گفت وگو با هنرمند نفتی
هنر، مکمل صنعت
سویا رضایی- هنر نقش مهمی در آرام کردن روح انسان دارد؛ به طوری که حرفه دوم بسیاری از هنرمندان است و آنها تنها برای ارضای روح خود در این مسیر گام بر می دارند. در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان نیز، کارکنان بسیاری در کنار شغل خود، فعالیت های هنری هم انجام می دهند و برخی از آنان در استان یا حتی کشور نامدار هستند؛ «بنیامین عارفان» یکی از آنهاست. او از نوازندگان برجسته فلوت کلیددار یا فلوت بوهم در استان است که در ارکستر ملی اصفهان به رهبری استاد «مرتضی شفیعی» و خوانندگی «سالار عقیلی» و «علیرضا قربانی» فلوت اول را می زند. بنیامین عارفان 35 ساله متولد تهران و اهل اصفهان است که ساز فلوت کلیددار را حرفه ای می نوازد، با مدرک کاردانی در رشته نقشه کشی صنعتی مدت 10 سال است در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان فعالیت می کند. گفت وگو با این هنرمند نفتی را در ادامه می-خوانید:
درباره ساز فلوت کلیددار بیشتر توضیح دهید؟
فلوت از سازهای بادی چوبی بی زبانه یا بی قمیش است که برخلاف دیگر سازهای این دسته، صدای آن نه از لرزش قمیش، بلکه از نوسان هوای دمیده شده بر لبه دهنی ساز تولید می شود.فلوت انواع مختلفی دارد، مانند چینی، هندی و اوکاردینا. در قدیم این ساز بدون کلید بود، اما در نیمه اول قرن نوزدهم میلادی برای فلوت کلیدهایی اختراع شد و تعداد سوراخ های آن افزایش یافت.قدیمی ترین نوع این ساز «نی لبک» است که در حدود قرن 12 از مشرق زمین به اروپا راه یافت و بیشتر در ارکسترهای نظامی به کار می رفت.
چطور پا به عرصه هنر گذاشتید، آیا مشوقی در این راه داشته اید که شما را همراهی کند؟
پدرم نوازنده بود و سازهایی همچون آکاردئون، سنتور، کیبورد و فلوت را می نواخت. ذهنم از کودکی با موسیقی و نت ها آشنا شده بود. در دوران نوجوانی علاقه ام به فلوت بیشتر شد؛ به همین دلیل مقدماتی از آن را نزد پدرم آموختم و پس از آن به پیشنهاد ایشان، آموزش را به صورت آکادمیک و علمی ادامه دادم. در آن دوران که در اصفهان زندگی می کردیم و من حدود 15 ساله بودم، استادی برای این ساز در شهر اصفهان نبود و من برای آموزش هفته ای یک بار به آموزشگاه دوست پدرم در تهران می رفتم. استاد «محمدعلی لقا» از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران و استاد راهنمای فلوت من بود. پس از حدود 6 تا 7 ماه که پدرم در مسیر اصفهان به تهران همراهم بود، خودم به تنهایی با اتوبوس به تهران می آمدم و نیم ساعت آموزش می دیدم و دوباره به ترمینال می رفتم و راهی اصفهان می شدم، تمام این سختی ها را تنها به خاطر عشق و علاقه ام به فلوت به جان می خریدم.مراحل یادگیری را آرام آرام طی کردم. بعد از چند سال استاد لقا زمان کلاس هایم را کمتر کرد و رفته رفته تنها برای رفع اشکال نزد استاد می رفتم و در نهایت در سال 84 وارد ارکسترهای مختلف در تهران و اصفهان شدم. در طول این مدت تئوری موسیقی، هارمونی و سلفژ هم نزد استادان اهل فن تهران کار می کردم.
