نظارت بر مواد غذايي، گوشتي و پروتييني، ساعت هاي مشخصي را براي پيمانکاران در نظر گرفته است، همچنين بر اساس مفاد پيمان ها، جريمه هاي سنگيني براي پيمانکاران در صورت تخلف لحاظ شده است. هرچه ميزان جرايم افزايش يابد، به همان ميزان تخلفات کاهش خواهد يافت.» قرباني مي افزايد: «6-5 سال است که با حضور ادارات بهداشت و درمان صنعت نفت، اچ اس اي، بهبود روابط کار، خدمات اداري و اجتماعي ، امور حقوقي و قراردادها ، اداره حراست و نماينده هاي ادارات عملياتي، کميته تغذيه تشکيل شده و از اماکني که در تهيه و طبخ غذا فعاليت مي کنند، بازرسي مي شود و در اين زمينه شرح پيمان ها ، نوع مواد اوليه ، نحوه پخت و توزيع مواد غذايي که وارد کمپ ها مي شود، مورد بررسي قرار مي گيرد و سپس درباره ضعف ها و مواردي که نياز است، در جلسه هاي کميته با حضور پيمانکاران، پيگيري و تذکرهاي لازم داده مي شود و در مواردي هم که به نتيجه نمي رسد، به جلسه هاي هيات مديره ارجاع مي شود. در بحث تغذيه، متاسفانه دستورعمل مشخصي نداريم، از اين رو بهتر است از سوي شرکت ملي نفت ايران، با توجه به تجربه شرکت هاي پتروشيمي ، روش پايش و ارزيابي يکپارچه، تدوين و به شرکت هاي نفتي ابلاغ شود.» او در ادامه به بيمارهاي شغلي کارکنان اشاره مي کند و مي گويد: «بخشي از اين بيماري ها به موقعيت هاي شغلي کارکنان باز مي گردد، به عنوان مثال يک جوشکار بايد براي جوشکاري روي خطوط لوله يک يا دو ساعت به صورت نشسته و در شرايط سخت کار کند که طولاني شدن اين روند، مشکلاتي را در درازمدت براي او به وجود خواهد آورد. همچنين مسير طولاني و وضعيت نامناسب جاده هاي عملياتي که کارکنان براي رسيدن به محل انجام فعاليت هاي مرتبط با شغل خود از آن استفاده مي کنند، مناسب نيست و استانداردهاي لازم را ندارد. همچنين اتوبوس ها و ناوگان حمل و نقل هم فرسوده است و برخي خودروهاي عملياتي کارکنان مانند پيکاب براي جاده ها و شرايط عملياتي مناسب نيست، از اين رو پروژه هاي مختلفي براي نوسازي ناوگان حمل ونقل و مرمت و بازسازي يا احداث جاده هاي مناسب تعريف شده که به دليل شرايط مالي، اين امکان در حال حاضر وجود ندارد.»
465 هزار مراجعه کننده
بيمارستان صنعت نفت گچساران فرسوده است؛ اما هر سال تعداد زيادي مراجعه کننده به بخش هاي مختلف دارد. محمد بخشايي، رئيس بيمارستان صنعت نفت گچساران مي گويد: «سال گذشته حدود 465 هزار نفر به واحدهاي مختلف بيمارستاني مراجعه کرده اند که از اين تعداد 13 تا 14 هزار نفر بازنشسته، 46 هزار و 387 نفر به کلينيک هاي تخصصي، 13 هزار و 907 نفر به فيزيوتراپي و 25 هزار نفر به آزمايشگاه مراجعه کرده اند، ضمن آنکه 15 هزار و 84 نفر هم در بخش ها بستري شده اند و 13 تا 15 درصد اعزام ها کاهش يافته است.» او ادامه مي دهد: «با مشکل استفاده بي رويه از داروها به دليل مراجعه مکرر کنترل نشده کساني که داراي دفترچه بيمه نفت هستند، مواجه هستيم که بايد راه حلي براي اين موضوع در نظر گرفته شود.»
