گزارش «مشعل» از کارکنان شرکت پالايش نفت اصفهان
حرکت از اتاق کنترل به مقاطع بالا
سميه راهپيما- چند قدم که از در اصلي شرکت پالايش نفت اصفهان داخل مي رويم، مخزني که در دوران هشت سال جنگ تحميلي مورد اصابت گلوله قرار گرفته، نمايان مي شود که حکايت از اهميت اين شرکت در طول اين مدت دارد. پالايشگاه اصفهان از همان ابتدا، يعني در سال 58 با دستان توانمند متخصصان داخلي ساخته شد و در دوران دفاع مقدس و با وجود حملات پي درپي دشمن، با انجام صدها پروژه خرد و کلان، ظرفيت عملياتي اش تا مرز 90 درصد افزون بر ظرفيت طراحي افزايش يافت و برگ زرين توان پالايشي بيش از 370 هزار بشکه در روز، به تاريخ پر افتخار اين پالايشگاه و صنعت نفت ايران افزوده شد. به عبارت ديگر، تأمين منابع انرژي مورد نياز جبهه هاي حق عليه باطل در طول جنگ تحميلي از يک سو و نگاهي به آينده پر شور و تحرک جامعه از سوي ديگر، اساس تغييرات و تحولاتي بوده که به دنبال آن موفق به افزايش ظرفيت پالايشي خود تا مرز 370 هزار بشکه در روز شده و توانسته جايگاه ويژه اي را در ميان پالايشگاه هاي کشور به خود اختصاص دهد. به دليل اهميت اين موضوع، هفته نامه «مشعل» به پالايشگاه اصفهان رفته و گزارشي از روند فعاليت هاي آن در حوزه کارکنان تهيه کرده است که در ادامه مي خوانيد:
وقتي براي تهيه گزارش از کارکنان شرکت پالايش نفت اصفهان، به دفتر معاونت منابع انساني مي روم، علاوه بر جهانگير زنگنه، مديريت هماهنگي و توسعه منابع انساني اين شرکت، مديران زير مجموعه آن نيز حضور دارند تا گزارشي کوتاه از فرايند کاري خود ارائه کنند.
با زنگنه وارد صحبت مي شوم و از اقدام هاي انجام شده براي رفاه حال کارکنان سؤال مي کنم که با لبخندي بر لب مي گويد: «در طول دوران خدمتم، شايد براي دومين يا سومين بار است که در مورد کارهايم صحبت مي کنم.»
زنگنه در مورد اقدام هاي انجام شده در معاونت منابع انساني مي گويد: « اقدام هاي زيادي در زمينه منابع انساني و براي رفاه حال کارکنان انجام داده ايم که از آن جمله
مي توان به بازنگري نمودار سازماني و پيش بيني سمت هاي غير رسمي براي تقويت امنيت شغلي همکاران مستمر، تصويب آيين نامه و دستورعمل هاي تبديل وضعيت کارکنان و برقراري پاداش بهره وري ماهانه براي تمامي کارکنان از جمله نيروهاي مستمر(پيمانکار) اشاره کرد. پرداخت وام قرض الحسنه به نيروهاي رسمي، قرارداد مستقيم و پيمانکار، استفاده کارکنان پيمانکاري از خدمات درمانگاه صنعتي مستقر در پالايشگاه، تبديل سه روز مرخصي استعلاجي با کسر از مرخصي استحقاقي کارکنان تا چهار روز استعلاجي ارفاقي و استفاده نيروهاي پيمانکاري از تسهيلات رفاهي زائر سراي مشهد و چادگان از ديگر اقدام هاي انجام شده از سوي اين معاونت است.»
او ادامه داد: «اخذ مصوبه هيأت مديره براي ايجاد صندوق تسهيلات وام داخلي شركت و پرداخت وام مسكن تا مبلغ 50 ميليون تومان، وام ازدواج و ضروري هر كدام به مبلغ 20 ميليون تومان به كاركنان رسمي و قرارداد مستقيم، اخذ مصوبه پرداخت فوق العاده خصوصي سازي، راه اندازي كميته انضباط كار، تهيه كتاب شهداي شركت با عنوان « پروانه در آتش »، اخذ مصوبه هيأت مديره براي كمك بلاعوض در موارد بيماري صعب العلاج كارمندان و خانواده آنها با توجه به هزينه هاي درماني آنان، اخذ مجوز بيمه تكميلي براي نيروهاي قرارداد مستقيم و مستمر، اخذ مجوز بيمه عمر و حادثه براي تمامي نيروها شامل نيروهاي رسمي، قرارداد مستقيم و مستمر، تأسيس كميته منابع انساني با حضور مديرعامل، معاونين و مديران ارشد مرتبط به منظور تصميم گيري در خصوص موارد کارکناني كه در مقررات پيش بيني نشده و همچنين تصويب تبديل وضعيت پرسنل به قرارداد مستقيم، تأسيس شوراي معاونين با هدف سياستگذاري در زمينه برنامه هاي كلان شركت و تصميم گيري در موارد خاص مرتبط با شركت، شناسايي و تجميع قراردادهاي تأمين نيروي انساني از 33 پيمان به 2 پيمان كه در سال آينده به يك پيمان كلي ختم خواهد شد، حمايت از شركت تعاوني مصرف كاركنان از طريق اخذ مصوبه هيأت مديره براي واگذاري پيمان هاي خدماتي، يكسان سازي منوي غذاي رستوران هاي داخلي شركت، انجام تغييرات بنيادين در رستوران هاي شركت از طريق خريد و نصب تجهيزات خوراك پز صنعتي، اخذ مصوبه هيأت مديره براي اعطاي هديه ويژه دهه فجر به نيروهاي قراردادي مستمر و... از ديگر اقدام هاي انجام شده از سوي اين حوزه است.»
