تامين گاز 6 استان کشور

مديرعامل شرکت بهره برداري نفت و گازشرق ادامه مي دهد: گاز توليدي اين شرکت پس از تصفيه در پالايشگاه شهيد هاشمي نژاد به6 استان خراسان رضوي، خراسان شمالي، خراسان جنوبي، گلستان، مازندران (پس ازتامين خوراک پتروشيمي خراسان و نيروگاه نکا) و بخشي از استان سمنان ارسال مي شود.

محمدي ترجيح مي دهد همکارانش که بيشترين سهم را در انجام امور دارند، صحبت کنند؛ از اين رو، سايت ويزيت يا همان ديدن بخش هاي عملياتي مختلف شرکت را پيشنهاد مي کند و پيرو آن رئيس اچ اس اي، نکات مهم ايمني مثل استفاده حتمي ازماسک فرار و کلاه ايمني را يادآور مي شود.

در سايت ويزيت، علي صابري راد، رئيس بهره برداري شرکت نفت وگازشرق، فرشيد خبيري، مديرعمليات بهره برداري و شماري ديگر از روساي واحدها همراه مي شوند تاهريک در زمان لازم به توضيح فعاليت هاي نفت وگازشرق ومنطقه خانگيران بپردازند.

گازي با 34 هزار پي پي ام H2S

 صابري راد، مثل يک تورليدرعمل مي کند و درطول مسيرحرکت اتوبوس، ميکروفون به دست، توضيحات کلي درباره منطقه خانگيران ارائه مي دهد.

او مي گويد: گستره عملياتي اين شرکت 25در75 کيلومترمربع است و ده ها حلقه (78حلقه) چاه توليدي درحال بهره برداري و مشاهده اي (متروک) را راهبري مي کند. صابري راد بابيان اين که درحوزه عملياتي شرکت بهره برداري نفت و گازشرق دو ميدان گازي خانگيران وگنبدلي قرار دارند، ادامه مي دهد: کاردراين منطقه ازآن جهت که با گازبسيار ترش سر و کار دارد، بسيار سخت است و حساس.  اوکه سال هاي زيادي ازعمر خود را دربالادست نفت گذرانده است، درباره حساسيت کاردر خانگيران مي گويد: ميدان گازي خانگيران با سه سازند مزدوران وشوريجه بي و دي، به دليل سولفيد هيدروژن بالا (34 هزارپي پي ام) حساسيت ويژه اي دارد؛ به گونه اي که 100پي پي ام آن با يک دم نفس، مي تواند به مرگ انسان منجر شود.

صابري راد،  دي اکسيد کربن را ديگر آلاينده گازي اين منطقه معرفي و اضافه مي کند: اين آلاينده نيز بايد ازگازجدا شود تا هم به انسان و هم به محيط زيست آسيب نرساند؛ بنابراين لازم است تمهيداتي درنظر گرفته شود تا ايمني کاردر چنين محيطي بالا باشد.

رئيس بهره برداري شرکت بهره برداري نفت وگازشرق مي گويد: خوشبختانه تجهيزات و ادوات به کار رفته در تاسيسات سرچاهي و درون چاهي اين منطقه از ايمني بالايي برخوردارند و اين نقطه قوتي براي افرادي است که درچنين محيطي که ترشي گازآن بالاست، کار مي کنند.

طوفان شن تابستان، يخبندان زمستان

صابري راد به شرايط بد جغرافيايي منطقه خانگيران اشاره و تصريح مي کند؛ اين منطقه زمستان ها وتابستان هاي بسيارسختي دارد به اين معنا که دماي هوا در زمستان ها تا منهاي 25 درجه سانتي گراد و درتابستان ها تا مثبت 48 درجه مي رسد.

طوفان شن درتابستان دربسياري از مواقع به بسته شدن جاده وخلل درتعويض شيفت منجرمي شود؛ به گونه اي که گاه درشرايط بدجوي ازتجهيزاتي ماننديونيماک(نوعي خودروکه قابليت حرکت در برف و بوران را دارد) براي جا به جايي شيفت استفاده مي شود.

