تفکیک دستی زباله های عفونی
کارکنان اين قسمت از نظر رعايت نکات ايمني، به ماسک، کفش، دستکش و لباس مجهز هستند و مواد ضدعفوني کننده در اختيارشان قرار مي گيرد؛ اما بزرگترين مشکل آنها، کوچکي فضاي کاري شان است؛ زيرا يک اتاق امحا بايد داراي سرويس بهداشتي، حمام، اتاق استراحت و کمد براي لباس هاي تميز و کثيف باشد، همچنين جايگاه خاصي براي غذا خوردن داشته باشند، سقف و کف آن نيز قابل شست وشو باشد که متاسفانه بيشتر مواردي را که گفته شد، ندارد؛ زيرا سقف آن طبق استاندارد بايد بلند باشد؛ اما سقف کوتاهي دارد که به صورت چوبي و غيرقابل شست و شوست و سنگ هاي اتاق کوره شکسته شده و فضاي کافي ندارد و کارکنان آن، کنار کوره امحا که حاوي گازهاي سمي است، چاي مي خورند.
عليرضا قرباني، يکي از کساني است که در اتاقک امحاي بيمارستان نفت تهران کار مي کند. وقتي وارد اين اتاقک مي شوم، کنار کوره امحا ايستاده است. با شروع به کار کوره، در دماي 155 درجه، فرايند بي خطرسازي زباله هاي عفوني داخل آن شروع مي شود که در اين زمان، بخارهاي گاز از دستگاه بيرون مي آيد. از او مي پرسم آيا اين بخارها اذيتش نمي کند که در پاسخ مي گويد:« چون سال هاي زيادي است که در اين قسمت کار مي کنم، به اين فضا عادت کرده ام و در اين زمان از ماسک استفاده مي کنيم؛ اما براي کسي که هيچ آشنايي قبلي با اين موضوع ندارد، تحمل اين شرايط سخت است و گاز و بخار متساعد شده از دستگاه، او را اذيت مي کند.»
کار در فضاي کم
يونس عباسپور، يکي از کارکنان باسابقه در اتاقک امحاست که از سال 88 يعني زماني که اين دستگاه براي بيمارستان نفت تهران خريداري شد، کار خود را آغاز کرده است. او مانند ديگر همکارانش، گرماي هوا را از مشکلات اصلي اين بخش مي داند و مي گويد:«زماني که دستگاه امحاي زباله شروع به کار مي کند، در داخل آن 155 درجه گرما توليد مي شود و وقتي درِ آن بعد از اتمام کار باز مي شود، دماي اتاق به 70 درجه مي رسد. به همين دليل به سيستم خنک کننده قوي تري نياز داريم. ذرات معلق موجود در هوا نيز براي مان مشکلاتي به وجود مي آورد. درست است که از ماسک و روپوس استفاده مي کنيم، اما اين ذرات روي لباس هاي ما مي نشيند و بعد از اتمام کار و تعويض لباس، آن را به بيرون منتقل مي کنيم. همچنين محيط کارمان کوچک است و به محيط بزرگتري نياز داريم. سرويس بهداشتي نداريم و بايد با همين لباس هاي آلوده، از سرويس هاي بهداشتي بخش ها استفاده کنيم. خوشبختانه با پيگيري هايي که از سوي مديريت اين قسمت صورت گرفته و آموزش هايي که داده شده، بندرت شاهد وجود سرسوزن در ميان زباله هاي عفوني هستيم. در گذشته نمي توانستيم مشکلاتمان را به گوش مسئولان برسانيم؛ اما اکنون شرايطي فراهم شده و مسئول اين بخش با سرکشي هاي مداوم در جريان سختي ها و کمبودهايمان قرار مي گيرد و براي بهبود آن کمک مي کند.»
