هفته گذشته (19 دي ماه 1397) خبرنگاران حوزه انرژي، شاهد راه اندازي فاز سوم پالايشگاه ستاره خليج فارس بودند که مشعل هاي خودباوري در توليد بنزين با کيفيت روشن شد؛ گامي که ارتقاي جايگاه صنعت نفت در کشور را به همراه داشت. عليرضا صادق آبادي، مدير عامل شرکت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي ايران در نشست خبري راه اندازي فاز سوم پالايشگاه ستاره خليج فارس و گزارش عملکرد 40 سالگي انقلاب اسلامي در صنعت پالايش و پخش که در سالن اجتماعات شرکت ستاره خليج فارس برگزار شد، از توليد روزانه 45 ميليون ليتر بنزين با کيفيت در پالايشگاه ستاره خليج فارس با راه اندازي فاز سوم آن خبر داد.
به گفته او «ميانگين توليد روزانه بنزين کشور در سال گذشته، 67.3 ميليون ليتر بود که اين رقم تا 18 دي امسال بدون احتساب فاز سوم پالايشگاه ستاره خليج فارس، به روزانه 88 ميليون ليتر رسيد. هم اکنون ظرفيت توليد روزانه بنزين کشور به 97 ميليون ليتر رسيده و در هر فاز پالايشگاه ستاره خليج فارس، روزانه 12 ميليون ليتر بنزين يورو 4 يا روزانه 15 ميليون ليتر بنزين معمولي توليد مي شود.» صادق آبادي با بيان اينکه مجموع ميانگين توليد نفت گاز کشور در سال 1396، روزانه 94 ميليون ليتر است و امسال 21 ميليون ليتر نفت گاز يورو 4 به اين ميزان افزوده شده است، ادامه مي دهد: «مجموع نفت گاز يورو 4 هم اکنون 40 ميليون ليتر است که با افزوده شدن 12 ميليون ليتر از فاز 3 پالايشگاه ستاره خليج فارس تا پايان سال اين ميزان به 52 ميليون ليتر خواهد رسيد.»
مدير عامل شرکت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي ايران مي گويد: «چنانچه توليد بنزين کشور را روي عدد 110 ميليون ليتر در روز حفظ کنيم و مصرف کشور نيز با همين شدت ادامه يابد، بر اساس پيش بيني ها تفاوت توليد و مصرف کشور تا سال 1412 به روزانه 190 ميليون ليتر مي رسد، بنابراين نيازمند مهار جدي مصرف سوخت در کشور هستيم.»او با اشاره به اينکه ظرفيت کنوني پالايش نفت خام کشور يک ميليون و 750 هزار بشکه در روز است، ادامه مي دهد: «با احتساب دو فاز 240 هزار بشکه اي پالايشگاه ميعانات گازي ستاره خليج فارس و 30 هزار بشکه ميعانات گازي در ديگر پالايشگاه ها، اين رقم در مجموع دو ميليون و 100 هزار بشکه خواهد بود.»صادق آبادي مي افزايد: 99 درصد بودجه سال 97 شرکت صرف پالايش روزانه دو ميليون و 100 هزار بشکه نفت خام در پالايشگاه هاي کشور مي شود.»مدير عامل شرکت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي ايران با بيان اينکه فاز چهارم پالايشگاه ستاره خليج فارس، مشابه فاز سوم خواهد بود و 120 هزار بشکه به ظرفيت اين پالايشگاه مي افزايد، مي گويد: «بيشترين حجم تجهيزات و خريدهاي اين فاز از داخل کشور خواهد بود.»او ادامه مي دهد: «تمرکز و اولويت شرکت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي در سال آينده، استفاده از ظرفيت مازاد فراورده هاي نفتي توليدي در بخش صادرات و عرضه در بورس انرژي خواهد بود، ضمن آنکه افزايش سهم گاز طبيعي فشرده (سي ان جي) در سبد سوخت کشور با توليد خودروهاي با ظرفيت مصرف بالاي گاز طبيعي ممکن خواهد شد.»صادق آبادي مي گويد: «در کجاي دنيا با 20 ميليون خودرو، روزانه 87 ميليون ليتر بنزين مصرف مي شود. با مديريت صحيح مصرف سوخت در کشور مي توانيم از اين ظرفيت مازاد براي افزايش صادرات استفاده کنيم. هم اکنون 17 ميليون خودرو و پنج ميليون موتورسيکلت در کشور در حال تردد هستند که اين ميزان مصرف بنزين در دنيا بي نظير است.»مدير عامل شرکت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي ايران ادامه مي دهد: «خودروسازان بزرگ دنيا اگر خودرويي توليد کنند که در پيمايش هر 100 کيلومتر بيش از پنج ليتر بنزين مصرف کنند، نمي توانند آن خودرو را بفروشند و حتي با استفاده از ظرفيت هاي جديد متنوع سازي سوخت، امروز شاهد توليد خودروهايي با مصرف دو ليتر بنزين در هر 100 کيلومتر پيمايش هستيم.»
