گفت وگوي «مشعل» با مدير برنامه ريزي تلفيقي شرکت ملي حفاري ايران
بازسازی و نوسازیناوگان حفاری
مشعل مرور فرايند حفاري در صنعت نفت ايران با قدمتي بالغ بر 100 سال، کارنامه افتخارآميزي را پيش رو قرار مي دهد؛ اگر چه فعاليت شرکت ملي حفاري ايران از سال 58 آغاز شد و از بدو تأسيس تنها از 6 دستگاه حفاري برخوردار بود؛ اما به يمن بهره گيري از توان فني مهندسي و نيروي انساني کارآزموده، در حال حاضر راهبري بيش از 72 دستگاه حفاري را عهده دار است.شرکت ملي حفاري ايران از لحاظ حوزه فعاليت، يکي از بزرگترين شرکت هاي تابعه شرکت ملي نفت ايران محسوب مي شود که گستره جغرافيايي آن از شمالي ترين منطقه سرخس و خانگيران، مناطق مرکزي، غرب و جنوب غربي ايران تا جنوبي ترين نقاط خليج فارس، ميدان پارس جنوبي و حتي ميادين مشترک با کشورهاي همسايه را در بر مي گيرد. از نظر تنوع خدمات، اين شرکت در تمامي استان هايي که امکان استحصال نفت و گاز در آنها وجود دارد، قادر به ارائه خدمات حفاري انواع چاههاي اکتشافي، توصيفي، توسعه اي، تعميري و کليه خدمات جانبي حفاري است. درباره جايگاه، توان و عملکرد شرکت ملي حفاري ايران در سال 97 با بابک زنگنه، مدير برنامه ريزي تلفيقي شرکت ملي حفاري ايران گفت وگو کرديم. طبق اعلام او، اين شرکت در سال 97 بيش از 130 حلقه چاه توصيفي و توسعه اي و 70 حلقه چاه تعميري را تکميل کرده که براي اجراي اين حجم از عمليات، بيش از 190 هزار متر حفاري در خشکي و دريا انجام شده است.صحبت از بازسازي و نوسازي ناوگان حفاري که مي شود، مي گويد: بودجه سرمايه اي براي بازسازي دستگاه هاي حفاري در سال 98، حدود 2 برابر نسبت به سال 97 پيش بيني شده است. زنگنه همچنين از برنامه ريزي براي افزايش ناوگان دستگاه هاي دريايي شرکت ملي حفاري ايران خبر مي دهد.
متن کامل اين گفت وگو در ادامه مي آيد:
در حال حاضر وضعيت سهم شرکت ملي حفاري ايران در بازار صنعت حفاري چگونه است؟
شرکت ملي حفاري ايران با مالکيت 72 دستگاه حفاري بالغ بر 60 درصد سهم بازار صنعت را در دو بخش خشکي و دريايي در اختيار دارد.
رقباي خارجي و سهم دکل هاي فعال داخلي در بازار صنعت به چه ترتيب است؟
تعداد دکل هاي حفاري شرکت ملي حفاري ايران و ساير رقباي داخلي در حوزه خشکي، کفايت مورد نياز بازار اين صنعت را دارد؛ اما ظرفيت موجود در بخش حفاري دريايي، زمينه ساز ورود رقباي خارجي به اين صنعت شده است، به همين منظور شرکت ملي حفاري ايران در نظر دارد با برنامه ريزي دقيق، اقدام به افزايش ناوگان دستگاه هاي دريايي خود کند.
کارفرمايان عمده شرکت ملي حفاري ايران چه شرکت هايي هستند؟
همه کارفرمايان حوزه نفت و گاز از خدمات شرکت ملي حفاري ايران بهره مي برند. در اين زمينه شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب به عنوان بزرگترين کارفرماي بخش خشکي بيش از 50 درصد از دکل هاي شرکت ملي حفاري ايران را به کار گرفته و شرکت مهندسي و توسعه نفت (متن) با بهره گيري از 10 درصد از دکل هاي اين شرکت، در رتبه دوم کارفرمايان ما قرار دارد.
عملکرد شرکت ملي حفاري ايران در سال 97 از نظر عملياتي چگونه بوده است؟
شرکت ملي حفاري ايران در سال 97 بيش از130 حلقه چاه توصيفي و توسعه اي و بيش از 70 حلقه چاه تعميري را تکميل کرده که عمده اين چاه ها متعلق به شرکت هاي ملي مناطق نفت خيز جنوب، شرکت مهندسي و توسعه نفت و شرکت نفت مناطق مرکزي بوده است.
اين شرکت براي اجراي عمليات چاه هاي ياد شده، بيش از 190 هزار متر حفاري در خشکي و دريا انجام داده و در بيش از 100 حفره، عمليات حفاري افقي انحرافي استفاده شده است.
شرکت ملي حفاري ايران از نظر ارائه خدمات جانبي حفاري با حدود 20 سرويس متنوع در کشور انحصاري است، خدمات قابل ارائه اين شرکت در بخش سرويس هاي جانبي عبارتند از: از سيمانکاري، اسيدکاري، لوله گذاري چاه، نصب آويزه، لوله مغزي سيار، حفاري با هوا، حفاري زير فشار تعادل مخزن و... که در قالب 70 گروه همزمان به کارفرمايان خدمات ارائه مي دهند.
