نفت، جواهرفروشي نظام
زنگنه گردش مالي سالانه صنعت نفت را ده ها ميليارد دلار عنوان کرد و از آن به عنوان جواهر فروشي نظام ياد کرد و گفت: «وظيفه مان اين است که از نفت به عنوان حقوق ملت ايران که همانند جواهر است، محافظت کنيم.»
وي افزود: «من در طول عمر کاري ام، از اين منابعي که در دستم بوده، يک رفيق هم براي خود جست وجو نکردم. رفيقان من در روزي که وارد نفت شدم از اکنون بيشتر بوده است. رفيق بازي، گروه بازي، باندبازي و حزب بازي در چنين سيستمي بسيار خطرناک است و آن را به سمت فساد مي برد.»
وزير نفت دليل اصرار بر مبارزه با فساد در صنعت نفت را درآمدهاي ميلياردي اين صنعت عنوان کرد و افزود: «افراد دزد و ناسالم به دنبال منفعت و پول هستند و کمتر جايي در کشور است که به اندازه صنعت نفت در آن پول باشد يا گردش مالي آن زياد باشد. تمرکز فاسدان روي صنعت نفت است و تمرکز مبارزه با فساد نيز بايد در نفت باشد؛ البته اين به آن معنا نيست که نفتي ها مشکل داشته باشند.»
وي با بيان اينکه دزدان بيشتر از ميوه فروشي و نانوايي، به طلافروشي و جواهرفروشي دستبرد مي زنند، افزود: «نفت، طلافروشي و جواهرفروشي نظام است.»
زنگنه در ادامه سخنان خود از بخش فراورده هاي نفتي و فروش آن به عنوان نخستين زمينه بروز فساد ياد کرد و گفت: «هزاران ميليارد تومان در اين بخش اعم از قاچاق و دريافت خارج از سهميه امکان فساد وجود دارد؛ البته همه آن در سيستم نفت نيست.»
وي بر ضرورت رعايت قانون تاکيد و از بخش قراردادها و مناقصه ها به عنوان ديگر زمينه بروز فساد در نفت نام برد و افزود: «البته در موضوع قراردادها، مشکلي که وجود دارد، ناآگاهي نسبت به اجراي مناقصه هاست که از معاونت مهندسي، پژوهش و فناوري خواستم کميسيون معاملات، آموزش لازم را در اين زمينه ببينند تا ياد بگيرند و مناقصه به کسي واگذار شود که حقش است.»
وزير نفت با تاکيد بر اينکه هر چه اسناد قراردادها مبهم باشد و مسائل در آن حل نشده باشد، مشکل ايجاد مي کند، افزود: «بايد پيش از ايجاد مشکل، آن را حل و در صورت ايجاد مشکل نيز سريع آن را برطرف کرد، در غير اين صورت شيطان مي آيد وسط و برخي شيطان را هم درس مي دهند.»
وي افزود: «فروش اموال هم به عنوان ديگر زمينه بروز فساد در نفت است که اگرچه نسبت به دو بخش ديگر امکان ايجاد فساد در آن کمتر است، اما بايد از آن مراقبت کرد.»
نفت خواري با برند بابک زنجاني
وزير نفت با بيان اينکه در فروش نفت تاکنون چنين مشکلاتي نداشتيم، به نفت خواري با برند بابک زنجاني اشاره کرد و گفت: «هر وقت اسم بابک زنجاني را مي آورم، دو هفته در مطبوعات به ما حمله مي شود؛ تعدادي مطبوعات جيره خوار بابک زنجاني و رسانه ها هستند؛ اما من نمي توانم اسم او را رها کنم. اين برندِ نفت خواري مختص اوست و نمي توانم از آن بگذرم.»
وي افزود: «البته عده اي الان به ما فحش مي دهند که دليلش اين است که ما نمي گذاريم نفت کشور را ببرند، بخورند و پول آن را پس ندهند.»
