همکاري مطلوب سي ان پي سي و پيمانکاران ايراني در آزادگان شمالي
توقف ممنوع
نگار صادقي سه سال از توليد بدون وقفه ميدان مشترک آزادگان شمالي مي گذرد؛ در اين سه سال توليد نه تنها افت نداشته، بلکه به گفته اسماعيل غلامپورآهنگر، مجري طرح ميدان آزادگان شمالي، ايران در برداشت از اين ميدان از رقيب عراقي خود پيشي گرفته است و توليد را با کمترين ريسک انجام مي دهد. اين مهم در حالي محقق شده که براي نخستين بار شرکت ايراني اويکو، پيمانکار بهره برداري از ميدان آزادگان شمالي، زير نظر شرکت سي ان پي سي چين شده است. مجري طرح توسعه ميدان آزادگان شمالي مي گويد: عملکرد يک ساله اويکو نشان مي دهد اين شرکت به خوبي توانسته است وظايف خود را انجام دهد. شرکت سي ان پي سي چين در قالب قرارداد بيع متقابل، فاز نخست طرح توسعه ميدان آزادگان شمالي را اجرا کرده است. در گفت و گو با اسماعيل غلامپورآهنگر، مجري طرح توسعه ميدان آزادگان شمالي را بخوانيد:
توليد نفت از ميدان آزادگان شمالي فروردين 1395 آغاز شد. با گذشت سه سال، وضعيت توليد در اين ميدان چگونه است؟
از آن زمان تاکنون توليد نفت از اين ميدان پيوسته در حال انجام است. براساس برنامه، توليد نفت در اين ميدان بايد روزانه 75 هزار بشکه در روز باشد که به 100 درصد اهداف توليد در آن دست يافته ايم.
نحوه همکاري شما با شرکت سي ان پي سي چگونه است؟
شرکت سي ان پي سي، پيمانکار توسعه دهنده فاز نخست ميدان آزادگان شمالي است و با توجه به قرارداد اوليه قرار بود فاز 2 را نيز سي ان پي سي توسعه دهد، بنابراين به شرکت ملي نفت ايران پيشنهاد کرد تا عمليات بهره برداري از فاز نخست آزادگان شمالي را نيز انجام دهد و چنانچه قرار شود فاز دوم در قالب مدل جديد قراردادهاي نفتي توسعه يابد، اين فعاليت را در ادامه فاز دوم انجام دهد که شرکت ملي نفت ايران با اين پيشنهاد موافقت کرد. در حال حاضر چيني ها با حداقل نيرو به عنوان مسئول ادامه دهنده بهره برداري از آزادگان شمالي با نظارت شرکت مهندسي و توسعه نفت حضور دارند. همچنين سي ان پي سي بخشي از هزينه هاي بهره برداري و تامين قطعات يدکي را نيز به عهده دارد.
البته يکي از دلايلي که شرکت ملي نفت ايران بهره برداري از اين ميدان را به شرکت سي ان پي سي واگذار کرد، اين بود که اين شرکت پيمانکار اوليه توسعه آن بود و مي توانست نواقص احتمالي حين کار را در کمترين زمان برطرف کند.
شرکت ملي نفت ايران پيش از اين اعلام کرده بود که مي خواهد از حضور شرکت هاي ايراني در بهره برداري از ميدان هاي نفتي استفاده کند، آيا سي ان پي سي در بهره برداري از آزادگان شمالي شريک ايراني دارد؟
بله همين طور است. شرکت بهره برداري اويکو، پيمانکار سي ان پي سي در اين پروژه است. اين شرکت از جمله شرکت هاي خوب بهره بردار ايراني است که توانايي، ساختار و تجربه خوبي در اين بخش دارد. ضمن اين که بايد به اين نکته هم تاکيد کنم که توانايي فعاليت هاي مربوط به بهره برداري در ايران وجود دارد، از اين رو با اطمينان مي توان گفت که پيمانکاران ايراني از عهده بهره برداري از ميدان برمي آيند.
چه مدت است اويکو با سي ان پي سي همکاري مي کند؟
از زمان اين همکاري يک سال مي گذرد. البته با توجه به سياست شرکت ملي نفت ايران مبني بر واگذاري بهره برداري ميدان هاي نفتي به شرکت هاي ايراني، اگر شرکت سي ان پي سي به هردليلي تمايلي به ادامه همکاري براي بهره برداري از اين ميدان نداشته باشد، مشکلي براي ادامه همکاري با پيمانکاران ايراني نداريم، ضمن اينکه اويکو در يک سال اخير، عملکرد خوبي از خود نشان داده است.
واگذاري بهره برداري آزادگان شمالي به يک پيمانکار ايراني، اولين تجربه شرکت ملي نفت ايران در اين زمينه است که تا اينجاي کار به نظرم موفقيت آميز بوده است. البته شرکت هاي ايراني تاکنون به صورت پراکنده در بهره برداري از ميدان هاي نفتي و گازي حضور داشته اند، اما اين نخستين بار است که به صورت يکپارچه بهره برداري از يک ميدان به شرکت ايراني واگذار شده است. حال اگر سي ان پي سي به هر دليلي نخواهد همکاري خود را با شرکت ملي نفت ايران ادامه دهد، شرکت اويکو همچنان فعاليت خود را در اين ميدان ادامه خواهد داد و شرکت ملي نفت ايران نيز ناظر آن خواهد بود.
