روايت «مشعل» از آغاز طرح تکميل افزايش ظرفيت توليد بنزين پالايشگاه بندرعباس تا زمان بهره برداري

بهره مندی از امکانات داخلی

 

سميه راهپيما-در طراحي پالايشگاه بندرعباس كه با پيشرفته ترين فناوري هاي روز جهان ساخته شده، رعايت اصول ايمني، پيشگيري از آلودگي محيط زيست ، تقليل اتلاف انرژي و انعطاف پذيري عملياتي و توليد ، مهمترين مواردي است كه مدنظر قرار گرفته است . شركت پالايش نفت بندرعباس، طي دوران فعاليت خود با وجود نيروهاي متخصص و باتجربه و از سويي با انجام طرح هاي مختلف از جمله طرح مبتكرانه افزايش ظرفيت و رسيدن به ظرفيت 350 هزار بشكه در روز، به عنوان يك پديده فني و صنعتي، دريچه جديدي را به روي استان هرمزگان گشود و نام اين استان را در سبد توليد انرژي كشور پررنگ تر کرد.

براساس اهميت اين موضوع، هفته نامه «مشعل» گزارشي از طرح تکميل افزايش ظرفيت توليد بنزين و طرح هاي پيش رو شرکت پالايش نفت بندرعباس تهيه کرده است که مشروح آن را در ادامه مي خوانيد:

مهمترين پروژه اي که از زمان تاسيس پالايشگاه بندرعباس تاکنون به بهره برداري رسيده، پروژه طرح تکميل افزايش ظرفيت توليد بنزين است که در بهمن سال 97 با حضور رييس جمهور افتتاح شد. فرزين بهرام پور، مدير پروژه طرح تکميل افزايش ظرفيت توليد بنزين پالايشگاه بندرعباس در زمينه روند اين پروژه از ابتدا تا زمان بهره برداري مي گويد: «قرار بود طي سه سال اين پروژه از سوي پيمانکار تکميل شود و به بهره برداري برسد؛ اما با گذشت 10 سال اين پروژه به اتمام نرسيد و در سال يازدهم وارد عمل شديم و با بررسي اقدام ها مشخص شد، آنچه پيمانکار قبلي تمام شده مي دانست، به اتمام نرسيده است. از اين رو حدود يک سال و نيم به طور پيوسته و بدون هيچ تعطيلي کار کرديم و با راه اندازي اين طرح و واحدهاي جانبي آن، شرايط به حالت اوليه بازگشت. در اين مسير با مشکلاتي از جمله کمبود داده ها روبه رو بوديم که براي به نتيجه رسيدن اين پروژه، 4 هزار قلم کالا خريداري شد.»

به گفته او« استفاده از نيروهاي داخلي و عدم استفاده از امکانات خارجي در پروژه طرح تکميل افزايش ظرفيت توليد بنزين پررنگ بود و اين خودباوري را به وجود آورد که «ما مي توانيم». در اين پروژه  از حداکثر امکانات داخلي مانند پيمانکار، ادوات و تجهيزات استفاده شده که در اين راه، کابل برق و ابزار دقيق، مبدل هاي عملياتي، فن هاي هوايي و بسياري از تجهيزات عايق ها و رنگ هايي که استفاده شده، ساخت داخل بود. به عبارت ديگر، بيش از 60 درصد تجهيزات اين پروژه ساخت داخل است.»

بهرام پور ادامه مي دهد: «اين طرح با هدف افزايش ظرفيت توليد بنزين و ارتقاي کيفيت و کميت فراورده هاي نفتي و حفظ و صيانت از محيط زيست اجرا شده که کيفيت بنزين توليدي بر اساس استاندارد يورو 5 و نفت‎گاز توليدي نيز بر اساس استاندارد يورو 4 را به همراه دارد. براي اجرايي شدن اين طرح، احداث واحدهاي مهمي  نظير تصفيه نفتاي سبک و سنگين، تبديل کاتاليستي، ايزومريزاسيون، تصفيه هيدروژني نفت گاز، تصفيه گاز با آمين، تصفيه آب هاي ترش، بازيافت و جامدسازي گوگرد، مخازن جديد و همچنين واحدهاي جديد آب، برق و بخار از جمله واحدهاي توليد برق، بخار، آب شيرين کن، واحد آب گردشي خنک کننده، ازت، هوا، سوخت و... در نظر گرفته شده است. اين طرح باعث بهبود عملکرد اقتصادي، بهينه سازي مصرف سوخت و استفاده حداکثري و بهينه از ظرفيت ها و امکانات داخلي به منظور حرکت به سمت خودکفايي در توليد فراورده هاي نفتي مورد نياز کشور و ايجاد خودباوري در توان  توليد داخلي مي شود که اقتصاد مقاومتي را محقق کرده است.»