برخورد با متخلفان
دکتر تراب احمدي، رئيس مرکز سلامت کار بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران نيز در مورد سلامت شاغلان مي گويد: «الگوي تغذيه نامناسب، سلامت کارکنان را به خطر مي اندازد که براي جلوگيري از آن، ترويج الگوي تغذيه سالم و رستوران هاي دوستدار سلامت را بر اساس دستورعمل ها در برنامه کاري خود داريم. همچنين واحد بهداشت محيط و عمومي اين مرکز، مواد غذايي پروتييني، لبني و... را قبل از ورود به رستوران هاي تحت پوشش، بازرسي مي کند تا از سلامت مواد غذايي اطمينان حاصل شود و بعد از وارد شدن به چرخه طبخ و توزيع نيز استانداردهاي بهداشت عمومي و محيط آشپزخانه ها مورد نظارت قرار مي گيرد.» به گفته او، «بر عملکرد پيمانکاران نيز نظارت هايي از سوي کميته تغذيه منطقه و مرکز سلامت کار صورت مي گيرد تا پيمانکار، همسو با آيين نامه هاي بهداشتي عمل کند. در صورتي که موارد خلاف استاندارد مشاهده شود، در کميته تغذيه، بررسي و تصميم گيري مي شود.»
ارتقاي خدمات درماني
«به دليل فرسوده بودن ساختمان بخش سي سي يو، بيماران تمايلي به بستري شدن در اين بخش نداشتند. بنابراين سقف و ديوارها را بازسازي کرديم. ضمن آنکه آمبولانس هايي که در درمانگاه ها وجود دارند، مستهلک شده اند و بهتر است با آمبولانس هاي جديد تعويض شوند. براي ارتقاي کيفيت خدمات، لازم است نيروهاي پرستاري مناطق عملياتي سه شيفت شده و براي 9 درمانگاه مناطق عملياتي نيز پزشک در نظر گرفته شود.» اين بخشي از صحبت هاي زينب مهري زاده، مدير خدمات پرستاري و مامايي بيمارستان نفت گچساران درباره کمبودهاي اين بخش است. به گفته او، «براي انتقال بيماران در موارد اورژانسي از منزل به بيمارستان، در صورتي که شرکت بهره برداري، يک آمبولانس فوريت هاي پزشکي در نظر بگيرد، مي توان در شرايط حاد و اورژانسي، خدمات مناسبي به کارکنان و خانواده آنها ارائه داد.»
ارتقاي مستمر کيفيت
يکي از واحدهايي که نسبت به ديگر بخش هاي بيمارستان صنعت نفت گچساران نوپاست، واحد بهبود کيفيت است که در آن کارهاي مختلفي از جمله تشکيل کميته آموزش، واحد بهداشت محيط، واحد مرگ و مير، واحد کنترل عفونت و... تشکيل شده است.
ليلا نارک نژاد، مسؤول بهبود کيفيت بيمارستان صنعت نفت گچساران درباره ديگر اقدام هاي انجام شده در اين واحد مي گويد: «واحد بهبود کيفيت، يک واحد نوپاست که از سال 91 شروع به کار کرده است. رسالت اصلي اين واحد، ارتقاي مستمر کيفيت خدمات باليني، غيرباليني و ايمني بيمار با استقرار اجراي استانداردهاي اعتبار بخشي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي است. از جمله واحدهايي که براساس استانداردهاي اعتبار بخشي و با پيگيري واحد بهبود کيفيت در بيمارستان مستقر شده و شروع به کار کرده است، مي توان به واحد اچ اس اي، بهداشت محيط و پسماند، کنترل عفونت، آموزش به بيمار و مديريت اطلاعات سلامت اشاره کرد. اصول کار اين واحدها ارتقا و نظارت بر بهداشت و ايمني بيماران و کارکنان است. واحد کنترل عفونت، براي تمامي کارکنان، پرونده بهداشتي تشکيل داده و کارکنان در معرض خطر هپاتيت B واکسينه شده اند. واحد بهداشت محيط بر تفکيک انواع پسماند در مبدا و نحوه امحاي پسماندها، تهيه، طبخ، توزيع و کيفيت شوينده ها و گندزداها نظارت کامل دارد.» به گفته او، «مسؤول اچ اس اي نيز در زمينه آتش نشاني، ارگونومي و ايمني کارکنان و بيماران به صورت کنفرانس يا چهره به چهره آموزش مي دهد. واحد بهبود کيفيت ناظر بر برگزاري و اجراي مصوبات کميته هاي 14 گانه ابلاغي وزارت بهداشت، سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت و کميته هاي داخلي است که هر سه ماه يک بار پايش و به مديريت گزارش مي شوند. از جمله اين کميته ها مي توان به کميته پايش و سنجش، اخلاق پزشکي، کنترل عفونت، بحران، سلامت، مرگ ومير، انتقال خون، دارو و درمان، ايمني نوزاد و کاهش سزارين و... اشاره کرد. اين واحد متولي تدوين و بازنگري سالانه سياست هاي کلان، سند استراتژيک بيمارستان، تدوين و پايش گزارش فصلي برنامه عملياتي، جمع آوري و پايش شاخص ها و تدوين اقدام اصلاحي يا برنامه بهبود در جلسات تيم اجرايي است.»
