پیری مثبت چیست؟

پیری یا کهنسالی مثبت، اصطلاحی است که برای توصیف فرایند حفظ یک نگرش مثبت، احساس خوب داشتن در مورد خود، سالم نگه داشتن خود و مشارکت در امور زندگی در دوره سالمندی از آن استفاده می شود. سالمندی در اغلب موارد با بسیاری از تجارب با ارزش همراه است؛ اگرچه این دوره از زندگی فرد ، در واقع زمانی است که تغییرات قابل توجهی هم ممکن است در آن رخ بدهد. به عنوان مثال، برخی افراد ممکن است در دوران کهولت و سالمندی با تغییراتی در عملکرد جسمی، شبکه های اجتماعی، اشتغال و حتی تجربه از دست دادن شریک زندگی خود مواجه شوند که با افزایش سن، احتمال روبه رو شدن با چنین شرایطی به مراتب بیشتر و متداول تر است. حفظ یک نگرش مثبت نسبت به فرایند پیری و کهنسالی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که این امر به شما اجازه می دهد تا همواره به داشتن احساسی خوب نسبت به زندگی و محیط پیرامون تان ادامه دهید و در زمانی که با چرخه دیگری از زندگی خود روبه رو می شوید، بتوانید خود را کنترل کنید.

چالش های سالمندی

افراد همزمان با افزایش سن، ممکن است به دوره پیری مثبت وارد یا از آن خارج شوند و در این میان، آنهایی که پیری مثبتی را تجربه می کنند، زندگی طولانی تر و البته سالم تری خواهند داشت و از یک زندگی با کیفیت و خوب لذت خواهند برد. بنابراین حفظ سلامت و تندرستی، حفظ شبکه ها و فعالیت های اجتماعی، احساس غم و اندوه، اطمینان از امنیت مالی، کاهش تحرک، افزایش وابستگی به دیگران از چالش های دوران سالمندی است که افراد باید ببینند چگونه می توانند در دوران پیری این چالش ها را مدیریت کنند.

راهبردهایی برای سالمندی مثبت

 همواره روش هایی برای جلوگیری، به تاخیر انداختن یا مدیریت برخی چالش های فیزیکی، روانی، اجتماعی و فردی که افراد ممکن است همگام با پیر شدن، با آنها روبه رو شوند، وجود دارد که به برخی از آنها می پردازیم:

 حفظ یک رویکرد مثبت: نحوه احساس شما نسبت به خودتان و روند پیری می تواند روی چگونگی نحوه نگرش تان به زندگی یا حتی فرصت هایی که این زندگی در اختیار شما قرار می دهد، تاثیر بگذارد. اگر شما به عنوان یک فرد بتوانید در انتخاب خود آزاد باشید و روی جوانب مهم زندگی خود کنترل داشته و در فعالیت های زندگی شرکت کرده و از آنها لذت ببرید، به مراتب احساس خوشایندتری از خود خواهید داشت و از زندگی خود در این دوران نیز لذت بیشتری خواهید برد.

  حفظ ارتباطات: تعامل و روابط اجتماعی، همواره با روند پیری مثبت و خوشبینی نسبت به زندگی مرتبط است. حفظ شبکه های اجتماعی از طریق عضویت در کلوپ ها، مشارکت در کارهای داوطلبانه و ارتباط با افراد خانواده، سبب تشویق شما به داشتن روابط اجتماعی و تعامل با دیگران می شود و از منزوی شدن تان جلوگیری کرده و سبب افزایش سلامت روانی و فیزیکی شما خواهد شد.

  فعال نگه داشتن ذهن و مغز: فعال و هشیار نگه داشتن مغز، سبب افزایش سلامت روانی و پیری مثبت در فرد می شود. داشتن ذهنی فعال می تواند با فعالیت های ساده ای مانند کتاب خواندن، یادگیری یک کار یا دلمشغولی ساده یا انجام فعالیت هایی با محوریت «یافتن مشکل» مانند حل جدول انجام شود. یادگیری یک مهارت جدید همواره تمرین مناسبی برای مغز است؛ چرا که این عضو مهم، بدن را به کار وا می دارد.