به گفته مدير هماهنگي و توسعه منابع انساني «در سالروز پيروزي انقلاب اسلامي، پاداش ويژه هيأت مديره براي کارکنان مستمر به تصويب رسيده و مقرر شده از تاريخ 01/11/97 در صورت رضايت از عملکرد آنان، به صورت ماهانه و تا سقف 43 درصد حقوق قابل پرداخت باشد.»
زنگنه در پاسخ به چگونگي تغيير ساختار معاونت منابع انساني مي گويد: «نخستين پالايشگاهي هستيم که از يک مدير عامل و يک مدير عمليات خارج شديم و اکنون سه معاونت و هشت مديريت داريم و در مراحل بعد، شوراي معاونان را به عنوان سياستگذار شرکت تشکيل داديم. ضمن آنکه در ساختار جديد، کارکنان پيمانکاري از رسمي جدا نيستند و براي بهتر شدن شرايطشان سمت ايجاد کرده ايم و تشکلي به نام کميته منابع انساني داريم که در آن مشکلات مرتبط با منابع انساني را بررسي مي کنيم. يکي ديگر از تسهيلات رفاهي در نظر گرفته شده، سيستم پرداخت پاداش ماهانه است که بر اساس شاخص هاي کليدي عملکرد تعيين مي شود.»
وي ادامه مي دهد: «بيشتر کارکنان رسمي اين پالايشگاه در آستانه بازنشستگي هستند و براي خالي نشدن نمودار سازماني هر دو سال يکبار نيروي جديد جذب و نيروهاي مستمر موجود را نيز از طريق آزمون تبديل وضعيت کرده و از آنها به عنوان نيروي قرارداد مستقيم شرکت استفاده مي کنيم و از سال 1415 به بعد تمام نيروهاي ما از اين دسته خواهند بود. چهارماه براي اين نيروها آموزش بدو ورود در نظر گرفته شده و بعد از اين مدت در اختيار واحد قرار مي گيرند و نخستين حرکت آنها ورود به اتاق کنترل و ارتقا به بالاتر است. همچنين براي نيروهاي تازه جذب شده، آزمون توانايي جسماني و مصاحبه روانشناسي در نظر گرفته مي شود.»
تغيير استانداردهاي آموزشي از ديگر کارهايي است که در مديريت منابع انساني شرکت پالايش نفت اصفهان صورت گرفته است. زنگنه در اين زمينه مي گويد: «با تغيير استاندارد آموزشي در 6 گروه A، B، C و... سمت ها را توزيع كرده ايم که براي هر کدام از آنها آموزش هايي در نظر گرفته شده و هيچ فردي بدون گذراندن دوره هاي آموزشي، ارتقا پيدا نخواهد کرد. سعي کرده ايم آموزش ها را از پايين ترين رده هر سازمان در نظر بگيريم که با هر بار بالا رفتن پايه سازماني، آموزش هاي خاص آن پايه داده شود که با اين روش از صرف وقت خارج از معمول کارکنان در حوزه آموزش جلوگيري کرده ايم.»
او محدود کردن صندلي هاي آموزش به ارتباط چهره به چهره استاد با کارکنان، لحاظ کردن آزمون براي کلاس هاي آموزشي بالاتر از دو ساعت و ارائه مدرک را از ديگر اقدام هاي انجام شده در حوزه آموزش بر شمرد.
مدير هماهنگي و توسعه منابع انساني شرکت پالايش نفت اصفهان مي افزايد: «در گذشته به آموزش کمتر بها داده مي شد که براي رفع اين مشکل، از شوراي معاونان مصوبه گرفتيم. وقتي آموزش، کسي را براي شرکت در يک کلاس برمي گزيند، حضور و غياب او نيز در اختيار آموزش قرار مي گيرد تا در صورت عدم شرکت در کلاس ها، براي او غيبت ثبت شود.»
