گفت و گوي «مشعل» با مدير بهينه سازي مصرف سوخت در بخش حمل و نقل
نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي کشور با حمايت بخش خصوصي
مشعل سميه راهپيما صرفه جويي در مصرف انرژي در بخش حمل و نقل، بيانگر ميزان پيروي افراد از قوانين و معيارهاي حاکم بر جامعه است. بهبود فناوري و بهينه سازي خودروها، به تنهايي باعث کاهش مصرف انرژي در بخش حمل و نقل نمي شود بلکه بايد عواملي چون استقبال مصرف کنندگان را نيز در نظر گرفت که تاثير مستقيمي در مصرف انرژي در بخش حمل و نقل دارد. همچنين آگاه سازي مردم در زمينه مصرف انرژي در بخش حمل و نقل، به نحوي که در جهت تغيير و جايگزيني باورهاي درست مصرف انرژي هدف گذاري شود؛ تاثير بسزايي در مصرف آن خواهد داشت؛ از اين رو ضمن شناخت راهکارهاي مناسب براي کاهش مصرف، بايد در زمينه استفاده بهينه از منابع انرژي در کشور نيز گام هايي برداشته شود. به دليل اهميت اين موضوع هفته نامه «مشعل»گفت و گويي با ساسان کاظمي نژاد، مدير بهينه سازي مصرف سوخت در بخش حمل و نقل انجام داده و در جريان برنامه هاي پيش روي اين شرکت قرار گرفته است که مشروح آن را در ادامه مي خوانيد:
با اينکه در توليد سوخت يورو 5 به خودکفايي رسيده ايم، اما خودروها همچنان قابليت استفاده از اين سوخت را ندارند، در اين زمينه بفرماييد که شرکت بهينه سازي مصرف سوخت چه اقدام هايي انجام داده است؟
توليد سوخت يورو 5 تاثير فراواني در پيشگيري از انتشار آلاينده هايي چون دي اکسيد کربن، منوکسيد کربن و ... دارد، از اين رو در نظر داريم با برخي شرکت هاي خودروساز وارد مذاکره شويم که قادر به ارائه فناوري هاي روز دنيا باشند. از سوي ديگر، استفاده از 50 استاندارد اروپايي در حوزه سوخت و انرژي در دستورکار قرار گرفته تا تجهيزات بر اساس دانش روز دنيا و مطابق استاندارد وارد کشور شوند و توليد کنندگان نيز،خودروهاي داخلي را بر اساس آنها توليد کنند. قبل از اجراي طرح جايگزيني خودروها و کاميون هايي داشتيم که به طور مستقيم قابليت استفاده از سوخت يورو 5 را نداشتند، از اين رو در آنها سيستمي با فيلترهاي مخصوص (DPF) در نظر گرفته شده که وقتي از سوخت هاي با کيفيت پايين استفاده مي کنند، تا حدودي مانع خروج آلاينده ها مي شوند. ادامه اين روند بايد در دستورعمل جايگزيني، ناوگان جديد حمل و نقل فرسوده بيش از 30 سال سيستم فيلترهاي مخصوص براي کاميون ها، اتوبوس ها و کشنده ها لحاظ شود، تا با اين روش، شاهد کاهش آلاينده ها باشيم.
چه تعداد خودروي فرسوده داريم و چه برنامه هايي براي خارج کردن آنها از ناوگان حمل و نقل داريد؟
امروزه کشنده ها و کاميون هاي بالاي 35 سال در حال خدمات رساني هستند و مصرف سوخت و آلايندگي آنها بالاست. براي رهايي از اين مشکل، طرح نوسازي 65 هزار دستگاه کاميون و کشنده را در دستور کار داريم و در حال حاضر 3 قرار داد با شرکت هاي ماموت، سايپا ديزل و آريا ديزل بسته ايم که هر يک به ترتيب تعويض و نوسازي 5 هزار دستگاه، 2100 دستگاه و 300 دستگاه کاميون و کشنده را به عهده دارند. در مجموع مي توان گفت تعويض و نوسازي 7 هزار و 400 دستگاه کاميون و کشنده را بايد به مرحله اجرا بگذاريم که بخشي از آن انجام شده است. به عنوان نمونه ماموت 1800 کاميون جديد را با کاميونهاي فرسوده تعويض کرده که تاکنون حدود 1000 دستگاه آن به تاييد شرکت بهينه سازي مصرف سوخت رسيده است.
