شرکت نفت و گاز پارس 20 ساله شد
عبور از مرز تولید 600 میلیون مترمکعب گاز در پارس جنوبی
مشعل- بعد از انجام اکتشافات اوليه روي ميدان مشترک پارس جنوبي و تأييد نهايي وجود ذخاير غني نفت و گاز در ميانه مرزهاي آبي ايران و قطر، اراده سياستگذاران صنعت نفت معطوف به تأسيس نهادي در زيرمجموعه «شرکت ملي نفت ايران» بود که بتواند با همکاري شرکت هاي خارجي توسعه و بهره برداري از منابع موجود در ميدان مزبور را به سرانجام برساند. در ابتداي راه، توسعه و بهره برداري از اين ميدان در اختيار مديريتي با عنوان «مديريت توليد مناطق دريايي» قرار گرفت و پس از مدتي به «شرکت نفت فلات قاره» واگذار شد. در ادامه، مديران وقت وزارت نفت تصميم بر واگذاري توسعه اين ميدان به «شرکت متن» گرفتند که نتيجه آن، انعقاد قرارداد فازهاي نخستين (يک، دو و سه) با شرکت هاي ايراني و خارجي بود. در نهايت شرکت نفت و گاز پارس، با توجه به گستردگي و وسعت عمليات اجرايي توسعه ميدان پارس جنوبي، اهميت تسريع در بهره برداري از ميدان مشترک پارس جنوبي به عنوان بزرگترين مخزن گازي کشور و جهان که به تنهايي نيمي از ذخاير گاز طبيعي ايران را در خود جاي داده است، با مسئوليت توسعه تمامي فازهاي ميدان گازي پارس جنوبي و توسعه ميادين گازي پارس شمالي، گلشن و فردوسي در اول دي سال 1377 تأسيس شد که مقارن با انعقاد اولين قراردادهاي توسعه اين ميدان مشترک، يعني فاز اول تا سوم در سال 1376 بود.
ميدان گازي پارس جنوبي، با فاصله 105 کيلومتري از آب هاي جنوبي ايران، بزرگترين ميدان گازي مستقل جهان است که به صورت مشترک، بين کشور ايران و قطر قرار دارد. از مجموع 9700 کيلومتر مربع مساحت اين ميدان، حدود يک سوم آن در آب هاي ايران و مابقي در حوزه کشور قطر واقع شده است.
اين ميدان گازي، حدود 40 تريليون مترمکعب گاز دارد که بيش از 21 درصد گاز دنيا را شامل مي شود. بنابراين پيش بيني مي شود که ذخاير گاز اين بخش از ميدان پارس جنوبي، بابت سهم ايران معادل 14.2 تريليون مترمکعب به همراه 19 ميليارد بشکه ميعانات گازي باشد که حدود 8 درصد از کل گاز دنيا و حدود 47 درصد از ذخاير گاز کشور را به خود اختصاص داده و يکي از اصلي ترين منابع انرژي کشور به شمار مي آيد.
چشم انداز شرکت نفت و گاز پارس، به عنوان متولي توسعه طرح هاي ميدان گازي پارس جنوبي، توليد روزانه بيش از يک ميليارد متر مکعب گاز طبيعي و يک ميليون بشکه ميعانات گازي (در مجموع معادل 7.5 ميليون بشکه نفت خام ) است. بر اساس پيش بيني هاي صورت گرفته، با توسعه کامل فازهاي پارس جنوبي و تحقق راه اندازي 14 پالايشگاه (در مجموع 29 فاز متعارف)، 600 ميليون متر مکعب گاز شيرين، 100 ميليون متر مکعب گاز ترش، يک ميليون بشکه ميعانات گازي و 5 هزار تن گوگرد در روز، 10.5 ميليون تن اتان و 12 ميليون تن گاز مايع در سال توليد مي شود.
کارشناسان اقتصادي بر اين باورند که با راه اندازي هر فاز پارس جنوبي، يک درصد به توليد ناخالص داخلي (GDP) کشور افزوده مي شود.