او گريزي هم به دريافت هاي حقوقي نابرابر مي زند و مي گويد: طبيعت منطقه خانگيران بسيارخشن است. متاسفانه چنين منطقه اي با ويژگي هايي مثل مرزي بودن، ترشي بالاي گاز، جغرافياي منطقه و. . . با ديگر مناطق عملياتي شمال کشور، يکسان ديده شده، درحالي که شرايط کاردراين منطقه بسيارمتفاوت تراز آنهاست.

رئيس بهره برداري شرکت بهره برداري نفت و گازشرق درحين ارائه گزارش ازمنطقه خانگيران تلاش مي کند، مسؤوليت سنگين کارکنان اين شرکت و سختي کار آنان را نمايان تر کند.

او مسؤوليت همکارانش درشرکت بهره برداري نفت و گازشرق را مهم و سنگين برمي شمارد وادامه مي دهد: اين سنگيني مسؤوليت به واسطه نادر بودن گازاين منطقه به لحاظ ترشي، فشاربالا وهم مرزبودن با ترکمنستان است.

او از چاه «مزدوران»، چاه هاي ترش آن وهدايت گازاين چاه ها به مراکز سه گانه جمع آوري موسوم به شرق، مرکزي و غرب مي گويد و براستفاده از امکانات مجهزسرچاهي و درون چاهي که ضريب اطمينان را براي کار دراين منطقه سرد وخشن در زمستان ها و گرم و خشک در تابستان ها بالا مي برد، صحه مي گذارد.

توضيحات صابري رادبسيارفني است. بر ارائه مطالب تسلط کامل دارد و آنها رابا اشتياقي وصف ناپذير بيان مي کند. توقف هاي کوتاه دربرخي مکان ها مثل چاه شماره 20 و يکي از مراکز جمع آوري گاز، بخش ديکري از سايت ويزيت است. ساعت از2 بعد ازظهرگذشته است. بقيه سايت ويزيت به بعد از ناهار در کمپ کارکنان (در دل بيابان هاي سرخس)و کمي استراحت درآن موکول مي شود.

خورشيد سرخس با گذشت زمان، آهسته آهسته رنگ مي بازد وبا کم شدن نور، سرماي هوا نيزبيشتراز قبل برتن احساس مي شود. کارکنان عملياتي ديگربخش هاي شرکت بهره برداري نفت و گاز شرق منتظرند تاحرف هاي آنهانيزشنيده شود؛حرف هاي عملياتي و غيرعملياتي که شايد در دل آنها و همه همکارانشان باشد.

کاهش ميل به ماندن

نقطه توقف بعدي چاه شماره 20 است. صداي جا به جايي گاز در درون خط لوله آنقدر زياد است که براي شنيدن صداي ديگران يا بايد از تاسيسات فاصله گرفت ويا فرکانس صدا را تا حد ممکن بالا برد. صداي وحشتناکي است به خصوص وقتي تاريکي شب فرا مي رسد و يکه وتنها بايد ساعات شيفت راسپري کني؛کاري که نفر شيفت اين تاسيسات انجام مي دهد وتارسيدن نفربعدي بايد منتظر بماند در اين بيابان دور افتاده. (اين حرف يکي از نوبت کاران چاه شماره 20 است.)

فرشيدخيبري، مديرعمليات شرکت بهره برداري نفت وگازشرق با22 سال سابقه کار، يکي ديگرازکارکنان اين شرکت است. او نيزخانگيران را منطقه اي مهم درحوزه توليد گازکشور مي داند و ادامه مي دهد: نبود برخي امتيازهاي سازماني موجب شده است تا افراد شاغل دراين مجموعه، ميل کمتري به ماندن و ادامه کار دراين منطقه داشته باشند. خبيري بابيان اين که همخوان نبودن ميزان دريافتي با توجه به سختي کار اين منطقه و دور دست بودن آن مي تواند ازجمله دلايلي باشد که اين بي ميلي به ويژه درافراد غيربومي را تشديد کند. ادامه مي دهد: در مدت کوتاهي که در اين سمت قرار گرفته در خواست هاي متعددي براي جا به جايي و انتقال دريافت کرده که وي به دليل کمبود نيرو وبي ميلي نفرات جديد براي کاردر خانگيران، ناچاربه مخالفت با آنها شده است.