البته حضور سي ان پي سي به عنوان بهره بردار در اين ميدان براي ما 2 امتياز دارد؛ نخست اين که اين شرکت خود پيمانکار طرح است و مي داند به شرطي پول خود را دريافت مي کند که توليد بدون نگراني جلو برود، از سوي ديگر آزادگان شمالي اولين تجربه موفق سي ان پي سي در ايران است و قطعا با اجراي موفق اين پروژه، وجهه كاري خود را نيز در ايران بالا مي برد، از اين روست که صرفه جويي هاي خوبي در بخش هزينه ها در اين پروژه انجام داده است.
تيم فني بسيار خوبي از سوي سي ان پي سي بر فعاليت اويکو نظارت مي کنند و در بخش هايي هم که نياز است وندورهاي (سازنده ها) اصلي را مي آورند، از سوي ديگر براي ما به عنوان کارفرما بسيار مهم است که عمر تاسيسات و ضريب بازيافت کاملا حفظ شود. براي سي ان پي سي هم اين عوامل مهم است تا بتواند از نظر مادي به اهدافش برسد.
با توجه به تشديد تحريم هاي يکجانبه آمريکا عليه ايران، چه ميزان احتمال قطع همکاري سي ان پي سي در بهره برداري از ميدان آزادگان شمالي وجود دارد؟
تا اين لحظه (پايان فروردين ماه)، همکاري ما با شرکت سي ان پي سي در بخش بهره برداري از آزادگان شمالي ادامه دارد. البته ما توافق کرديم که سي ان پي سي در بازه زماني يک ساله بهره برداري از آزادگان شمالي را انجام دهد و اگر تمايل داشته باشد براي سال دوم اعلام آمادگي کند و در صورت صلاحديد شرکت ملي نفت ايران، اين همکاري ادامه داشته باشد. فعلا از سال 2018 تا 2019 موافقت کرده ايم تا سي ان پي سي بهره برداري از آزادگان شمالي را به عهده داشته باشد.
چه ميزان از بازپرداخت اجراي فاز نخست آزادگان شمالي به سي ان پي سي باقي مانده است؟
طبق قرارداد، بازپرداخت طرح چهارساله است و نزديك به دو سال از اين زمان باقي مانده است. تا امروز هم بازپرداخت پول انجام شده است و مشکلي از اين بابت نداشته ايم.
ميدان آزادگان شمالي در ميان تالاب هورالعظيم واقع شده است، چه اقدام هاي ايمني با توجه به شرايط خاص اين ميدان انجام داده ايد؟
همان طور که گفتيد، ميدان آزادگان شمالي در موقعيتي خاص قرار دارد. ما دقيقا در دل تالاب هورالعظيم هستيم، در نتيجه از همان ابتدا حساسيت ويژه اي روي موضوع اچ اس اي داشتيم و از سي ان پي سي به عنوان پيمانکار توسعه دهنده ميدان خواستيم تا استانداردهاي موجود را نه تنها در زمينه کار در تاسيسات، بلکه در زمينه کار در محيط تالاب رعايت کند، روي اين موضوع نيز نظارت هاي سختگيرانه اي هم از سوي شركت ملي نفت ايران و هم سازمان محيط زيست خوزستان داشتيم که تقريبا در قالب چيدمانمان استانداردهاي بين المللي رعايت شده است.
گفتيد در سه سال گذشته توليد نفت در آزادگان شمالي به صورت يکنواخت ادامه داشته، با توجه به مشترک بودن اين ميدان، آيا برداشت صيانتي همچنان مورد توجه شما بوده است؟
نفت ميدان آزادگان شمالي از جمله نفت هاي بسيار سنگين است؛ بنابراين طراحي تاسيسات به صورتي انجام شده است تا علاوه بر توجه به کيفيت نفت توليدي، حداکثر بهره برداري با حفظ صيانت با بهينه ترين منابع را داشته باشيم. توزيع چاه هاي آزادگان شمالي نيز با هدف صيانت از مخازن انجام شده، حتي براي توليد بهينه چاه ها استفاده از سيستم فرازآوري داخل چاه را نيز پيش بيني کرده ايم که خوشبختانه سه سال بعد از توليد پياپي از ميدان آزادگان شمالي چاه هاي ما با افت فشار مواجه نشدند که به معناي اين است که مخازن ما در شرايط خوبي قرار دارند.