زنگنه با بيان اينکه مهم ترين موضوع در مبارزه با فساد، عزم و اراده بالاترين مديران يک سيستم و سلامت خودمان است، افزود: «يعني اينکه ما نمي توانيم به ديگران بگوييم سالم باشند، اما خودمان خداي نکرده مشکل داشته باشيم.»
وي با اشاره به اينکه فساد، اشکال گوناگون دارد و حتي از نظر من رفيق بازي نيز نوعي فساد است، گفت: «برخي همشهري ها يا هم ولايتي هايشان را دور خود جمع مي کنند که زمينه ساز نوعي فساد است.
وزير نفت ادامه داد: «بايد فضايي ايجاد شود که همه يکديگر را نسبت به فساد نهي و رخنه هاي فساد را افشا کنند. کارکنان ما بايد باور کنند که با فساد مبارزه مي کنيم و با فاسد و مفسد دشمن هستيم و کساني که فساد را افشا مي کنند، تکريم کنيم.»
زنگنه به اصل برائت و حمل بر صحت به عنوان دو اصل در اسلام اشاره کرد و گفت: «اگر نسبت به مدير يا شخصي گزارشي دريافت شد، به طور حتم تحقيق کنيد، بازرسي، حسابرسي و حراست بايد همانند دادسرا تحقيق کنند و نبايد منتظر اثبات آن باشند.»
وي با بيان اينکه وقتي خبري به بازرسي مي رسد و پچ پچ درباره آن زياد مي شود، حتما آن را پيگيري کنند، زيرا متاسفانه حرام خواري زياد شده است، تصريح کرد: «بايد کاري کنيم که حرام خوارها بترسند، اگر نترسند شجاعت و جسارت پيدا مي کنند. بايد مانند صاعقه بر سرشان فرود آمد.»
تخلفات اداري از ديگر موضوعات مورد اشاره از سوي زنگنه بود که وي با بيان اينکه ترحم در اين زمينه به هيچ وجه جايز نيست، گفت: «با مديري که به اموال مردم تجاوز کرده است، بايد با اشد مجازات برخورد کرد و به هيچ وجه نبايد به او رحم کرد. اگر 10 مورد با متخلفان برخورد شود، ديگر تکرار نخواهد شد؛ اما وقتي دوباره به کار برگردانده شوند، تخلفات تکرار مي شود.»
وي افزود: «معتقدم در مقابله با افرادي که به بيت المال دست درازي مي کنند، بايد بشدت برخورد شود، به ويژه در اين شرايط که حرام خواري زياد شده است و بعضي ها در اين زمينه جسور شده اند.»
وزير نفت با بيان اينکه بايد افراد فاسد را پيدا و آنان را رسوا کرد، گفت: «هيات تخلفات بايد مانند دادگاه انقلاب با فساد مبارزه کند و نبايد در اين موضوع سابقه فرد يا خانواده او ملاحظه شود. بايد آنها را رسوا کرد و داغ ننگ را بر پيشاني آنها گذاشت که نتوانند ادامه دهند.»
زنگنه با تاکيد بر اينکه مخالف لاپوشاني هستم و بايد آبروي طرف را برد، چون آبروي نظام را مي برد و به مردم بيچاره رحم نمي کند، افزود: «اگر ما به اينها رحم کنيم، مردم را تکه پاره خواهند کرد. اين ترحم همانند ضرب المثل معروفي است که مي گويد ترحم بر پلنگ تيزدندان، ستمکاري بود بر گوسفندان.»
مبارزه با فساد را سياسي نکنيد
وزير نفت با بيان اينکه بازرسي ما در ماه هاي اخير اقدام هاي مناسبي انجام داده است، گفت: «بازرسي را به همان روال در تمام شرکت هاي خود ادامه خواهيم داد. بازرس، مانند بازپرس است و بايد حقيقت را کشف کند. بازرسي کار بسيار مهمي است.»