جايگزيني ماشين هاي فرسوده با ماشين هاي جديد و ورود آنها به ناوگان حمل و نقل و تأييد پيمايش آنها از سوي بخش M&V ، بازپرداخت ناشي از صرفه جويي سوخت به سرمايه گذار عامل صرفه جويي پرداخت مي شود.
قسمت هاي اصلي کاميون ها مانند موتور، شاسي، گيربکس و ... را خودروساز وارد کشور مي کند و تجهيزات ديگر آن از سوي خودروساز داخلي ساخته و توليد نهايي مي شود و بعد از تکميل به کاميون دارها در ازاي اسقاط ماشين هاي فرسوده تحويل داده مي شود.
اکنون شاهد هستيم که اتوبوس هاي فرسوده بسياري در سطح شهر تردد مي کنند، براي تعويض آنها چه برنامه هايي داريد؟
باتوجه به مصوبه اخير شوراي اقتصاد، مصوبه هاي طرح جايگزيني 65 هزار دستگاه کاميون و 17 هزار دستگاه اتوبوس با مصوبه جديد اعمال خواهد شد که وزارت صنعت، معدن و تجارت، متولي اين کار در نظر گرفته شده است. در ماده 21 مصوبه جديد، يک استثنا وجود دارد و آن اين است که وزارت نفت را مجاز دانسته تا قراردادهاي منعقد شده قبلي را به روال قبل ادامه دهد، اما از تاريخ ابلاغ مصوبه اخير، ديگر ما مجاز به انعقاد قرار داد با رويکرد مصوبات قبلي نيستيم، به همين دليل مکاتبه اي با سازمان راهداري و شهرداري براي اتوبوس ها و کاميون ها انجام داده ايم تا از 20 خرداد 97 به بعد، اين دو طرح از سوي وزارت صنعت، معدن و تجارت پيگيري شود.
در مورد تاکسي هاي فرسوده چه برنامه اي در دست اجرا داريد؟
جايگزيني 140 هزار تاکسي فرسوده با تاکسي هاي تمام گاز سوز، هيبريدي و برقي را در برنامه داريم، اين مصوبه در حال پيگيري است، از اين تعداد 3 قرارداد هر يک به تعداد 200 دستگاه تاکسي (600 دستگاه) را در آستانه ابلاغ داريم تا در شهر تهران با همکاري مجموعه اتحاديه تاکسيراني کشور، سازمان تاکسيراني شهر تهران و سرمايه گذار داشته باشيم. همچنين با اتحاديه تعاوني هاي تاکسيراني کشور قرارداد 8 هزار دستگاه خودرو را در آستانه امضا داريم.
مشکلي که در بحث تاکسي ها داريم اين است که خودروسازهاي داخلي بايد بتوانند مخزن گازي تاکسي هاي گازسوز خود را طوري طراحي کنند تا طبق مصوبه با هر بار شارژ کردن مخزن بتواند 300 کيلومتر پيمايش کند، متأسفانه تاکنون خودروهاي داخلي در اين زمينه موفق نبوده اند. البته شرکت ايران خودرو مخزني را در مرحله تست دارد که اگر مورد تاييد باشد، مي توانيم از خودروهاي گازسوز داخلي استفاده کنيم. با اين روش بيش از پيش و با تعويض حجم زيادي از خودروهاي فرسوده به کاهش مصرف سوخت و پيشگيري از آلودگي هوا کمک خواهيم کرد.
يکي از طرح هايي که شرکت بهينه سازي مصرف سوخت در برنامه دارد، توسعه حمل و نقل بار مسافر راه آهن جمهوري اسلامي ايران است، در اين مورد توضيح دهيد که در چه مرحله اي قرار دارد؟
در تمامي طرح هاي ماده 12 قانون رفع موانع توليد رقابت پذير و ارتقاي نظام مالي کشور، وزارت نفت متولي سرمايه گذاري نيست بلکه مکلف به محاسبه ميزان صرفه جويي حاصل از اجراي اين طرح ها بوده و متعهد به بازپرداخت صرفه جويي محقق شده به سرمايه گذار عامل صرفه جويي است، از اين رو طرح توسعه حمل و نقل بار مسافر جمهوري اسلامي ايران را در دستور کار داريم با استفاده از اين طرح تردد حمل و نقل جاده اي کاهش مي يابد و در سوخت صرفه جويي مي شود.
