ابتدا به سابقه طرح ذخيره سازي گاز طبيعي در مخزن شوريجهD و بهره برداري از مرکز جمع آوري گاز در ميدان گازي خانگيران بپردازيم که از چه زماني آغاز شد و چه روندي را پشت سر گذاشت؟
با توجه به موقيعت راهبردي شرکت بهره برداري نفت و گاز شرق در تامين گاز شش استان شرقي و شمالي کشور و همچنين ضرورت ذخيره سازي گاز به عنوان يک منبع قابل اطمينان براي قطع وابستگي به گاز وارداتي، طرح ذخيره سازي گاز در ميدان شوريجه به عنوان دومين طرح و بزرگترين طرح ذخيره سازي در کشور تعريف شد و مراحل اجرايي آن به پايان رسيد. ما در سطح کشور، دو طرح ذخيره سازي گاز داريم که تاکنون طراحي، احداث و راه اندازي شده است. نخستين طرح ذخيره سازي گاز در مخزن ميدان سراجه بود و دومين طرح که ظرفيت بالاتري دارد و به نوعي بزرگترين ظرفيت ذخيره سازي گاز در کشور به شمار مي رود، طرح ذخيره سازي در مخزن شوريجه است که به تازگي شاهد افتتاح مرکز جمع آوري آن بوديم. اين پروژه از سال 91 ابلاغ و کار آن آغاز شد که به دليل تحريم و عدم تامين کالا، با مشکلاتي همراه بود و با پيگيري هاي انجام شده از سال 1396 مراحل اجراي آن آغاز و در پايان سال 97 به اتمام رسيد. براي بهره برداري زود هنگام از اين طرح، تاسيسات طرح ضربتي از سال 1394 در فرايند بهره برداري قرار گرفت. اين پروژه شامل تاسيسات 15 راهه با فشار بالا (کلاس 2500)، پست هاي برق فشار متوسط و ضعيف، سيستم هاي کنترل و قطع اضطراري، مشعل سوز، لوازم برق و ابزاردقيق، پکيج هاي تزريق مواد شيميايي، سيستم هاي ايمني و اطفاء حريق، خطوط لوله تزريق و بازتوليد گاز است.
عمليات اجرايي بخش سيويل شامل عمليات خاکي به ميزان 300 هزار متر مکعب و بتن ريزي به ميزان 550 متر مکعب و احداث سازه هاي مورد نياز به ميزان 280 تن است. در بخش عمليات مکانيکي، جوشکاري، تست هاي مخرب و غيرمخرب به ميزان 40 هزار اينچ قطر با ضخامت ها و قطرهاي مختلف انجام شده، در بخش برق و ابزاردقيق، عمليات کابل اندازي به ميزان 25 هزار متر و 960 عدد لوپ چک گرم و سرد اجرا و در بخش خط لوله نيز 7 هزار متر خط لوله 16 اينچ و 12 اينچ انجام شده است.
طرح شامل چه بخش هايي است؟
اين طرح شامل مرکز جمع آوري، مرکز تفکيک 12 حلقه چاه، تاسيسات فشارافزايي و تزريق است. بخش فشارافزايي آن در اختيار ذخيره سازي شرکت ملي گاز ايران قرار گرفته و بخش بالادستي شامل چاه ها، خطوط انتقال، خطوط جمع آوري و خطوط تزريق به عهده شرکت نفت مناطق مرکزي ايران است.
هزينه اجراي اين پروژه چه ميزان بوده است؟
اين پروژه با اعتبار حدود 19 ميليون يورو و حدود 200 ميليارد ريال از محل منابع داخلي تامين شده و به بهره برداري رسيده است. پروژه ياد شده، شامل احداث تاسيسات جمع آوري گاز (15 راهه)، تابلوهاي برق و سيستم هاي کنترل و قطع اضطراري، مشعل سوز، خطوط لوله توليد و بازتوليد و اتصال خطوط لوله چاه هاي تزريقي به مرکز است.
سهم توان داخلي در اجراي اين طرح چه ميزان بوده است؟
همسو با شعار صنعت نفت مبني بر حرکت در مسير اقتصاد مقاومتي و همچنين تاکيد بر توان ساخت داخل، تمام کار را با استفاده از پيمانکاران و توان متخصصان داخلي اجرا کرديم که بايد بگويم اين طرح کاملا ايراني است. افزون بر آن، در ساخت مونتاژ و راه اندازي حدود 50 درصد از تجهيزات شامل کل تجهيزات برقي، پکيج هاي مواد شيميايي، سيستم هاي کنترل سيستم هاي ايمني، مشعل و سازه هاي مورد نياز از توان و همچنين در طراحي مجموعه نيز کاملا از توان متخصصان داخلي استفاده کرديم. يکي از نکات بارز در اين پروژه، رعايت الزام هاي بهداشت، ايمني و محيط زيست (اچ اس اي) بوده که خوشبختانه حادثه اي به دنبال نداشته است.
