آهنگ توسعه میادین نفتی شتاب می گیرد
يک سال از وزارت بيژن زنگنه در دولت دوازدهم و آغاز برنامه هاي توسعه اي و سخنان وزير نفت در جلسه راي اعتماد مجلس مي گذرد که اعلام کرد: «اگر ميخواهيم صنعت نفت پيش رود، بايد 200 ميليارد دلار سرمايهگذاري شود و در اين ميان، بايد 120 تا 130 ميليارد دلار سرمايه خارجي جذب شود که با جذب اين سرمايه، مي توانيم در کشور رونق اقتصادي داشته باشيم. اگر بخواهيم در استان خوزستان حرکت ايجاد شود، بايد طرح هاي توسعه ميدان هاي جديد و طرح هاي افزايش ضريب بازيافت در ميدان هاي در حال بهره برداري اجرا شود و اين سرمايه گذاري ها، صدها هزار اشتغال مستقيم و غيرمستقيم ايجاد مي کند. توليد پتروشيمي به بالاي 40 ميليارد دلار و ظرفيت پالايشي به سه ميليون بشکه در روز مي رسد. طرح هاي متعددي هم براي کاهش سوزاندن گازهاي مشعل در دست اجراست که طرح بيدبلند 2 فقط يکي از آنهاست و در قالب آن، سه ميليارد دلار توسط بخش غيردولتي سرمايه گذاري مي شود.»
وزير نفت در دولت دوازدهم با محور قرار دادن بحث ثبات و حفظ ديپلماسي ايران با دنيا، قول توسعه و تحول در صنعت نفت را داد؛ اما هنوز چندي از حضورش در ساختمان وزارتخانه نگذشته بود که با خروج آمريکا از برجام ورق برگشت و سرمايه گذاران و شرکت هاي بزرگ نفتي، اقدام به خروج از ايران کردند و مشتريان خريد نفت ايران حضورشان کمرنگ شد اما وزارت نفت تمام توان خود را به کاربسته تا با ثبات در توليد و صادرات نفت، وضعيت اقتصادي کشور از محل دريافت وجوه فروش نفت دچار مشکل نشود و همچنان چرخ اقتصاد بچرخد و فشار کمتري در اين برهه خاص بر مردم بيايد.
نگاهي به آمار توليد نفت
براي اثبات عملکرد مثبت وزارت نفت، شايد بد نباشد که نگاهي به عملکرد صنعت نفت کشور و وضعيت آتي آن داشته باشيم؛ توليد نفت خام کشور که در سال 1385 به چهار ميليون و 50 هزار بشکه در روز رسيده بود، از اين سال با روندي کاهشي مواجه شد و در سال 1393 يعني اوج تحريم هاي اعمال شده عليه کشور به روزانه سه ميليون و50 هزار بشکه کاهش يافت که نشان از کاهش يک ميليون بشکه اي در روز دارد. نکته مهم، روند کاهشي توليد نفت کشور طي سال هاي 1385 تا 1390 يعني دوره قبل از اعمال تحريم هاست. به هر روي با توافق هسته اي، توليد نفت خام کشور بار ديگر روند صعودي خود را آغاز کرد، به طوري که در سال 1395 به متوسط سه ميليون و 720 هزار بشکه در روز و در سال 96 نيز حداقل به سه ميليون و 850 هزار بشکه در روز رسيد و اين يعني اينکه بالاخره کشور در سال 96 توانست تقريبا به سطح توليد نفت خام خود در سال 1390، يعني سال قبل از اعمال تحريم ها بازگردد.
حجم درآمدهاي نفتي با وجود شرايط نه چندان مناسب صنعت نفت به دليل تحريم ها، تنها در طول چهار سال به حدود 540 هزار ميليارد تومان رسيد.
توسعه ميادين نفتي
افزايش ظرفيت توليد نفت خام ميادين مشترك غرب كارون (آزادگان شمالي، آزادگان جنوبي، يادآوران، ياران شمالي و ياران جنوبي ) به 350 هزار بشكه در پايان سال 1396 ( در شهريور سال 96 توليد از اين حوزه حدود 275 هزار بشكه در روز بوده است)
ميدان ياران جنوبي با توليد اوليه 12 هزار بشكه در روز، در زمستان 1396 وارد مدار توليد شد.