مديرعمليات شرکت بهره برداري نفت وگازشرق مي گويد: انگيزه هاي مالي بادرنظر گرفتن برخي امتيازهاي هم سطح باديگرشرکت ها، مي تواند به بخش مهمي ازنياز کارکنان اين منطقه دور افتاده و مرزي پاسخ دهد و ميل آنها را براي انتقال کاهش دهد. وي البته يکي ازراهکارهاي پيشگيري از جابه جايي نيروها دراين شرکت را استفاده از نيروهاي بومي پيمانکار مي داند.

محمدي، مديرعامل شرکت بهره برداري نفت و گازشرق، ازاين که توانسته تاحدي همکاران خود را درمعرض ديده شدن قراردهد، خرسند است. هنوز واحدها و نفراتي هستند که وي علاقه دارد فعاليت هايشان ديده و تحرير شود؛ واحدهايي مثل خدمات فني چاه ها که بهروز راهداري مسؤوليت آن را به عهده دارد.

توليدات قابل رقابت با برندهاي خارجي

راهداري فعاليت خود را سال 74باکار در شرکت مناطق نفت خيز جنوب آغاز کرده و از سال 78 به شرکت نفت و گاز شرق آمده است.

رئيس خدمات فني چاه هاي شرکت بهره برداري نفت و گازشرق مي گويد: اين واحد خدماتي با دو زير بخش خدمات فني سرچاهي و درون چاهي تعميرات و بازسازي چاه هاي حوزه عملياتي شرکت بهره برداري نفت و گاز شرق را به عهده دارد.

راهداري تاکيد مي کند: ظرفيت هاي اين واحدها درحوزه کاري که وي مسؤوليت آن را به عهده دارد، به قدري افزايش يافته است که تعمير و بازسازي چاه هاي منطقه ازصفر تا صد بدون تکيه به بيرون ازمجموعه انجام مي شود.

وي مي گويد: با وجود محدوديت هايي که  با آن رو به رو هستيم، نيازي به خدمات بيرون از کشور وجود ندارد و غالب نيازهاي خود را با تکيه بر سازندگان و توليد کنندگان داخلي برطرف مي کنيم.

راهداري ادامه مي دهد: سازندگان وتوليد کنندگان داخلي به حدي از بلوغ رسيده اند که توليدات آنها به لحاظ کيفي مي تواند با برندهاي خارجي رقابت کند و اين نقطه قوتي براي کشور ما در اين زمينه به شمار مي آيد.

رئيس خدمات فني چاه هاي شرکت نفت وگازشرق بر اين باور است که توليد کننده ايراني به تحريم ها دهن کجي کرده و توانسته است راه را براي پاسخ به نيارهاي صنعتي خود هموار سازد.

تجربه توام با علم، خلاقيت ها را بروز مي دهد و به نظر مي آيد راهداري نيز از همين سلک باشد.

او مي گويد: تحريم، موضوع تازه اي نيست و کارکنان صنعت نفت نيز آن را به خوبي درک کرده اند و با انديشه هاي نو به مقابله با آن پرداخته اند، به طوري که در بسياري از بخش ها وابستگي به کشورها و شرکت هاي خارجي به صفر رسيده است. تعدادي شيرسرچاهي(تاج چاه)واداوات درون چاهي دراندازه هاي مختلف درکارگاه عمليات و تعميرات سرچاهي چيدمان شده؛ گويي نمايشگاهي در اين کارگاه برپا شده است.

او ادامه مي دهد: اينها اقلام مازادي هستند که يا از سر چاه ها باز شده است يامازاد شرکت هايي مثل اکتشاف و توليد هستند که به اين کارگاه منتقل وبازسازي شده اند؛ به طوري که قابليت نصب روي چاه هاي گاز منطقه خانگيران و گنبدلي را دارند.

