خدمات بهره برداري گاز واگذار مي شود
آزمون بزرگ بخش خصوصي
تصدي گري دولت کاهش مي يابد
مشعل مهدي مهرابي شتاب بخشيدن به رشد اقتصادي ملي، گسترش مالکيت در سطح عموم مردم به منظور تامين عدالت اجتماعي، ارتقاي کارايي بنگاه هاي اقتصادي و بهره وري منابع مالي، انساني و فناوري، افزايش رقابت پذيري در اقتصاد ملي، افزايش سهم بخش هاي خصوصي و تعاوني ها در اقتصاد ملي، از جمله اهداف اصل 44 قانون اساسي به شمار مي آيد و اين قانون در قالب برون سپاري فعاليت هاي صنعت گاز در حال اجراست.هم اکنون بخش قابل توجهي از فعاليت هاي صنعت گاز در قالب واگذاري و برون سپاري خدمات از سوي شرکت هاي خصوصي و پيمانکار در حال انجام است و اين موضوع سبب شده است توسعه اين صنعت با شتاب بيشتري صورت پذيرد و شاهد کاهش تصدي گري بخش دولتي باشيم.با گذر زمان و ايجاد زيرساخت هاي لازم، شرايط براي برون سپاري فعاليت ها به صورت پکيج کامل در دستور کار شرکت ملي گاز ايران قرار گرفت و اين پروژه به زودي در استان خراسان رضوي اجرايي مي شود.
مديرعامل شرکت گاز استان خراسان رضوي مي گويد: در حال اجرايي کردن پروژه واگذاري خدمات بهره برداري شهرها هستيم. اين برنامه به صورت جدي در دستور کار قرار دارد تا خدمات بهره برداري را به صورت کامل به پيمانکار واگذار کنيم.
به گفته سيد حميد فاني، هم اکنون بخشي از خدمات از سوي چند پيمانکار در حال انجام است، اما بايد به سمتي گام برداريم که گاز را در ورودي شهر به پيمانکار تحويل دهيم و همه مراحل توزيع، فروش، صدور قبض، دريافت پول و... از سوي يک پيمانکار انجام و در قبال مجموع اين فعاليت ها حق العمل پرداخت کنيم. با اين کار تصدي گري خود را کاهش مي دهيم و تنها به صورت حاکميتي و براي نظارت عاليه در اين بخش حضور خواهيم داشت.
اين اراده در همکاران وجود دارد و سعي کرده ايم با مشاوره و برگزاري جلسه هاي کارشناسي در سطوح مختلف، براي تحقق موفق اين پروژه انگيزه ايجاد کنيم. براين اساس، قول داده ايم هرکدام از روساي ادارات گازرساني را که در جهت پياده شدن اين پروژه و واگذاري خدمات بهره برداري، همکاري ويژه داشته باشد، به هر نقطه اي که بخواهد منتقل کنيم.
وي در ادامه با اشاره به واگذاري شرکت هاي گاز استاني به بخش خصوصي مي گويد: در برهه اي از زمان که قرار بود شرکت هاي گاز استاني به صورت کامل خصوصي سازي شوند، دغدغه هايي وجود داشت، اما اکنون در حال واگذاري خدمات بهره برداري هستيم و تنها نظارت عاليه از سوي شرکت گاز انجام مي شود. هم اکنون خدمات امداد، تعميرات و نگهداري، صدور قبض و... از سوي چند پيمانکار انجام و در طرح جديد، همه اين فعاليت ها تجميع شده و از سوي يک پيمانکار انجام مي شود.
از طرفي، براي اين شهرها نيز شهر «معين» مشخص شده و به هر دليلي براي ارائه خدمات مشکل ايجاد شود، شهر معين به عنوان ناظر حاکميتي ورود مي کند. اعتقاد داريم اين کار شدني است و تلاش مي کنيم اين اتفاق رخ دهد. پيش از اين، تجربه انجام اين طرح را داشته ايم، اما اشکالاتي در بخش اجراي آن وجود داشت. با همکاري ستاد شرکت ملي گاز ايران در حال آماده سازي زيرساخت هاي اجراي اين پروژه هستيم تا در طرح جديد به صورت مشترک منافع شرکت و پيمانکار در نظر گرفته شود.