دستيابي به توليد 30 هزار بشكه نفت خام از ميدان نفتي آذر در شهريور 1396
اجراي خط لوله گوره - جاسك ( ارائه برآوردهاي اقتصادي طرح شامل خط انتقال، پايانه، ايستگاه ها و تاسيسات دريا، ارائه زمان بندي اجراي تاسيسات نفتي، خط و ايستگاه ها و ... به تفكيك گستره 1 تا 4 و ايستگاه هاي خط در حال نهايي شدن است)
توسعه ميادين پارس جنوبي
تحويل فازهاي 19، 20 و 21 به واحد بهره برداري شركت ملي گاز ايران
پيش بيني مي شود اولين توليد با گاز دريافتي از دريا در فاز 13 تا پايان آذرماه محقق شود.
حفاري 7 حلقه چاه در فاز 14 به اتمام رسيد.
اولين رديف گازي فازهاي 24-22 با اهتمام در اقدام هاي انجام شده وارد مدار توليد شده است.
همچنين طرح هاي توسعه ميادين منصوري، آب تيمور، شادگان، پارسي،کوپال، مارون، پازنان، رگ سفيد، كرنج، دهلران، آذر، چنگوله، سومار، چشمه خوش، دالپري، دانان، سهراب، بند كرخه، ياران، آزادگان، يادآوران، اروند، سوسنگرد، دارخوين،گلشن، فردوسي، مهر، اسفنديار، سلمان گازي و لايه نفتي ميدان پارس جنوبي نيز در دست بررسي براي واگذاري در قالب قراردادهاي جديد بخش بالادستي نفت هستند.
نگاهي به وضعيت صنعت حفاري
شركت ملي حفاري ايران، فعاليت خود را با 6 دستگاه حفاري آغاز کرد و اينك پس از گذشت حدود چهار دهه و با بهره گيري از 18 هزار نفر نيروي انساني متخصص و متعهد هر گونه عمليات پيچيده حفاري را در دريا و خشكي از طريق دستگاه هاي حفاري سبك، سنگين و فوق سنگين و ديگر تجهيزات و امكانات استاندارد شده تا اعماق 6 هزار متري در ســـازند هاي سخت و پر فشار انجام مي دهد.
شرکت ملي حفاري در سال 97-96 اقدام به حفاري و تکميل 154 حلقه چاه شامل 66 حلقه توسعه اي، 4 حلقه توصيفي، يک حلقه اکتشافي و 83 حلقه تعميري کرده است.
در اين بازه زماني شرکت ملي حفاري ايران هفت هزار و 885 مورد خدمات جانبي حفاري به موازات عمليات حفاري انجام داده که اين خدمات شامل 20 نوع کار تخصصي در صنعت حفاري، مشتمل بر سه هزار و 814 عمليات در مديريت سيمان و انگيزش چاه، دو هزار و 103 عمليات در مديريت خدمات فني حفاري و يک هزار و 406 عمليات در مديريت خدمات ويژه حفاري است.
همچنين کاربست 73 دکل حفاري خشکي و دريايي در ميادين نفتي و گازي کشور از سوي اين شرکت، انجام 43 هزار و 881 متر حفاري افقي و جهت دار و 895 متر مغزه گيري، بخش ديگري از فعاليت هاي اين شرکت در اين بازه يک ساله بوده است.
علاوه بر اين شرکت ملي حفاري ايران، توسعه خدمات جانبي را که افزون بر 20 نوع عمليات فني، تخصصي و مهندسي است، با توجه به وجود نيروهاي کارآزموده و تجهيزات لازم در دستور کار دارد تا ضمن پاسخگويي به نيازهاي صنعت نفت کشور بتواند در عرصه هاي پروژه هاي بين المللي و حضور در بازارهاي منطقه به طور فعال مشارکت داشته باشد.
