گفت وگو با نفيسه ملکوتي، سرپرست اچ اس اي طرح نمک زدايي نفت خام اهواز

کفش های مردانه پا کردم

مشعل:  اهواز، شهري که نخستين چاه اکتشافي آن در ميدان اهواز در مرداد ماه 1291 به همت کنسرسيوم دارسي تا عمق 1100 متري حفاري شد. ميدان نفتي اهواز، يکي از بزرگ ترين ميدان هاي نفتي ايران در استان خوزستان، در محدوده شهرستان اهواز و در جنوب غرب ايران واقع شده است. اين ميدان در سال 1337 با حفر چاه شماره 6 اهواز کشف شد. طول اين ميدان 67 کيلومتر و عرض آن حدود 6 کيلومتر است که از شمال با ميدان رامين، از جنوب با ميدان هاي شادگان و منصوري، از شرق با ميدان مارون و از غرب با ميدان هاي نفتي آبتيمور و سوسنگرد همسايه است. ميدان نفتي اهواز، از ميدان هاي تحت مديريت شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب است که عمليات توليد از آن را شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون انجام مي دهد. در طول اين دوران، زنان همواره پا به پاي مردان اين خطه حرکت کرده اند و از هيچ کوششي دريغ نکرده اند، يکي از زنان پر تلاش منطقه اهواز، نفسيه ملکوتي، سرپرست اچ اس اي يکي از پروژه هاي نفتي واحد نمکزدايي اهواز يک در منطقه «کريت کمپ» اهواز است که توانسته است «پا در کفش هاي مردانه» کند و مديريت اچ اس اي آن را از ابتداي پروژه تا زمان بهره برداري به عهده گرفته و به خوبي مديريت کند. نفيسه ملکوتي در دوران تحصيل به دليل علاقه به موضوع بهداشت، ايمني و محيط زيست (اچ اس اي ) در دوره هاي مربوطه شركت مي کند و پس از اشتغال به کار و با شروع پروژه واحد نمکزدايي اهواز يک، در منطقه «کريت کمپ» درسال 88 به عنوان سرپرست واحد اچ اس اي مشغول به کار مي شود. از او درباره کار و مسئوليت هايش پرسيده ايم که مشروح آن را مي خوانيد:

 

براي شروع واحد نمکزدايي را معرفي کنيد.

واحد نمکزدايي، بخشي از تاسيسات نفتي است که وظيفه کاهش نمک محلول همراه با نفت استخراج شده از چاه هاي نفتي يا مخازن را به عهده دارد، زيرا فروش محصولات نفتي نيازمند استاندارد و درصد مشخصي از مواد همراه با نفت(گوگرد، سولفور و نمک) است و از اين رو بهتر است موضوع اچ اس اي در فاز طراحي پروژه ها و صنايع ديده شود و همه ريسک ها در گلوگاه شناسايي و مديريت شوند.

 

دستاوردهاي اچ اس اي در پروژه واحد نمکزدايي اهواز يک در منطقه کريت کمپ چه بوده است؟

جاري سازي و پايش استانداردهاي ايمني شغلي، استانداردهاي زيست محيطي، استاندارد سيستم مديريت يکپارچه و استانداردي در زمينه مصارف انرژي از دستاوردهاي اين واحد به شمار مي آيد. همچنين گواهينامه صلاحيت مسئول ايمني پيمانکار از مرکز تحقيقات و تعليمات غرب کشور و به کارگيري روش هاي اجرايي و دستورعمل هاي متناسب با محيط کار و کاملا عملياتي به منظور کاهش آسيب هاي انساني و شتاب بخشيدن به اجراي صحيح پروژه و سالم نگهداشتن محيط زيست کارخانه احداث شده، برخي ديگر از دستاوردهاي پياده سازي نظام اچ اس اي در اين واحد بوده است.

مديريت و حفظ محيط زيست منطقه، سلامت و ايمني کارکنان، رعايت حقوق ذي نفعان و انجام مسئوليت هاي اجتماعي و آمار نفر – ساعت کارکرد بدون حادثه در طول مدت کاري، از ديگر دستاوردهاي نظام پياده سازي اچ اس اي بوده است.

سختي هاي کار در حوزه اچ اس اي شامل چه مواردي است؟

نوع فرآيند و سطح ريسک آن و مديريت بهداشت، ايمني و محيط زيست در سطح قابل قبول، از دشواري هاي کار در اين حوزه است؛ کنترل و ارتقاي با ضريب اطمينان قابل قبول سلامت و ايمني کارکنان و حفظ محيط زيست به همراه تداوم و تحقق روند اجرايي پروژه، از ديگر پيچيدگي هاي کار در حوزه اچ اس اي است. از طرفي فرهنگ سازي اچ اس اي نيز به دليل اين که تغيير فرهنگ، زمان بر، تدريجي و يك كارگروهي محسوب مي شود، کاري دشوار است.   مهم ترين مسئله از آغاز فعاليتم تا کنون کارکرد بدون حادثه بوده است.