گازرساني به صنايع با مشارکت بخش خصوصي
مديرعامل شرکت گاز استان خراسان رضوي تاکيد مي کند: از سوي ديگر، راهکارهاي جديدي نيز در حوزه مالي و برون سپاري مطرح شده و اين فعاليت ها بايد با هماهنگي ستاد شرکت ملي گاز ايران و وزارت نفت انجام شود. بر اين اساس گازرساني به شرکت فولاد سنگان با مشارکت کنسرسيومي متشکل از وزارت صنايع و بخش خصوصي انجام و هزينه آن در پايان از محل گازبها تهاتر خواهد شد.
درس گرفتن از تجربيات گذشته براي اجراي موفق برون سپاري ها
در ادامه، مدير بهره برداري شرکت گاز استان خراسان رضوي نيز مي گويد: حدود 10 سال پيش بخشي از خدمات بهره برداري يکي از شهرهاي شهرستان نيشابور را واگذار کرديم، اما با توجه به اينکه اين طرح به صورت جامع و کامل اجرا نشد موفقيت آميز نبود. در مطالعات جديد که سال گذشته انجام شد، از آن تجربه استفاده خوبي شده، ضمن اينکه ديدگاه هاي ستاد نيز راهگشا بود. بحث واگذاري در شرکت خراسان رضوي به معناي محول کردن کار به پيمانکار بخش خصوصي مسبوق به سابقه است.
به گفته حسن افتخاري، براي نخستين بار در سال 76، خدمات يکي از پست هاي امداد اين شرکت را به بخش خصوصي واگذار کرديم؛ در حالي که پيش از آن همه پست هاي امداد از سوي نيروهاي رسمي مديريت مي شد. به لحاظ ضرورت و محدوديت هايي که وجود داشت، نخستين پست امداد را واگذار کرديم و مسيري را که از 22 سال پيش در حوزه واگذاري آغاز شده، با واگذاري خدمات کامل بهره برداري يک شهر تکميل مي کنيم.
تغيير اساسي در برون سپاري فعاليت ها
پروژه ارائه خدمات بهره برداري شهرها، پيمان سپاري و برون سپاري هايي که داشته ايم، تجربه اي شد تا فعاليت هاي بهره برداري و ارائه خدمات را تجميع کنيم. در فاز جديد، دو تغيير ايجاد شده است؛ نخست اينکه پيش از اين پيمان ها به صورت تکي برون سپاري مي شد و دوم اينکه پيمان هاي ما در قالب تامين نيرو و مبناي پرداخت آن روز مزد بود. در پيمان جديد با تاکيدي که ستاد شرکت ملي گاز ايران داشت، خروجي محور شده ايم و به جاي اينکه روز مزد پرداخت کنيم، به ازاي کاري که انجام مي شود، پرداخت خواهيم داشت.
حذف سيستم پرداخت روزمزد و جايگزيني حق العمل کاري
دو رويکردي را که از ستاد ابلاغ شده و مورد تاکيد بود، در پيمان ها لحاظ کرديم و بر مبناي مترمکعب گازي که پيمانکار خواهد فروخت (با رعايت استانداردهاي فني، عمليات و ايمني) حق العمل پرداخت خواهيم کرد.
اين کار مقدمه اي است براي هدف اساسي که مي تواند مورد تاکيد شرکت ملي گاز ايران به منظور واگذاري مديريت يک شهر به صورت کامل به بخش خصوصي باشد.
به گفته مدير بهره برداري شرکت گاز استان خراسان رضوي، پکيج ما نهايي است و با کارگروه هاي تخصصي چند جلسه داشته ايم و ستاد شرکت ملي گاز ايران نيز پکيجي را نهايي کرده و هم اکنون تلفيقي از اين پکيج ها را در اختيار داريم. در ادامه، فرآيند انتخاب مشاور انجام شده و در مرحله انتخاب پيمانکار قرار داريم.
همفکري شرکت هاي گاز استاني در حوزه برون سپاري خدمات
با هدف اشتراک تجربه اي که در اين شرکت به دست آمده، به زودي از نماينده هاي ساير گازهاي استاني در مشهد ميزباني مي کنيم تا نظرها و اصلاحات احتمالي آن ها را نيز اعمال کنيم.
ديگر استان ها نيز، فعاليت هاي خوبي در بخش واگذاري انجام داده اند و در اين جلسه، اين تجربه ها را به اشتراک مي گذاريم و تا بتوانيم در نهايت تصميم راهبردي و يکسان در سطح کشور اتخاذ کنيم.