توليد کاتاليست با بيش از 10 سازنده ايراني
صادق آبادي در ادامه به پرسش هاي خبرنگاران پاسخ مي دهد و مي گويد: «فرصت هاي قابل توجهي براي سرمايه گذاري در صنعت پالايش کشور وجود دارد که بخشي از منابع آن مي تواند از سرمايه گذاري خارجي يا از طريق فاينانس خارجي و منابع صندوق توسعه ملي تامين شود.»او در پاسخ به آمارهاي متناقض قاچاق سوخت در کشور ادامه مي دهد: «قاچاق سوخت، پديده اي است که مبارزه با آن کار يک سازمان نيست و هم اکنون هم کارگروه مقابله با قاچاق سوخت در کشور، متشکل از سازمان هاي مختلفي است.در خصوص احکام قاچاق اعداد و ارقام متفاوتي اعلام مي شود؛ اما نمي توان گفت که به طور دقيق چه مقدار سوخت قاچاق مي شود. زماني مي توان مقدار چيزي را اندازه گرفت که آن چيز تحت کنترل باشد که اگر اين گونه بود، مي توانستيم جلوي رخداد آن را بگيريم.»صادق آبادي مي افزايد: «اگر فرض کنيم 20 ميليون ليتر در روز قاچاق سوخت داريم، اين به معناي فعاليت مستمر و تردد يک ناوگان متشکل از پنج هزار نفتکش است که بدون شک، چنين فرايندي امکان عملياتي شدن ندارد.»معاون وزير نفت با تاکيد بر اينکه بيش از 10 شرکت داخلي براي صنعت پالايش، کاتاليست توليد مي کنند، گفت: صنعت پالايش، بهترين محل براي جذب سرمايه هاي کوچک و مردمي است.
توقف واردات بنزين از مهر ماه
صادق آبادي در پاسخ به سوالي مبني بر تاثير بهره برداري از پالايشگاه ستاره خليج فارس در جلوگيري از واردات بنزين مي گويد: «اگر اين پالايشگاه احداث نمي شد ، در آبان سال 1396 به وارداتي حدود 63 ميليون ليتر در روز نياز داشتيم، در حالي که با بهره برداري از اين پالايشگاه، از مهرماه امسال واردات بنزين در کشور متوقف شد و هم اکنون به دنبال صادرات بنزين هستيم، به طوري که در ماه آينده با کشف قيمت در اين زمينه اقدام مي کنيم تا خريداران بتوانند نسبت به خريد بنزين از ايران تصميم گيري کنند و مقدمات صادرات بنزين کشور فراهم شود.»مدير عامل شرکت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي ايران در ادامه مي گويد: « فرصت هاي قابل توجهي براي سرمايه گذاري در صنعت پالايش کشور وجود دارد که بخشي از منابع آن مي تواند از سرمايه گذاري خارجي يا از طريق فاينانس خارجي و منابع صندوق توسعه ملي تامين شود.»
راه اندازي صدها مگاپروژه با سازندگان داخلي
او در حاشيه بازديد از واحد سوم پالايشگاه ستاره خليج فارس، در گفت وگو با خبرنگار «مشعل»، به خودکفايي و حمايت از ساخت داخل اشاره مي کند و مي گويد: «وقتي بازار وجود داشته باشد، سازنده ها به اين بازار پاسخ مي دهند و در ستاره خليج فارس نزديک به 70 درصد سهم کالا و خدمات به سازندگان ايراني اختصاص دارد.»صادق آبادي ادامه مي دهد: «صدها مگا پروژه، راه اندازي کرده ايم و ظرفيت قابل توجهي در توان توليد سازندگان کشور ايجاد شده است. اين ظرفيت هم فرصتي براي خدمت به کشور و هم صادرات و خدمات است.»
