جامعه شناسی چگونه به جامعه امروز کمک می کند
مشعل اگر علوم را به علوم انساني، طبيعي، زيستي و فني دسته بندي کنيم، علوم انساني در چه جايگاهي قرار مي گيرد؟ علوم طبيعي بيشتر براي کنترل انسان بر محيط بيروني است، اما علوم انساني در جهت فهم و کنترل رفتار عملي، ذهني و فکري انسان است. در طبقه بندي قدمت علوم، علوم اجتماعي متعلق به دوران متأخر است. علوم اجتماعي (به معناي واقعي علم) از نيمه دوم قرن 18 و 19 و بيشتر در قرن 20 شکل گرفت. وقتي به دهه هاي اخير نيمة دوم قرن 20 توجه مي کنيم، مي بينيم که علوم اجتماعي اهميت بيشتري پيدا کرده است که دليل آن هم توجه انسان ها به نيازهاي رواني و معنوي خود بوده است.
بسياري از کارشناسان، جامعه شناسي را در ميان ساير علوم انساني، شاخه اي غير کاربردي و خارج از حوزه علم و داراي مفاهيمي خشک و غير قابل انعطاف مي دانند و پس از سال ها حتي در مورد علم بودن جامعه شناسي، بحث زيادي مطرح است. با اين وجود جامعه شناسي حداقل به واسطه حوزه پژوهشي قابل توجهي که در جوامع امروزي دارد، مي تواند کاربردهاي زيادي داشته باشد. پژوهش هاي جامعه شناسانه به دنياي امروز، کمک بزرگي مي کنند؛ زيرا به واسطه آن دولت ها، کمپاني هاي بزرگ و حتي محققان مي توانند برنامه ريزي هاي اقتصادي و شهري انجام دهند و امکان سنجي نيازهاي يک شهر را به اين پژوهش ها بسپارند. در عين حال مي توانند بسياري از آسيب هاي جامعه انساني را که در لايه هاي پنهان شهر و روابط انسان ها باقي مانده، در بررسي هاي ميداني و در ارتباط با آنها و زندگيشان به دست بياورند و حتي محاسبات و آماري را آن ارائه کنند. آمارهاي ميداني و سرشماري هاي سالانه و دوره اي، تنها حجمي از اعداد هستند که جامعه شناسان مي توانند با کنار هم گذارشتن و بررسي آنها به نتايجي متفاوت دست پيدا کنند. به عنوان نمونه با بررسي گروه هاي سني ازدواج و طلاق در جامعه، متوجه شده اند که تعداد ازدواج هاي گروه هاي سني 25 تا 30 سال کاهش داشته و به يک گروه سني بالاتر رفته و اين يعني سن ازدواج در بيشتر شهرهاي ايران در حال افزايش است.
وظيفه منطقي کردن موضوعات اجتماعي براي مردم
يکي از موارد اختلاف بين جامعه شناسان و حوزه هاي ديگر علوم انساني، اين است که جامعه شناسي در موارد بسياري، وظيفه منطقي کردن موضوعات غير قابل قبول و يا جديد را براي جامعه داشته است. اينگونه تعبير شده که جامعه شناسان يا مهندسان اجتماعي بنا بر نياز دولت ها، سازمان هاي دولتي يا خصوصي و يا بنا بر نياز اجتماعي که احساس مي شود، شناخت يا مجموعه اي از داده ها و مفاهيم را در قالب هاي مختلف قابل درک به مخاطبان عام خود تزريق مي کنند. در چنين مواردي معمولا رسانه و تبليغات و ساير ابزارهاي انتقال مفاهيم جمعي به کمک جامعه شناسان مي آيد تا مفهوم مورد نظر منتقل شود. نمونه هاي اين موضوع را معمولا در دوران انتخابات بيشتر کشورها مشاهده مي کنيم که چطور موضوعات مورد تاکيد دولت ها يا طبقه بالاتر در قالب تصاوير، کلمات و ... به مردم القا مي شود و در کوتاه مدت اثرگذاري خود را دارد. در چنين مواردي است که گفته مي شود علوم اجتماعي، ارتباط نزديکي با علوم سياسي پيدا کرده و در عين حال هنوز هم در يک شاخه کلي يعني علوم انساني قرار دارد.