براي واگذاري خدمات بهره برداري، سه محور را انتخاب کرده ايم. تاکنون شهرهايي از شهرستان هاي کاشمر و تربت حيدريه تاييد شده اند و شهر ديگري که مصارف صنعتي بالاتري نيز دارد، انتخاب خواهيم کرد. شهر پايلوت را نيز پيشنهاد داده ايم که پس از تاييد ستاد شرکت ملي گاز ايران اجرايي مي شود.
افتخاري تاکيد مي کند: به دنبال حفظ منافع شرکت ملي گاز ايران هستيم و علاقه منديم که منافع مشروع پيمانکار نيز تامين شود.
برون سپاري نظارت عاليه اجراي پروژه هاي گازرساني
مدير بهره برداري شرکت گاز استان خراسان رضوي در ادامه مي گويد: در شرکت گاز استان خراسان رضوي در بخش واگذاري ساير خدمات به ويژه واگذاري نظارت عاليه نيز فعاليت هاي خوبي داشته ايم. برون سپاري نظارت عاليه اجراي پروژه هاي گازرساني را در راستاي نظام نامه فني - اجرايي صنعت نفت، اجرا کرده ايم.
وي با اشاره به تفاوت اين طرح با موارد مشابه يادآور مي شود: تاکنون مبناي کار براساس روز مزد بود، در حالي که در طرح جديد به کارمزد تغيير کرده است؛ به اين معنا که اگر پروژه اي پيشرفت داشت، پرداخت نظارت عاليه انجام مي شود.
سال گذشته در مقايسه با پنج سال پيش از آن تعداد نفرات ما نصف شد، اما شاهد افزايش چهاربرابري اجراي پروژه ها بوديم. با وجود کاهش کارکنان رسمي، با توانمندسازي بخش خصوصي و مهندسان مشاور، پکيجي را با عنوان نظارت عاليه (علاوه بر نظارت کارگاهي پروژه ها) آماده کرده و تجربه موفقي در اين زمينه داشتم.
افزايش کيفي فعاليت ها، برنامه پيش روي صنعت گاز
مدير بهره برداري شرکت گاز استان خراسان رضوي در ادامه مي گويد: حميدرضا عراقي، معاون وزير نفت در امور گاز تاکيد دارد که در 50 سال دوم فعاليت گاز بايد نگاه خود را از کميت به کيفيت معطوف کنيم. اين نگاه بسيار راهبردي است که اميدواريم استمرار يابد و اين تاکيد به لايه هاي بعدي مديريت ارشد شرکت سرايت کند. 99 درصد بخش شهري و 82 درصد بخش روستايي تحت پوشش شبکه گازرساني قرار دارند ولي هميشه به فکر توسعه بوده ايم و تنها به فکر يک درصد باقي مانده فکر مي کنيم؛ در حالي که بايد در حوزه افزايش کيفيت نيز فعاليت هاي بيشتري داشته باشيم.
به گفته افتخاري، حوزه مقاوم سازي که بحث گسترده اي است، نيز زيرساخت هاي زيادي نياز دارد و براي اجراي بدون نقص پروژه هاي مقاوم سازي، ابتدا نياز به تعريف مشترک داريم. در اين زمينه، به صورت مشترک با واحدهاي مختلف فعاليت هاي گسترده اي شده و در بحث انشعابات نيز فعاليت هاي خوبي انجام شده است.
از سوي ديگر، با بهره گيري از امکانات نرم افزاري، توانسته ايم در اين حوزه فعاليت هاي خوبي انجام دهيم.
حدود سه هزار نفر نيروي رسمي، قراردادي و پيمانکاري در شرکت گاز استان خراسان رضوي در حال فعاليت براي توسعه زيرساخت هاي گازرساني و ارائه خدمات به مشترکان هستند.
از سال 78 تا سال 92 (14 سال) 946 روستاي سطح استان با ضريب نفوذ 56 درصد از نعمت گاز برخوردار شده اند و اين در حالي است که تنها در طول پنج سال (دولت هاي يازدهم و دوازدهم) به 853 روستا گازرساني شده است. از سال 93، گازرساني به اين روستاها کليد خورد و شرکت گاز استان خراسان رضوي، هم اکنون به ضريب نفوذ 83 درصد دست يافته و تاکنون در مجموع به يکهزار و 800 روستا گازرساني کرده است. همچنين عمليات گازرساني به 617 روستاي ديگر نيز با 45 درصد پيشرفت در دست اجراست و با گازساني به اين روستاها، ضريب نفوذ گاز در بخش روستايي به 3/97 خواهد رسيد و پرونده گازرساني به روستاها بسته خواهد شد.