افزايش، حفظ و نگهداشت توليد بدون دکل حفاري
شرکت ملي حفاري ايران براي نخستين بار اجراي پروژه هاي افزايش، حفظ و نگهداشت توليد نفت را از طريق ارائه خدمات يکپارچه فني و مهندسي از صفر تا 100 بدون حضور دکل حفاري عهده دار شد. بر همين اساس نخستين پروژه از اين دست بر اساس توافق ميان شرکت ملي حفاري ايران و شرکت مهندسي و توسعه نفت (متن) از شهريور سال گذشته در ميدان نفتي آزادگان جنوبي به اجرا در آمده است. اين پروژه با هدف احياي 50 حلقه چاه در اين ميدان اجرا مي شود.
حضور فعال در ميادين مشترک
ناوگان عملياتي شرکت ملي حفاري ايران با حضور فعال در ميادين مشترک در قالب پروژه هاي کليد در دست در طول سال گذشته، موفق به حفر 40 حلقه چاه در ميدان نفتي آزادگان جنوبي در قالب يک پروژه شده و در ادامه حضور فعال خود در حال حاضر، حفاري 20 حلقه چاه ديگر را در اين ميدان در دست اجرا دارد.
از ديگر پروژه هاي کليد در دست شرکت مي توان به فاز 14 پروژه در طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي ( استان بوشهر)، پروژه ديگري در بخش خشکي ميدان گازي کيش (استان هرمزگان) و پروژه اي در ميدان نفتي آذر (استان ايلام) اشاره کرد.
در سال گذشته همچنين قرارداد حفاري هشت حلقه چاه اکتشافي ميان شرکت ملي حفاري ايران و مديريت اکتشاف شرکت ملي نفت ايران مبادله شد که عمليات حفاري اين چاه ها با اختصاص دو دستگاه حفاري سنگين خشکي کليد خورده و در دست اجرا قرار دارد.
آخرين وضعيت شركت نفت مناطق مركزي
در حوزه عملياتي نفت مرکزي در مجموع 58 ميدان قرار دارد که هم اکنون 13 ميدان نفتي و 13 ميدان گازي در حال توليد بوده و 2 ميدان نفتي و 3 ميدان گازي نيز در دست توسعه است. همچنين 11 ميدان نفتي و 15 ميدان گازي توسعه نيافته است.
شركت بهره برداري نفت و گاز زاگرس جنوبي
توليد تجمعي گاز غني از ميادين مستقل گازي بيش از پنج ميليارد و 800 ميليون متر مكعب، توليد ميعانات گازي 18 ميليون و 43 هزار بشكه و توليد نفت بيش از دو ميليون بشكه بوده است.
شركت بهره برداري نفت و گاز غرب
توليد تجمعي گاز غني از ميدان مستقل گازي تنگ بيجار يک ميليارد و 677 ميليون متر مكعب، توليد ميعانات گازي 2 ميليون بشكه و توليد نفت از ميادين مشترك و مستقل 71 ميليون و 500هزار ميليون بشكه بوده است.
شركت بهره برداري نفت و گاز شرق
توليد گاز غني از ميادين مستقل و مشترك بيش از يک ميليارد و 500 ميليون متر مكعب و توليد ميعانات گازي 594 هزار بشكه بوده است. قابل ذكر است که ميزان ذخيره سازي گاز در ميدان شوريجه دي بيش از يک ميليارد و 600 ميليون متر مكعب و باز توليد گاز يک ميليارد و 260 ميليون متر مكعب بوده است.
ذخيره سازي گاز در ميدان سراجه
ميزان ذخيره سازي گاز طبيعي در مخزن سراجه 894 ميليون مترمکعب و باز توليد گاز از اين مخزن 769 ميليون متر مکعب بوده است.
در نهايت درصد تحقق توليد گاز غني شركت نفت مناطق مركزي نسبت به برنامه مصوب هيأت مديره 66 . 101 درصد و درصد تحقق توليد نفت نسبت به برنامه مصوب هيأت مديره 99 درصد بوده است.
مروري بر عملکرد يک ساله نفت و گاز پارس
طرح هاي توسعه فازهاي 24گانه پارس جنوبي، يكي پس از ديگري به بهره برداري رسيد و در حال حاضر به جز فاز 11 كه قرارداد توسعه آن با شركت فرانسوي توتال متأثر از خروج آمريكا از برجام و به دنبال آن كناره گيري اين شركت شده است، توسعه فازهاي 13، 14 و 22-24 در مراحل نهايي تكميل پروژه قرار دارند. مطابق با وعده مجريان طرح هاي در حال توسعه پارس جنوبي،پکيج دريايي اين فازها تا پايان سال جاري تکميل شده و بخش پالايشگاهي آن نيز تا پايان سال 98 به اتمام مي رسد.