افزايش فشارخون با تغذيه نامناسب
سعيد سينايي، مسؤول درمان غيرمستقيم و بيمه گري بيمارستان صنعت نفت گچساران نيز مي گويد: «هدف از ورزش، سلامت و بهداشت روحي و جسمي است، از اين رو يکي از کارهايي که انجام مي شود، در زمينه پزشک خانواده است که علاوه بر سيستم ارجاع چهار بيماري ديابت، فشار خون، افزايش چربي خون و افزايش وزن را پايش و غربالگري مي کنند. اگر کسي بيمار باشد، زمان اندازه گيري فشار خون يا قند خون کاهش پيدا مي کند. تغذيه نامناسب باعث شده تا آمار فشار خون در بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران افزايش يابد، ضمن آنکه عمل هاي قلب باز نيز زياد است و به دليل پايش و غربالگري، بيماري آنها زودتر شناسايي و درمان مي شود، اما ورزش و تغذيه مي تواند اين بيماري ها را کاهش دهد.»
همکاري بهداشت و درمان و اچ اس اي
علي جعفري، رئيس روابط عمومي شرکت نفت و گاز گچساران نيز به نيازهاي منطقه گچساران مي پردازد و مي گويد: «نيازهاي منطقه را مي توان به چند دسته تقسيم کرد که يکي از آنها بحث تغذيه است و بهتر است روش تغذيه مناسبي به کارکنان و خانواده هاي آنها آموزش داده شود. دوم بحث بهداشت فردي، صنعتي و خانواده هاست که بايد دستورعمل هايي را که در اين زمينه وجود دارد، بخوبي پوشش دهيم تا شاهد سلامت همکاران و خانواده هاي آنها باشيم. موضوع ديگري که بسيار اهميت دارد، به طب صنعتي باز مي گردد. بهداشت و درمان صنعت نفت و اچ اس اي شرکت بهره برداري نفت و گاز گچساران اين پايش را هر سال انجام مي دهند. بر اساس آمار موجود، سال گذشته تعداد زيادي از همکاران ما به طب صنعتي مراجعه کرده و غربالگري انجام داده اند و از اين طريق برخي بيماري ها به موقع شناسايي و تحت درمان قرار گرفته اند.» به گفته او، «در خارج از کمپ ها هم با مشکل حيوانات ولگرد روبه رو هستيم که بايد با همفکري بهداشت و درمان صنعت نفت و اچ اس اي شرکت بهره برداري نفت و گاز گچساران با سازمان هاي ذيربط، اين موضوع ساماندهي شود. اين موضوع بيشتر بين گناوه، ديلم و گچساران ديده مي شود و لازم است دقت نظري در اين زمينه داشته باشيم تا بيماري ها از اين طريق انتقال پيدا نکند.» جعفري ديگر دغدغه هاي شرکت بهره برداري نفت و گاز گچساران را بيمارستان مي داند و مي گويد: «مدير عامل شرکت و همکاران اچ اس اي مکاتبات زيادي براي اتمام و راه اندازي بيمارستان جديد انجام داده اند؛ اما به نتيجه نرسيده ايم. بخشي از تجهيزات بيمارستان جديد خريداري شده و نگران هستيم که بر اثر نگهداري در محل نامناسب از بين بروند.»
او مي افزايد: «با اشاره به اهميت تغذيه در نظر داريم در واحد روابط عمومي از همکاران خود در زمينه تغذيه، ورزش و ميزان رضايتمندي از ارائه خدمات بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران نظرسنجي کنيم. بيشتر بيماري ها به تغذيه ناسالم باز مي گردد، از اين رو بهتر است در رژيم غذايي يک بازنگري صورت گيرد و در کميته تغذيه نيز بررسي شود.»