خوف پيامبر (ص) بر امت
رسول اکرم(ص) فرمودند:
إنّما أخاف علي أمتي ثلاثاً، شحّاً مطاعاً وهويً متبعاً وإماماً ضالاً
«شحّ» حالتي مركب از حرص و بخل است، يعني حرص زدن براي زخارف دنيا و تا وقتي كه اين حالت در انسان هست، ولي به دنبال آن حركت نكرده، مهم نيست، خطر آن وقتي است كه «شحّ» مورد اطاعت، قرارگيرد و انسان براي تحصيل اعراض دنيوي، تلاش كند. هواي متبع، همان شهوت نفساني است كه انسان از آنها فرمانبرداري كند و بين آن و «شح مطاع» اعم و اخصّ من وجه است. امام ضالّ، پيشواي گمراهي است كه جامعه را در خلاف حق، حركت داده و به سوي انحراف و تباهي مي كشاند و اين ضلالت ريشه اش همان شح و هواي نفس است و لذا با مطالعه تاريخ به روشني معلوم مي شود كه انحراف خلفا بني اميه و بني عباس از همان زماني آغاز شد كه آنان به دنبال ارضاي غرايز شهواني و هواهاي نفساني حركت كردند و از اين رو همه تلاش انبيا و اوليا اين بوده كه با اين دو عنصر خطرناك (هوي و شحّ) مبارزه كنند.
زلال احکام
پرسش: گاهي مشاهده مىشود در ادارات و ارگانهاى دولتى، براى تشويق افراد، چه کارکنان و چه متفرقه، از بيتالمال استفاده مىشود و جوايزى مىدهند، حكم شرعى مسأله چيست؟
پاسخ: استفاده از بيتالمال، مخصوص مواردى است كه در قوانين و مقررات بيتالمال براى آن، منظور شده و صرف آن در موارد ديگر جايز نيست و موجب ضمان است.
« نماز بهترين سبک مديريت کار و زندگي»
در کتاب «نماز، بهترين سبک مديريت کار و زندگي»، ارتباط نماز را با مديريت کار و زندگي، آيات کلمات نماز در قرآن، جايگاه نماز به عنوان ستون دين، عوامل معرفت و خشوع در نماز، عوامل غفلت در نماز، آثار نماز در يادآوري انجام اعمال صالح، اقتصاد بابرکت، خانواده باتقوا را مطالعه مي کنيم.
اصلاح را از كجا آغاز كنيم؟
«مَنْ اصْلَحَ ما بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ اصْلَحَ اللَّهُ ما بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ، وَ مَنْ اصْلَحَ امْرَ آخِرَتِهِ اصْلَحَ اللَّهُ لَهُ امْرَ دُنْياهُ.» نهج البلاغه – حكمت 86
آن كه رابطه ميان خود و خدا را اصلاح كند، خدا، رابطه ميان او و مردم را سامان دهد و هر آن كه در اصلاح آخرت خود بكوشد، خداوند جريان دنيايش را اصلاح كند.
نكتهها و پيامها
1- تقوا و ديندارى موجب محبوبيت انسان در ميان مردم مىشود، زيرا جاذبه و كشش انسان مؤمن از ناحيه اعتقاد اوست كه در گفتار و كردار وى به صورت اخلاق عاليه انسانى بروز مىكند و همچون مغناطيسى دلهاى مردم را كه فطرتاً زيباپسند هستند و گرايش به نيكى دارند، به خود مجذوب مىسازد. چه بسا شخصى، انسان صالح نباشد، اما افراد صالح را قلباً دوست بدارد. قرآن كريم مىفرمايد:كسانى كه ايمان آورده و عمل صالح انجام دادهاند، خداوند رحمان، محبت آنها را در دلها مىافكند. گرچه روايات بسيارى اشاره به اين نكته دارد كه اين آيه در شأن اميرالمؤمنين (ع) نازل شده است، اما مفهوم آيه كليت و عموميت خود را از دست نمىدهد و در تأييد آن روايات فراوانى موجود است، چنان كه از پيامبر اكرم (ص) نقل شده است:
«اذا احَبَّ اللَّهُ تَعالى عَبْداً نادى مُنادٍ مِنَ السَّماءِ: الا! انَّ اللَّهَ تَعالى قَدْ احَبَّ اللَّهُ فُلاناً فَاحِبُّوهُ فَتَعِيَهُ الْقُلُوبُ.» چون خداى بزرگ بندهاى را دوست بدارد، نداكنندهاى از آسمان ندا كند: آگاه باشيد! خداى بزرگ فلانى را دوست مىدارد، شما نيز او را دوست بداريد كه دلها او را در ميان خود جاى مىدهند.