در مسير اهداف اقتصاد مقاومتي نيز با حمايت از توان سازندگان داخلي و رونق توليد، اغلب تجهيزات در داخل کشور و با استفاده از توان سازندگان و تامين کنندگان داخلي ساخته شده و از اين نظر، توليد برخي اقلام و بهره مندي حداکثري از ظرفيت توليدکنندگان داخلي، با توليد داخلي قطعات و تجهيزات، موجب جلوگيري از خروج ارز از کشور و رونق توليد شده است.
ميزان صرفه جويي ارزي آن چه ميزان است؟
در بخش طراحي و ساخت ادوات بالغ بر 20 درصد صرفه جويي ارزي داشتيم.
در مسير اجراي اين طرح چه اهدافي دنبال شده است؟
اين طرح به منظور اجراي اهداف استراتژيک، رفع نيازمندي به گاز کشورهاي ديگر بخصوص در فصول سرد سال و افزايش قابليت اطمينان گازرساني به استان هاي شرقي و شمالي کشور و همچنين افزايش بهره وري از مخازن گازي در حال تخليه با احداث تاسيسات سرچاهي و خطوط لوله جرياني مربوطه در برنامه قرار گرفت. هدف اصلي اين طرح، تزريق روزانه 10 ميليون مترمکعب گاز و برداشت 20 ميليون متر مکعب در ماه هاي سرد سال ازمخزن شوريجه D است. برنامه ما اين است که هشت ماه تزريق گاز و چهار ماه سرد سال که اوج مصرف است، باز توليد داشته باشيم تا بتوانيم از توان اين مخزن به صورت بهينه استفاده کنيم. خوشبختانه شرکت بهره برداري نفت و گاز شرق در نيمه شمالي کشور قرار دارد؛ تنها نقطه اي که در کل نيمه شمالي کشور توليد گاز داريم، فقط خانگيران است. در دو منطقه قم و خانگيران، هم تزريق و هم بازتوليد داريم و همانگونه که قبلا گفته شد، گاز توليدي اين مناطق در فصول سرد 5 تا 6 استان ما را پوشش مي دهد و بخش عمده اي از کشور را از انتقال گاز بي نياز مي کند. با اجراي اين طرح در زمستان، افزايش گاز قابل ملاحظه اي حاصل شده است. چنانچه در سال گذشته در دوران پيک مصرف، توانستيم حدود 15 ميليون متر مکعب از بخش ذخيره سازي توليد کنيم که اين مهم مي تواند در فصول سرد به پايداري شبکه توزيع، انتقال و توليد گاز کمک کند. مرکز تفکيک اين طرح نيز به صورت طرح ضربتي در حال بهره برداري است. با استفاده از تاسيسات احداث شده، ميزان پيک تزريق تا 12 ميليون متر مکعب و ميزان برداشت گاز در سال گذشته در پيک توليد 15 ميليون متر مکعب در روز بوده است. ميزان گاز تزريقي از ابتداي سال جاري تاکنون 471 ميليون مترمکعب در مقابل 720 ميليون متر مکعب برنامه اي با توجه به گاز تحويلي بوده که حدود 65 درصد برنامه محقق شده است.
فاز دوم شوريجه D در چه مرحله است؟
ظرفيت تزريق فاز دوم شوريجه، به 20 ميليون متر مکعب در روز و بازتوليد آن به روزانه 40 ميليون متر مکعب مي رسد که با توجه به سياست هاي ابلاغي وزارت نفت، به شرکت ملي گاز ايران واگذار شده و در حال پيگيري از سوي آن شرکت است.
چه برنامه اي براي تامين پايدار گاز در زمستان امسال داريد؟
شرکت نفت مناطق مرکزي ايران به عنوان بخش مهمي از زنجيره توليد گاز در کشور است. براساس ابلاغيه وزارت نفت، نگهداشت توان توليد، افزايش توليد، افزايش توان تزريق وآماده سازي تاسيسات براي فصول سرد سال همه در برنامه قرار دارد تا مشابه سال هاي قبل، تامين انرژي بدون دغدغه صورت گيرد.