روايت «مشعل» از شرايط کار در اتاقک امحاي بيمارستان نفت
فعالیت در دمای 70 درجه
مشعل سميه راهپيما انبوهي از کيسه هاي زرد رنگ در محل زباله هاي عفوني به چشم مي خورد که براي امحا و بي خطرسازي، در آنجا انبار شده اند. بوي تعفن از کيسه ها بيرون مي آيد و اين شرايط، تنفس را با مشکل روبه رو مي کند. با توصيف اين شرايط، کساني هستند که زباله ها را به صورت دستي جداسازي مي کنند و ممکن است با خطراتي مانند فرورفتن سر سوزن به دستشان و... مواجه باشند. شرايط کاري براي کارکنان اين قسمت بسيار سخت است، زيرا در فضايي تقريبا 50 متري کار مي کنند که بخشي از آن به انبار زباله هاي عفوني اختصاص داده شده و در بخشي ديگر دستگاه امحا قرار دارد؛ در اين فضاي کوچک هم استراحت مي کنند و گاهي اوقات يک ليوان چاي براي رفع خستگي مي خورند. کارکنان اين قسمت که سه نفر هستند 24 ساعته در پست خود حضور دارند. بي توجهي و خطا در تفکيک زباله ها، باعث آسيب ديدن دستگاه و اختلال در عملکرد آن مي شود. زباله هاي تفکيک شده طي 10 تا 15 سيکل امحا مي شوند و در مدت 45 دقيقه، دستگاه حجم و وزن زباله ها را به ترتيب 75 درصد و 25 درصد کاهش مي دهد و پس از بي خطر شدن، بسته بندي و به شهرداري تحويل داده مي شود.
علاوه بر مواردي که به آن اشاره شد، کارکنان اين قسمت با سختي ها و خطرات ديگري روبه رو هستند، از اين رو بايد ديد که مسئولان چه تمهيداتي براي بهتر شدن شرايط حالشان در نظر گرفته اند. براي پاسخ به اين سئوالات، ما را در ادامه اين گزارش همراهي کنيد.
کار در فضاي بسته
گرماي زياد، بوي نامطبوع و نداشتن تهويه مناسب، از جمله سختي هايي است که عباس محمدي، يکي ديگر از کارکنان اتاقک امحا بيان مي کند. از ديدگاه او بايد شرايطي براي بهبود حال کارکنان اين قسمت در نظر گرفته شود و سختي کار به آنها تعلق گيرد، همچنين به دليل اينکه کار در فضاي بسته انجام مي شود، بايد يک فن براي تهويه هوا و سيستم خنک کننده تعبيه شود تا راحت تر بتوان نفس کشيد و نيز باتوجه به اينکه تفکيک زباله هاي عفوني به طور دستي انجام مي شود، کارکنان در معرض ابتلا به انواع بيماري ها مانند عفونت ريه، هپاتيت، ايدز و .... قرار دارند.
سه نوبت کاری مداوم و خستگی ناپذیر
به طبقه سوم ساختماني مي روم که هرچند فضاي داخلي آن بازسازي شده است؛ اما نوع معماري اش حکايت از قدمت آن دارد. با افشين بلوري، معاون طب صنعت و بهداشت، بهداشت و درمان صنعت نفت استان تهران هم صحبت مي شوم. او به برخي مسائل کلي مي پردازد و توضيحاتي درباره بهداشت محيط و اچ اس اي بيمارستان نفت تهران مي دهد که توانسته همسو با ضوابط و مقررات نظام حاکميت باليني وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي کشور گام بردارد. او مي گويد: «شرايط کاري کارکنان اتاقک امحا عادلانه نيست. در گذشته براي کساني که در چنين شرايطي کار مي کردند، حقي به عنوان «عفوني» در نظر گرفته مي شد و اين حق در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي کشور نيز آمده است؛ اما با توجه به تغيير و تحولي که در جذب نيروهاي صنعت نفت انجام مي شود، براي نيروهاي قراردادي يا پيمکاري اين بند حذف شده که با توجه به عوامل زيان آور در کار، نبايد کارکنان اتاقک امحا را با کارگران ديگر بخش ها مقايسه کرد. براي گرفتن اين حق تلاش بسياري کرده ايم؛ اما تا کنون موفق به دريافت آن نشده ايم.»