در طرح حمل و نقل ريلي، قراردادهايي در آستانه اجرا داريم، به گونه اي که سه قرارداد دو جانبه ميان« شرکت بهينه سازي مصرف سوخت با راه آهن»، بين «سرمايه گذار عامل صرفه جويي و راه آهن» و ميان «شرکت بهينه سازي و سرمايه گذار عامل صرفه جويي» براي بازپرداخت ها منعقد شده و تعدادي درحال انعقاد خواهد بود.
به عنوان مثال با شرکت ريل پرداز سير قرارداد 400 دستگاه واگن لبه بلند و با شرکت حمل و نقل ريلي پارسيان نيز قرارداد 100 دستگاه واگن مخزن دار درحال انعقاد قرارداد هستيم که در مرحله نهايي شدن اسناد است.
طرح موتور سيکلت برقي و متروي کلانشهرها به کجا رسيد؟
طرح موتورسيکلت برقي در دست بررسي است و تا اين لحظه طرح توجيه اقتصادي براي ارائه شوراي اقتصاد و اخذ مصوبه اين شورا آماده شده است. همچنين متن نمونه قراردادهاي مترو تهران و کلانشهرها در حال نهايي شدن است تا به تاييد هيئت مديره نفت برسد. با اجراي طرح مترو انتظار مي رود حجم قابل ملاحظه اي از مسافرت هاي درون شهري از سطح شهرها به سمت مترو بروند. البته براي دستيابي به اين رويکرد بايد تعداد خط ها و واگن هاي بيشتري در ناوگان وارد شود تا شهروندان از خودروهاي شخصي کمتر استفاده کنند. اين مصوبه، کمک بزرگي به مصرف سوخت و به کاهش آلايندگي هاي هوا خواهد کرد.
آيا برنامه اي براي توليد موتورهاي سه سيلندر داريد؟
تاکنون تنها يک عامل سرمايه گذار عامل صرفه جويي با استفاده از دانش فني کشورهاي ديگر موتوري طراحي کرده که اگر بتواند تست هاي ما را پاسخگو باشد و اجازه همکاري با خودرو ساز را پيدا کند، مي توان نويد داد که با جايگزيني اين نوع موتور کم مصرف با موتور توليدات فعلي خودروها، مصرف سوخت آنها تا 50 درصد کاهش يابد. طرح توليد قواي محرک کم مصرف يا همان موتورهاي سه سيلندر، مي تواند مصرف سوخت خودروها را کاهش دهد، با اين روش مصرف سوخت 8 تا 9 ليتري در هر 100 کيلومتر در خودروهاي فعلي به 4 تا 4.5 ليتر کاهش پيدا مي کند.
نظارت شما بر خودروهاي وارداتي چگونه است؟
بهره گيري از حدود 55 استاندارد اتحاديه اروپا که با کمک سازمان ملي استاندارد و شوراي عالي استاندارد ملي، استفاده از آنها اجباري شده است و در استفاده از 4 استاندارد مصرف سوخت تدوين شده در اين شرکت که اجراي 3 فقره آن اجباري شده، مسيري است که موضوع نظارت بر خودروها را تأمين مي کند و از اين طريق سعي ما بر اين است تا خودروهايي وارد و جايگزين خودروهاي فرسوده کنيم که استانداردهاي جهاني را داشته باشد.
در پايان اگر نکته اي باقي مانده بيان بفرماييد.
تمام تلاش ما اين است که ايجاد فرهنگ بهينه مصرف کردن را سرلوحه کارمان قرار دهيم. با نگاهي کلان تر مي توان گفت که تمامي طرح هايي که در دست اجرا داريم بر مصرف کننده نهايي تمرکز دارد و با رويکردهاي جديد مديريت ارشد شرکت، ورود به موضوع بهينه سازي در بخش هاي توليد فرآورش و انتقال در سطح صنايع نيز در دستور کار شرکت قرار گرفته است که دستيابي به اين موضوع نيازمند عزم ملي و ايماني راسخ است تا بتوان گام مهمي در مسير اعتلاي اين مرز و بوم در اين مقوله برداشت.