گچساران، د ومين توليد کنند ه نفت خام
علي مراد كاظم پور قرار گرفتن تأسيسات اين شرکت د ر چهار استان کهگيلويه و بوير احمد ، خوزستان، بوشهر و فارس، از ويژگی های اين شرکت است که د ر کنار قرار گرفتن تلمبه خانه عظيم گوره و چند راهه نفت خام صاد راتی کشور د ر حوزه عمليات اين شرکت گچساران را به قلب صاد رات نفت خام کشور تبد يل کرد ه است.
نفت گچساران و چند شرکت مهم د يگر با خط لوله به تلمبه خانه گوره منتقل و با افزايش فشار د ر نهايت به سمت پايانه خارک برای صاد رات هد ايت می شود .
راهبری تمام اين مراحل، تعمير و نگهد اری اين تأسيسات به عهد ه کارکنان تلاشگر شرکت بهره برد اری نفت و گاز گچساران است
شركت بهره برد اري نفت وگاز گچساران
شركت بهره برد اري نفت وگاز گچساران يكي از شركت هاي مهم فرعي تابع شركت ملي مناطق نفت خیز جنوب ود ومين توليد كنند ه نفت خام است كه با متوسط توليد 630 هزار بشكه نفت وبيش ازيك ميليارد فوت مكعب گازخشك د ر روز، سهم عمد ه اي د ر تأمين د رآمد هاي اقتصاد ي كشورد ارد . همچنين قرارگرفتن تلمبه خانه گوره و چند راهه بزرگ نفت خام صاد راتي ايران د رحوزه عمليات اين شركت د رساحل گناوه، گچساران رابه عنوان يك شركت مهم د رعرصه توليد وصد ورنفت خام مطرح ساخته است.
اد اره مركزي اين شركت از نظر جغرافيایي د ر استان كهگيلويه و بويراحمد واقع شد ه است، اما تأسيسات شركت د ر چهار استان كهگيلويه و بويراحمد ، خوزستان، بوشهرو فارس قرارد ارند . همين ويژگي خاص، موقعيت اين شركت را د ر بين ساير شركت ها از اهميت ويژه اي برخورد ار کرد ه است.
تاريخچه و موقعيت
ميد ان نفتي گچساران د ر 220 كيلومتري جنوب شرقي اهواز قرار گرفته و شامل سازند هاي شكافد ار آسماري و بنگستان بود ه كه د ر جهت عمومي شمال غربي/ جنوب شرقي طاقد يس هاي مياد ين نفتي جنوب ايران واقع شد ه است. عمد ه توليد نفت از سازند آسماري اين ميد ان صورت مي گيرد كه عمد تاً از سنگ هاي كربناتي تشكيل شد ه است. مخزن نفتي گچساران د ر سال هاي 1302 تا 1303 مورد مطالعه قرار گرفت و چاه شماره يك د ر سال 1304 د ر اين منطقه حفاري شد . نخستین چاه توليد ي، چاه شماره 13با د بي 12 هزار بشكه د ر روز بود ه است كه د ر سال 1318راه اند ازي شد .
طي د ه سال اول 5 حلقه چاه د ر گچساران حفاري و اين تعد اد تا زمان ملي شد ن صنعت نفت به 14 حلقه رسيد ولي فقط چاه هاي شماره 8 ( با د بي 13 هزاربشكه د ر روز) و شماره 13(با د بي 12 هزاربشكه د ر روز) توليد ي بود ه اند . اولين چاه بنگستاني كه به توليد د رآمد ، چاه شماره 36 بود كه بهره برد اري از آن از سال 1340 آغاز شد .
تاريخچه بهره برد اري از مخزن نشان مي د هد كه به جز يك د وره كوتاه بين سال هاي 1330 تا 1332، توليد از مخزن گچساران همواره اد امه د اشته و ميزان توليد نيز روند افزایشی د اشته است به طوري كه د ر سال 1353 به حد اكثر مقد ار، افزون بر 940 هزار بشكه د ر روزرسيد و بيشترين توليد از چاه شماره 35 به ميزان 90 هزار بشكه د ر روز بود ه است.
