گزارش  «مشعل»  از   بيمارستان نفت تهران اورژانس ويترين بيمارستان

سميه راهپيما- اين جمله را بارها شنيده ايم: «حادثه هيچگاه خبر نمي کند»؛ اما با اقدام هاي سريع و به موقع، مي توان از آثار جبران ناپذير آن جلوگيري کرد. در اين ميان اورژانس، يکي از بخش هايي است که در کاهش اين آثار، نقشي بسيار مهم و حياتي به عهده دارد؛ زيرا ثانيه هاي اوليه بعد از حادثه، در نجات جان بيمار تعيين کننده هستند و آن قدر اهميت دارند که به آن «ثانيه هاي طلايي» گفته مي شود. پزشک بايد در مدت يک دقيقه، بيماري را تشخيص و اقدام به مداوا کند، از اين رو مي توان گفت که واحد اورژانس، يکي از مهم ترين قسمت هاي يک بيمارستان است که همواره استرس هايي را براي کارکنان آن به همراه دارد. بنابراين بايد مديريت استرس داشته باشند تا بتوانند در شرايط بحراني، بهترين تصميم را براي نجات جان بيمار بگيرند.  به دليل اهميت اين موضوع، هفته نامه «مشعل»، روز اورژانس را بهانه اي دانست تا به بخش اورژانس بيمارستان نفت تهران برود و از اقدام هايي که در اين بخش انجام مي شود، گزارشي تهيه کند.

«واحد اورژانس بيمارستان نفت تهران در 24 ساعت شبانه روز با امکانات لازم، پاسخگوي نياز درماني خانواده صنعت نفت است و با حضور پزشکان متخصص مقيم داخلي، جراحي، اطفال، زنان، بيهوشي و اورژانس، از دقت در تشخيص و درمان، کيفيت خدمات رساني و نتيجه گيري مطلوب و همچنين خدمات رساني سريع برخوردار است که در مقايسه با بيمارستان هاي غيردانشگاهي سراسر تهران، بيمارستاني با اين تعداد پزشک مقيم و آماده خدمات دهي در اورژانس وجود ندارد.» اين بخشي از صحبت هاي علي شاه آبادي، رئيس اورژانس بيمارستان نفت تهران است.

به گفته او، «اورژانس بيمارستان نفت تهران، با دارا بودن بخش هاي بستري و سرپايي، راديولوژي، مراقبت هاي احيا و ترياژ، ماهانه 6 هزار بيمار به آن مراجعه مي کند که رضايتمندي بيمار و همراه وي در دستور کار اين بخش قرار دارد.»

شاه آبادي ادامه مي دهد: «گاهي اوقات، با برانگيختگي بيمار در بخش اورژانس، به دليل شدت بيماري و انتظار براي رسيدگي سريع، شاهد برخوردهاي کلامي هستيم. به همين دليل سعي شده از همکاراني با شخصيت آرام، پاسخگو و مطلع در اين بخش استفاده شود. اين رفتارها باعث شده اورژانس بيمارستان نفت تهران، رتبه اورژانس درجه يک را در ارائه امکانات و خدمات دهي کسب کند.»

زنگ احيا

اورژانس از مهم ترين و حساس ترين واحدهاي درماني در هر بيمارستان به شمار مي رود و به نوعي اين بخش، ويترين يک بيمارستان است و عملکرد مناسب آن مي تواند تمام فعاليت بيمارستان را به نحو مطلوب افزايش دهد.

ليلا خليلي، سرپرستار اورژانس بيمارستان نفت تهران در اين باره مي گويد: «ورودي اورژانس با واحد ترياژ شروع مي شود. در اين قسمت با روش ESI سطح وخامت حال بيمار اولويت بندي شده و بر اساس آن، بيمار به قسمت هاي سرپايي يا بستري فرستاده مي شود. دو پزشک طب اورژانس در اين بيمارستان داريم که به صورت شيفت بندي 24 ساعته بيماران را ويزيت مي کنند، همچنين برخورداري اين مرکز از خدمات پزشک مقيم داخلي، متخصص قلب، اطفال، زنان، جراحي و... به صورت 24 ساعته از ديگر مزيت هاي آن به شمار مي رود که بيشترين تردد کاري آنها به واحد اورژانس است.»