تکيه بر توان داخل

«تا قبل از طرح تکميل افزايش ظرفيت توليد بنزين پالايشگاه بندرعباس، در پروژه هايي کار مي کرديم که تمام واحد هاي آن تکميل بودند؛ اما در اين طرح اطلاعات زيادي نداشتيم که با تلاش يک ساله توانستيم نقاط ضعف را برطرف کنيم. بعد از راه اندازي وقتي کنار واحد مي ايستيم، حس خوبي داريم؛ زيرا با تکيه بر توان خودمان توانستيم آن را به نتيجه برسانيم.» اين بخشي از صحبت هاي محمدجعفر موسوي، مسؤول مهندسي پالايشگاه بندرعباس است.

او مي گويد: «زمان راه اندازي بخش نخست واحد 18 يا نفتاي سبک مشخص شد، مشکلي در تلمبه خوراک وجود دارد، از اين رو از بين 33 تلمبه خوراکي که داخل پالايشگاه بود، با توجه به داده هايي که داشتيم، توانستيم آن را تعويض کنيم و به اين طريق يکي از مانع هاي اصلي راه اندازي اين واحد را برطرف کرديم. ضمن آنکه چند ظرف خشک کن داريم که به دليل حساسيت کاتاليست ها نبايد به آن رطوبتي برسد، بنابراين به يک اتوماسيون نياز داشتيم. زماني که وارد کار شديم، اين اطلاعات ناقص بود و براي تکميل، با استفاده از تجربه ديگران، سيستم اتوماسيون را طراحي کرديم و توانستيم براي نخستين بار در کشور، اسيد کلريدريک(HCL) با مشخصات خاص را براي صنايع پالايشگاهي در شرکت پالايش نفت بندرعباس اختراع کنيم و در راه اندازي واحدهاي جديد طرح افزايش ظرفيت و بهبود کيفيت بنزين و نفت گاز، از اسيد کلريدريک براي راه اندازي بخش ايزومرسازي واحد ايزومريزاسيون استفاده کنيم. پيش از اين قرار بود به منظور آماده سازي اين واحد، 10 تن اسيد کلريدريک وارد کنيم که ارديبهشت سال آينده به دست ما مي رسيد، از اين رو با توجه به لزوم بهره برداري هرچه سريعتر از واحدهاي جديد و تنگناهاي عملياتي، يک کارگروه هم انديشي از بخش هاي عمليات و مهندسي پالايش به منظور بررسي راهکارهاي جايگزين تشکيل شد که با بررسي ظرفيت هاي موجود در پالايشگاه، فرآيند توليد اسيد کلريدريک برنامه ريزي، طراحي و اجرا شد.»

به گفته موسوي «صرفه جويي در زمان، صرفه جويي هاي اقتصادي و ارزي، جلوگيري از خطرات زيست محيطي با حذف کپسول هاي حامل اسيد کلريدريک و افزايش کيفيت و ايمني، از جمله مزاياي اجراي اين طرح در پالايشگاه بندرعباس است.»

صرفه جويي 90 ميليارد توماني

 در ادامه نيز غلامحسين رمضان پور، مدير عمليات شرکت پالايش نفت بندرعباس در زمينه طرح هاي پيش رو مي گويد: «پروژه طرح تکميل افزايش ظرفيت توليد بنزين باعث شد تا عامل بنزين و نفت گاز توليدي پالايشگاه بندرعباس کاملا به صورت استانداردهاي روز دنيا، يعني يورو 4 و 5 به بازار عرضه شود و از نظر زيست محيطي تمامي محصولات ما دوستدار محيط زيست هستند و به بازار عرضه مي شوند.»

او ادامه مي دهد: «پروژه اپ گريدينگ محصول نفت کوره را نيز در دستور کار داريم که مطالعه اوليه و امکان سنجي آن انجام شده است. از آنجا که اين پروژه، از واحدهاي جديد در دنيا به شمار مي رود و تاکنون در کشورمان ساخته نشده، بايد از لايسنس هاي خارجي استفاده کنيم. اميدوارم بتوانيم از اين امکانات استفاده کنيم و پروژه را به سرانجام برسانيم. در اين طرح سعي شده ميزان نفت کوره فعلي پالايشگاه را که حدود 25 درصد است، به زير 10 درصد کاهش دهيم و به محصولات باارزشي مانند بنزين و گازوييل يورو دست يابيم.»