عملکرد 20 ساله
محمد مشکين فام، در آيين بزرگداشت بيستمين سالگرد تأسيس شرکت نفت و گاز پارس که روز شنبه (اول آذر) برگزار شد، ضمن تشريح عملکرد 20 ساله، از عزم مديران اين شرکت براي بهبود مديريت پروژه در سال هاي آتي خبر داد.
مديرعامل شرکت نفت و گاز پارس با بيان اينکه در 20 سال گذشته، تلاش همه کارکنان شرکت براي اجراي اهداف و مأموريت هاي شرکت بوده است، گفت: در اين سال ها در کنار رشد و ارتقاي شرکت، تعداد زيادي از پيمانکاران و سازندگان داخلي که در پروژه هاي پارس جنوبي حضور داشته اند، ارتقا پيدا کرده اند و اکنون در عرصه داخلي و بين المللي حرفي براي گفتن دارند.
وي با اشاره به اينکه 20 سال پيش، اجراي پروژه خط لوله، نصب سکو و ديگر پروژه ها آرزويي براي پيمانکاران به شمار مي رفت، افزود: هم اکنون بيش از 3 هزار کيلومتر لوله گذاري انجام شده است.
مشکين فام ادامه داد: در ميدان گازي پارس جنوبي، يک طرف ما هستيم و پيمانکاراني که همراه ما رشد کرده اند و در طرف ديگر قطر واقع شده که دوشادوش شرکت هاي برجسته بين المللي کار مي کند و با اين وجود، هم اکنون هر دو طرف در يک نقطه ايستاده ايم و در برداشت از ميادين برابر شده ايم.
وي در توضيح فعاليت هاي 20 ساله اين شرکت گفت: تا کنون در مجموع 26 سکوي بهره برداري از ميدان نصب شده که 6 سکو بين سال هاي 80 تا 83 و 5 سکو از سال 84 تا 91 و 15 سکو نيز از آن زمان تا کنون نصب شده است. مشکين فام در مورد تعداد چاه هاي حفاري شده نيز گفت: بين سال هاي 80 تا 83، 56 حلقه چاه، از سال 84 تا 91، 54 حلقه چاه و 142 حلقه چاه نيز از سال 92 تا کنون حفر شده است.
وي ميزان لوله گذاري هاي دريايي را نيز تشريح کرد و گفت: بين سال هاي 80 تا 83، 525 کيلومتر، از سال 84 تا 91، 515 کيلومتر و از 92 تا کنون نيز هزار و 752 کيلومتر لوله گذاري دريايي انجام شده است.
مديرعامل شرکت نفت و گاز پارس در مورد تعداد رديف هاي پالايشگاهي راه اندازي شده در 20 سال فعاليت اين شرکت نيز گفت: در دوره 80 تا 83، 10 رديف، از 84 تا 91، 8 رديف و از سال 91 تا 96 نيز 22 رديف پالايشگاهي وارد مدار شده است.
وي افزايش توليد گاز در دوره 91 تا 96 را بيشترين ميزان افزايش توليد گاز در 20 سال اخير بر شمرد و گفت: در مقايسه با 288.4 ميليون مترمکعب گازي که در اين دوره به توليد افزوده شده، در سال هاي 80 تا 83، 141.5 ميليون مترمکعب و در دوره 83 تا 91 نيز همين مقدار به توليد گاز کشور افزوده شده است.
افزايش دوبرابري توليد نسبت به سال 92
مدير عامل شرکت نفت و گاز پارس در ادامه با بيان اين که ظرفيت توليد گاز از ميدان گازي پارس جنوبي، از 285 ميليون مترمکعب در سال 92 به 600 ميليون مترمکعب در آذر امسال رسيده است، افزود: برداشت تجمعي گاز از ميدان گاز پارس جنوبي، هم اکنون به يک ميليارد و 348 ميليون مترمکعب رسيده که نسبت به سال 92، دو برابر شده است.