2- كسى كه با تقوا، كار آخرت خود را اصلاح كند، خداوند كار دنياى او را اصلاح خواهد كرد. چه بسيارند كسانى كه گمان مىكنند در زندگى زرنگ و تردست هستند و با زيركى و چالاكى مي توانند مشكلات زندگى خود را برطرف کنند، اما غافل از اين هستند كه گشايش گرههاى زندگى اعم از مادى و معنوى همه در دست خداست و اوست كه تدبير امور عالم را در قبضه حكمت خود دارد.
به همين دليل خداوند حكيم مىفرمايد: «وَ مَنْ يَتَّقِاللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ يَرْزُقْهُ مِنْحَيْثُ لا يَحْتَسِبُ...» كسي كه پرهيزکارباشد، خداوند براي او گشايش دركارها و روزي از جايي كه گمان نمي كند، مقرر مي فرمايد.
پرسش: چرا پيامبر(ص) فدک را فقط به حضرت فاطمه(س) بخشيد؟
پاسخ: در مورد فدك و علت اعطاي آن از سوي پيامبر (ص) به حضرت فاطمه(س) آمده است: فدك از بيت المال نبود تا متعلق به همه مسلمانان باشد، بلكه از اموالي بود كه به پيامبر اسلام (ص) اختصاص داشت كه هر جا صلاح مي دانست، به مصرف مي رساند. فدك از اموال خالصه پيامبر(ص) بود.
اموال خالصه به اموالي گفته ميشود كه متعلق به حاكم اسلامي است و پيامبر(ص) به عنوان ولي امر مسلمانان در آن تصرف مي کرد.
در مباحث فقهي بابي است به نام «فيئ» كه در كتاب جهاد و يا احياناً در باب صدقات از آن بحث ميشود: «فيئ» در لغت به معناي بازگشت است و مقصود ازآن سرزمين هايي است كه بدون جنگ و خونريزي به تصرف حكومت اسلامي درآيد و ساكنان آن تحت شرايطي تابع حكومت اسلامي شوند.
اين نوع اراضي كه بدون مشقت و جنگ در اختيار پيامبر(ص) قرار ميگرفت، مربوط به حكومت اسلامي بود و سربازان مسلمان در آن حقي نداشتند وپيامبر(ص) درآمد آنها را در مصالح اسلامي به مصرف ميرساند و گاهي ميان افراد مستحق تقسيم ميكرد.
محدثان و سيره نويسان اتفاق دارند كه فدك «فيئ» بود، از اين رو از اموال خالصه پيامبر (ص) است، زيرا فدك هرگز به جنگ و غلبه فتح نشد، بلكه هنگامي كه خبر شكست خيبريان به دهكده فدك رسيد، اهالي آنجا حاضر شدند با پيامبر(ص) از در صلح وارد شوند و نيمي از اراضي فدك را در اختيار حضرت بگذارند و در برابر آن در انجام مراسم مذهبي خود كاملاً آزاد باشند.
متقابلاً حكومت اسلامي امنيت منطقه آنان را تأمين كند.
طبق آيات و روايات اين گونه سرزمينها از اموال خالصه حاكم اسلامي است.
