مديرعامل پيشين شرکت بريتيش پتروليوم:
خروج نفت از سبد انرژی جهان زمان بر است
ادموند جان فيليپ براون، مديرعامل پيشين شرکت انگليسي بريتيش پتروليوم (بي پي) از مديران ارشد فعال در حوزه انرژي در گفت وگويي مفصل با روزنامه انگليسي «گاردين» به بيان مسائل متنوعي درباره باورهاي شخصي خود، همچنين ديدگاهش درباره دعوت «گرتا تانبرگ»، دختر نوجوان 16 ساله سوئدي براي پايان دادن به بي مهري ها نسبت به تغييرات جوي و تلاش هاي زيست محيطي او مي پردازد.
براون متولد سال 1948 ميلادي (1327 شمسي، 71 ساله) است که از سال 1995 ميلادي تا سال 2007 به مدت 12 سال مديرعامل شرکت «بي پي» بوده است. وي در سال 2015 ميلادي با سمت رئيس هيئت مديره شرکت روسي «L1 انرژي» دوباره پا به عرصه فعاليت هاي نفتي گذاشت.
براون از زمان پايان همکاري با بي پي، پنج کتاب به رشته تحرير درآورد. وي در تازه ترين اثرش مي نويسد: مهندسان با فعاليت در حوزه ها و مباحثي مانند هوش مصنوعي و جلوگيري از گرم شدن زمين، جوامع بشري را از تهديدها و خطرهايي مانند بيماري نجات خواهند داد.
متن کامل گفت وگوي گاردين با براون در پي مي آيد:
با توجه به باور شما که تمدن بر پايه نوآوري ها و فناوري هاي نو مهندسي بنا شده است؛ آيا رشد و پيشرفت بشر را در گرو ماشين آلات صنعتي و مهندسي مي دانيد؟
بدون شک خير، بلکه ترکيبي از اختراع و پيشرفت ماشين آلات صنعتي، علم مهندسي و خود بشر از عوامل اين رشد و پيشرفت بوده اند. بدون وجود علم مهندسي، پيشرفتي را شاهد نخواهيم بود، ضمن آنکه ماشين آلات نيز بدون حضور بشر راه به جايي نخواهند برد.
آيا متوجه ترس عمومي از فناوري هاي بسيار پيشرفته هستيد؟
بله، تا زماني که بشر در مسير صحيح گام برمي دارد، به برخي پيشرفت هاي مهندسي نيازي نيست. حتي بعضي از آنها نامطلوب هم هستند و پيامدهايي پيش بيني نشده دارند که از آنها واهمه دارم. استفاده مهار نشدني از مواد فسيلي براي ساخت بمب، رعب آور و وحشتناک است که حتي مي تواند بيماري زا هم باشد.
فناوري هاي نو به افراد بي شماري، ثروت و قدرت فراوان اعطا کرده و اين شرايط، از ميان بردن حريم خصوصي را در پي داشته، آيا چنين شرايطي قابل قبول است؟
البته اين مسائل نگران کننده است، چنين مواردي ما را به مهار فناوري هدايت مي کند؛ براي نمونه استفاده از فناوري تشخيص چهره در غرب به شدت کنترل مي شود.
در چين نيز از فناوري تشخيص چهره براي تشخيص دادن مليت ها و مهار آنان استفاده مي شود که اين رويه نادرست است. البته استفاده از فناوري تشخيص چهره در برخي مناطق جهان بسيار سودمند بوده است؛ به گونه اي که از آن براي اجراي قانون، پرداخت ها و ورود و خروج به ساختمان ها و ايجاد آسايش براي مردم بهره مي برند، اما موارد ديگري هستند که راهي اشتباه در پيش گرفته اند يا اينکه فناوري به دست افراد نااهل افتاده است.
آيا فناوري، مشکلات پيش روي ما را حل مي کند؟
من خوشبين هستم، مهندسي به معناي کاوش در زندگي است. اين علم، کارهاي خارق العاده اي را براي جهان انجام داده و به اشاعه صلح در دنيا و کاهش خشونت و جهاني ايمن تر و پاک تر کمک کرده است.
افزايش طول عمر بشر، تحصيلات مطلوب تر، کاهش فقر و همه اينها از مواهب و آثار علم مهندسي است.