به گفته وي، در حال حاضر، ايران از ميدان مشترک پارس جنوبي، روزانه 580 ميليون مترمکعب گاز برداشت مي کند.
بهره برداري از 4 مخزن ميعانات گازي
مشکين فام افزود: تا اواسط بهمن ماه ظرفيت توليد پارس جنوبي، روزانه 85 ميليون مترمکعب افزايش مي يابد.
وي ادامه داد: چهار مخزن ميعانات گازي پارس جنوبي با ظرفيت 2 ميليون بشکه روز شنبه (يکم ديماه) به بهره برداري رسيد.
مدير عامل شرکت نفت و گاز پارس گفت: با بهره برداري از هر يک از فازهاي پارس جنوبي، توليد ناخالص داخلي به ميزان يک درصد افزايش مي يابد، اين در حالي است که هيچ يک از حوزه هاي اقتصادي در سطح ملي، چنين تاثيري را بر بهبود شاخص اقتصادي کشور ندارند.
آخرين وضعيت فازهاي پارس جنوبي
مشکين فام، روند پيشرفت توسعه فازهاي 13 و 24-22 پارس جنوبي در بخش پالايشگاهي را مطلوب توصيف کرد و گفت: در حال حاضر سه رديف شيرين سازي گاز ترش از هر يک از پالايشگاه هاي اين فازها در مدار توليد قرار دارد و پيش بيني مي شود رديف چهارم شيرين سازي فاز 13 نيز تا پايان آذرماه به بهره برداري برسد.
وي با اشاره به تعهد بهره برداري از سه زنجيره يک ميليارد فوت مکعبي هر يک از فازهاي در حال توسعه پارس جنوبي تا پايان سال جاري اظهار کرد: با بهره برداري از دو سکوي گازي فاز 14 پارس جنوبي، نخستين زنجيره توليد از اين فاز، با برداشت روزانه 28 ميليون مترمکعب گاز ترش عملياتي شده است.
مديرعامل شرکت نفت و گاز پارس، دستيابي به دومين زنجيره يک ميليارد فوت مکعبي را نيازمند تکميل عمليات راه اندازي دو سکوي دريايي فاز 13 پارس جنوبي عنوان کرد و افزود: سکوي 13B هفته پاياني آذرماه در موقعيت مخزني خود در خليج فارس نصب شد و تا يک ماه آينده عمليات هوک آپ و راه اندازي آن به پايان خواهد رسيد، همچنين در صورت مساعد بودن شرايط آب و هوايي، دومين عرشه دريايي اين فاز بزودي نصب مي شود و بر اساس برنامه زمان بندي پيش بيني مي شود همزمان با تکميل عمليات اتصال خطوط لوله فرعي اين سکوي اقماري به سکوي اصلي، عرشه دريايي 13D نيز تا پايان دي ماه در مدار بهره برداري قرار گيرد، به اين ترتيب توليد روزانه يک ميليارد فوت مکعب گاز ترش از فاز 13 پارس جنوبي تا پايان دي ماه محقق خواهد شد.
مشکين فام به آخرين وضعيت توسعه بخش دريايي فاز 24-22 نيز اشاره کرد و گفت: عرشه دريايي 22 اين فاز پس از پايان عمليات حفاري چاه هاي موقعيت خود، نصب شده و در حال راه اندازي است و پيش بيني مي شود درصورت فراهم بودن شرايط پايدار جوي، تا اواسط دي ماه با برداشت روزانه 500 ميليون فوت مکعب گاز ترش و ارسال آن به پالايشگاه فاز 24-22 به بهره برداري برسد.
به گفته مديرعامل شرکت نفت و گاز پارس، سکوي 24A، آخرين عرشه دريايي است که با هدف تکميل زنجيره توليد يک ميليارد فوت مکعبي گاز در فاز 24-22 پارس جنوبي تا پايان سال جاري نصب شده و به بهره برداري خواهد رسيد.