ممانعت از مهاجرت با افزايش انگيزه

رئيس خدمات فني چاه هاي شرکت نفت وگازشرق درباره مشکلات کار درمنطقه خانگيران هم مطالبي دارد ومي گويد: نيروي انساني هر سازمان، سرمايه اصلي آن محسوب مي شود و توجه به دغدغه هاي آنها مي تواند انگيزه هاي کاري رادرجهت ارائه هرچه بهتر کار افزايش دهد. وي خواسته اي دارد و آن اين که جذابيت هاي کار براي کارکنان فني و عملياتي درچنين محيطي که سخت است وخشن، بايد به گونه اي باشد که مانع مهاجرت آنها شود. راهداري ادامه مي دهد: درسازمان سمت هاي خالي زيادي وجود دارد، اما چون امتياز خاصي براي فعاليت درچنين منطقه اي درنظرگرفته نشده است، رغبتي براي حضور درمنطقه خانگيران وجود ندارد. به گفته راهداري، پايين بودن ضريب حقوقي موضوعي است که موجب شده برخي تصميم بجايي بگيرند تا بتوانند شرايط بهتري را براي زندگي خود ايجاد کنند. اوادامه مي دهد: کارکنان عملياتي که درمنطقه خانگيران به فعاليت مشغولند، برخي امتيازها شامل حالشان نمي شود مثل بدي آب و هوا در حالي که آنها با شرايطي سخت رو به رو هستند. هوا تقريبا تاريک شده است، اما کار همچنان ادامه دارد. هستند کساني که دوست دارند حرف هايي ازجنس درد دل بزنند وماسنگ صبورشان باشيم کساني مثل جعفر حنايي عاطفي که کارمند بخش جمع آوري غربي نفت و گاز شرق است. عاطفي که نوبت کارهفتگي است و سال هاي پاياني خدمت خود در صنعت نفت را مي گذراند، به گرماي توام با گرد وخاک وسرما ويخبندان بياباني که او وهمکارانش درآن مستقرهستند، اشاره و تصريح مي کند: کمبود نيرو و امکانات درکنارطبيعت خشن منطقه، سختي کاردراينجا را دوچندان کرده است.

او مي گويد: تابستان ها طوفان هاي شن و زمستان هاهم سرما ويخبندان امانمان را مي برد. حيوانات وحشي بيابانگرد هم که جاي خود دارد. کارگاه مرکزي سوله اي چند قسمتي(مکانيک، ابزاردقيق و. . . )است و گفت و گو با متصديان آنها، بخش ديگري ازسايت ويزيت است. گرم کننده(هيتر)هاي تعبيه شده درسقف، گرماي مطبوعي به سوله داده است. صداي ضربه هاي سنگين ومقتدرانه چکش فلزي که برجسمي سخت فرود مي آيد، همچنين صداي دستگاه آويزبرقي، فضاي اين سوله پر از تجهيزات سرچاهي و درون چاهي تعمير شده يا آماده تعمير را پر کرده است. با هر ضربه چکش، گامي براي عينيت بخشي به اقتصاد مقاومتي بر مي دارند و تلاش مي کنند زنجيرهاي وابستگي را قطع کنند.

شکست ديوار انحصار

مهندس جواني ازساخت گريس کاربردي درچاه هاي نفت و گاز در مجموعه شرکت بهره برداري نفت و گازشرق با مشارکت يک شرکت ايراني مي گويد وادامه مي دهد: اين نوع گريس پيش تر، از شرکت هاي امريکايي، انگليسي و. . . تامين مي شد، اما با تغيير رويکرد در داخلي سازي، ساخت آن هم اکنون باکيفيتي بالا وقيمتي پايين تر ازمشابه خارجي، در داخل انجام مي شود. دربخش ديگري ازسوله بزرگ کارگاه مرکزي، چنددستگاه خودرو سنگين (گريدر، لودر و. . . ) پارک شده است.

عبدالرضاخزاعي که مسؤوليت اداره ترابري شرکت بهره برداري نفت و گازشرق را به عهده دارد، مي گويد: اين خودروها تعمير يا بازسازي شده اند و صرفه هاي اقتصادي خوبي را براي شرکت رقم زده اند.

انصاري، جانشين اداره عمليات وتعميرات درون چاهي مي گويد: اين مجموعه شامل دوبخش عمليات و تعميرات مي شود وبا 150دستگاه وسيله نقليه