  انجام کارهای داوطلبانه : بسیاری از افراد سالمند، انجام کارهای پاره وقت یا کارهای داوطلبانه را امری بسیار مفید می دانند؛ چرا که با این کار، آنها در واقع چیزی را به جامعه اطراف خود می دهند. هر نوع کاری می تواند به حفظ سلامت ذهن شما کمک کند و در عین حال سبب ایجاد یک شبکه اجتماعی در خارج از منزل یا محیط خانواده شما شود.

شادی و سالمندی منافاتی با هم ندارند

پدربزرگ ها و مادربزرگ ها معمولا حوصله سروصدا، تماشاي فيلم، رفتن به پارك يا حضور در مهماني ها را ندارند. وقتي هم قرار است همه اعضاي فاميل دور هم جمع شوند، خستگي و پيري را بهانه مي كنند و تنها در خانه مي مانند. اين رفتار سالمندان، براي خيلي ها عادي شده و آنها پذيرفته اند كه فرد سالمند بايد تنها، بي حوصله و بي انگيزه باشد؛ غافل از اين كه شايد اين حالات زنگ خطري باشد براي نزديك شدن تدريجي افسردگي؛ آن طور كه متخصصان مي گويند، افسردگي مي تواند براحتي دامان سالمندان را بگيرد؛ اما نبايد تصور كنيم همه افراد در دوران سالمندي با اين مشكل مواجه مي شوند.

سلامت  جسمي، در درجه اول

  سالمندان در درجه اول بايد به فكر حفظ سلامت جسمي خود باشند؛ چون همان طور كه گفته شد، بروز بيماري هاي مختلف در سنين سالمندي، شايع تر بوده و مي تواند احتمال بروز افسردگي را افزايش دهد. علاوه بر اين، ورزش كردن حتي در سنين سالمندي هم بسيار مفيد است و مي تواند به سالمندان كمك كند؛ بنابراين فرد سالمند با توجه به توانايي جسماني و امكاناتي كه در اختيار دارد، مي تواند مشغول ورزش و فعاليت جسمي شود. به عنوان مثال، ممكن است توانايي فردي به او اجازه پياده روي بدهد، در حالي كه سالمند ديگري حتي بتواند بدود يا ورزش هاي سنگين تري را انجام دهد.

يک کار خوب و ماندگار

 والدين مسن دوست دارند با فرزندان خود حرف بزنند و از گذشته براي شان تعريف و آنها را نصيحت کنند. بنابراين از آنها بخواهيد که خاطراتشان را بنويسند، اگر توان نوشتن ندارند، برايشان ضبط کنيد و اگر توانستيد اين خاطرات را برايشان چاپ کنيد. باور کنيد با اين کار، شور و شوق را به آنها برمي گردانيد و روحيه آنها را تقويت مي کنيد.

محيط شادي براي شان مهيا کنيد

 شايد دست و پايشان درد کند، به ياد گذشته بيفتند و حسرت بخورند، دوستان و آشنايان از دست رفته شان را ياد کنند و غصه بخورند و... همه اينها به علاوه اين که ديگر مثل گذشته سر کار نمي روند يا ديگر محور تصميم گيري نيستند، عواملي است که آنها را به سمت افسردگي سوق مي دهد. پس اگر دوستشان داريد، سعي کنيد با فراهم کردن فضايي شاد از دردها و غصه هايشان بکاهيد، به عنوان مثال چند روز جلوتر، سالگرد تولدشان را جشن بگيريد و آنها را سورپرايز کنيد، به افتخار آنها مهماني هاي بيشتري بدهيد، نوه ها که هميشه مايه شادي و نشاط هستند را بيشتر به خانه شان ببريد، سعي کنيد هر روز با تلفن و پيامک به يادشان باشيد و...