البته ضريب بازيافت ميدان آزادگان شمالي هم اکنون حدود 7 درصد است که با شرايط ذخاير فعلي مخزن پيش بيني مي کنيم مي توانيم با مديريت مخزن صحيح، آن را تا 11 درصد هم افزايش دهيم. براي رسيدن به اين ضريب بازيافت هم توانايي لازم را داريم البته ممکن است براي اين کار به پمپ هاي خاصي نياز داشته باشيم كه در شرايط فعلي تا حدودي محدود هستيم، اما با توجه به وجود شركت هاي پمپ سازي قوي در ايران با مكانيسم هاي بومي سازي، مي توانيم از عهده اين کار هم برآييم.
آيا نگران توليد آتي ميدان آزادگان شمالي و عقب افتادن از طرف عراقي در برداشت نفت از اين ميدان با وجود تشديد تحريم هاي آمريکا عليه ايران نيستيد؟
در برداشت نفت از آزادگان شمالي نگران طرف مقابل نيستيم، به دليل توليد بي وقفه در سه سال گذشته تقريبا از طرف عراقي در برداشت نفت جلوتر هستيم. در اين مدت حتي يک بشکه هم از توليدمان کم نشده است. آزادگان شمالي از اولين ميدان هايي است که با توان كارشناسي مجموعه داخلي شرکت ملي نفت ايران، طرح جامع توسعه (MDP) براي فاز 2 آن تهيه شده که براساس آن پيمانكار توسعه مجاب شده در محاسبات، حداقل 20 درصد به ميزان نفت درجاي ميدان اضافه شود.
تعميرات اساسي ميدان را از چه زماني شروع مي کنيد؟
با توجه به اينکه سه سال از توليد ميدان گذشته است، در حال برنامه ريزي براي شروع تعميرات اساسي در برخي از بخش هاي تاسيسات آزادگان شمالي هستيم. خوشبختانه تحريم ها تاثيري بر تعميرات اساسي ما نخواهد گذاشت، زيرا از دوسال گذشته قطعات يدکي مورد نيازمان را خريداري کرده و در بخش هايي هم که فکر مي کنيم احتمال دارد با مشکل روبه رو شويم، از هم اکنون در حال مذاکره با برخي از سازندگان داخلي هستيم تا قطعات مورد نيازمان را توليد کنند، با اين حال فکر نمي کنيم دچار توقف توليد شويم. در مجموع بايد بگويم توليد نفت در آزادگان شمالي حتي با شرايط تحريمي تقريبا بدون ريسک پيش مي رود.
آيا از عملکرد سي ان پي سي در توسعه آزادگان شمالي راضي هستيد؟
چيني ها عملکرد خوبي در آزادگان شمالي داشتند. آنها همه تلاش خود را به کار بردند تا کار را به نحو عالي انجام دهند. براي اثبات اين ادعا هم بايد بگويم تاسيسات فني ما در سه سال گذشته بدون توقف، فعاليت کرده اند و دسترسي ما به توليد نيز نزديک به 100 درصد است. تا اين لحظه افت توليد نداشته ايم و عملکرد مديريت مخزن ما نيز به نوعي بوده که برداشت غيرصيانتي از آن نداشته ايم. در واقع در ميدان آزادگان شمالي همه عملکردهاي ما صيانتي بوده است و نتيجه مطلوبي هم داشته ايم.
اگر سي ان پي سي ميدان را ترک کند، تاثيري بر توليد خواهد داشت؟
خير. تا پيش از اين شرکت ملي نفت ايران متولي بهره برداري از ميدان هاي نفتي بود و بنا به سياست جديد شرکت ملي نفت ايران، قرار بر اين شده که پيمانکاران ايراني به صورت يکپارچه بهره برداري از ميدان ها را با نظارت شرکت ملي نفت ايران انجام دهند. در اين پروژه خاص هم از آنجا که طبق قرارداد قبلي (بيع متقابل) شرکت سي ان پي سي در صورت تمايل و صلاحديد شرکت ملي نفت ايران توسعه دهنده فاز2 مي شود (هنوز هيچ توافقي قطعي نشده است)، بنابراين به پيشنهاد اين شرکت، بهره برداري نيز به چيني ها سپرده شد، حال اگر بنا به هر دليلي آنها بخواهند ايران را ترک کنند، ما برنامه هاي جايگزين براي توسعه و حفظ توليد داريم و قطعا پيمانکاران ايراني قادر به بهره برداري از ميدان خواهند بود؛ همان طور که پيش از اين هم خودمان بهره برداري از ميدان ها را انجام داده ايم.رصميدان نفتي آزادگان شمالي با مساحتي حدود 460 کيلومترمربع، بخشي از ميدان نفتي آزادگان است که در حدود 120کيلومتري غرب اهواز در منطقه مشترک ايران و عراق در جنوب غرب ايران واقع شده و عمدتا در تالاب هورالهويزه قرار گرفته است. نفت درجاي آن معادل 6.5 ميليارد بشکه برآورد شده است. قرار داد توسعه فاز نخست اين ميدان با شرکت سي ان پي سي چين به صورت بيع متقابل امضا شد، در فاز نخست، توليد نفت از اين ميدان بايد به 75 هزار بشکه در روز برسد، فاز نخست اين ميدان آبان ماه 1395 به صورت رسمي افتتاح شد.
منبع: ماهنامه ايران پتروليوم