باتوجه به اينکه شرکت ملي حفاري ايران اولين تجربه حضور خود در پروژه هاي ميدان محور را پيش رو دارد، جزييات اين فعاليت از چه قرار است؟
شرکت ملي حفاري ايران طي 20 سال اخير، تجربه حضور در مناقصات و پروژه هاي متعددي را داشته است. باتوجه به سياست شرکت ملي نفت ايران درخصوص توسعه ميادين نفتي در قالب پروژه هاي ميدان محور، از آنجا که اين پروژه ها عموماً داراي دو بخش تحت الارضي و سطح الارض هستند و اين شرکت تجربه ارائه خدمات سطح الارضي را نداشته است، براين اساس تمهيدهاي مورد نياز براي حضور قدرتمند در اين مناقصات را انديشيده است.
در حال حاضر از بين مناقصات برگزار شده، پروژه هاي مربوط به ميدان گچساران از شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب و ميدان نفت شهر از شرکت ملي مناطق نفت مرکزي را برنده شده ايم و به طور جـدي اقدام هاي مربوطه براي برنامـه ريـزي، تأميـن کالا و مواد و تجهيز کارگاه در حال پيگيري و اجراست.
از آنجا که ميادين مشترک از اهميت ويژه اي برخوردار هستند، شرکت ملي حفاري ايران چه نقشي در حفاري ميادين مشترک دارد؟
در حال حاضر در ميادين مشترک خشکي، شامل ميدان آزادگان جنوبي و آذر، 7 دستگاه حفاري از ناوگان شرکت ملي حفاري ايران در حال فعاليت است و در ميدان مشترک دريايي پارس جنوبي در فازهاي 17 و 18 با يک دستگاه حفاري خدمات ارائه مي دهيم. اميدواريم که با تمديد قراردادهاي جاري و عقد قراردادهاي جديد، سهم خود را در توسعه ميادين مشترک افزايش دهيم.
عملکرد شرکت ملي حفاري ايران در اجراي پروژه ها چگونه بوده است؟
در حال حاضر علاوه بر پروژه هاي ميدان محور گچساران و نفت شهر که بتازگي برنده شده ايم، در 5 پروژه در حال ارائه خدمات هستيم. پروژه آذر در مراحل پاياني است.
پروژه کيش در مرحله رانش رشته تکميلي قرار دارد و پيش بيني مي شود بزودي خاتمه يابد.
پروژه اروندان از 14 حلقه چاه برنامه ريزي شده، 6 حلقه آن تکميل شده، 2حلقه چاه در مرحله انجام عمليات است، 3حلقه چاه تعليق شده و 2 حلقه چاه در برنامه قرار دارد. پيش بيني مي شود، اين پروژ ها در سال جاري خاتمه يابد.
ديگر پروژه مهم شرکت ملي حفاري ايران، پروژه آزادگان با 3+20 حلقه چاه است که 16 حلقه آن تکميل، يک حلقه چاه تعليق شده و 5 حلقه در دست عمليات حفاري و يک حلقه چاه باقيمانده است که پيش بيني مي شود، در نيمه اول امسال خاتمه يابد.
پروژه فاز 14 پارس جنوبي در بخش عمليات حفاري در دريا از 22 حلقه چاه برنامه ريزي شده، 15 حلقه تکميل شده و 7 حلقه منتظر کالا و مواد براي تکميل چاه است.
به هر رو، شرکت ملي حفاري ايران، همواره تمام توان فني و تجهيزاتي خود را براي اجراي بهينه پروژه هاي حفاري به کار مي گيرد.
کشور ايران از نظر دانش و توان فني در صنعت حفاري در چه سطحي قرار دارد؟
از نظر دانش فني نيروي انساني براي اجراي عمليات متنوع حفاري و خدمات جانبي مربوط، به خود کفايي کامل رسيده ايم، چه بسا براي متخصصان کشورهاي ديگر دوره آموزشي برگزار مي کنيم، از سوي ديگر به دانش و تخصص مورد نياز براي کنترل فوران چاه هاي خشکي و دريا که يکي از پيچيده ترين عمليات هاي درون چاهي است، دست يافته ايم.
با استفاده از دکل هاي در اختيار و خريد دستگاه حفاري و تجهيزات فني در چند دهه اخير، از نظر توان تجهيزاتي در سطح قابل قبولي هستيم.
در مقاطعي از ارائه خدمات شرکت ملي حفاري ايران به ساير کشورها خبرهايي شنيده شده است. آيا اين موضوع همچنان مطرح است؟
طبيعي است که باتوجه به توان تخصصي و تجهيزاتي و ظرفيت و دانش فني نيروي انساني اين شرکت، کشورهاي زيادي متقاضي دريافت خدمات از شرکت ملي حفاري ايران هستند؛ اما اين موضوع مستلزم مذاکرات همه جانبه و ارزيابي هاي کارشناسي است که با کشورهايي نظير عراق و عمان مذاکرات اوليه اي انجام شده است؛ ولي هنوز به نتيجه قطعي نرسيده ايم.
شرکت ملي حفاري ايران چه برنامه اي براي نوسازي و آماده به کار نگه داشتن دستگاه ها و تجهيزات حفاري خود دارد؟
از آنجا که بخشي از دستگاه ها و تجهيزات شرکت ملي حفاري ايران داراي عمر بالايي هستند، اين شرکت با هدف حفظ توان تجهيزاتي و بهبود کيفيت ارائه خدمات، سيستم نگهداري تعميرات و بازسازي دستگاه هاي حفاري را با جديت دنبال مي کند، براين اساس دستگاه هاي حفاري در خشکي در دوره اي 7 تا 10 ساله و دستگاه هاي حفاري دريايي به صورت 5 ساله مورد بازسازي، نوسازي و ارتقاي کيفي قرار مي گيرند، همچنين به منظور تسهيل در اجراي فرايند مذکور، بودجه سرمايه اي براي بازسازي دستگاه هاي حفاري در سال 98، حدود 2 برابر نسبت به سال 97 پيش بيني شده است.