وي ادامه داد: «انتظار من از بازرسي نفت، کشف فساد است و هيچ ماموريت ديگري ندارند؛ البته ما کشفيات خوبي مانند پرونده بابک زنجاني، دکل گمشده شرکت مهندسي و ساخت تاسيسات دريايي، بازرگاني پتروشيمي (PCC) و مديريت امور اکتشاف شرکت ملي نفت ايران را داشتيم که خودمان آنها را دنبال کرديم.»
زنگنه با بيان اينکه از کشف فساد از سوي سازمان هاي ديگر نيز استقبال مي کنيم، تاکيد کرد: «البته از مبارزه با فساد نبايد استفاده سياسي شود؛ زيرا کار را خراب مي کند. اين يک موضوع ملي است. کساني که با غرض و مرض با اين مسائل برخورد مي کنند، به دنبال رفتن يکي و آمدن يکي ديگر هستند که بايد با آن نيز برخورد شود.»
محيط نبايد براي فساد امن باشد
وزير نفت با تاکيد بر اينکه در مبارزه با فاسد هيچ خط قرمزي وجود ندارد، اظهار کرد: «هر جا فساد ديديد، آن را دنبال کنيد. نفت جاي مهمي است؛ زيرا پول اصلي کشور اينجا (نفت) مي چرخد. يک بار محاسبه اي انجام دادم درباره اينکه اگر روزانه يک کاميون حامل گازوييل وارد نيروگاه شود و جاي گازوييل در محفظه آن آب ريخته شود، کسي جز راننده و تحويل گيرنده خبردار نخواهد شد.»
وي افزود: «يک کاميون با ظرفيت روزانه 30 هزار ليتر، سالانه 11 ميليون ليتر مي شود که اگر هر ليتر گازوييل را 1000 تومان در نظر بگيريم، 11 ميليارد تومان در سال سود کرده است. هيچ کس هم متوجه نمي شود.»
زنگنه با بيان اينکه بنيان برخي کارها اشکال دارد، از جمله اينکه گازوييل به صورت مجاني در اختيار نيروگاه ها قرار مي گيرد، گفت: «البته اين به آن معنا نيست که حواسمان به فساد نباشد. بايد تا آنجا که مي توانيم، مسيرها را ببنديم.»
وي ادامه داد: «تقاضاي سوخت براي لنج هاي دريايي در شرايط کنوني که واردات و صادرات دريايي کم شده است، افزايش يافته است. اين به آن معناست که قرار است درآمد خود را از اين طريق به دست بياورند.»
زنگنه تاکيد کرد: «نبايد محيطي امن نسبت به فساد وجود داشته باشد. وقتي تعداد گزارش ها زياد مي شود، بايد تحقيق شود و اگر خلاف وجود داشت، با آن برخورد کرد. انتظارم اين است که بازرسي، تمام همت خود را بر اين موضوع بگذارد.»
وزارت نفت خط قرمزي براي مبارزه با فساد ندارد
وزير نفت همچنين در حاشيه نشست هم انديشي کارگروه ارتقاي سلامت اداري و مبارزه با مفاسد اقتصادي و هيات هاي رسيدگي به تخلفات اداري کارمندان وزارت نفت در جمع خبرنگاران گفت: «وزارت نفت هيچ خط قرمزي براي مبارزه با فساد ندارد و اگر فرد فاسدي را در هر رتبه اي کشف کرد، به هيچ وجه ترحم نمي کند.»
وي با بيان اينکه افراد فاسد جذب دستگاه هايي که گردش مالي بالايي دارند، مي شوند، افزود: «صنعت نفت يکي از اين دستگاه هاست که صدها هزار ميليارد تومان گردش مالي در معاملات خارجي و در فروش فراورده ها دارد.»
وزير نفت با اشاره به اهميت سلامت مديران و عزم و اراده و عملکرد آنها در مبارزه با فساد ادامه داد: «بايد به کانال ها و جريانات اطلاعاتي اهميت داد و دريافت اطلاعات، تنها به نامه نگاري ختم نشود.»