 

اقدام هاي سال گذشته و برنامه هاي پيش رو چيست؟

راه اندازي و فعاليت كميته هاي حفاظت فني ، معاينات طب كار کارکنان، اندازه گيري عوامل زيان آور فيزيكي و شيميايي، شناسايي خطرها و جنبه هاي زيست محيطي جديد واحد و ارزيابي هاي ريسك دوره اي و مديريت پسماند، از اقدام هاي واحد اچ اس اي در سال گذشته بوده است. آموزش هاي دوره اي، «تي سي ام» هاي موردي با توجه به شرايط محل، همچنين تشكيل تيم واكنش در شرايط اضطراري براي آمادگي کارکنان درشرايط خاص، برگزاري مانورهاي مرتبط با نوع كار کارکنان، از ديگر اقدام هايي است که همواره در اين حوزه انجام مي شود. پروژه هاي كنترل مهندسي ريسك هاي موجود، اقدام هاي فرهنگي و آموزشي، پايش و ارتقاي سلامت كاركنان، خريدتجهيزات نوين در زمينه ايمني و اچ اس اي، مشاركت با سازمان ها و ارگان هاي مرتبط با اچ اس اي، ارزيابي ريسك هاي موجود وكنترل مغايرت هاي شناسايي شده، JHA،PSM، افزايش ضريب ايمني و كاهش حوادث و مديريت تغيير پيمانكاران، از برنامه هاي در دستور کار امسال است.

به مناسبت اول ذي القعده، روز دختر

دختران را توانمند کنيم

يکم ذي القعده (24 تيرماه جاري) مصادف بود با ولادت حضرت فاطمه معصومه (س) و روز دختر پيشنهاد نام گذاري روز ملي دختران، همزمان با روز ولادت حضرت معصومه(س) و درج آن در تقويم رسمي کشور، نخستين بار از سوي فرهنگسراي دختران مطرح شد و پس از بررسي به کميته «بررسي نامگذاري روزها در تقويم» در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ارائه شد. پيامبر اکرم (ص) مي فرمايند: بهترين فرزندان شما دختران هستند و علامت خوش قدمي زن آن است که اولين فرزندش دختر باشد، دختران بخشش خداوند هستند و خداوند دختران را هبه و بخشش ناميده است. همچنين در نهج الفصاحه آمده است: رسول مکرم اسلام (ص) با سخنان و برخورد عملى با دختر بزرگوارشان علاوه بر شناساندن مقام و عظمت اهل‏ بيت(ع) و تأکيد بر ادامه سلسله ولايت و امامت از طريق دختر خود، مى ‏خواستند به تمام انسانها ثابت کنند که در آخرين دين الهى، «دختران و زنان» از کرامت و جايگاه خاصى برخوردارند. همچنين آن فرستاده بزرگوار، ميزان سنجش و ارزش مردان را در نوع برخورد و تعامل با زنان و دختران دانسته و مى‏ فرمودند: «بهترين شما (مردان) کسى است که براى زنان و دخترانش بهترين باشد.»

توسعه هر جامعه اي در گرو توانمندي ها و مشارکت همه اقشار آن جامعه است و توانمندسازي زنان و دختران، يعني نيمي از جمعيت جامعه در اين ميان بسيار حائز اهميت است و در اين ميان نگرش ها و باورهاي جنسيتي و پيش داوري ها در مورد توانايي ها و قابليت هاي زنان، مانع بزرگي در آموزش و مشارکت اين بخش از منابع انساني در فرآيند توسعه و نياز است نگرش هاي جامعه را با راهکارهاي فرهنگي ارتقا بخشيد.

توانمندسازي زنان و دختران شامل ترفيع دادن زنان به هدايت کنندگان در خانواده و اجتماع است. در حالي که پيشرفت زنان در ايران در سال هاي اخير قابل توجه بوده، ميزان مشارکت آنان در اجتماع و برنامه هاي توسعه اجتماعي نيازمند توجه است که شناسايي، رصد و ارتقاي شاخص هاي عدالت جنسيتي، طرح هاي آموزش خانواده، قبل، حين و بعد از ازدواج و برنامه ملي ارتقاي تندرستي زنان و دختران از آن جمله است.  ارتقاي تندرستي زنان و دختران با همکاري نهادهاي ورزشي با سازمان هاي مرتبط، نشاط و شادابي دختران و سلامت و تندرستي فرزندان آينده و تمامي اعضاي خانواده را به دنبال خواهد داشت و جامعه زنان نيز روز به روز به شاخص هاي سلامت نزديک تر خواهند شد. در اين ميان نقش و اهميت خانواده ها بسيار پررنگ بوده و بايد زمينه پذيرش و شنيدن صداي جوانان به ويژه دختران را داشته باشند، چرا که با ايجاد نگرش هاي صحيح فرهنگي و توان افزايي دختران از طريق فعال سازي آنان در نهادهاي آموزشي و ورزشي و شغلي و مدني، در نهايت خانواده ايراني توانمند خواهد شد و مي تواند در مقابل آسيب هاي ناشي از فناوري هاي روز به خوبي مقابله کند. جامعه جهاني به اين نتيجه رسيده است که آگاهي و دانش زنان و دختران نسبت به مسائلي چون سلامت، مشارکت اجتماعي و فرصت هاي اقتصادي را با به کارگيري راهبرد هايي نوآورانه چون تقويت عزت نفس زنان در تصميم گيري ها و مذاکره با ديگران، تشويق آنان به ايفاي نقش هدايت کننده در خانواده و اجتماع، افزايش دهد و در جامعه ما نيز بايد اين شاخص ها در پرورش دختران مدنظر قرار گيرد که در اين ميان بالابردن آگاهي هاي خود زنان و دختران نسبت به اهميت جايگاه آن ها در جامعه محور اصلي و شاه کليد توانمندسازي و توان افزايي دختران است.