براي مطالعه و يادگيري دير نيست

 مطالعه، يادگيري يك زبان جديد در دوران سالمندي و معاشرت و افزايش فعاليت هاي اجتماعي نيز به پيشگيري از بروز افسردگي در سالمندان كمك مي كند. همچنين خوب است اين نكته را هم در نظر داشته باشيد كه بهتر است فرد سالمند، با توجه به توانايي جسماني و فكري اش مشغول انجام كاري شده و مسئوليتي را بپذيرد؛ بيكار نبودن و مسئوليت داشتن، حتي اگر جزئي و اندك باشد، مي تواند كمك موثري به حفظ سلامت روان سالمندان كند.

فناوري روز را به آنها ياد بدهيد

*شايد کم سواد باشند و دير ياد بگيرند، اما سعي کنيد با استفاده از فناوري روز مخثل پيامک و... را به آنها ياد بدهيد. يک کامپيوتر قديمي برايشان بگيريد و طرز استفاده از اينترنت را به آنها ياد دهيد، موج هاي جالب راديو را براي شان يادداشت کنيد، وقت شروع برنامه هاي شاد و جذاب تلويزيون به آنها زنگ بزنيد و راهنمايي شان کنيد تا کدام کانال را بگيرند. مطمئن باشيد که آنها دلشان مي خواهد بدانند که اين تلفن همراه و کامپيوتر چه دارد که همه، اين گونه مات و مبهوتش مي شوند!

مدیریت استرس

استرس، يک بخش طبيعي زندگي است. با آنکه داشتن مقداري کم از استرس حتي مي تواند سودمند واقع شود، اما زماني که ميزان اين استرس افزايش پيدا مي کند و روش هاي معمول رويارويي با آن جوابگو نيست، همين استرس مي تواند براي انسان مضر باشد. علائم استرس در ميان انسان ها کاملا متفاوت است. استرس بالا در فرد مي تواند باعث بروز علائم احساسي، رفتاري و حتي جسمي شود. به علاوه، استرس بالا مي تواند وضعيت رفاهي فرد را نيز به خطر بيندازد و سيستم ايمني بدن او را مختل کند و در نتيجه احتمال روبه رو شدن فرد با مشکلات جسمي و روحي را نيز افزايش دهد. تغييرات عمده مربوط به پيري در افراد مي تواند سبب ايجاد استرس هاي کوتاه مدت يا استرس هاي مزمن در او شود. استرس مي تواند به واسطه گرفتاري هاي روزمره يا در نتيجه مشکلات در روابط افراد يا حتي تطابق فرد با زندگي در دوران بازنشستگي، نگراني او از وضعيت مالي يا دچار شدن به يک بيماري مزمن به وجود بيايد. در اين ميان، دور نگه داشتن خود – تا آنجا که ممکن است – از استرس و يادگيري آنکه چگونه مي توان به صورتي موثر با آن روبه رو شد و پرهيز از استرس هاي غير ضروري، مي تواند فرايند پيري مثبت را براي فرد به ارمغان آورد. چند روشي که مي توان از آنها براي مديريت استرس و روبه رو شدن با آن به صورت روزمره از آن استفاده کرد، عبارتند از:

 مثبت فکر کردن: تمرکز بر راهبردهاي مثبت و استفاده از روش هايي که در گذشته براي تسکين استرس جواب داده اند. روش هايي مانند حل مشکل يا تبيين يک سري اهداف شخصي.

مراقبت از خود: به عنوان مثال، انجام برخي فعاليت هاي جسمي، داشتن خواب مناسب و خوردن غذاي خوب.

 درخواست حمايت: به عنوان مثال، به اشتراک گذاشتن آنچه در فکر داريد با يک دوست يا اعضاي خانواده، چرا که آنها ممکن است بتوانند به شما در خصوص راهبردهايي که مي خواهيد به کار بگيريد، کمک کنند.

ايجاد آرامش: اين کار را مي توان از طريق نفس عميق کشيدن، مديتيشن و تکنيک هاي تمدد اعصاب به منظور آرام کردن ذهن و بدن انجام داد.