به گفته او، «در اورژانس 22 پرستار، چهار بهيار، هشت کمک بهيار و چهار منشي حضور دارند که 24 ساعته خدمات ارائه مي دهند. معمولاً در هر نوبت صبح، عصر و شب 6 پرستار حضور دارند. مدت زمان روزکار آنها هشت ساعت، عصر پنج ساعت و شب 12 ساعت است. اين واحد از دو قسمت بستري و سرپايي تشکيل شده که بخش بستري شامل 15 تخت است و تمام آنها به مانيتور مجهز هستند و هفت تخت فعال سرپايي دارد.»

خليلي با بيان اينکه اهميت خدمت رساني به موقع با رعايت ايمني بيمار و ارتقاي بهبود کيفيت براي ما بسيار مهم است، ادامه مي دهد: «تکريم ارباب رجوع بسيار مهم است، از اين رو بايد ارتباطي صحيح و درست با بيمار و همراه آن برقرارشود؛ زيرا بيماران ما اورژانسي هستند و ماهيتشان فرق مي کند و ارتباط صحيح مي تواند باعث ايجاد جلب اعتماد و اطمينان به کارکنان و پزشک شود. به عبارت ديگر مهم ترين مساله در بخش اورژانس، ارتباط صحيح است که بخشي از آن به تکريم ارتباط رجوع باز مي گردد.»

در ابتداي ورود بيمار به بخش اورژانس، وضعيت وي از سوي پرستار با سابقه که دوره هاي ترياژ و مهارت هاي ديگر را گذرانده است، مورد بررسي قرار مي گيرد، اين که آيا در سطح يک قرار دارد يا اينکه بايد اقدام هاي اوليه احيا (CPR) براي او انجام شود يا خير؟ اگر بيمار به احيا نياز داشت، زنگ مخصوصي که براي اتاق احيا در نظر گرفته شده، به صدا در مي آيد و کساني که بايد اقدام هاي لازم را انجام دهند، در مدت يک دقيقه خود را به اين قسمت مي رسانند و خدمات احيا را انجام مي دهند. وي در اين زمينه مي گويد: «پرستار قبل از اينکه بخواهد اطلاعات بيمار را وارد سيستم کند، سريع زنگ احيا را به صدا در مي آورد و پزشک طب اورژانس به همراه پرستاراني که از قبل براي آن روز مشخص شده اند، در کمتر از يک دقيقه بر بالين بيمار حاضر مي شوند و اقدام هاي اوليه را انجام مي دهند. اين تيم بايد اقدام صحيح را در سريع ترين زمان ممکن انجام دهند، به همين دليل پرستاران ما دوره هاي مختلف آموزش ترياژ، تفسير نوار قلب، احيا و... را گذرانده اند و در کنگره هاي مديريت بحران و مديريت ترياژ، براي به روز کردن دانش خود شرکت مي کنند.»

او در ادامه به تفاوت اورژانس بيمارستان نفت تهران با اورژانس ديگر بيمارستان هاي خصوصي و دولتي اشاره مي کند و مي گويد: «تفاوت اصلي اورژانس بيمارستان نفت تهران با بيمارستان هاي ديگر، در مدت زمان ارائه خدمات است. بيماران در اين مرکز سريع پذيرش و تا 6 ساعت تعيين تکليف مي شوند و در صورت نياز به بستري، به بخش هاي بستري بيمارستان ارجاع داده مي شوند، ضمن آنکه تهيه دارو به عهده همراه بيمار نيست و خدمات اکو، اسکن و... نيز داخل بيمارستان انجام مي شود.»