وقتي جامعه شناسي پيشگيري مي کند
جامعه شناسي در بسياري از موارد، خواسته يا ناخواسته هنجارهاي فرهنگي، ارزش ها، آداب و رسوم و بسياري از رسوم اخلاقي و رفتاري را تعيين و مشخص کرده است. مواردي که افراد بدون آنکه بدانند در رفتار، گفتار و آداب زندگي خود جاي داده اند و در جامعه رواج پيدا کرده است. در بسياري از موارد جامعه شناسي، سرچشمه دگرگوني هاي اجتماعي و فرهنگي شده و يا اين که دگرگوني هاي فرهنگي را توضيح مي دهد و توجيه مي کند. در دنياي امروز که موارد زيادي از فناوري و تغييرات و تحولات جمعيتي و رفتارهاي اجتماعي و در عين حال نيازهاي جديد وجود دارد، لازم است جامعه شناسي هم هوشيارانه اين تحولات را در نظر داشته باشد. علاوه بر اين، تحولات در محيط طبيعي انسان ها، بسياري از نيازها و رفتارهاي جمعيتي و اجتماعي را تغيير مي دهد. به عنوان نمونه پديده خشکسالي، در طول زمان، زمينه مهاجرت هاي گسترده را در کشورمان به وجود آورده است. اين پديده به همان اندازه که مشکلات و آسيب هايي در روستاها و شهرهاي کوچک ايجاد کرده، زمينه ساز آسيب هاي اجتماعي بيشتر در شهرهاي بزرگ شده است. جامعه شناسي با بررسي هاي آماري و ميداني در چنين پديده هايي مي تواند به کمک تصميم گيران دولتي و کلان بيايد تا کليت ساختار سياسي بتواند براي اين جمعيت هاي انساني و نيازهايشان، برنامه ريزي کوتاه و بلند مدت داشته باشد.
مخاطب عام و خاص براي علوم اجتماعي
يک نکته را نبايد از نظر دور داشت که علوم اجتماعي در همه زمان ها و مکان ها، به عنوان يک علم و شاخه تخصصي، داراي يک مخاطب عام و يک مخاطب خاص است و نوع برخورد و ارتباط گرفتن با اين دو گونه از مخاطب هم تفاوت هاي زيادي با هم دارد. همه شهروندان در يک شهر بزرگ، به عنوان مخاطبان عام براي علوم اجتماعي قلمداد مي شوند؛ اما جامعه شناسان در بسياري از مفاهيم، حواس شان به مخاطبان خاص تري است؛ زيرا اثرگذاري مفاهيم مورد نظرشان روي اين گروه هاي خاص بيشتر اهميت دارد.
اين گروه هاي خاص، گاه به عنوان گروه هاي مرجع معرفي مي شوند. به عنوان نمونه در برخي موضوعات اجتماعي ورود، معرفي و قبول مفاهيم از سوي دانشجويان، باعث پذيرش بيشتر موضوع از سوي خانواده ها و ساير گروه هاي اجتماعي مي شود. معمولا جامعه شناسان با تاکيد بر گروه هاي خاص، تلاش مي کنند تا هدف هاي بنياني فرايند اجتماعي شدن را منتقل کنند؛ مواردي شامل مهارت هاي ضروري، ارزش ها و اعتقادات اساسي جامعه که براي حيات اجتماعي هر فردي لازم است.
اپلیکیشن های کاربردی
Gboard
یکی از اپلیکیشن هایی که در لیست برترین برنامه های اندرویدی قرار دارد Gboard است. ویژگی هایی از قبیل جست و جو و ارسال GIF در پیام رسان های مختلف، ارسال استیکر، امکان استفاده از Google translate، امکان جست و جو در گوگل و اشتراک گذاری لینک نتایج جست و جو، جست و جوی ایموجی (Emoji)، تایپ صوتی و تایپ سریع با استفاده از قابلیت Swype (تایپ سریع تنها با لمس صفحه)، Gboard را تبدیل به یکی از پرکاربردترین کیبوردها و اپلیکیشن های برتر اندروید کرده است.
Solid Explorer File Managemen
با این برنامه براحتی می توانید فایل هایتان را بر اساس فضای خالی گوشی تان مدیریت کنید. این برنامه دارای ویژگی هایی همچون ایجاد پسورد برای فایل ها، مخفی سازی آنها و ساپورت حسگر اثر انگشت است. همچنین با استفاده از قابلیت اتصال به اکانت های فضای ابری همچون Google drive و Dropbox می توانید از اطلاعات مهم خود پشتیبان بگیرید.
داستان عکس
سيلاب اوايل سال جديد در استان خوزستان، موجب شد تا 90 درصد تالاب شادگان، آبگيري و در مقايسه با سال گذشته پرندگان بيشتري به اين تالاب بيايند و جمعيت فلامينگوها نيز افزايش يابد. فلامينگوها در قسمت جنوبي تالاب شادگان و در جاهايي که آب شور وجود دارد، زيست مي کنند. اکنون فصل جوجه آوري فلامينگوهاست و سواحل جنوبي تالاب شادگان محل جوجه آوري فلامينگوها شده است. براساس سرشماري اخير اداره حفاظت محيط زيست شادگان 6 هزار و 200 قطعه فلامينگو در تالاب شادگان سرشماري شده و پيش بيني مي شود حدود 7 هزار قطعه فلامينگو در تالاب شادگان سرشماري شود. تاکنون حدود 20 درصد از جوجه ها نيز حلقه گذاري شده اند.
عکس: موسي مدحجي - ايسنا