خانه هوشمند چیست?

عوامل خطرسازی وجود دارد که ممکن است در طی روز، به سالمندان آسیب بزند. در ابتدا باید این عوامل را معرفی و بررسی کرده و سپس نقش خانه هوشمند در کنترل و برطرف کردن آنها را بیان کنیم.

 1)  روشنایی هوشمند مخصوص سالمندان

به جرات می توان گفت که زمین خوردن و شکستگی های ایجاد شده، یکی از علت های مهم مرگ و میر و آسیب های شدید در سالمندان است. پس کاملا واضح است که باید عوامل زمین خوردن را از سر راه سالمندان برداشت. به عبارت دیگر می توان گفت که یکی از شایع ترین عوامل زمین خوردن سالمندان، تاریکی محیط اطراف آنهاست. زمانی که آنها در نیمه های شب، برای رفتن به دستشویی یا به دلیل قدم زدن بر اثر بی خوابی از اتاق خارج شده و وارد فضای تاریک بیرون اتاق می شوند، خطر زمین خوردن هر لحظه آنها را تهدید می کند.در خانه هوشمند، بدون نیاز به حرکت برای فشار دادن کلید چراغ، فقط با یک گوشی موبایل و روی تختخواب، می توان فضای اطراف را روشن کرد. پس به وسیله روشنایی هوشمند، احتمال زمین خوردن سالمندان را به میزان زیادی کاهش دهید تا آنها بتوانند روزهای بیشتری از زندگی لذت ببرند.

2)   سنسور هوشمند در و پنجره مخصوص سالمندان

یکی دیگر از مشکلاتی که همواره سالمندان را تهدید می کند، بروز بیماری های ناشی از ضعف سیستم ایمنی است. معمولا سالمندان به دلیل کهولت سن و ضعف در دستگاه سیستم ایمنی، بیشتر از سایر افراد در معرض بیماری قرار می گیرند. این افراد حتی ممکن است با یک باد ملایم هم سرما خورده و بیمار شوند.در یک خانه هوشمند اگر در فصول سرد سال در و یا پنجره ای نا خواسته باز مانده باشد، سنسورهای هوشمند بسرعت به ساکنین هشدار می دهد. بنابراین با وجود مزایای بی شمار ساختمان هوشمند، نیازی به تحرک نیست و در هر جایی از منزل که باشید، می توانید با گوشی موبایل خود در و پنجره را ببندید.

3)  سنسور دود و آتش در خانه هوشمند

آتش سوزی، یکی از خطراتی است که سالمندان یا افراد تنها را تهدید می کند. ممکن است یک فرد سالمند بعد از اتمام پخت و پز یادش برود که اجاق گاز را خاموش کند. از آن جا که بویایی انسان ها با بالا رفتن سن کم می شود، فرد نمی تواند بوی گاز را تشخیص دهد. در این صورت، خطر انفجار و آتش سوزی بالا می رود. سنسورهای هوشمند اعلام حریق کمک می کند تا فرد از خطر آتش سوزی در امان باشد.

4) جلوگیری از ورود سارقان در خانه هوشمند

سالمندان، یکی از اقشار کم توان و ضعیف جامعه هستند. حال فرض کنید این افراد کم توان، مورد هجوم هم واقع شوند. طبعا نمی توانند عکس العمل سریع و مناسب نشان دهند. پیشرفت فناوری و تجهیزات هوشمند در ساختمان ها، می تواند کمک بزرگی به افراد کند. با استفاده از تجهیزات و سنسورهای هوشمند در و پنجره، این امکان وجود دارد که به محض شکسته شدن شیشه و ورود غیر مجاز، به ساکنان آن ساختمان هشدار داده شود تا آنها بتوانند بلافاصله با پلیس تماس بگیرند.

حتی می توان آیفون های تصویری هوشمند نصب کرد. با این امکان می توان هر گونه رفت و آمد غیر مجاز و مشکوک جلوی در ورودی منزل بسرعت تشخیص داده می شود.