سال گذشته بيشتر کساني که به بخش اورژانس بيمارستان نفت تهران مراجعه کردند، دچار ناراحتي هايي چون  درد در قفسه سينه، عفونت ريه، سنگ کليه، بالا بودن فشار خون و خونريزي گوارشي بودند که امسال نيز اين موارد تکرار مي شود. در اين باره خليلي مي گويد: «سال گذشته بيش از 66 هزار مراجعه کننده در قسمت بستري و سرپايي داشتيم و طي پنج ماه نخست امسال نيز نزديک به 30 هزار نفر به اين دو قسمت مراجعه کرده اند.»

خاطرات تلخ و شيرين

استفاده از تخصص و توانايي پزشک اورژانس، از اقدام هاي نويني است که طي چند سال اخير در بيمارستان هاي کشور آغاز شده و باعث افزايش بازده کاري در اين بخش شده است. متخصص اورژانس، پزشکي است که تخصص او، انجام تمام اقدام هاي اورژانسي بيماري هاي مختلف را در بر مي گيرد. اين امر علاوه بر اينکه سرعت تشخيص را بالا مي برد، ضريب خطا را در حد قابل توجهي کاهش مي دهد.

 همچنين وجود متخصص طب اورژانس، از سرگرداني بيمار جلوگيري مي کند و بيمار بد حال را نجات مي دهد. با توجه به اينکه در اورژانس همه اقدام ها در جلوي چشم بيمار و همراهان وي صورت مي گيرد، وجود اين متخصص، نقش به سزايي در آرامش مراجعه کننده دارد.

در اين باره حميد مرشدي، پزشک طب اورژانس بيمارستان نفت تهران مي گويد: «طب اورژانس، تنها رشته پزشکي است که براي آن ميدان جنگ، شرايط حاد اجتماعي و... تعريف شده و قادر است در اين زمينه ها، راهکارهاي پزشکي و رواني ارائه کند. وجود متخصص طب اورژانس، بسيار بااهميت است و در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي همواره سعي شده تمام بيمارستان ها از متخصصان اين رشته استفاده کنند که خوشبختانه بيمارستان نفت تهران، به عنوان يکي از بيمارستان هاي پيشرو در اين زمينه فعال است. »

به گفته او «بر اساس دستور عمل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي کشور، تمامي بيمارستان ها براي ارزيابي، بايد طب اورژانس داشته باشند؛ اما چون تعداد متخصصان اين رشته بسيار کم است، سعي وزارت بهداشت بر اين است که اين متخصصان را آموزش دهد و بيمارستان هاي دانشگاهي به دليل مراجعه کنندگان زيادي که به بخش اورژانس دارند، متقاضي استفاده از طب اورژانس هستند.» او در ادامه به دو خاطره از دوران کاري خود اشاره مي کند و مي گويد: « کار در اورژانس خاطره هاي تلخ و شيرين بسياري دارد که هر کدام از آنها به نوعي براي ما آموزنده هستند. به عنوان مثال دختر بچه 5-4 ساله اي را به دليل سقوط از ارتفاع زياد به اينجا آوردند. چهره اين دختر بسيار معصوم بود و ما تمام تلاش خود را کرديم تا جانش را نجات دهيم؛ اما متاسفانه نشد. تمام کساني که در آن قسمت مشغول احياي اين کودک بودند، بعد از فوت او گريه کردند. يک خاطره ديگر به مادر بارداري باز مي گردد که هنگام تشنج، ايست قلبي کرده بود. بر اساس دستور عملي که داريم بايد در اين شرايط، ظرف 5 دقيقه شکم بيمار را باز و کودک را خارج کنيم. وقتي اين کار را شروع کرديم، قلب مادر برگشت، اما به علت خونريزي مغزي به کما رفت. همزمان ضربان قلب کودک نيز ايستاد که به محض به دنيا آمدن نوزاد، او را نيز احيا کرديم. مادر را به بخش مراقبت هاي ويژه فرستاديم؛ اما کودک 24 ساعت بعد فوت کرد.»