رمضان پور مي گويد: «علاوه بر پروژه هاي انجام شده، پروژه هاي کوچکي نيز در دست داريم که مي توان به صفر کردن کامل مشعل هاي پالايشگاه اشاره کرد. يکي ديگر از پروژه هاي در دست مطالعه، استفاده از خط لوله نفت خام گوره - جاسک است تا با استفاده از خط لوله بتوانيم محصول بيشتري را انتقال دهيم؛ زيرا اکنون حمل نفت خام با کشتي انجام مي شود که ظرفيت محدودي به دليل اسکله هاي نفتي دارد و مشکلاتي در تردد کشتي ها داريم که با استفاده از اين خط لوله، مشکلات تامين نفت خام پالايشگاه از طريق خط لوله برطرف مي شود و نفت خام پايداري به پالايشگاه ارسال خواهد شد.»

او در زمينه بهره مندي از توانمندي داخلي عنوان مي کند: «اکنون 67 درصد از قطعات مورد نياز پالايشگاه از داخل تامين مي شود، مي خواهيم با استفاده از شرکت هاي داخلي، اين وابستگي 33 درصدي را به کمتر از 25 درصد برسانيم. مصداق اين امر، تامين کارت هاي الکترونيکي است که در گذشته وارد مي شد؛ اما اکنون از سوي مهندسان ابزار دقيق بومي شده است. علاوه بر اين، ساخت دستگاه هاي plc و تغيير کاربري اتاق هاي کنترل در پالايشگاه از طريق ابزار دقيق ساخته شده و مورد استفاده قرار گرفته که مشابه آن در ايران وجود نداشته است. ضمن آنکه کپسول هاي اسيد کلريدريک مورد نياز واحد ايزومريزاسيون از خارج تامين مي شد و اکنون براي نخستين بار در کشور توليد مي شود. سال 96 باتوجه به حمايت از کالاي ساخت داخل  و حدود 90 ميليارد تومان صرفه جويي داشته ايم. »

مدير عمليات شرکت پالايش نفت بندرعباس با اشاره به برنامه هاي سال 98 مي گويد: سال آينده، واحدهايي را که به تازگي راه اندازي شده اند، بعد از يک سال مورد تعميرات اساسي اوليه قرار مي دهيم تا  بتوانيم يک دوره سه ساله ديگر را با اين واحدها طي کنيم، ضمن آنکه در نيمه دوم امسال براي واحدهاي قديمي تعميرات اساسي خواهيم داشت. علاوه بر پروژه هاي کاهش گازهاي مشعل پالايشگاه به حداقل ممکن، خط لوله تامين خوراک نفت کوره و اپ گريدينگ نفت کوره را نيز دنبال خواهيم کرد.»

او در پايان به سختي هاي کار در پالايشگاه بندرعباس اشاره مي کند و مي گويد: «سختي کار در پالايشگاه بندر عباس را مي توان به دو دسته تقسيم کرد؛ نخست اينکه در زمان تعميرات اضطراري و اساسي 24 ساعت شبانه روز را بالاي کار هستيم و از سوي ديگر مشکلاتي نظير شرايط بد آب و هوايي، خوردگي تجهيزات به دليل گرماي زياد و شوري آب دريا را نيز داريم که سختي کار همکاران عمليات را دوچندان مي کند.»

 

ادامه از صفحه ....