اولين واحد بهره برد اري (واحد بهره برد اري گچساران1)د رسال1322با ظرفيت اسمي 245 هزاربشكه د ر روزاحد اث شد و د ر مد ار قرارگرفت. ضمناً صاد رات نفت از طريق تلمبه خانه گوره ازسال 1346 آغاز شد ه و همچنان اد امه د ارد .
مخازن و تأسيسات
تعد اد تأسيسات شركت گچساران تا قبل از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي 9 واحد بهره برد اري، 2 واحد نمكزد ايي، 1 مجتمع گازوگازمايع و تعد اد چاه هاي حفاري شد ه 235 حلقه بود ه است. د ر حال حاضر شركت بهره برد اري نفت وگاز گچساران، مسئوليت توليد صيانت شد ه از 17 ميد ان نفتي را با استفاد ه از 792 حلقه چاه، 11 واحد بهره برد اري، 7 واحد نمكزد ايي(2 واحد د رحال احد اث)، 12 ايستگاه تقويت فشار و تزريق گاز، 3 مجتمع پالايشگاهي گاز و گازمايع شامل پالايشگاه گازوگازمايع 900 پازنان 2 و پالايشگاه هاي گازوگازمايع 1200گچساران و 1300 سيامكان، سيستم توليد و تزريق گاز پازنان/گچساران، سيستم انتقال گاز خط لوله 42 اينچ آغار/ د الان مشتمل بر 12 ايستگاه شيرخانه و لخته گير مايع بين راهي، 8 آزمايشگاه شيميایي، 6 واحد آبرساني، 79 مجموعه تفكيك گر سرچاهي و27 مجموعه تفكيك و تقويت فشار سرچاهي (106 مجموعه )، 3 ايستگاه برق و حد ود 7هزار كيلومتر خط لوله 4 تا 52 اينچ را به عهد ه د ارد .
اين شركت د اراي 16 مخزن د ر مد ار است كه عمد ه توليد نفت از مخازن گچساران، بي بي حكيمه و رگ سفيد 2 صورت مي گيرد . مخازن بينك، گلخاري، نرگسي، چلينگر، پازنان2، منصور آباد ، سياهمكان، گرنگان، سولابد ر، چهاربيشه، رود ك، كيلوركريم و خويز نيز به ترتيب چهارمين تا شانزد همين مخازن، د ر مد ار اين شركت محسوب مي شود .
توليد نفت
بر اساس سياست گذاري كلان وزارت نفت و برنامه شركت ملي مناطق نفت خیز جنوب، ظرفيت توليد مجاز(PGC) اين شركت بيش از 700 هزار بشكه د ر روز د ر سال اعلام شد ه كه با رعايت توليد صيانتي از مخازن، ميانگين د بي توليد واقعي د ر نيمه اول سال 96 به ميزان621 هزار بشكه د ر روز بود ه است.
توليد و تزريق گاز
بر اساس مطالعات انجام شد ه، بيشترين بازيافت نفت از مخازن گچساران و بي بي حكيمه زماني ميسر خواهد بود كه تزريق گاز د راين مخازن انجام شود و د ر اين راستا از سال 1356 تاكنون گاز گنبد ي مخزن پازنان پس از فرآورش د ر كارخانه گازوگازمايع 900 به وسیله خط لوله 26 اينچ انتقال گاز د ر ميد ان گچساران تزريق مي شود . علاوه برآن طي سال به طورمتوسط روزانه حد ود 300ميليون فوت مكعب گاز همراه نفت مخزن گچساران جمع آوري مي شود و پس از فرآورش د ر 4 ايستگاه تقويت فشار ضعيف و مايع گيري و شيرين سازي د ر پالايشگاه گازوگازمايع 1200، ميزان 140ميليون فوت مكعب از آن به اضافه470ميليون فوت مكعب گاز گنبد ي پازنان د ر 18 حلقه چاه تزريق شد ه است.
د ر مخزن بي بي حكيمه نيز از آبان 1374 تاكنون تزريق گاز آغاز شد ه كه به طور متوسط روزانه حد ود 120ميليون فوت مكعب گاز همراه نفت مياد ين رگ سفيد و بي بي حكيمه جمع آوري شد ه و پس از فرآورش د ر 5 ايستگاه تقويت فشار ضعيف (ايستگاه رگ سفيد -1 مربوط به شركت آغاجاري است)، مايع گيري و شيرين سازي د ر پالايشگاه گاز و گازمايع-1300 و فشارافزائي د ر ايستگاه تزريق گاز سياهمكان 70ميليون فوت مكعب از آن به اضافه حد ود 150ميليون فوت مكعب د ر روز گاز گنبد ي مخزن پازنان د ر 6 حلقه چاه د ر مخزن
بي بي حكيمه تزريق مي شود .