زنگنه همچنين با اشاره به اينكه در سال گذشته، حدود 179 هزار ساعت آموزش داشته ايم، مي گويد: «ما همچنين جذب هاي دوره اي و سالانه داريم كه از طريق آزمون کتبي و از سوي دانشگاه انجام مي شود و مديريت آموزش نيز به عنوان عضوي از گروهي که براي اين کار تشکيل مي دهيم، حضور دارد.»
نظارت دقيق بر عملکرد پيمانکاران
منصور خداياري، رييس امور کارکنان شرکت پالايش نفت اصفهان نيز به ميان صحبت مي آيد و آماري از تعداد کارکنان ارائه مي کند. او مي گويد: «تعداد کارکنان رسمي شرکت پالايش نفت اصفهان 780 نفر، قرارداد مستقيم 250 نفر و نيروي ارکان ثالث نيز 1600 نفر است. ضمن آنکه بيش از 4 هزار کارمند متفرقه در قالب پروژه هاي اين شرکت حضور دارند. از اين رو سعي کرده ايم نظارت دقيقي بر عملکرد پيمانکاران در زمينه پرداخت حقوق و ليست بيمه داشته باشيم .»
13 سالن فعال ورزشي
سيد عباس احمدي، رييس خدمات عمومي و اجتماعي شرکت پالايش نفت اصفهان، يکي ديگر از افرادي است که در دفتر جهانگير زنگنه حضور دارد. او مي گويد: «براي رفاه حال کارکنان 13 سالن فعال ورزشي در نظر گرفته شده تا به همراه خانواده هاي خود از اين سالن ها استفاده کنند، ضمن آنکه ماهي يک بار براي بانوان نيز برنامه کوهنوردي در نظر گرفته شده است. همچنين براي کارکنان ساکن در شهرستان هاي نجف آباد و شاهين شهر نيز با چند سالن استخر قرارداد بسته ايم تا بتوانند از خدمات آن استفاده کنند.»
به گفته او در سطح شرکت نيز در کنار برنامه هاي کوهنوردي، در شش ماهه اول سال، برنامه گلگشت (طبيعت گردي) و در شش ماهه دوم نيز کويرگردي داريم.»
دستان آغشته به نفت
براي گفت وگو با کارکنان واحد تقطير به سايت مي روم. براي ورود لازم است كه نكات ايمني همچون پوشيدن لباس، كلاه و كفش ايمني رعايت شود. فرصت را غنيمت شمرده و از محمدرضا مقصودي، رييس واحد تقطير و کاهش گرانروي و گاز مايع شماره يک در مورد اهميت رعايت نکات ايمني مي پرسم که مي گويد: «عمليات پالايش نفت، سختي هاي خاص خود را دارد و نوبت کاري، سر و صدا، کار با مواد شيميايي و... از جمله خطراتي است که يک کارمند بهره بردار با آن روبه روست، از اين رو کارکنان اين واحد بايد توانمندي بالايي داشته باشند تا بتوانند ريسک کار را کاهش دهند و در شرايط ايمن فعاليت کنند.»
به گفته او «کارکنان اين واحد در نوبت کاري هاي 8 ساعته چهار روز صبح ، چهار روز عصر و چهار روز شب به ارائه خدمات مي پردازند و گاهي اوقات به دليل تقويت شيفت ها، در شرايط اضطراري بايد اضافه کار بمانند.»
با اينکه کارکنان از وسايل حفاظت فردي استفاده مي کنند؛ اما صداي زياد در سايت باعث ايجاد مشکلات شنوايي در برخي کارکنان اين واحد شده که اين مساله به رعايت نکردن نکات ايمني باز مي گردد.
بعد از گفت وگو گشتي در پالايشگاه مي زنم تا با فضاي آن آشنا شوم. در اين حين مردي را مي بينم که دستانش آغشته به نفت است و تميز کردن تلمبه ها و محوطه واحد تقطير را به عهده دارد. با او وارد صحبت مي شوم. خود را اينگونه معرفي مي کند: «فرهاد رضايي از کارکنان تنظيفات واحد تقطير هستم و 29 سال سابقه کار دارم.» به دليل صداي زيادي که در واحد تقطير وجود دارد، با صداي بلند با او صحبت مي کنم تا بتواند به راحتي به پرسش هايم پاسخ دهد. او در مورد سختي کارش مي گويد: «آلايندگي هاي صوتي، ارتباط مستقيم با نفت و کار در ارتفاع از سختي هاي کارمان است و براي اينکه بتوانيم در شرايطي امن کار کنيم، آموزش هاي قبل از ورود در زمينه ايمني به ما داده مي شود و بايد از عينک، دستکش و کلاه ايمني حين کار استفاده کنيم.»