اين عرشه دريايي هم اکنون آماده بارگيري است و پس از انتقال شناورهاي نصاب از موقعيت سکوهاي دريايي فاز 13 به يارد صنعتي صدرا در بوشهر، عمليات انتقال و بارگيري آن آغاز خواهد شد.
پارس جنوبي در مسير توسعه
مشکين فام در تشريح فعاليت هاي انجام شده در لايه نفتي پارس جنوبي گفت: هم اکنون FPSO روي لايه نفتي مستقر است و با يک سکوي نصب شده سر چاهي و حفر 7 حلقه چاه روزانه 25 هزار بشکه نفت از اين لايه توليد مي شود که قرار است با برنامه توسعه آتي، اين ميزان به 150 هزار بشکه در روز برسد. وي در مورد محصولات توليدي پارس جنوبي گفت: از مجموع طرح هاي تکميل شده پارس جنوبي هم اکنون روزانه 456 ميليون متر مکعب گاز سبک به شبکه سراسري تحويل مي شود. همچنين روزانه 45 ميليون مترمکعب گاز ترش براي تزريق به ميادين نفتي عرضه مي شود و اتان، به عنوان مهمترين محصول پالايشگاه که ارزش افزوده 200 برابري نسبت به گاز دارد، به 5 ميليون تن در سال رسيده است.
مديرعامل شرکت نفت و گاز پارس با بيان اينکه از مجموع 87 ميليارد دلار سرمايه گذاري تعيين شده براي توسعه ميدان گازي پارس جنوبي تا کنون 72 ميليارد دلار تأمين شده است، گفت: همه دستگاه هاي کشور در اين مدت 20 سال براي تأمين اين اعتبار همکاري کردند و يک همکاري ملي براي توسعه پارس جنوبي انجام شد.
وي ميزان گاز تجمعي توليد شده از ميدان پارس جنوبي را هزار و 162 ميليارد مترمکعب عنوان کرد و گفت: با در نظر گرفتن نرخ 18 سنت براي هر مترمکعب گاز، ارزش محصولات توليد شده به بيش از 200 ميليارد دلار مي رسد.
عملکرد 9 ماهه پارس جنوبي
مشکين فام در تشريح فعاليت هاي انجام شده، گفت: در فروردين ماه سال جاري 3 طرح عظيم (فازهاي 17 و 18، 19، 20 و 21) افتتاح شد و از خردادماه تا کنون بيش از 400 کيلومتر لوله گذاري شامل 2 خط فاز 14، خط اول فاز 13 و خط اول فاز 22 انجام شده است.
وي از ساخت و بارگيري 4 سکو در سه ماهه چهارم سال و همچنين راه اندازي آزمايشي چند رديف پالايشگاهي در اين مدت خبر داد و گفت: سکوي 14A که در يارد ايزوايکو (بندرعباس) ساخته شده، دي ماه به سمت موقعيت حمل مي شود و در تاريخ 22 بهمن نيز راه اندازي آزمايشي رديف اول پالايشگاه فازهاي 22، 23 و 24 را در برنامه داريم، همچنين در اسفند ماه 3 سکوي ساخته شده در يارد صدرا (بوشهر) به سمت موقعيت حمل مي شود و تا پايان امسال نيز رديف اول پالايشگاه فاز 13 به صورت آزمايشي به مدار مي رود.مديرعامل شرکت نفت و گاز پارس در تشريح پيشرفت فاز 13 پارس جنوبي گفت: اولين سکوي اين فاز که در يارد صدرا ساخته شده، اسفند ماه بارگيري و پس از نصب در نيمه اول سال 98 راه اندازي مي شود.وي در تشريح پيشرفت فاز 14 نيز گفت: اولين سکوي آن دي ماه حمل و بهمن ماه نصب و انشاءالله در اسفند ماه راه اندازي مي شود و اولين سکوي اين فازها نيز اسفند ماه به موقعيت حمل و پس از نصب در نيمه اول سال 98 راه اندازي مي شود.