امحا در سه نوبت
وقتي وارد بخش هاي مختلف بيمارستان مي شوم، سطل هاي رنگي نظرم را به خود جلب مي کند. زباله هاي عفوني با رنگ زرد، زباله هاي غيرعفوني با رنگ هاي آبي يا مشکي و زباله هاي حاوي مواد شيمايي با رنگ قهوه اي مشخص شده اند. از آنجا که مواد زباله هاي راديو اکتيو عمر کوتاهي دارند، جايي براي آنها در نظر گرفته مي شود که بعد از سپري شدن اين مدت زمان، به همراه زباله هاي عادي بيمارستان به شهرداري تحويل داده مي شود. از مصطفي جوزداني، مسئول بخش بهداشت محيط بهداشت و درمان صنعت نفت تهران مي پرسم با وجود آموزش هايي که به کارکنان بخش هاي مختلف بيمارستان براي تفکيک زباله از مبدا داده مي شود، چرا دوباره تفکيک زباله هاي عفوني به صورت دستي انجام مي شود؟ که مي گويد:« تفکيک زباله از مبدا صورت مي گيرد و آموزش هايي در اين زمينه به کارکنان خدمات، پرستار، سرپرستار و ... داده مي شود، اما گاهي اوقات بر اثر خستگي يا سهل انگاري کارکنان ديگر بخش ها، ممکن است زباله هاي ديگري مانند سرسوزن، پين جراحي و... داخل سطل هاي مخصوص زباله هاي عفوني وجود داشته باشد، از اين رو وقتي اين زباله ها به اتاقک امحا فرستاده مي شود، براي اينکه دستگاه امحا آسيب نبيند، کارکنان اين قسمت زباله ها را به صورت دستي تفکيک مي کنند و در سه نوبت صبح، ظهر و شب کار بي خطر سازي انجام مي شود و بعد از آن هر روز ساعت 4:30 دقيقه صبح اين زباله ها به شهرداري تحويل داده مي شود. » در مورد قدمت دستگاه امحا از او سوال مي کنم، مي گويد:«اين دستگاه سال 88 از يک شرکت ايتاليايي خريداري شد. آن زمان بيمارستان نفت تهران، تخت هاي بستري کمتري داشت و اکنون اين تعداد افزايش يافته است. در گذشته امحاي زباله ها يک نوبت در روز انجام مي شد؛ اما اکنون در سه نوبت 24- 48 صورت مي گيرد. سال گذشته درخواست يک دستگاه ديگر را داديم که پيش بيني بودجه آن نيز شده و به دنبال آن هستيم که يک دستگاه ديگر براي شرايط اضطراري داشته باشيم.»
شرکت در انتخاب بیمارستان سبز
الهام ذبيحي، مسئول بهداشت محيط و مديريت پسماند بيمارستان نفت تهران به ميان صحبت مي آيد. او کسي است که دلسوزانه به دنبال بهتر شدن شرايط فيزيکي و رفاهي کارکنان اتاقک امحاست و در اين زمينه از هيچ کوششي دريغ نمي کند. او در مورد تفکيک زباله از مبدا مي گويد:«در خطوط تفکيک پسماند اگر کارکنان از همان ابتدا، تفکيک از مبدا را به درستي انجام دهند تا سر سوزني داخل کيسه زباله عفوني نيفتد يا اينکه سيفتي باکس ها را فيکس کنند، مشکلي براي کارکنان اتاقک امحا پيش نمي آيد. گاهي اوقات کارکنان اين قسمت، عکس هايي برايم مي فرستند که سر سوزن ها از کيسه ها بيرون زده است. اين درست که آنها مجهز به دستکش و چکمه هستند؛ اما گاهي اوقات با وجود رعايت نکايت ايمني، بازهم سر سوزن به دست يا پايشان مي رود.» در اتاقک امحا به دليل سر و کار داشتن با زباله هاي عفوني، گازها و بخارهاي متساعد شده از آن، بعد از امحا و بي خطرسازي، سلامت کارکنان اين قسمت در معرض خطر است. از اين رو بايد امکاناتي به آنها داده شود. در اين زمينه الهام ذبيحي مي گويد:«براي حفظ سلامت کارکنان اين قسمت، هر 6 ماه يک بار بايد چکاپ کامل شوند که موظف به انجام آن شده اند. کساني که در اين قسمت کار مي کنند، شرايط سختي دارند و برخي امکانات براي شان مهيا نيست، به عنوان مثال اتاقي براي استراحت يا فضايي براي تعويض لباس و پوشيدن لباس کار ندارند که قرار شده بازسازي و استاندارد سازي صورت گيرد. »
در اين بيمارستان علاوه بر اتاقک امحا، اتاقي براي جمع آوري کارتن داروها در نظر گرفته شده تا کارتن هايي که نياز نيست وارد بخش هاي بستري شوند، در آن جمع آوري شده و تحويل شهرداري شود. به همين دليل، به اين بيمارستان پيشنهاد شرکت در انتخاب «بيمارستان سبز» داده شده است.