الزام رعايت قوانين از سوي تعميرات
«شرايط کار عملياتي، سختي هاي خودش را دارد و در واحدها با خطراتي همچون آتش سوزي ها، کار در ارتفاع، استرس و شب کاري روبه رو هستيم.» اين بخشي از صحبت هاي مجيد سوراني، کارمند ارشد واحد تقطير است که17 سال سابقه کار دارد. او مي گويد: «با اينکه در کلاس هاي آموزشي، مواجه شدن با شرايط اضطراري را گذرانده ايم؛ اما بازهم با خطرات پيش بيني نشده روبه رو مي شويم، به عنوان مثال ممکن است واحد مشغول به کار باشد و همزمان در آن خدمات جوشکاري نيز انجام شود، از اين رو نياز سنجي مي کنيم تا شرايط ايمن رعايت شود. اگر گاهي مواد نفتي از يکي از تلمبه ها نشت کند، حادثه آتش سوزي را به همراه دارد.»
سوراني ادامه مي دهد: «از سوي واحد اچ اس اي دوره هاي شناسايي مخاطرات را داريم و تمام کارکنان با اچ اس اي آشنا هستند. اهميت رعايت نکات ايمني به قدري مهم است که حتي گروه هايي که براي کاري يک روزه وارد فضاي سايت مي شوند، بايد از نظر کاري توجيه شده باشند تا حادثه اي رخ ندهد، ضمن آنکه در واحد عملياتي براي انجام هر فعاليتي بايد هماهنگي هاي لازم صورت گيرد و با توجه به ماهيت کارشان مجوز کار داده شود و شرايطي که براي آنها ايجاد خطر مي کند نيز در مجوز کار ذکر شود.»
صدور 50 مجوز کار در روز
يوسفي، کارمند اتاق کنترل است که 8 سال سابقه کار دارد. او اهل سنندج است و به دليل کارش در اصفهان زندگي مي کند. مي گويد: «گاهي اوقات به دليل حجم زياد کار در واحد، شاهد صدور 50 مجوز کار در يک روز هستيم.»
قطع وابستگي به کشورهاي ديگر
بعد از صحبت با کارکنان واحد تقطير به سمت کارگاه مرکزي مي روم؛ جايي که پالايشگاه را از نظر تجهيزات خودکفا کرده و با تکيه بر توانمندي داخلي و بهره مندي از جوانان توانسته به ساخت قطعات توربين ها، پمپ ها، ولوها، ماشين هاي دوار و... دست يابد.
سعيد شمس، يکي از کارکنان کارگاه مرکزي است که 29 سال سابقه کار دارد و از لهجه اش مي توان متوجه شد که اهل آبادان است و جنگ تحميلي باعث شده تا زادگاه مادري اش را ترک کند.
او مي گويد: «از همان ابتداي ورود به پالايشگاه در قسمت فلز کاري و مبدل کاري مشغول به کار شدم که با ساخت و ساز و تعميرات در ارتباط است.» حبيب فاراصيلي، استاد کار شيرآلات پالايشگاه نيز 16 سال سابقه کار دارد و اکنون در کارگاه مرکزي فعاليت مي کند. مي گويد: «کار فني هميشه سخت است و به دليل قطع وابستگي به کشورهاي ديگر تلاش کرده ايم تا نيازي به قطعات خارجي نداشته باشيم و بيشتر قطعه هايي که استفاده مي کنيم، در کارگاه مرکزي ساخته مي شود.» او پالايشگاه اصفهان را يکي از بهترين پالايشگاه هاي کشور مي داند که از نظر ايمني، مقام نخست را کسب کرده و تمام کارکنان مجهز به وسايل حفاظت فردي مانند گوش گير، ماسک و.... هستند. فاراصيلي ادامه مي دهد: «در محيطي که کار مي کنيم، با خطر پليسه مواجه هستيم که براي پيشگيري از حوادث از عينک کار استفاده مي کنيم، چون با نفت، گازوييل، بنزين، اسيد و.... سروکار داريم، اگر مسائل ايمني را رعايت نكنيم، با مشکلات تنفسي، خطرات جاني و.... روبه رو مي شويم.» او در ادامه به آموزش اشاره مي کند و مي گويد: « در طول سال نسبت به مقطعي که همکارانمان کار مي کنند، کلاس هاي مخصوص به آن برگزار و در پايان دوره نيز آزمون کتبي گرفته مي شود.»
گام آخر
شرکت پالايش نفت اصفهان با تکيه بر دستان توانمند متخصصان داخلي، توانسته گامي مهم در مسير خودکفايي بردارد و با وجود فشارهايي که از سوي کشورهاي ديگر متوجه صنعت نفت کشورمان است، در زمينه ساخت قطعات توربين ها، پمپ ها، ولوها و ماشين هاي دوار گام هاي موثري برداشته و توانسته شعار «ما مي توانيم» را محقق کند.