ساخت چهار هزار و 500 قلم کالا در بندر عباس
بعد از نشست خبري، خبرنگاران بازديدي از فاز سوم پالايشگاه ستاره خليج فارس داشتند و در اين ميان فرصت شد تا با مديران عامل پالايشگاه هايي که حضور داشتند، به گفت وگو بپردازيم. يکي از آنها هاشم نامور، مدير عامل شرکت پالايش نفت بندر عباس است که در زمينه خودکفايي به خبرنگار «مشعل» مي گويد: «يکي از سياست هاي اصلي ما حمايت از ساخت داخل است تا از اين طريق بتوانيم تکنولوژي را به داخل کشور انتقال دهيم و اشتغالزايي ايجاد کنيم، توليد مستمر داشته باشيم و مانع از انتقال ارز به خارج از کشور شويم.»او ادامه مي دهد: « در چند سال اخير، بيش از چهار هزار و 500 قلم از کالاهاي مان را براي نخستين بار ساخت داخل کرده ايم که صرفه جويي بالغ بر 500 ميليارد ريال را در پي داشته است.»نامور با اشاره به جذب نيروهاي بومي مي گويد: «بيش از 80 درصد نيروهاي ما بومي هستند و در جذب نيروهاي اخير نيز اين نکته را مد نظر داريم؛ زيرا ماندگاري نيروهاي بومي بيشتر است.»او در زمينه اقدام هاي محيط زيست مي گويد: « کيفيت سوخت هاي توليدي را به استاندارد رسانده ايم، نزديک به 300 هکتار فضاي سبز درکنار پالايشگاه ايجاد کرده ايم، کيفيت فراورده ها را ارتقا داده، ميزان سوخت کوره ها را نيز در حد بهينه قرار داده ايم و انرژي مصرفي در پالايشگاه را نيز به سطح استاندارد رسانده ايم.»
جذب بيش از 100 نفر طي يک سال گذشته در شازند
عليرضا امين، مدير عامل شرکت پالايش نفت شازند اراک مي گويد: «بسياري از تجهيزات پالايشگاه مانند قطعات شيرهاي کنترل، تعميرات انواع توربين هاي گازي و... از سوي شرکت هاي داخلي انجام مي شود و بيش از 20 قطعه تا کنون ساخته شده است. »به گفته او «بيشتر جذب نيروهاي ما با هماهنگي ارگان هاي محلي شهرستان شازند صورت مي گيرد او از سال گذشته تا کنون نزديک به 100 نفر نيروي پيمانکاري و عملياتي جذب شده اند.»
جذب 90 نفر از نخبگان در پالايشگاه تبريز
به گفته مدير عامل شرکت پالايش نفت تبريز « اين پالايشگاه از زمان دفاع مقدس تا کنون، جهاد خود کفايي را شروع کرده و مي توان گفت 90 درصد کالاهاي مورد نياز خود را با بهره مندي از امکانات داخل پالايشگاه و سازندگان و تامين کنندگان منطقه اي و کشوري بومي سازي کرده و تنها 10 درصد وارد کننده قطعات هستيم.»غلامرضا باقري ديزج مي گويد: « 90 نفر از نخبگان کشوري را جذب کرده ايم و دو ماه است که کار آموزي خود را شروع کرده اند و در واحدهاي مختلف مشغول به کار هستند.»او ادامه مي دهد: «شهرهاي همجوار، شمال غرب و شمال شرق کشور را بومي منطقه تبريز مي دانيم و 93 درصد از کارکنان پالايشگاه بومي هستند.»
حفر چاه هاي جديد براي جلوگيري از ورود مواد نفتي
لطف اله هنگي، مدير عامل شرکت پالايش نفت تهران نيز مي گويد: «ما اکنون به سمت حمايت از صنايع داخلي رفته ايم و 80 تا 90 درصد کاتاليست ها و قطعات يدکي تجهيزات خود را از داخل تامين مي کنيم تا از توليد کنندگان داخلي حمايت کنيم.» او با اشاره به اقدام هاي زيست محيطي ادامه مي دهد: «اکنون مشاوراني از دانشگاه شهيد بهشتي داريم که حرکت مواد نفتي در آب هاي زير زميني را رصد و منشا آن را بررسي مي کنند و به نتايج مثبتي هم رسيده اند. اين مواد نفتي تحت کنترل هستند و با حفر چاه هاي جديد مشخص شد که زياد حرکت نکرده اند. در حال حاضر اين مواد را به صورت روزانه برداشت مي کنيم تا آنها را از زير زمين به روي زمين بياوريم.»
