پتروشیمی در تکمیل زنجیره ارزش
شرکت ملي صنايع پتروشيمي با جديت بر روند ساخت و تکميل طرح هاي پتروشيمي با هدف افزايش ظرفيت توليد و نيز تکميل زنجيره ارزش نظارت دارد. بدون ترديد صنعت پتروشيمي، نبض توسعه و موتور توسعه ايران است، اين صنعت به دليل برخورداري از جايگاه خاص در تامين نياز صنايع مختلف کشور به محصولات مختلف پليمري و شيميايي و نيز صادرات و ارزآوري و همچنين اشتغالزايي، از موقعيتي ويژه در اقتصاد ايران برخوردار است. روند رو به رشد توسعه صنعت پتروشيمي، نشان مي دهد اين صنعت ارزش آفرين افزون بر تامين نياز داخل مي تواند در توسعه صادرات غيرنفتي نيز نقش اساسي ايفا کند و بر همين اساس براي توسعه صنعت بايد حرکت در مسير تکميل زنجيره ارزش و توليد محصولات نهايي با هدف کاهش خام فروشي مورد توجه ويژه و کليه حلقه هاي اين زنجيره مدنظر قرار گيرد. در ساليان اخير دهها طرح پتروشيمي وارد مدار توليد با توجه به تهيه نقشه راه صنعت پتروشيمي و برنامه ريزي هاي انجام شده قرار است 18 طرح تا پايان سال 99 به بهره برداري برسد و سه طرح متانول کاوه، متانول بوشهر و الفين ايلام امسال وارد مدار توليد شوند؛ 15 طرح ديگر نيز سال آينده به بهره برداري خواهند رسيد.
با بهره برداري از 18 طرح پتروشيمي تا پايان سال 99 توليد قابل فروش با 70 درصد رشد به 51 ميليون تن مي رسد که مصداق جهش دوم در اين صنعت است.
عزم دولت و وزارت نفت بر تکميل طرح هاي اولويت دار صنعت پتروشيمي سبب شده تا بهزاد محمدي، معاون وزير نفت و مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي با پيگيري و نظارت هاي دقيق وکارشناسي روند ساخت و تکميل اين طرح ها را رصد کرده و در نشست هايي با مديران عامل هلدينگ ها و شرکت هاي پتروشيمي در جريان روند فعاليت هاي جاري، برنامه ها و نيزبرخي چالش هاي موجود در مسير ساخت قرار بگيرد.
مدير عامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي در اين جلسه ها، ضمن تاکيد بر لزوم شتاب به اجراي طرح هاي اولويت دار صنعت پتروشيمي، خطاب به مديران عامل هلدينگ ها و شرکت هاي پتروشيمي اظهارکرد: شرکت ملي صنايع پتروشيمي در مسير شناسايي و رفع موانع و چالش هاي موجود پروژه ها حداکثر همکاري و پيگيري را انجام خواهد داد وبي ترديد مي توان با هم افزايي، انطباق و همدلي شرکت ها و هلدينگ هاي پتروشيمي، روند تحقق "جهش دوم" صنعت "پيشرو پتروشيمي" را با راه اندازي طرح هاي نيمه تمام و افزايش ظرفيت اين صنعت عملي کرد.
افزون برگزارش جلسه هاي تخصصي کاري با مديران طرح هاي توسعه اي در ماه هاي اخير، چندين بازديد از طرح هاي در حال ساخت در عسلويه و ماهشهر به عنوان دو قطب مهم صنعت پتروشيمي ايران و همچنين چند طرح در ديگر نقاط کشو با هدف ارزيابي و بررسي روند پيشرفت طرح ها از سوي مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي انجام شده است .