در آيههاي 6 و 7 سوره حشر ميخوانيم: «آنچه را خداوند به رسولش از آنها (يهوديان) باز گرداند، چيزي است كه شما براي به دست آوردن آن(زحمتي نكشيديد، نه اسبي تاختيد و نه شتري...) آنچه را خداوند از اهل اين آباديها به رسولش بازگرداند، از آن خدا و رسول و خويشاوندان... او است.»
مضمون آيه اين است: اگر كفار، بدون جنگ چيزي را براي صلح و تسليم شدن دادند، مانند ساير غنايم جنگي نيست كه يك پنجم آن خمس و چهار پنجم آن ميان مجاهدان تقسيم شود، بلكه آنان سهمي ندارند و همه آنها در اختيار پيامبر(ص) قرار ميگيرد.
امام رضا(ع) فرمود: هنگامي كه آيه «و آتِ ذالقربي حقه» نازل شد، پيامبر(ص) به فاطمه(س) فرمود: فدك از اموالي است كه بدون جنگ گرفته شده است و به من اختصاص دارد، سپس آن را در اختيار و حضرت زهرا(س) قرار داد.
روايات و شواهد نشان ميدهد كه اعطاي فدك به حضرت زهرا(س) طبق دستور خداوند بود.
پيامبر(ص) با بخشيدن فدك به حضرت زهرا (س) دستور خدا را اطاعت كرده است.
جلال الدين سيوطي از مفسران اهل سنت(متوفاي 909 هجري قمري) در تفسير خود مينويسد: وقتي اين آيه نازل شد، پيامبر(ص) فاطمه(س) را خواست و فدك را به او داد.
بنابراين فدك مربوط به شخص پيامبر(ص) ودراختيار آن حضرت بود. مسلمانان هيچ حقي نسبت به آن نداشتند و حضرت (ص) براساس فرمان الهي به حضرت فاطمه(س) بخشيد.
مسؤوليت خطير در برابر خانواده
«يا ايُّهَا الَّذينَ امَنُوا قُوا انْفُسَكُمْ وَ اهْليكُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجارَةُ عَلَيْها مَلائِكَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لايَعْصُونَ اللَّهَ ما امَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ»
سوره تحريم -6
اى كسانى كه ايمان آوردهايد، خود و خانوادهتان را از آتشى كه هيزم آن مردم و سنگ است، نگه داريد. فرشتگانى درشت گفتار و سختگير بر آن آتش گماشته شدهاند. هر چه خدا فرمانشان دهد، نافرمانى نمىكنند و به آنچه دستور يافتهاند، عمل مىكنند.
شروع اصلاح از كجا؟
مهمترين كار و بزرگترين مسؤوليت انسان، اصلاح نفس و خودسازى است. تا انسان خود را تربيت نكرده باشد، نمىتواند ديگران را تربيت كند. سيره تربيتى اسلام نيز چنين است كه «مصلحان» بايد «صالح» باشند و به همين دليل آيه شريفه، نخست «خودسازى»، سپس «اهل سازى» را مطرح كرده است. دقت در روش تبليغى پيامبر اكرم (ص) نيز ما را به اين حقيقت رهنمون مىكند كه بايد ابتدا اصلاح را از خود شروع كرد، سپس به اصلاح خانواده و پس از آن اقوام و عشيره و آنگاه جامعه همت گمارد.
نگهداشتنخود وخانواده به چه معناست؟ امام صادق (ع) درپاسخ اين پرسش مىفرمايد: «آنها را امر (به معروف) و نهى (از منكر) کنيد».