ساخت تجهيزات مورد نياز
سيد علي اکبر ميرقادري، مدير عامل شرکت پالايش نفت آبادان مي گويد: «پالايشگاه آبادان قديمي ترين پالايشگاه در سطح کشور است و قديمي ترين تجهيزات را مي توان در آنجا ديد. تمام نيروهاي متخصص و کارکنان فني در بخش توليد در کارگاه ها فعاليت مي کنند و اکنون توانسته ايم در بخش کارگاهي بيشتر قطعات مورد نياز پالايشگاه مانند پره توربين ها، پروانه ها، تلمبه ها، قطعات داخلي کمپرسورها و انواع قطعاتي را که در ساير نقاط صنعتي کشور به دليل نبود تجهيزات کافي يا نيروي متخصص کارآمد و با تجربه وجود ندارند، در اين پالايشگاه بسازيم.» او درباره به کارگيري نيروهاي بومي نيز مي گويد: «بيش از 80 درصد نيروهاي پالايشگاه آبادان، بومي هستند. »
ستاره خليج فارس به همه ايران تعلق دارد
محمد علي دادور، مدير عامل پالايشگاه ستاره خليج فارس نيز مي گويد: «سعي کرده ايم بيشتر تجهيزات اين پالايشگاه را ساخت داخل کنيم. اکنون برخي مبدل هايي را که خارجي ساز بود و در داخل تعمير نمي شد ، در کشور تعمير مي کنيم و تلاش کرده ايم، اين ميزان (70 درصد) را به 80 تا 85 درصد داخلي سازي برسانيم. » او ادامه مي دهد: « امکان 100 درصد کردن تجهيزات ساخت داخل وجود دارد و اگر همت کنيم، مي توانيم به اين امر دست يابيم. »دادور با اشاره به نيروهاي بومي مي گويد: «با استانداري و نمايندگان مجلس صحبت کرده ايم تا بتوانيم 50 تا 55درصد از کارکنان مان بومي باشند و اين پالايشگاه، ملي است و متعلق به استان هرمزگان نيست و به همه ايران تعلق دارد و با راه اندازي فاز چهار، تعداد جذب بوميان بيشتر خواهد شد.»به گفته مدير عامل پالايشگاه ستاره خليج فارس «بيش از 90 درصد نيروهاي ما ساکن هستند. سعي کرده ايم تا شهرک سازي نکنيم و با سازندگان شهري بندر عباس صحبت کرده ايم تا خانه هاي باقيمت مناسب در اختيار کارکنان قرار دهند.»
40 ميليون نفر ساعت کار بدون حادثه
قبل از راه اندازي يک واحد در پالايشگاه اقدام هاي اچ اس اي براي ايجاد شرايط ايمن در کار از اهميت قابل توجهي برخوردار است و پالايشگاه ستاره خليج فارس نيز از اين موضوع مستثنا نيست. در اين زمينه مهرداد دهداري، رييس اچ اس اي پالايشگاه ستاره خليج فارس به «مشعل» مي گويد: «بر اساس دستور عمل هايي که داريم، تمامي واحدهايي که به مرحله پيش راه اندازي مي روند، بر اساس چک ليست ها جلسه هاي PSSR (بررسي يک واحد) برايشان انجام مي شود و بر اساس آن برنامه عملياتي تهيه و گام به گام بهره برداري و اجراي يک واحد انجام مي شود. خوشبختانه در سه فاز گذشته، مشکلي از نظر ايمني نداشتيم.»به گفته او «آموزش اچ اس اي علاوه بر آنکه براي تمام نفرات پالايشگاه برگزار مي شود، خطرها را شناسايي و بر اساس آن آموزش هاي لازم را مي دهيم.» دهداري از 40 ميليون نفر - ساعت کار بدون حادثه طي 4 سال گذشته خبر مي دهد و مي گويد: «هر شخصي که وارد پالايشگاه مي شود، بايد يک دوره ايمني مقدماتي را بگذراند تا گيت پاس براي او صادر شود و در ادامه نيز متناسب با نوع کاري که انجام مي دهد، آموزش هاي تخصصي به او داده مي شود.»