مهندسان در مقايسه با پزشکان، زندگي هاي بسياري را نجات داده اند و براي نمونه به افزايش سلامت آب آشاميدني کمک فراواني کرده اند. در طول عمرم، جمعيت جهان سه برابر شده و شاخص سلامت نسبت به زماني که يک سوم شرايط کنوني بود، بهبود يافته است.
آيا فناوري، جهان را به جايي امن تر بدل کرده است؟ شما رياست هيئت مديره شرکت هواوي چين را به عهده داريد که پيش قراول و پيشگام فناوري 5G در دنياست، آيا اين فناوري امنيت انگليسي ها و آمريکايي را به مخاطره مي اندازد؟
اين موضوع به سطح ريسک بستگي دارد، دولت انگليس ظاهرا اعلام کرده است که شما مي توانيد سيستم را به دو ناحيه ريسک پايين و ريسک بالا تقسيم کنيد، اگر فناوري هاي معين را در ريسک پايين نگه داريد، از آن استقبال مي کنند، در حالي که آنها ريسکي نمي پذيرند.
اين مشکل از زمان برچيده شدن آزمايشگاه هاي تحقيقات صنعتي و توسعه علمي Bell Labs شرکت فنلاندي نوکيا که تحقيقات اوليه روي تلکام را انجام داد، آغاز شد.
قطعات يکجا و ارزان فروخته شد و به جايي رسيديم که اکنون آمريکا به فناوري 5G رويکرد تجاري ندارد و اين فناوري تنها در دست شرکت هاي نوکيا، اريکسون و هواوي است. قرار گرفتن در اين موقعيت براي جهان آسان نيست و بايد ديد که از اين شرايط رها مي شود يا خير.
دونالد ترامپ، رئيس جمهوري آمريکا با هواوي وارد يک جنگ تجاري شده، بنابراين بايد ديد اين بخشي از يک جنگ تجاري است يا امنيتي، حل اين مشکل بسيار دشوار است.
مسئله بزرگ درباره اين فناوري ها غلبه بر ميراث گذشته است، بسياري از افراد به حفظ گذشته علاقه مند هستند، زيرا از آن طريق کسب درآمد مي کنند.
چه نظري درباره فعاليت هاي زيست محيطي گرتا تانبرگ داريد؟
من مي گويم که در اين زمينه بيشتر از او در اين سياره زندگي کرده ام و رسيدن به اين هدف يعني کربن زدايي از فعاليت هاي صنعتي فرآيندي زمان بر است؛ بنابراين طرح پيشنهادي من اين است که به خاطر داشته باشيم انرژي، سيستم بسيار بزرگي است و در اين زمينه راه حل يگانه وجود ندارد. نمي توانيم يک گلوله جادويي داشته باشيم که به عنوان يک راه حل کارآيي داشته باشد.
براي کاستن از انتشار گاز دي اکسيدکربن در همه فعاليت ها بايد تلاش کنيم، زيرا مجاب کردن آنها براي تغيير فعاليت هايشان کاري بسيار دشوار است.
چين در حال توليد نوعي زغال سنگ براي فروش آن به هند است. شرايطي که در انگليس رخ مي دهد، در واقع قابل توجه نيست، بلکه اتفاق هايي که در کشورهايي مانند چين، اندونزي و هند در حال رخ دادن است، اهميت دارد، زيرا ما به گاز، نفت و زغال سنگ نياز داريم و بايد همه تلاش خود را براي کاهش انتشار گاز دي اکسيد کربن به کار بگيريم. اين موضوع براي آينده جهان بسيار اهميت دارد.
شما از مشکلات تغييرات اقليمي آگاه هستيد، اما اکنون رياست هيئت مديره شرکت «L1 انرژي» را به عهده داريد و همچنان در صنعت نفت در حال فعاليت هستيد.
نفت و گاز. من شرکتي ايجاد کرده ام که 70 درصد فعاليت هاي آن روي بخش نفت و تنها 30 درصدش در بخش گاز متمرکز است؛ گاز، کربن کمتر و سازگاري بيشتر با محيط زيست دارد و موارد مصرف آن مصارف گوناگون و متنوع است ضمن آنکه فناوري جديدتري دارد.