 ترياژ، واحد اطلاع رساني نيست

آزاده تيرداد، پرستار اورژانس بيمارستان نفت تهران نيز درباره واحد ترياژ مي گويد: «در اين واحد، بيماران را به قسمت هاي مختلف بر اساس سطح بندي يک تا پنج ارجاع مي دهيم. سطح يک، براي بيماري است که بايد 100 درصد از خدمات اورژانس استفاده کند و به احيا نياز دارد. بيمار سطح دو نيازمند اقدام سريع اورژانسي است و براي انجام اقدام هاي سريع به اين قسمت فرستاده مي شود. بيمار سطح سه کسي است که به بخش اورژانس فرستاده مي شود و خدمات لازم بايد طي مدت زمان مشخصي ارائه شود، اما بيماران سطح چهار و پنج کساني هستند که به صورت سرپايي ويزيت مي شوند و مدت زمان بيشتري براي ويزيت آنها وجود دارد و بايد به پزشکان عمومي مراجعه کنند.» او در ادامه به سختي هاي کار در واحد ترياژ مي پردازد و ادامه مي دهد: «متاسفانه برخي بيماران فکر مي کنند که واحد ترياژ، مسئوليت اطلاع رساني دارد، در حالي که اين واحد بر اساس شرايط حال بيمار، او را به قسمت هاي مختلف ارجاع مي دهد.»

تيرداد مي افزايد: «بيماران ما به اين دليل که به صورت دائم به ما مراجعه مي کنند، هنوز تفکرشان بر اين است که بايد بر اساس سيستم 20 سال پيش خدمات ارائه دهيم. به عنوان مثال نوبت دهي، سيستمي شده؛ اما اين را نمي توانند بپذيرند، يا اينکه بيماران اعزامي داريم که به صورت سيستمي نوبت نگرفته اند و روزي که بيمار به اين مرکز مي آيد، مشخص نيست که پزشک متخصص در بيمارستان حضور داشته باشد. اين افراد توقع دارند از طريق اورژانس مشکل آنها حل شود، در حالي که بايد به کلينيک ها مراجعه کنند.»

اهميت کار پرستار اورژانس

فاطمه حاج کاظمي، جانشين سرپرستار بخش اورژانس بيمارستان نفت تهران نيز مي گويد: «حجم کاري در واحد اورژانس زياد است؛ اما کسي آن را نمي بيند، زيرا همه فکر مي کنند کار پرستار اورژانس، يعني آزمايش گرفتن و... که اين تفکر اشتباه است؛ چون وقتي بيماري به اين واحد مراجعه مي کند، اول پرستار بر بالين او حاضر مي شود و انجام اقدام هاي اوليه با اوست. پزشک، بيمار را مي بيند و مي رود و اين پرستار است که در کنار مريض مي ماند و از آنجا که بيمار و همراه او به طور مداوم فقط با او سروکار دارند، از اين رو پرستار بايد به جاي راديولوژيست، آزمايشگاه و... پاسخگو باشد که اين تفکر اشتباه است.»

در پايان اين گزارش بايد گفت؛ کساني که در بخش اورژانس کار مي کنند، بايد روحيه بالايي داشته باشند تا بتوانند در کوتاه ترين زمان، بيماري را تشخيص و براي درمان اقدام کنند. اين واحد، يکي از پررفت و آمدترين قسمت هاي بيمارستان است و به نوعي ويترين يک بيمارستان به شمار مي رود؛ زيرا تمام فعاليت هايي که در اين قسمت انجام مي شود، قابل مشاهده است، از اين رو بايد به تمام کساني که در اين حرفه فعاليت مي کنند، «خدا قوت» گفت.