گاز به عنوان يك انرژي راهبرد ی و سرمايه ارزشمند ملي، يكي د يگر از نعمت هایي است كه به حد وفور د ر اختيار ملت بزرگ ايران قرار د ارد ؛ به طوري كه كشور ما از نظر ذخاير گاز، مقام د وم را د ر جهان د اراست. ذخایر عظيم گازي د ر شركت بهره برد اري نفت وگاز گچساران نيز، از موقعيت ممتازي برخورد ار است.
توليد گاز مايع و نفتا
علاوه بر توليد نفت و گاز، گازمايع و نفتا، نيز از د يگر توليد ات با ارزش اين شركت است كه گازمايع د ر مجتمع هاي پالايشگاهي گاز و گازمايع1200و1300 گچساران و بي بي حكيمه به ميزان 23 هزار بشکه د ر روز و نفتا د ر مجتمع گاز و گازمايع 900 پازنان 2 به ميزان 13 هزار بشکه د ر روز توليد مي شود .
نفتا به مايعات سنگين گازي اطلاق مي شود كه پس از فرآورش گازومايعات گازي د ر مجتمع گازوگازمايع900 به د ست مي آيد . اين محصول به عنوان خوراك مجتمع های پتروشيمي بوعلي سينا و بند ر امام استفاد ه و د ر نتيجه ارزش افزود ه زياد ي را ايجاد مي کند . گازمايع يا ان جی ال نيز پس از شيرين سازي گازهاي ترش د ريافتي از واحد هاي تقويت فشار و تزريق گاز د ر مجتمع هاي پالايشگاهي 1300 و 1200و طي فرآيند هاي خاص آبزد ايي، ايجاد سرمايش با استفاد ه از سيكل تبريد پروپان ونهايتاً پايين آورد ن د رجه حرارت سيال تا 30- د رجه سانتي گراد توليد و برای تأمين بخشي از خوراك مجتمع هاي پتروشيمي بند رامام ارسال مي شود .
نفت ، آباد اني ،اقتصاد
صنعت نفت با قد متی بیش از یک قرن همواره د ر انجام مسئولیت های اجتماعی پیشتاز بود ه است. مسئولیت اجتماعی شرکت به معنای شناخت تاثیرات فعالیت های صنعت نفت بر جوامع پیرامون و جلوگیری، کاهش و جبران پیامد های منفی احتمالی است. با وجود این د يگر د ستگاه هاي خد مات رسان نيز اذعان مي كنند كه صنعت نفت د ر زمره نخستین پیشگامـان توجـه به مسئولیت اجتمـاعی قرار د ارد ، این نوع مسئولیت به طور عمـد ه تعهد های شرکتی یا سازمانی را د ر قبال محیط طبیعی و اجتماعی د ربرمی گیرد و این تعهد ها را د ر کنار فعالیت اقتصاد ی قرار مي د هد . وزارت نفت همگام و جلوتر از سایر د ستگاه ها و سازمان های د ولتی، نقشی بی بد یل د ر توسعه، سازند گی و رفاه عمومی کشور ایفا می کند که د ر د ستور کار قرار د اد ن پروژه های عام المنفعه، مصد اق بارز این نقش برجسته است. د ر این میان، شهرهاي پيرامون صنعت نفت د ر جنوب که از نواحی قد یمی صنعت نفت کشور به حساب می آید ، از مناطقی است که سهم مناسبی از کمک های عمران مناطق نفت خیز جنوب د ر آن متمرکز شد ه است. روح این نوع مسئـولیت مبتنی بر اخـلاق است و د ر کنار نفع اقتصاد ی، به منافع ذینفعـان شرکت یا سازمان نیز توجه د ارد . مناطق نفت خیز جنوب به عنوان بزرگترین تولید کنند ه نفت د ر کشور، طی عمـر بیش از یکصد سـاله خود ، خواه ناخواه اقد ام هایی چشمگير انجام د اد ه است که امـروزه، د ریایـی از این اقد ام ها د ر قالب پروژه های عمرانی، آموزشی، بهد اشتی و د رمانی، محیط زیستی، اشتغال زایی و... د ر نقـاط مختـلف کشـور به ویژه منـاطق عملیاتی صنـعت نـفت ملموس است. امروزه با نگاهی به مناطق همجوار صنعت نفت و به د لیل ساختار و بستری که د ر این صنعت از گذشته تا کنون شکل گرفته، نفت به عنوان پیشرو د ر تبیین مسئولیت های اجتماعی مطرح بود ه است.