بودارکننده گاز ايراني شد
پايان انـحصـار
صفر تا صد پروژه هـاي پالايشـگاهي گـاز در ايـران اجرا مي شود
مزيت سرزميني كشورمان در برخورداري از ذخاير غني گازي و اهميت روزافزون توسعه و توليد حداكثري از ميادين گازي، در تسريع پيشرفت همه جانبه كشور، ضرورت ارتقاي توان فرآورش و پالايش گاز كشور را بيش از پيش نمايان كرده است.توسعه پالايشگاه هاي گاز پس از انقلاب در سال 1364 با راه اندازي طرح سرخس- نکا آغاز شد و اين طرح، از ابتدا متصدي راه اندازي فاز نخست پالايشگاه شهيد هاشمي نژاد و در ادامه متصدي اجراي طرح هاي پالايشگاهي شركت ملي گاز ايران بوده است.نظارت بر راه اندازي فاز نخست پالايشگاه گاز خانگيران، طراحي و اجراي پروژه هاي فاز دوم پالايشگاه شهيد هاشمي نژاد، مراكز تفكيك گاز گنبدلي، پلنت بنزين سازي پالايشگاه شهيد هاشمي نژاد، تاسيسات دانه بندي گوگرد پالايشگاه شهيد هاشمي نژاد، پالايشگاه آغار و دالان و طراحي و اجراي پالايشگاه پارسيان، از جمله فعاليت هاي اوليه اين طرح به شمار مي آيد.در ادامه توسعه صنعت پالايش گاز کشور، احداث نيروگاه يكصد مگاواتي پالايشگاه پارسيان، تاسيسات فرايندي و ذخيره سازي LPG پالايشگاه فجرجم، پروژه پاليشينگ مايعات پالايشگاه فجرجم، توسعه بويلرهاي پالايشگاه شهيد هاشمي نژاد؛ همچنين انجام مقدمات و بخشي از طراحي پايه پروژه هاي بزرگ استحصال اتان از گاز خروجي پالايشگاه پارسيان و فاز دوم پالايشگاه بيدبلند در اين طرح انجام شده است. با توسعه صنعت گاز، توليد و تامين محصولات پرکاربرد اين صنعت در دستور کار قرار گرفت و در اين مسير، ماده بودارکننده گاز که از جمله محصولات اساسي و مورد نياز صنعت گاز به شمار مي آيد نيز، به زودي به صورت کامل از بازار داخل تامين مي شود و از واردات آن بي نياز مي شويم. در ادامه، گفت وگوي «مشعل» را با مجيدرضا جانسريان، مجري طرح توسعه پالايشگاه ها مي خوانيم.
پروژه احداث واحد توليد ماده بودارکننده، از جمله فعاليت هاي اين طرح به شمار مي آيد. لطفا در اين خصوص توضيحاتي ارائه کنيد.
ماده بودارکننده گاز مصرفي کشور در همه سال هايي که از عمر صنعت گاز ايران مي گذرد، با واردات از دو کشور تامين مي شد و با احداث واحد صنعتي، ايران به عنوان سومين کشور توليد کننده ماده بودارکننده در دنيا شناخته مي شود.
طراحي پايه اين پروژه از سوي پژوهشگاه صنعت نفت که صاحب ليسانس اين فناوري در کشور است، انجام شده، سپس طراحي تفصيلي آن در واحد مهندسي طرح به سرانجام رسيد و به مرحله اجرا درآمد.
ظرفيت توليد اين واحد چه ميزان در سال است و هم اکنون در چه مرحله اي قرار دارد؟
اين پروژه با پايان پيشرفت فيزيکي، آماده ورود به مرحله راه اندازي است که با راه اندازي آن، افزون بر تامين همه نيازهاي داخل کشور به ماده بودارکننده، مي توان بخشي از اين فرآورده را به خارج از کشور نيز صادر کرد.
ايران پس از فرانسه و روسيه که توليدکنندگان عمده اين محصول راهبردي در دنيا به شمار مي آيند، سومين کشوري است که با توليد سالانه 800 تن از اين محصول، به باشگاه جهاني توليدکنندگان مرکاپتان مي پيوندد.
دستيابي به فناوري توليد ماده بودارکننده، افزون بر شکستن انحصار جهاني توليد اين ماده، امکان صادرات و ارزآوري قابل توجهي نيز براي کشور فراهم مي کند. ازآنجا که مرکاپتان توليدي از کيفيت بسيار بالايي برخوردار است، ظرفيت خوبي براي فروش در بازارهاي منطقه دارد، به نحوي که مي توان مازاد مصرف داخلي را به آساني و با قيمت مناسب به کشورهاي اطراف صادر کرد.
موارد مصرف اين ماده چيست؟
گاز طبيعي در صورت نشت مي تواند خسارت هاي بسياري را ايجاد کند؛ از اين رو نياز داريم گاز را به نحوي بودارکرده تا از بروز انفجار و حريق پيشگيري کنيم. مرکاپتان (ماده بودارکننده گاز طبيعي)، از پايه هاي اساسي ايمني در صنعت گاز است که با تزريق آن مي توان از نشتي گاز مطلع و مانع از خسارت هاي مالي و جاني ناشي از نشت گاز شد.
چه پروژه هاي ديگري از سوي طرح شما در جريان است؟
پروژه احداث مخزن 70 هزار مترمکعبي پالايشگاه پارسيان، پروژه پست پشتيبان فازهاي 1 تا 3 عسلويه، پروژه نصب ايستگاه هاي اندازه گيري پالايشگاه هاي اول تا سوم و پنجم پارس جنوبي و... هم اکنون از سوي اين طرح در دست طراحي است.