نداشتن حق جنگي

روز دومي که در کرمانشاه بودم، به بازديد و تهيه گزارش از مناطق نفت شهر و پايطاق اختصاص داده شد. ساعت 5:45 دقيقه صبح به سمت نفت شهر راه افتاديم. بعد از گذشت 6 ساعت به آنجا رسيديم و در راه به فکر کساني بودم که در هشت سال جنگ تحميلي خالصانه جان خود را فداي وطن کردند تا شرايط امني برايمان به وجود آيد و امروز بدون هيچ ترسي قدم در آن منطقه بگذاريم؛ منطقه اي که هنوز مين هايي نهفته در دل خاک دارد و با هر بارشي جابه جا مي شود.  به سمت بهداري منطقه عمليات نفت شهر واقع در خطوط لوله و مخابرات مي روم. کمي آن طرف تر از کانکسي که براي بهداري در نظر گرفته شده، کانکسي سوخته قرار دارد که زماني خدمات بهداري در آن انجام مي شد و به دليل اتصال برق آتش گرفت که خوشبختانه کسي صدمه نديد. کانکس جديدي براي بهداري نيز در نظر گرفته شده، اما با وجود تغييراتي که در آن ايجاد کرده اند، بسيار کوچک است و خدمات سرپايي در آن به سختي انجام مي شود. از اميد استاک، پزشکيار اين منطقه در مورد شرايط ارائه خدمات درماني سوال مي پرسم که در پاسخ مي گويد: «دستگاه نوار قلب و آمبولانسي که داريم، قديمي است. درخواست تعويض داده ايم؛ اما هنوز جوابي داده نشده است؛ قرار بود به تله مديسن مجهزشويم؛ اما محقق نشد. مراجعه کنندگان، فقط کارکنان صنعت نفت نيستند؛ بلکه عشاير، کارکنان آجرپزي و ... را نيز شامل مي شود، بيشتر کساني که به اينجا مي آيند، علاوه بر کارکنان خطوط لوله و مخابرات، عشاير، کارکنان نفت و گاز غرب هستند که از ما بسته خدمات درماني دريافت مي کنند و از فروردين تا خردادماه عشاير به اين منطقه مي آيند. بيشتر کارکنان اين منطقه بي خوابي و استرس دارند و گاهي اوقات ناراحتي هاي گوارش ناشي از اضطراب را همه شاهد هستيم.» از مسؤولان مي خواهم تا ساختماني براي بهداري اين منطقه در نظر بگيرند؛ زيرا در کانکس نمي توان خدمات زيادي به مراجعه کنندگان داد و اگر بخواهيم با آمبولانس آنها را جابه جا کنيم، تا قصر شيرين يک ساعت و نيم زمان است و امکانات زيادي نيز ندارد.  در ادامه با بهزاد احسان خواه، يکي از با سابقه هاي بهداشت و درمان غرب کشور صحبت مي کنم که 23 سال سابقه کار دارد. او مي گويد: «از سال 81 در منطقه نفت شهر به صورت اقماري کار مي کنم. در گذشته کانکسي داشتيم که به راحتي نمي شد بيمار را با برانکارد جابه جا کرد. بعد از جنگ تحميلي اين کانکس ها گذاشته شد و از همان زمان تا کنون استفاده مي شود و فرسوده شده اند. کانکس، جايي براي زندگي نيست و در زمستان سرد و در تابستان گرم مي شود و قطعي برق داريم. به دليل اينکه اينجا تنها درمانگاه منطقه است، وقتي کسي از عشاير، ارتش و کارکنان صنعت نفت مي آيد، در حد توان خود به آنها خدمات درماني مي دهيم. از 23 سال پيش تاکنون قرار بوده ساختمان جديدي ساخته شود؛ اما هنوز اين کار صورت نگرفته است.» او ادامه مي دهد: «با توجه به اينکه اين منطقه جنگي بوده و هنوز مين دارد، حق جنگي به کارکنان بهداري داده نمي شود و تمام تلاش خود را کرده ايم؛ اما متاسفانه به نتيجه نرسيده ايم.»

تخريب درمانگاه به دليل زلزله

براي تهيه گزارش به سمت پايطاق حرکت مي کنم و بعد از گذشت 3 ساعت ابتدا براي بازديد به درمانگاهي مي روم که در زلزله سال گذشته کرمانشاه آسيب ديد و ديوارهاي آن شکاف برداشت و تاکنون بازسازي نشده است. با علي عبادي، پزشکيار منطقه عملياتي خطوط لوله و مخابرات پايطاق صحبت مي کنم. او کسي است که زمان زلزله در آنجا بوده، مي گويد: «درمانگاهي که تخريب شده، امکانات بيشتري داشت، اما اکنون بهداري با اتاق استراحت پزشکياران يکي شده که از نظر بهداشتي نيز مشکل دارد؛ زيرا اگر بيماري با خونريزي به اينجا آورده شود، محل استراحت ما نيز آلوده مي شود. ضمن آنکه بيماران اورژانسي را نمي توان با برانکارد داخل آورد. همچنين سيستم نوار قلب، دستگاه ساکشن و شوک نداريم. تنها کارکنان صنعتي به ما مراجعه مي کنند و براي بوميان منطقه ارائه خدمات نداريم، از اين رو جنس بيماران ما متفاوت است و بيشتر بريدگي دست و پا، سقوط از ارتفاع و ... داريم.»