با نگاهی به آنچه د ر گذشته بود ه و امروز د ر حال انجام و افتتاح است، باید اعتراف کرد نفت از ابتد ای پید ایش د ر ایران متراد ف با آباد انی و رشد و توسعه بود ه و شهرهای نفت خیزي همچون گچساران، مسجد سلیمان، اهواز، آغاجاری، امید یه، آباد ان و شهرهاي پيرامون آن از جمله شهرهایی بود ه اند که به د لیل وجود نفت و تاسیسات مرتبط با آن همواره شهرهایی پیشرفته شناخته شد ه اند .هر چند نفت، به عنوان یک ثروت ملی به عموم مرد م ایران تعلق د ارد که اغلب د ور از مناطق نفت خیز زند گی می کنند ، اما ساکنان همجوار مناطق نفت خیز نیز انتظار د اشتند از این ثروت بیشتر بهره مند شوند چرا که به د لیل مجاورت، طبیعتا د شواری های وجود تاسیسات نفت و گاز را هم متحمل می شد ند . و اما امروزه د ر جوار تاسیسات صنعت نفت و نگاه به احد اث پروژه ها و ساخت و امكانات رفاهي، از گذشته تا کنون به عنوان بخشی از مسئولیت اجتماعی شرکت نفت و شرکت های تابعه آن تعریف شد و ساکنان مناطق برخورد ار از نفت و گاز، همواره از امکاناتی بیش از سایر مناطق که نه از سوی سازمان های مرتبط بلکه از سوی شرکت نفت فراهم شد ه بود ، برخورد ار می شد ند و این موضوع کم و بیش اد امه د ارد و سفرهای پی د رپی وزیر نفت و معاونان وي به شهرهای همجوار نفتی به همین منظور صورت می گيرد .د ر كنار اين موضوع بايد امروز به رونق اقتصاد ی بازار برای هزاران نفر د ر قالب تأمین کنند گان کالا و خد مات شرکت، توسعه و ترویج فعالیت های فرهنگی و ورزشی و معرفی د ه ها ورزشکار به تیم های ملی، پرد اخت. مبلغ قابل توجه عوارض نوسازی به شهرد اری، ایجاد فرصت های شغلی غیرمستقیم برای هزاران نفر د ر صنایع مختلف پایین د ستی نفت و ارتقای د انش فنی آنان، ساخت چند آموزشگاه و تحویل به آموزش و پرورش گچساران برای استفاد ه عمومی د ر سال هاي گذشته و كمك هاي مد اوم د ر د يگر پروژه ها، از آثار مثبت حضور صنعت نفت د ر اين منطقه بود ه است.
نفت گچساران ستاره اي كه همچنان د ر آسمان صنعت نفت ايران مي د رخشد
تكاپوي توليد د ر بام نفتي ايران
گچساران د ومين توليد كنند ه نفت خام
قرار گرفتن تأسيسات اين شركت د ر چهار استان كهگيلويه و بوير احمد ، خوزستان، بوشهر و فارس از ويژگي هاي اين شركت است كه د ر كنار قرار گرفتن تلمبه خانه عظيم گوره و چند راهه نفت خام صاد راتي كشور د ر حوزه عمليات اين شركت گچساران را به قلب صاد رات نفت خام كشور تبد يل كرد ه است.
نفت گچساران و چند شركت مهم د يگر با خط لوله به تلمبه خانه گوره منتقل مي شود و با افزايش فشار د ر نهايت به سمت پايانه خارك برای صاد رات هد ايت مي شود .
راهبري تمام اين مراحل، تعمير و نگهد اري اين تأسيسات به عهد ه كاركنان تلاشگر شركت بهره برد اري نفت و گاز گچساران است.