در زمينه تامين پايدار برق پالايشگاه هاي پارس جنوبي چه پروژه هايي اجرا شده است؟
با راه اندازي پست پشتيبان فازهاي 1 تا 3 پارس جنوبي واقع در فاز يک عسلويه، برق مطمئن با ولتاژ و فرکانس پايدار براي توليد گاز در اختيار پالايشگاه هاي اول و دوم قرار گرفته که اين موضوع در پايداري سازي سيستم توليد گاز موثر خواهد بود.تاکنون براي تامين برق مورد نياز پالايشگاه هاي پارس جنوبي از نيروگاه هاي محلي استفاده مي شد که مشکلات فراوان اين نيروگاه ها، شرکت نفت و گاز پارس را بر آن داشت تا با احداث نيروگاهي متمرکز، به گونه اي مطمئن تر، اقتصادي تر و آسان تر، توان الکتريکي مورد نياز پالايشگاه ها را تامين کند.
خروجي اين نيروگاه، برق با ولتاژ 132 کيلوولت است که در پست برق پشتيبان فازهاي 1-3، به سطح ولتاژ 33 و 6 کيلوولت کاهش مي يابد تا براي تامين نيازهاي پالايشگاه هاي اول و دوم مورد استفاده قرار گيرد.
يکي از مشکلات اجراي پروژه، هماهنگي با سازمان هاي مختلف است. در حين اجراي پروژه، افزون بر تعامل با شرکت نفت و گاز پارس که تامين توان الکتريکي ورودي پست برق را به عهده داشت، با پالايشگاه هاي مختلف مجتمع گاز پارس جنوبي به عنوان بهره بردار در ارتباط بوديم که ايجاد هماهنگي ميان اين مجموعه ها با توجه به تفاوت رويه هاي اداري، بسيار دشوار و زمان بر بود.
اين پروژه پس از طي همه مراحل اجرا، هم اکنون آماده راه اندازي و تحويل موقت به بهره بردار است و با راه اندازي پست پشتيبان، مي توان بخشي از توربين هاي قديمي فازهاي 1 تا 3 را که هزينه هاي نگهداري و مشکلات زيادي را به سيستم تحميل مي کنند، از مدار خارج کرده و توان الکتريکي مطمئن و قابل اطميناني را جهت افزايش پايداري توليد گاز طبيعي در اختيار پالايشگاه هاي اول و دوم قرار داد.
طرح توسعه پالايشگاه ايلام، يكي از بزرگ ترين پروژه هاي جاري طرح شما محسوب مي شود. اجراي اين پروژه تا چه اندازه بر ظرفيت توليد اين مجموعه مي افزايد؟
با اجراي طرح توسعه پالايشگاه ايلام (فاز 2 پالايشگاه ايلام)، ظرفيت توليد پالايشگاه ايلام به ميزان 50 درصد افزايش مي يابد. به منظور اجرايي كردن اين پروژه، اكنون فاز طراحي پايه واحدهاي تصفيه گاز، توليد گوگرد، كمپرسور فشار گاز، و گاززدايي از گوگرد به پايان رسيده و آماده برگزاري مناقصه است.
ساخت مخزن ميعانات گازي پالايشگاه پارسيان در چه مرحله اي قرار دارد؟
با اجراي پروژه ساخت مخزن ذخيره ميعانات گازي به ظرفيت 70 هزار مترمكعب در پالايشگاه پارسيان، گامي بلند در تداوم توليد اين مجتمع برداشته مي شود.
اگر امكان حمل محصولات پالايشگاه وجود نداشته باشد، بايد توليدات در مكاني ذخيره و جمع آوري شوند تا در موعد مقرر در خصوص صادرات مصرف داخلي شان اقدام شود؛ بنابراين با اجرايي شدن اين پروژه، از اين پس هرمقدار محصول كه پالايشگاه توليد مي كند، مستقيما وارد مخازن شده و ذخيره مي شود تا بهره برداري دچار وقفه نشود.
احداث مخازن ذخيره سازي پالايشگاه گاز پارسيان هم اکنون با استفاده از ورق هاي پيش ساخته شده در حال اجراست. به منظور جلوگيري از جمع شدن گازهاي قابل اشتعال در بالاي سطح مايع، سقف اين مخازن نيز به صورت متحرك طراحي شده است.
اين سقف ها برحسب مايع ذخيره شده قابليت تغيير و جابه جايي دارند، ضمن آنكه جوشکاري و آزمايش اين تجهيزات هم اكنون پايان يافته و عمليات رنگ و سندبلاست آن در حال انجام است كه با برطرف شدن موانع پيش رو، مي توان پروژه را با شتاب بيشتري پيش برد.
در پروژه راه اندازي مركز آتش نشاني پالايشگاه گاز پارسيان چه اهدافي دنبال مي شود؟
با توجه به گذشت چندين سال از بهره برداري پالايشگاه گاز پارسيان، اين مجموعه، فاقد سيستم اعلام و اطفاي حريق به صورت مجتمع است. هم اکنون طراحي پايه و تفصيلي «پروژه سيستم اعلام و اطفاي حريق و آتش نشاني» به پايان رسيده است و پس از طي مراحل حقوقي و پيمان، مناقصه براي اجراي اين پروژه در آينده نزديك برگزار خواهد شد.
در زمينه استفاده از توان داخل چه اقدام هايي در دستور کار داريد؟
طرح توسعه پالايشگاه، تنها سازمان مجري پالايشگاه ها و تاسيسات فراورش گاز و تاسيسات جانبي آن شامل نيروگاه ها، پست ها، ايستگاه هاي افزايش و تقليل فشار و اندازه گيري واحدهاي توليد بخار و هوا و آب (Utility) مرتبط با پالايشگاهست كه از مجموعه غني و توانمند نيروي انساني و متخصصين توانا