عزم ملي براي اجرا و تکميل طرح ها
درحال حاضر با 103 طرح در صنعت پتروشيمي مواجه هستيم که از اين تعداد 39 طرح در حد مجوز آماده سازي، تامين دانش فني و تامين سرمايه هستند و پيشرفت کلي آنان زير 20 درصد قرار دارد و شرکت ملي صنايع پتروشيمي تلاش مي کند تا در معرفي اين طرح ها به سيستم بانکي همکاري داشته باشد. 64 طرح بالاي 20 درصد پيشرفت دارند که از اين ميزان 5 طرح زير ساختي مثل خط اتيلن غرب و مرکز توسعه مخازن و اسکله صادراتي و يوتيليتي متمرکز در هاب هاي توسعه است. همچنين 6 طرح تامين خوراک وظيفه خوراک رساني به طرح هاي 53 گانه پتروشيمي را به عهده دارد که دو طرح آن استحصال اتان است، 4 طرح باقيمانده نيز در تامين خوراک صنعت در بالادست و ميادين نفتي براي جلوگيري از فلرينگ است. سه طرحNGL داريم NGL 3100 که 270 ميليون فوت مکعب خوراک به پتروشيمي دهلران انتقال مي دهد، همچنين NGL 3200 در غرب کارون, مارون اهواز وNGL پارسي وجود دارد و NGL خارک که به ميادين اطراف خارک دسترسي دارد و در فاز دوم متانول خارک، مصرف کننده خوراک آن خواهد بود و در نهايت بيدبلند 2 که دو ميليارد فوت مکعب در روز خوراک مي گيرد، يکي از بزرگترين طرح هاي تامين خوراک پتروشيمي در بالادستي است و در نهايت تامين کننده خوراک پتروشيمي گچساران، بندر امام و اميرکبير خواهد بود و 6 ميليون تن به صورت مستقيم به صنعت پتروشيمي خوراک تزريق مي کند.
53 طرح باقي مانده زنده و فعال در صنعت پتروشيمي وجود دارد که از اين تعداد 30 طرح زير 40 درصد پيشرفت فيزيکي داشته 23 طرح بالاي 40 تا 99 درصد پيشرفت دارند از بين اين 23 طرح 18 طرح انتخاب شده که سه تا در سال 98 به بهره برداري و توليد پايدار مي رسند و 15 طرح در سال 99 بهره برداري مي شوند که مي تواند مصداق بارز جهش دوم صنعت پتروشيمي باشد و ظرفيت اسمي را از 64 ميليون تن به 94 ميليون تن برسند، يعني 46 درصد افزايش ظرفيت خواهد بود در حقيقت 31 ميليون تن محصول قابل فروش در حال حاضر وجود دارد که با بهره برداري از اين 18 طرح به 51ميليون تن مي رسد يعني 70 درصد افزايش محصولات قابل فروش در ابتداي سال1400 داريم که مصداق جهش دوم است.
در اين ميان با توجه به آمارهاي ذکر شده و تعدد طرح هاي در حال ساخت پتروشيمي در نقاط مختلف کشور بايد اين نکته را مورد توجه قرار داد که پتروشيمي اکنون گام در مسير جديدي نهاده است و با توجه به روند خصوصي سازي دراين صنعت براي آينده، نيازمند عزمي ملي براي تحقق برنامه ريزي هاي انجام شده هستيم و بدون ترديد شرکت ملي صنايع پتروشيمي مي تواند به عنوان نهادي هماهنگ کننده و سياست گذار نقش رگولاتوري را ايفا کند.
از سوي ديگر، اين نکته مهم و راهبردي نيز بايد در نظر گرفته شود که جلوگيري از خام فروشي و تکميل زنجيره هاي ارزش صنعت بايد از بنيادي ترين برنامه هاي شرکت هاي پتروشيمي در آينده باشد و صيانت از محيط زيست و منابع ملي با حفظ مسؤوليت اجتماعي و اخلاق حرفه اي با رعايت حقوق ذي نفعان و خلق ارزش با تعهد به توسعه پايدار و متوازن همواره مورد توجه قرار گيرد و براي تحقق هدف هاي پيش بيني شده در اين صنعت، همگرايي و همکاري هلدينگ هاي پتروشيمي و مشارکت هر چه بيشتر بخش خصوصي براي توليدي شدن طرح هاي نيمه تمام و يا آتي موجود مي تواند اثر بخش يوده و مسير توسعه صنعت پتروشيمي ايران را هموارترکند.