آنچه باید درباره یک بیماری شایع بدانید
پارکینسون فقط لرزش ندارد
مشعل لرزش دستان و در ادامه لرزش سر و ... اتفاقی که برای بسیاری از سالمندان رخ می دهد و نمی توانند دیگر از آن رها شوند. پارکینسون؛ بیماری است که در اثر از بین رفتن سلول های ترشح کننده ماده ای به نام دوپامین ایجاد می شود و فرد سالمند در حالت استراحت یا فعالیت با لرزش رو به رو می شود. در واقع لرزش، یکی از علائم اصلی این بیماری است و کندی حرکات، سختی و خشک شدن دست و پا و بدن و نداشتن تعادل هم در کنار لرزش وجود دارند و تناسب با فرد و پیشرفت بیماری متفاوت است. این گفته شده که علائم پارکینسون و به خصوص لرزش در یک سمت بیشتر از سمت دیگر خود را نشان می دهد، اما این قاعده در همه موارد قطعی نیست. از آنجا که بسیاری از این علائم در سنین بالا نمودار می شود، بسیاری از افراد علائم پارکینسون را با علائم پیری اشتباه می گیرند که نتیجه ناآگاهی و عدم توجه به تغییرات فیزیکی بدن است. به عنوان نمونه بسیاری افراد، لرزش دست و سر را به پیری، سفت شدن عضلات را به آرتروز، حالت قوز و خمیدگی را به پوکی استخوان ربط می دهند.
این بیماری علائم دیگری همانند مشکل در بیان کلمات ، تغییرات صدا ، از بین رفتن حالت طبیعی چهره ، اختلال در جویدن و بلع، آبریزش دهان، افسردگی، عصبی بودن، مشکلات در به خاطر سپردن یا به یادآوردن اطلاعات جدید هم دارد. بیشتر افرادی که در سنین 50 تا 70 سالگی هستند، در معرض این بیماری هستند و شیوع آن در مردان بیشتر از زنان است. اگرچه گفته می شود این بیماری برای افراد مسن است، اما در برخی موارد در میان جوانان هم دیده شده است.
محققان دو عامل تغذیه و سبک زندگی و ژنتیک را به عنوان بیشترین دلیل برای احتمال دچار شدن به این بیماری برشمرده اند. با وجود این مطالعات جدید نشان داده است که به جز این عوامل ، مواردی مانند ضربه به سر، تماس با آلاینده ها (آلودگی هوا و ارتباط به مواد شیمیایی ) رژیم های غذایی اشتباه و شکننده و کاهش جدی ویتامین D و B12، دیابت، استفاده از آب چاه یا مصرف ترکیبات آفت کش، استرس و فشارهای زندگی جدید می تواند در احتمال بروز این بیماری تاثیر زیادی داشته باشند. اگرچه موارد کنترلی زیادی برای این بیماری و کاهش اثرات آن پیش بینی شده، اما تاکنون درمانی قطعی برای این بیماری یافت نشده است و فردی که مبتلا به این بیماری شود، تنها می تواند اثرات بیماری را کاهش دهد و آن را کنترل کند و تا پایان عمر با آن به شکلی مسالمت آمیز بسازد. هرچند که پیشرفتهای پزشکی هیچ گاه متوقف نمی شوند و می توان به پیدا شدن راه های درمان قطعی این بیماری امیدوار بود.
این نکته را به خاطر داشته باشید که بسیاری از سران کشورها، بسیاری از هنرمندان وحتی ورزشکاران هم دچار این بیماری شده اند و با وجود این بیماری به زندگی طبیعی خود ادامه داده اند. پس به هیچ عنوان ابتلا به این بیماری را برای خودتان بزرگ نکنید و با انرژی مثبت به مقابله با آن بپردازید. از آنجا که بخش قابل توجهی از مخاطبان «مشعل» را بازنشستگان صنعت نفت تشکیل می دهند، ضمن اینکه به همه و خودمان به سبک زندگی شاد و پرتحرک و همراه با ورزش توصیه می کنیم، برخی از موارد شناسایی این بیماری و راه های کنترل آن را بیان می کنیم.
برای بیماران پارکینسون خوردن غذاهای کامل و داشتن رژیم غذایی حاوی مواد مغذی، مقدار زیادی از میوه های ارگانیک تازه، سبزیجات و گوشت های با کیفیت مهم است. حذف غذاهای فرآوری شده و مواردی که حاوی مواد نگهدارنده، مواد مصنوعی و سایر مواد شیمیایی هستند، نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.
*سبزیجات فیبردار بخورید؛ یبوست در میان بیماران پارکینسون رایج است، بنابراین حتما باید مقدار زیادی فیبر مصرف کنید.
*چربی های طبیعی جذب کنید؛ مصرف چربی های سالم می تواند سلامت عصب ها را تقویت کند.
