پزشکان صنعت نفت از يک ماه روزه داري کارکنان مناطق عملياتي مي گويند
پايان روزه داري آغـاز گـرما
مشعل سميه راهپيما کار در مناطق عملياتي صنعت نفت، بخصوص در جنوب کشور با گرما عجين شده و از هم جدا ناپذير هستند. حال تصور کنيد که اين گرما با ايام ماه مبارک رمضان مقارن باشد، چه سوالي در ذهن تان نقش مي بندد؟ شايد بگوييد، مگر مي شود در اين گرماي جنوب، که گاه دماسنج عدد بيش از 55 درجه را نشان مي دهد، روزه گرفت؟ که در پاسخ بايد گفت، بله، بسياري از همکاران ما در شهرهاي جنوبي کشور که در سايت هاي پالايشگاه کار مي کنند و علاوه بر گرماي منطقه، حرارت دستگاه ها را نيز دارند، روزه هم مي گيرند؛ هرچند برخي پزشکان به کارکنان مناطق عملياتي توصيه مي کنند که به دليل گرماي زياد حاکم بر منطقه و تعرق زياد و تبخير آب بدن روزه نگيرند؛اما آنها گوش به فرمان خداوند مي نهند و فرايض اين ماه را بجا مي آورند. هفته نامه «مشعل»براي اينکه تا حدودي با سختي کار در گرما و روزه داري اين قشر زحمتکش از نزديک آشنا شود، به منطقه عسلويه رفته و با برخي پزشکان بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر در درمانگاه هاي فازهاي 9 و 10، منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس جنوبي درمانگاه خانواده شهيد محمد جواد تندگويان و اورژانس فرودگاه عسلويه به گفت و گو نشسته است که مشروح آن را در ادامه مي خوانيد.
وقتي وارد منطقه عسلويه مي شوم، گرما و شرجي بودن شديد هوا باعث مي شود تا اين سوال را دائما در ذهن خود مرور کنم که کارکنان اين منطقه، چگونه گرما را تحمل مي کنند و در برخي ايام سال مثل ماه مبارک رمضان ، روزه مي گيرند؟ براي دريافت پاسخ خود در بدو ورود به عسلويه، نزد پزشک اورژانس فرودگاه مي روم. ارسلان سعد آبادي، پزشک اورژانس فرودگاه عسلويه مي گويد: روزه داري در فضاي سايت هاي پالايشگاهي بسيار سخت است. از نظر پزشکي در اين فصل از سال که هوا رو به گرما مي رود، احتمال گرمازدگي وجود دارد، اين در حالي است که شرايط براي کساني که در محيط اداري کار مي کنند، مساعدتر است. وي ادامه مي دهد: با وجود اينکه علم پزشکي به کارکناني که در فضاي باز کار مي کنند، توصيه به روزه داري نمي کند، اما کساني هستند که مي خواهند فرايض ديني خود را بجا آورند. به اين دسته از کارکنان توصيه مي کنم که از افطار تا سحر، 8 تا 10 ليوان آب بنوشند، ضمن اينکه ميوه هايي را براي وعده سحري خود در نظر بگيرند که آب را براي مدت زمان زيادي در بدن شان نگه دارد؛ البته اين دستورهاي پزشکي براي ايام گرم سال نيز توصيه مي شود، همچنين به دليل گرماي زياد اين منطقه و رطوبت بالا،گرمازدگي بسيار مشهود است. از اين رو توصيه مي شود کارهاي شان را به گونه اي برنامه ريزي کنند که در ساعت هاي اوليه روز باشد و در هر نيم ساعت کار، استراحتي در فضاي خنک داشته باشند.
روزه داري در شرايط سخت
سيد عليرضا رضوي، پزشک عمومي درمانگاه عملياتي فازهاي 9 و 10 پارس جنوبي که اقماري است نيز مي گويد: به دليل اينکه در فضاي بسته کار مي کنيم، تابستان و زمستان براي ما تفاوتي ندارد، زيرا طي روز تنها براي رفت و آمد به درمانگاه، در محيط باز قرار مي گيريم. کارکنان اداري سايت نيز همينطور هستند، اما مشکل اصلي را کارکناني دارند که به صورت فيزيکي در فضاي باز سايت پالايشگاه ها فعاليت مي کنند. وي ادامه مي دهد: آنها 12 ساعت در فضاي گرم سايت کار فيزيکي انجام مي دهند، در حالي که شرايط کار ما راحت تر است. رضوي مي افزايد: کساني که مي خواهند در گرماي زياد ، روزه بگيرند، با دو مشکل اصلي کمبود آب و مايعات بدن و کمبود انرژي و کاهش قند خون روبه رو مي شوند، از اين رو براي جلوگيري از کمبود آب بدن، بايد غذاهاي فيبردار مانند سبزيجات، ميوه و ... مصرف کنند، ضمن آنکه بهتر است در ماه رمضان، همانند روزهاي عادي 3 وعده غذايي داشته باشند و به هيچ عنوان کمتر از دو وعده غذا نخورند.به گفته وي، افرادي که اندام طبيعي دارند، چربي زيادي در بافت هايشان نيست و عمده مصرف آنها از گليکوژن کبد (نشاسته حيواني) است که مي تواند حدود 24 ساعت انرژي بدن را تامين کند، بنابر اين بايد سعي کنند در ماه رمضان، ذخيره گليکوژن بدن شان پايين نيايد. از اين رو به کساني که در سايت کار مي کنند، توصيه مي کنم که براي کمبود قند خون در وعده هاي افطار و سحري، غذاهايي بخورند که قند مورد نياز زمان روزه داري را تامين کند.