نگاهي به کتاب «زنان به پيش»

براي دارندگان کفش هاي پاشنه دار

شانه به شانه مردان حرکت کردن در دنيايي که برخي آن را مردانه مي خوانند، شايد سخت باشد، اما آسان شدن مسير تنها زماني امکانپذير است که زنان نيز از حرکت کردن براي تغيير در زندگي شخصي و اجتماعي خود فروگذار نباشند.

کتاب «زنان به پيش» نوشته «شريل سندبرگ»، توسط «حميدرضا آريان پور» به فارسي برگردانده شده است. هدف اين کتاب که سال 2013 ميلادي   براي زنان مجرد و متاهل نوشته شده، کمک به تعادل بخشيدن ميان زندگي و کار است. در پيشگفتار از قول مترجم اثر مي خوانيم: «اندرز بنيادين کتاب اين است که زنان آن جا که خود کم گذاشته اند، بايد از سويي به موشکافي گذشته و از ديگر سو به ويرايش اکنون خود بپردازند و آن جا که ديگران - ديگر زنان يا مرد         ان- را گناهکار مي يابند، بايد بدون هراس از داوري فرد يا جمع و با تمام توان براي دگرگون کردن وضعيت، پا پيش بگذارند. چنين هدفي به گونه اي در اين کتاب با نمونه هايي واقعي و نه با رويکردي ايده آل گرايانه تبيين شده که آن را براي همه خواندني مي کند، زن يا مرد، خانه دار يا شاغل، نوجوان يا پا به سن گذاشته.».

هر چند کفش هاي پاشنه دار زنانه درون پوتين هاي مردانه با تم صورتي اطراف آن در کنار عنوان زنانه کتاب ممکن است براي مدافعان حقوق زنان نشان از تناقضي جدي باشد، اما با نگاهي جدي تر به محتواي جلد کتاب به خوبي مي توان درک کرد که نويسنده کتاب فارغ از رويکردهاي متعددي که در جامعه شناسي حرکت هاي اجتماعي زنان به منظور استيفاي حقوق برابر صورت گرفته، تاکيد بسياري بر تلاش براي ساختن جهاني برابر دارد. جهاني که تغيير و تحول در آن فارغ از زن يا مرد بودن تنها از مسير کوشش ميسر است.

برگزاري کارگاه ارتقاي کيفيت زندگي کاري شاغلان 

کارگاه ارتقاي کيفيت زندگي کاري شاغلان با رويکرد مديريتي و خود مراقبتي روز سه شنبه (19 تيرماه) در پژوهشگاه صنعت نفت با حضور جعفر  توفيقي، رئيس پژوهشگاه و مديران ارشد پژوهشگاه از سوي دکتر گيتي افروز پوراحمدي، مشاور علمي و رئيس کارگروه سلامت امور زنان و خانواده وزارت نفت برگزار شد. نقطه قوت اين سمينارها و کارگاه ها مطالب ارائه شده به روز، جذاب و کاملا کاربردي و نحوه برگزاري آن نيز به صورت بحث و گفت وگو است و يادگيري از تجارب شرکت کنندگان و پيشنهادهاي آنان، گام هاي مداخلات اصلاحي را طراحي مي کند. آموزش حرکت هاي کششي آگاهانه که به صورت گروهي صورت مي گيرد و تمريني است تا در محيط هاي کاري نهادينه شود، موجي از نشاط روحي و نوآوري را در شرکت کنندگان ايجاد مي کند. سرمايه انساني، بزرگ ترين دارايي هر سازماني محسوب مي شود که به عنوان شريک راهبردي مي تواند بالاترين بهره وري و کارايي را براي سازمان به ارمغان بياورد، بخش عظيمي از برنامه مراقبت را آموزش تشکيل مي دهد و سطح سلامت زنان شاغل در مسير توان افزايي و ارتقاي بهره وري بايد بالاتر از سطح عمومي مراجعان به مراکز درماني باشد.