همکاری شما با ارکستر سمفونیک اصفهان به چه صورت بود، با چه اساتیدی در این ارکسترها همراه بودید و چه فعالیت هایی را توانسته اید در این راه انجام دهید؟
در ارکستر سمفونیک اصفهان به رهبری استادان «مجید انتظامی» به عنوان نوازنده فلوت اول شرکت داشتم. در ضبط برنامه ای تلویزیونی مربوط به شبکه جام جم با استاد «نادر مشایخی» همراه بودم، در کنسرت های مختلف «کیوان ساکت» آهنگساز و نوازنده تار شرکت و نوازندگی فلوت یکی از آلبوم هایشان به نام «زندگی» را به عهده داشتم. همکاری در صدا و سیمای مرکز اصفهان، آلبوم ها و اجراهای مختلف نوازندگان و خوانندگانی همچون «علیرضا افتخاری»، «حسام الدین سراج»، «وحید تاج» و «محمد معتمدی» از دیگر فعالیت هایم به شمار می آید. در حال حاضر نیز به مدت 10 سال است که در ارکستر ملی اصفهان به رهبری استاد «مرتضی شفیعی» و خوانندگی «سالار عقیلی» و «علیرضا قربانی» به عنوان نوازنده فلوت اول همکاری دارم. در سال 86 کارت صلاحیت تدریس و مربیگری را در خانه موسیقی تهران دریافت کردم و از سال 84 تاکنون در آموزشگاه های اصفهان مشغول تدریس هستم.
چه دلیلی برای انتخاب ساز فلوت از بین سازهای بادی، کوبه ای، مضرابی و زهی وجود داشت؟
چون حس درونیم را می توانم با صدای این ساز بیان کنم. فلوت یک نوع ساز بادی است و در سازهای بادی با دم و بازدم خود شخص صدایش تولید می شود و به احساس جسم و روح نوازنده نزدیکتر است و من نسبت به دیگر سازها ارتباط بیشتری با آن برقرار کردم.
زندگی با هنر چگونه است، آیا توانسته در مسیرهای ناهموار مرهمی برای شما باشد؟
کارهای فنی و موسیقی می توانند مکمل هم باشند. بعد از وقت اداری به آموزشگاه می روم و مشغول تدریس یا ضبط و یا تمرین ارکستر می شوم و با نواختن تجدید روحیه پیدا می کنم و قوت قلبی برای روز بعد که با انرژی بیشتری به محیط اداری خود وارد می شوم. موسیقی باعث می شود که زندگی از یکنواختی و روزمرگی خود خارج شود و کسانی که در این مسیر هستند، خستگی را احساس نمی کنند.
نظر همکارانتان درباره هنر شما چیست؟ آیا آنها برای آموزش دیدن پیشنهادی به شما داده اند؟
دوستان و همکارانم از این نوع موسیقی استقبال می کنند و بسیاری از آنها برای یادگیری فرزندانشان راه و اصول آموزش را می پرسند که در پی آن در آموزشگاه های مختلف توانسته اند قسمتی از آموزش ها را در مسیری آکادمیک فرا گیرند.
اگر فردی بخواهد موسیقی آموزش ببیند چه پیشنهادی برای انتخاب ساز و روش یادگیری آن دارید؟
کودکان زیر 6 سال باید موسیقی ارف شامل بلز، فلوت ریکوردر، تری انگل و ... را فراگیرند و به طور کلی در این رده سنی ذهنشان با نت ها و ریتم ها آشنا شود و پس از حدود یکسال سازهای مختلف را ببینند و بشنوند تا بتوانند بر طبق علاقه خود یک ساز را انتخاب کنند، به نظر من نوجوانان و جوانان برای انتخاب ساز باید مطالعه دقیقی درباره سازها داشته باشند و در کلیپ هایی که می بینند، یک ساز را انتخاب نکنند، آنها می توانند سازهایی که کمتر در شهر یا کشورمان نوازنده دارند انتخاب کنند. مانند فلوت، اُبوا، کلارینت فاگوت، هورن در سازهای بادی)، ویولون سل، کنترباس در سازهای زهی و یا تیمپانی در سازهای کوبه ای.