همچنين پيش بيني مي شود تا پايان سال جاري، برداشت روزانه سه ميليارد و500 ميليون فوت مکعب گاز ترش از فازهاي 13، 14 و 22-24 پارس جنوبي محقق شود.
آخرين مراحل پيشرفت توسعه فاز 13
در بخش خشکي فاز 13، تاکنون دو رديف شيرين سازي پالايشگاه اين فاز به بهره برداري رسيده که بتدريج پس از رسيدن به ظرفيت کامل در مجموع روزانه يک ميليارد فوت مکعب گاز را شيرين سازي کرده و به شبکه سراسري ارسال خواهدکرد. رديف نخست شيرين سازي گاز پالايشگاه فاز 13 که در آخرين روزهاي اسفند سال گذشته راه اندازي شد، در حال حاضر روزانه 9 ميليون مترمکعب گاز ترش را فرآوري مي کند و دومين رديف اين پالايشگاه نيز ابتداي خرداد امسال به بهره برداري رسيد و با توليد بيش از هفت ميليون مترمکعب گاز در مدار قرار دارد.
آخرين مراحل پيشرفت توسعه فاز 22-24
فاز 22، 23 و 24 پارس جنوبي که معادل 2 فاز استاندارد از فازهاي 24گانه پارس جنوبي است، دو رويداد مهم را تا پايان شهريور امسال پيش رو دارد. سکوي دريايي 22 اين فاز اوايل خردادماه امسال با موفقيت نصب شد و پيش بيني مي شود با اتمام عمليات حفاري در دريا، راندن لوله هاي CRA و راه اندازي ازسوي تيم هاي فني ويژه، تا پايان آبان ماه 97 به بهره برداري برسد.
ساخت عرشه دريايي 24A اين فاز تا پايان شهريور به اتمام مي رسد و آماده بارگيري از يارد صنعتي صدرا در بوشهر به سوي آبهاي خليج فارس خواهد شد.
اولين رديف شيرين سازي پالايشگاه فاز 24-22 اسفند سال گذشته راه اندازي و آماده دريافت گاز ترش از ميدان گازي پارس جنوبي شد و توليد گاز شيرين از اين واحد فراورشي درخرداد امسال آغاز شد. اولين رديف شيرين سازي پالايشگاه فاز 22-24 هم اکنون با دريافت گاز ترش از فازهاي 6، 7 و 8 پارس جنوبي، بيش از هفت ميليون مترمکعب گاز شيرين را به خط ششم سراسري گاز تزريق مي کند.
نيروگاه 500 مگاواتي سيكل تركيبي پارس جنوبي
پروژه احداث نيروگاه سيکل ترکيبي عسلويه، به عنوان نخستين طرح مكانيزم توسعه پاك (CDM) در پارس جنوبي و به منظور الحاق ايران به توافقنامه تغييرات اقليمي پاريس به سازمان ملل معرفي شد و در مراحل پاياني ثبت در نهاد آب و هواي سازمان ملل قرار دارد .
با تكميل نيروگاه سيكل تركيبي، بخشي از برق مورد نياز پالايشگاه هاي منطقه پارس2 شامل فازهاي 12، 13، 14، 19، 22 تا24 و آبگير اين منطقه تامين خواهد شد.
پيش بيني مي شود با انجام تعهدات پيمانكار، سنكرون نخستين واحد نيروگاه سيكل تركيبي تا پايان سال جاري انجام شده و آماده تحويل به بهره بردار شود.
بندر صادراتي و خدماتي تنبك
عمليات احداث بندر صادراتي و خدماتي تنبك كه تنها بندر خدماتي شركت ملي نفت ايران در سايت پارس (2) خواهد بود، از فروردين سال 1393 آغاز شده و هم اكنون مطابق با برنامه زمان بندي در حال ساخت است.