براي کاهش دي اکسيدکربن چه فعاليت هايي انجام مي دهيد؟
زماني که من در شرکت بي پي کار مي کردم، طرحي را ارائه داد، اما بي پي هم اکنون بيشتر از گذشته نفت توليد مي کند...
مدتي است که من هم از آنجا دور بوده ام. بزرگترين صندوق انرژي هاي تجديدپذير را راه اندازي کرده ام. سرمايه گذاري10 ميليارد دلاري دراين بخش ثابت مي کند که افراد مي توانند از اين راه درآمد بيشتري به دست آورند.
زمان زيادي مي برد تا نفت و زغال سنگ از سيستم انرژي جهان خارج شود و براي خروج گاز از سبد انرژي جهان زمان بيشتري لازم است.
براي کاستن از انتشار دي اکسيدکربن از هيدروکربن ها ابزارهايي داريم و کمبودي که احساس مي شود، نبود هزينه هاي صحيح است.
وقتي کار زيادتري انجام مي دهيد، در حالت عادي، براي شما ارزان تر تمام مي شود، به غير از انرژي هسته اي که در اين باره استثنا وجود دارد، هر چقدر کار بيشتري انجام دهيد، براي شما گران تر تمام مي شود. اين مشکل با استانداردسازي برطرف مي شود.
دولت ها بايد نخستين ريسک را که بسيار هم بالاست، براي کاهش انتشار دي اکسيدکربن در نظر بگيرند و صنعت بايد به دومين ريسک بدل شود، به طوري که به تدريج هم در حال کاهش است، موضوعي که اکنون در زمينه انرژي خورشيدي حکفرماست، موضوع مهمي است، اما بخش کوچکي از سيستم انرژي جهان را شامل مي شود.
اما شما کتابي عليه فناوري شکست هيدروليک به رشته تحرير درآورده ايد، در حالي که مدير شرکت کادريلا بوده ايد، آيا به نظر شما منطقي است؟
نه، شکست هيدروليک در انگليس مقرون به صرفه نيست. در اين باره بايد آزمايش کرد و ديد که آيا کارآمد است، شايد ما نيازي به انجام آن کار نداشته باشيم.
آيا مي توان کاهش انتشار دي اکسيدکربن و گازهاي گلخانه اي را براي جلوگيري از وقوع سناريوهاي ترسناکي که پيش بيني مي شود، سريع تر انجام داد؟
اگر هم اکنون در اين مسير گام برداريم، شانسي باقي مي ماند و اگر چنين نکنيم، شانس ما کمتر و کمتر مي شود. 22 سال پيش گفتم اکنون بايد آغاز کنيم، البته کارهايي انجام شده، اما کافي نبوده است.
آيا تلاش بشر، حرکت به سمت سياره اي ديگر است؟
کسي نمي داند، جيمزلاولاک ديدگاه مرا تغيير داد. او به من يادآوري مي کند تلاشي براي اين سياره نمي کنيم، بلکه انسان ها به سادگي در اين سياره هستند. اين سياره از خودش مراقبت مي کند و رويه زندگي خود را دارد و کاري که ما بايد انجام دهيم، تنظيم مسير است. ما خواهيم رفت و زمين بر خواهد گشت.
منظورتان اين است که زمين خودش خرابي ها را اصلاح مي کند؟
بدون شک خير، تنها کاري که در اين شرايط بايد انجام دهيم، اين است که کارهايي را براي آماده کردن زمين به منظور زيست بشر انجام دهيم، زيرا اگر اين کارها را انجام ندهيم، نه تنها يک بخش، بلکه شرايط را براي بشريت به خطر انداخته ايم و اين کاري اشتباه است.
شما مي گوييد زمين براي بشريت است؟ بدون ترديد ما مسئوليتي براي ادامه زندگي هم داريم؟
ما پيشکار هستيم، زيرا بشر بايد روي اين سياره زندگي کند، بشر بايد در جو با مقداري مشخص اکسيژن زندگي کند، اگر به جاي ديگري نقل مکان کنيم، به راحتي نمي توانيم با آن مکان ارتباط برقرار کنيم. بايد چگونگي ايجاد محيطي براي زندگي سالم را ياد بگيريم و اين راهي دشوار را مي طلبد.
منبع: گاردين
ترجمه: عباس حاجي هاشمي