زنگنه با بيان اينکه بازرسي صنعت نفت بايد به طور زنده مبارزه با فساد را دنبال و کشف واقعيت کند، اظهار کرد: «بايد با فساد برخورد شود و من به هيات تخلفات هم گفته ام که اگر فرد فاسدي کشف کرديد، به هيچ وجه ترحم نکنيد؛ در هر موقعيت و رتبه اي که باشد. ما هيچ خط قرمزي در صنعت نفت براي مبارزه با فساد نداريم و بايد به شديدترين نحو با آن برخورد شود تا براي ديگران عبرت شود و جلوي اينگونه فسادها گرفته شود.»
دفاع از حيثيت کارکنان سالم
وي با اشاره به اينکه اصلاح بخشي از سيستم و مقررات هم به مبارزه با فساد کمک مي کند، تصريح کرد: «مبارزه با فساد به صيانت از کارکنان سالم مي انجامد و منجر به دلگرم شدن آنها به سلامت کاريشان شده و از حيثيت آنان دفاع مي شود.»
وزير نفت با اشاره به اينکه کشف فساد در دستگاهي ممکن است ذهن مردم را به سمتي بکشاند که همه کارکنان آن دستگاه فاسد هستند، گفت: «اين ظلم به کارکنان سالم است که اکثريت قريب به اتفاق هستند. بايد فساد را دنبال و کشف کرد و وزارت نفت، کشف هاي متعددي در اين زمينه داشته است و به اين روال خود هم ادامه خواهد داد.»
زنگنه در پاسخ به اينکه چه تخلف هايي در وزارت نفت کشف شده است، افزود: «تخلف بابک زنجاني به ميزان 2 ميليارد و 700 ميليون دلار که اين تنها اصل آن بود، به غير از بهره اش، دکل نفتي گمشده، کشف فسادهايي در شرکت مهندسي و ساخت تأسيسات دريايي، پرونده بازرگاني پتروشيمي که هنوز زنده است، پرونده مديريت اکتشاف شرکت ملي نفت ايران در حدود 100 ميليارد تومان که در اينجا کشف شد و بلافاصله قوه قضاييه و سازمان بازرسي کل کشور هم برخورد خوبي داشتند و اموال فرد متخلف توقيف شد و طبق برآورد ما اموال توقيف شده بيش از مبلغ برداشت شده است، اينها بخشي از تخلفات کشف شده در وزارت نفت هستند.»
وي درباره فساد 25 ميليون دلاري مدير مالي نفت که بتازگي عنوان شده بود نيز ادامه داد: «وزارت نفت به هيچ وجه مدير مالي نداشت که بخواهد پولي را هم ببرد. اصلا کسي نبوده که پولي ببرد و اين پول ظرف مدت دو تا سه روز به حساب نفت آمد و فقط موضوعي بود که جنجالي در نفت به وجود آيد.»
وزير نفت در پاسخ به اينکه اموال بابک زنجاني چه مقدار از بدهي اش را پوشش مي دهد، گفت: «وزارت نفت 2 هزار ميليارد تومان از اموال بابک زنجاني را دريافت کرده است. اموالش فروش نرفته و بسيار سخت اينها را مي خرند. خودش مرتب مي گويد که مي خواهد پول بدهد و اموالش را پس بگيرد، درصورتي که اموال متعلق به نفت است و اگر موقعي پول داد که خيلي بعيد است و در اين زمينه تخصص ويژه اي دارد، مي تواند اموالش را از وزارت نفت بخرد.»
زنگنه در پاسخ به دليل خبرسازي هاي اخير درباره ديدار نمايندگان مجلس شوراي اسلامي با بابک زنجاني گفت: «من فکر مي کنم ايشان در بعضي از رسانه ها خيلي فعال است و مقدار بسيار کمي از پول هايي را که برده، اکنون خرج رسانه ها مي کند.»