بهترين راه حل براى مقابله با تهاجم فرهنگى
تهاجم فرهنگى عليه باورهاى دينى و اسلامى، مطلبىاست انكارناپذير كه همواره وجود داشته و با روندى رو به افزايش، بنيان هاى اصيل اسلامى را مورد هجوم قرار داده است. پس از پيروزى انقلاب اسلامى، همواره سعى بر اين بوده كه در مقابل اين شبيخونها، مقابله صورت گيرد. به نظر مىرسد كه يكى از بهترين راه هاى مقابله با تهاجم فرهنگى استكبار، توجيه خانوادهها و بويژه پدران است كه مراقب خود و خانوادهها باشند و محيط خانواده را به تربيت كدهاى تبديل كنند و همه اعضاى آن مراقب يكديگر باشند، چرا كه نمىتوان براى هر فردى از افراد جامعه، مراقبى گماشت، بنابراين، اگر خانواده كه مهمترين هسته اجتماع است، اصلاح شود، تمام جامعه اصلاح خواهد شد و بر عكس، اگر خانوادهها صالح نباشند، جامعه صالح نيز نخواهيم داشت.
بر اين اساس، مي توان با شيوههاى گوناگون تبليغى به فرهنگسازي خانوادهها بخصوص سرپرستان آنان پرداخت و از اين رهگذر تا حدودى جامعه اسلامى را در برابر تهاجم فرهنگى واكسينه كرد.
شهيد حسن آرم
شهيد حسن آرم، اسفند ماه 66 شرکت ملي نفت ايران را به عنوان محل خدمت خود انتخاب کرد. او که با تشکيل بسيج مستضعفين، بهترين دوران عمر خود را در اين نهاد انقلابي مي گذراند، با همان روحيه بسيجي به صورت شبانه روزي فعاليت مي کرد و به دفعات به جبهه هاي جنگ اعزام شد وسرانجام در تيرماه سال 67 براثر اصابت ترکش خمپاره در جزيره مجنون آسماني شد. برادر شهيد در باره اش مي گويد: «ايشان بيش از هر چيز به فرهنگ به عنوان عامل هدايت كننده نسل جوان و مردم مي انديشيد و تا آنجا كه در وسع و توانش بود و امكانات به او اجازه مي داد، در اين راه بسيار فعال بود».
هزار و يک نکته
ابوعلى سينا در پايان كتاب شفاى خود مىنويسد: «الانسان محل السهو والنسيان؛ يعنى انسان در آستانه خطا و فراموشى قرار دارد. اگر در كتاب من به مواردى برخورديد كه اشكال داشت، از راهنمايى و تذكر دريغ نورزيد.»حكيمى در اين باره گفته است: مساحت علم سه وجب است. هر كه وارد وجب اول شود تكبر كند، هر كه به وجب دوم رسد، فروتن شود و آنكه به آخرين مرحله رسد، اعتراف كند كه هيچ چيز نمىداند.
با فرزانگان
واي از بد اخلاقي
آيت الله مظاهري، در کتاب ارزشمند «تربيت فرزند، از ديدگاه اسلام» به نقل از يکي از بزرگان، آورده اند: فردي را مي شناختم که آدم خيلي خوبي بود. در خواب ديدم، روز قيامت شده و او به شکل سگ درآمده است. به او گفتم تو که آدمي خوب، با ايمان و با تقوا بودي، چرا سگ شده اي؟گفت: واي از بداخلاقي در خانه! واي از بداخلاقي در خانه! واي از بداخلاقي در خانه!
اخبار ستاد اقامه نماز
تقدير ازدبير شوراي اقامه نماز شرکت پخش منطقه فارس
شوراي اقامه نماز شرکت ملي پخش فراورده هاي نفتي منطقه فارس، دربين دستگاه هاي اجرايي استان، از سوي ستاد اقامه نماز استان مورد تقدير قرارگرفت.
در ارزيابي عملکرد دستگاه هاي اجرايي از سوي ستاد اقامه نماز، شرکت ملي پخش فراورده هاي نفتي منطقه فارس در توسعه و ترويج فرهنگ نوراني نماز شايسته تقدير ويژه شد و بر همين اساس، لوح سپاس دريافت کرد.