*روغن های مفید به خصوص روغن زیتون؛ زیتون را روی غذا و سالاد استفاده کنید تا ویتامین E بدنتان را تامین کند.
*امگا ۳ را فراموش نکنید؛ امگا 3 می تواند باعث افزایش سطح دوپامین و کاهش التهاب شود.
*آب میوه: آب میوه هر فصل را خودتان بگیرید و تازه مصرف کنید، هم باعث آبرسانی و جذب ویتامین می شود و هم مشکل یبوست را برطرف می کند.
*چای سبز بخورید؛ این نوع از چای حاوی تیانین است که سطح دوپامین را در مغز افزایش می دهد.
* مواد قندی : شکر و مواد قندی را تا جایی که می توانید حذف کنید، این مواد حتی اگر پارکینسون نداشته باشید، چندان مفید نیست.
*دخانیات: الکل، قلیان و سیگار و هر ماده مخدر دیگر را کنار بگذارید، این مواد می توانند اختلالات عصبی در شما ایجاد کنند.
* زعفران: مصرف محدود و متعادل اما ادامه دار زعفران در غذای روزانه می تواند به بهبود مشکلات عصبی کمک کند.
*قهوه ممنوع؛ قهوه اسید معده را بیشتر می کند و سیستم گوارشی را به هم می ریزد. اگر عادت به قهوه دارید، مصرف آن را کاهش دهید.
*سراغ میوه های قرمز بروید؛ در علوم غذایی ثابت شده که میوه های قرمز در درمان بیماری های مغزی مانند پارکینسون تاثیر زیادی دارند.
*آب یك ضرورت است؛ داروی های ضد پاركینسون، خشكی دهان و یبوست ایجاد می كنند. به این دلیل نوشیدن آب در طول روز برای این بیماران بسیار حیاتی بوده و توصیه می شود كه این بیماران حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز بنوشند.
*گوشت کمتر بخورید؛ همان طور که گفته شد، بیماران پارکینسون عموما دچار یبوست می شوند؛ به همین دلیل بهتر است از خوردن غذاهای دیر هضم خودداری کنند.
*ورزش کنید؛ این بیماری در سنین بالا رخ می دهد که در اثر آن بخش های زیادی از بدن توان قبل را ندارد و نمی توانید هر ورزشی را انجام دهید، اما هر حرکت و فعالیتی بهتر از انجام ندادن آن است. با احتیاط برخی حرکت های ورزشی را به شکل ثابت انجام دهید.
*پیاده روی کنید؛ ساعاتی از روز را برای راه رفتن و پیاده روی بگذارید و در زمان راه رفتن هم اصول پیاده روی را رعایت کنید. سرتان را خم نکنید، قوز نکنید، پایتان را زمین نکشید و اگر می توانید وقتی بدنتان گرم است، چند حرکت کششی انجام دهید.
* تایچی : برخی ورزش ها مانند تایچی را توصیه کرده اند، اما همه اینها به انگیزه و شرایط جسمی شما دارد. علاوه بر آن ایروبیک و یوگا و شناکردن می تواند کمک بالایی کند. توجه داشته باشید که افراد مبتلا به این بیماری دچار افسردگی هم می شوند و ورزش کردن می تواند شرایط روحی را هم بهبود بخشد.
* احتمال افسردگی : افرد مبتلا به پارکینسون به مرور زمان دچار سرخوردگی، تنهایی، افسردگی و دور کردن خود از محیط های اجتماعی می شوند. آنها درباره لرزش دست و واکنش دیگران و احتمال ناتوانایی در انجام کارهای شخصی دچار اضطراب می شوند و در عین حال وابستگی شان به اطرافیان بیشتر می شود. لازم است در این موارد شرایط آنها درک و با آنها همراهی شود.
* فیزیوتراپی کنید: در کنار پیشنهاد انواع ورزش ، انجام فیزیوتراپی در مراحل ابتدایی و یا پیشرفته بیماری می تواند اثرگذاری بالایی داشته باشد. پارکینسون روی سیستم حرکتی اختلال ایجاد می کند و به مرور فرد برای راه رفتن و انجام کارهای روزانه با مشکل روبه رو می شود و انجام فیزیوتراپی می تواند عوارض ثانویه این اختلال را به حداقل برساند.
* خود مراقبتی کنید: پارکینسون از بیماری هایی است که به شدت نیاز به «خود مراقبتی» دارد. این بیمار است که می داند دامنه بیماری تا کجا پیش رفته و کدام کارها را هنوز می تواند انجام دهد و در چه کارهایی نیاز است از دیگران کمک بگیرد. همه موارد گفته شده را بیمار است که باید بپذیرد و بخواهد که اجرا کند؛ در غیر اینصورت بیماری به او غلبه کرده و منزوی می شود.