وي ادامه داد: «اگرسرنخ بسياري از صبحت هايي را که مي شود، دنبال کنند، به داخل زندان برمي گردد.»
وزير نفت درباره اينکه گفته مي شود وزارت نفت براي پرداخت بدهي بابک زنجاني، شماره حساب نداده است، گفت: «اين حرف ها يک شوخي است. وزارت نفت شماره حساب داده است و به نظر بنده پولي وجود ندارد. مي گفتند که وزارت نفت در بانکي که 10 ميليون دلار سرمايه اش بوده و 200 ميليون دلار بدهي داشته حساب باز کند، در صورتي که بانک مرکزي بايد مجوز افتتاح هر حسابي را به وزارت نفت بدهد. اگر پول را به آن حساب در آن بانک ريختند و از آنجا هم برده شد، چه مي شود؟! اما وزارت نفت گفت اين کار را انجام نمي دهد و خود قوه قضاييه نماينده ما و عموم است.»
زنگنه با اشاره به اينکه به نظر بنده بابک زنجاني روش هاي قشنگي را براي سر کار گذاشتن مسؤولان کشور به کار مي برد، در پاسخ به اينکه شما اعتقاد داريد که بدهي ايشان وصول مي شود يا نه؟ گفت: «من معتقدم پولي دست بابک زنجاني نيست.»
وزير نفت در پاسخ به اينکه شما ارزيابي نکرديد که پول بابک زنجاني کجاست؟ اظهار کرد: «نه، وظيفه من نبوده است.»
بهبود روند شناسايي عوامل فساد اقتصادي
شجاع الدين بازرگاني، معاون امور حقوقي و مجلس وزارت نفت در همايش هم انديشي کارگروه ارتقاي سلامت اداري و مبارزه با مفاسد اقتصادي و هيات هاي رسيدگي به تخلفات اداري کارمندان وزارت نفت اظهار کرد: 10 هيات رسيدگي به تخلفات در وزارت نفت شکل گرفته است که به صورت تخصصي به مشکلات رخ داده، رسيدگي مي کنند.
او از شناسايي 12 گلوگاه فساد در صنعت نفت خبر داد و گفت: با تدابير اتخاذ شده، روند شناسايي عوامل فساد اقتصادي بهبود يافته است.
بازرگاني با يادآوري اينکه هيات رسيدگي به تخلفات داراي سه عضو اصلي و سه عضو علي البدل است، يادآور شد: «اعضاي هيات با حکم وزير نفت منصوب مي شوند و کار خود را آغاز مي کنند.»
معاون امور حقوقي و مجلس وزارت نفت با بيان اينکه 75 درصد تخلفات رخ داده در نفت مربوط به ضوابط اداري و اجرايي مانند غيبت و تاخير کارمندان است و تخلفات مالي بخش کمي را تشکيل مي دهد، تصريح کرد: «با تدابير اتخاذ شده از سوي وزير نفت و همت سازماني، روند شناسايي عوامل فساد اقتصادي بهبود يافته و بازخوردهاي بيروني آن نيز مشخص است.
وي با اشاره به اينکه کارگروه هاي مبارزه با مفاسد اقتصادي نيز تشکيل شده که رويکرد آن پيشگيرانه و جلوگيري از وقوع فساد است، ادامه داد: «با اقدام هاي انجام شده، 12 گلوگاه فسادخيز در صنعت نفت شناسايي شد که با توجه به گستردگي قراردادها، مناقصه ها و طرح ها همه اين گلوگاه ها مربوط به وزارت نفت نيست.»
بازرگاني به تشکيل کميته ويژه بررسي و مبارزه با مفاسد اقتصادي اشاره کرد و گفت،ترکيب اين کميته فرابخشي است و نمايندگاني از وزارت نفت، ديوان محاسبات و سازمان بازرسي کل کشور نيز در آن حضور دارند که ترکيب موثري است.