ورزش مورد توجه قرار گيرد
راشين مي آبادي، پزشک عمومي سازمان منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس جنوبي نيز که پزشک معتمد بهداشت و درمان صنعت نفت استان همدان بوده و اکنون به صورت اقماري کار مي کند، مي گويد: به کارکنان توصيه مي کنم به دليل شرايط حاکم در منطقه مايعات فراوان بنوشند ، کمتر غذاي چرب بخورند و همواره ورزش کنند. وي ادامه مي دهد: با توجه به اينکه دماي هوا روبه افزايش است، شاهد گرما زدگي شديد کارکنان هستيم و اگر به موقع به آنها رسيدگي نشود، دچار اسپاسم عضلاني و بيهوشي مي شوند، از اين رو به کارفرماها توصيه مي کنيم که بيشتر کارها در شيفت صبح و ساعت 18 به بعد باشد.اين پزشک عمومي مي گويد: کارکناني که در فضاي باز فعاليت مي کنند، به دليل تعرق زياد در فصل گرما، ممکن است دچار سنگ کليه شوند. از 30 مرداد به بعد نيز تعداد زيادي دچار گرما زدگي مي شوند، همچنين به اين دليل که در اين روزها، هوا بسيار گرم است و شرجي بودن هوا باعث مي شود آلودگي در سطح منطقه باقي بماند، به افرادي که به بيماري آسم مبتلا هستند، توصيه مي شود زياد در فضاي باز قرار نگيرند.
افزايش شوک حرارتي
سيد حامد کاظميني، پزشک عمومي درمانگاه خانواده شهيد محمد جواد تندگويان که از گيلان مي آيد و اقماري است، مي گويد: سختي ها در منطقه اي که کار مي کنيم، بسيار بيشتر از مناطق ديگر است؛ زيرا در اينجا افراد با شرايط خاص زندگي مي کنند و عسلويه يک منطقه گرمسيري است و با فشار کار و مشکلات مختلف صنعت رو به رو است. وي با بيان اينکه سختي کار در منطقه عسلويه، استرس هاي شغلي و محيط زندگي را افزايش مي دهد، مي افزايد: همانطور که کارکنان صنعت نفت زحمت مي کشند، خانواده هاي آنها نيز در اين سختي ها سهيم هستند و اين استرس ها و خستگي ها نيز به خانواده آنها منتقل مي شود، حال اگر خودشان، همسر يا فرزند آنها دچار بيماري شود، استرس کاري آنها بيشتر مي شود. کاظميني مي گويد: اگر از بيماري استرس و روان تني بگذريم، شاهد بيماري هاي فصلي نيز هستيم. يکي از ويژگي هاي شهرک هاي مسکوني از جمله شهر جم اين است که کارکنان از استان ها و فرهنگ هاي مختلف مي آيند، از اين رو وقتي براي مرخصي مي روند، ممکن است بيماري هاي شايع بومي منطقه خود را بگيرند و آن بيماري را به اينجا بياورند. همچنين به دليل رطوبتي که در منطقه عسلويه وجود دارد، شاهد بيماري هاي پوستي و قارچي هستيم. وي در ادامه مي گويد: ماه مبارک رمضان را پشت سر گذاشتيم ، روزه داري باعث مي شود تا اضمحلال بافتي و التهاب هاي بدني کاهش يابد و از بروز بيماري هايي چون سرطان و آلزايمر جلوگيري شده و متابوليسم سلولي بهينه سازي شود. کاظميني با بيان اينکه روزه به سلامت بدن کمک مي کند و کاهش استرس و افزايش صبر و بردباري را به همراه دارد، مي افزايد: اين روند باعث مي شود تا کارکنان مناطق عملياتي، سختي کارشان را با صبوري بيشتري تحمل کنند. اين پزشک عمومي مي گويد: توصيه ام به کساني که مجوز کار و پرميت هاي اچ اس اي صادر مي کنند، اين است که وسايل آبرساني مناسب را براي کارکنان فراهم کنند، اما متاسفانه شاهد آن نبودم و تنها يک کلمن آب معمولي براي شان در نظر گرفته شده است. کاظميني مي افزايد: بيشترين نکته اي که مي توان به کارکنان مناطق عملياتي گفت، اين است که آنها با استرس ناشي از کار روبه رو هستند، از اين رو روزه داري مي تواند به کاهش استرس و افزايش صبر و شکيبايي کمک کند. از آنجا که استرس، مادر بسياري از بيماري هاست، شايد بتوان با روزه داري از بروز بسياري از بيماري ها جلوگيري کرد؛ اما بايد مواظب از دست رفتن آب بدن و شوک گرما باشيم و اقدام هاي پيشگيرانه را انجام دهيم.
گام آخر
بعد از گپ و گفت با پزشکان بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر، در راه بازگشت، خود را يک لحظه جاي کارکنان شاغل در منطقه عسلويه مي گذارم تا ببينم آيا مي توانم در اين گرما و رطوبت زياد و در فضاي باز کار کنم و در عين حال روزه دار هم باشم؟ تنها پاسخي که مي توانم به خود بدهم، اين است که مي شود، اما بسيار سخت است؛ زيرا به گفته پزشکان اين منطقه، کار در فضاي باز و گرما باعث از دست رفتن آب زياد بدن و گاهي اوقات گرمازدگي شديد، گرفتگي عضلاني و ... مي شود. با اين اوصاف بسياري از کارکناني که در اين منطقه زحمت مي کشند، خود را وقف آباداني کشور کرده اند که بايد به آنها گفت، روزه داري تان قبول درگاه حق.