مدیرعامل پالایشگاه بندرعباس در گفت وگو با«مشعل» تشریح کرد:
نمایش تــــوانمندی شرکت های ایرانی در داخلی سازی تجهیزات
سمیه راهپیما شرکت پالایش نفت بندرعباس، یکی از آخرین پالایشگاه های تاسیس شده قبل از انقلاب اسلامی است که از آن زمان تا کنون، گام های موثری در مسیر رشد و توسعه محصولات خود برداشته است. این پالایشگاه در ابتدا برای ظرفیت 232 هزار بشکه در روز طراحی شده بود و امروزه با افزایش ظرفیت، به تولید روزانه 350 هزار بشکه رسیده است. از این رو می توان گفت که این شرکت پالایشی همسو با شعار امسال (مهار تورم،رشد تولید) همگام بوده و توانسته است با وجود تحریم های بین المللی در راه توسعه و پیشرفت گام بردارد. برای جویا شدن از روند توسعه پالایشگاه بندرعباس با هاشم نامور، مدیرعامل این پالایشگاه به گفت وگویی داشته ایم که در ادامه می خوانید.
لطفا بفرمایید پالایشگاه بندرعباس از ابتدای فعالیت خود تاکنون، چه گام هایی در مسیر رشد و شکوفایی برداشته است؟
پالایشگاه بندرعباس، آخرین پالایشگاهی است که قبل از انقلاب اسلامی ساخته شد.در ابتدای فعالیت، ظرفیت پالایشی آن 232هزار بشکه در روز بود که با گذشت زمان و نیاز کشور، این میزان به 350 هزار بشکه در روز افزایش یافت. این پالایشگاه با هدف صادرات فراورده های نفتی تاسیس شد. آن زمان موضوع کمیت محصولات مطرح بود و استانداردها و آلودگی های زیست محیطی نیز شکل کنونی را نداشت. محصولات تولیدی پالایشگاه ها عمدتا نفت کوره بود که با گذشت زمان و نیازکشور، افزایش ظرفیت و بهینه سازی انجام شد؛ البته باید گفت که پیچیده تر از احداث و راه اندازی، نگهداری، بهره برداری و تعمیرات اساسی یک پالایشگاه است. به مرور زمان، افزون بر نیاز مبرم به کمیت ها و افزایش ظرفیت،کیفیت فراورده های نفتی نیز مطرح و با تغییر ساختار، اواخر سال 1377 پالایشگاه بندرعباس به یک شرکت پالایش نفت تبدیل شد که دولتی و سهامی خاص بود.
چه زمانی پالایشگاه به بخش خصوصی واگذار شد؟
با تغییر ساختار و تمرین شرکت داری و بنگاه داری به صورت سهامی خاص دولتی، پالایشگاه بندرعباس ادامه حیات داد و به مرور، ساختار آن تغییر کرد و اصل 44 قانون اساسی کشور اجرایی شد. شرکت ها به بخش غیر دولتی واگذار شدند و اداره شرکت ها از قانون گریزی به قانون تجارت تغییر یافت. مسائل فنی و کیفی شرکت ها نیز مطرح شد و سودآوری مورد توجه قرار گرفت. آن زمان افزایش کمی و کیفی تولید و حفظ شرایط موجود، مستلزم فکر و اندیشه بود تا از این طریق سودآوری افزایش یابد.
پالایشگاه از چه زمانی وارد مدار افزایش تولید شد و چه مراحلی را برای تحقق این امر طی کرد؟
موضوع افزایش ظرفیت، سال 1387 عملیاتی شد و با همکاری شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران، نظارت بر اجرا و راه اندازی پروژه ها صورت گرفت و آرام آرام تولید افزایش یافت. در فاصله سال های 1390 تا 1391 واحد تقطیر، دوباره افزایش ظرفیت یافت و اواخر سال 1399 نیز افزایش ظرفیت 30 هزار بشکه ای داشتیم و اکنون این ظرفیت به 350 هزار بشکه در روز رسیده و به تولید مستمر و روزانه دسترسی پیدا کرده ایم.
در زمینه بهبود کیفیت محصولات چه گام هایی برداشته شده است؟
با ایجاد واحدهای جدید، بهبود کیفیت محصولات را شاهد بودیم. ساخت دیگ های بخار، مخازن ذخیره سازی و... انجام شد و با بهبود عملکرد، ضریب سودآوری افزایش یافت که این روند تا به امروز ادامه دارد. سعی شد تولید نفت کوره با ارزش افزوده کم به محصولات با ارزش افزوده بیشتر تبدیل شود که برای تحقق آن، با شرکت های خارجی مذاکراتی صورت گرفت. آن زمان چند شرکت ژاپنی اعلام آمادگی کردند و طرح از نظر فنی و اقتصادی بررسی شد تا نفت کوره به محصولات با ارزش مانند بنزین و گازوییل تبدیل شود. یکی از روش ها برای کاهش و ارتقای نفت کوره تولیدی در پالایشگاه ها، استفاده از فناوری OIL - H بود. گروهی از مهندسان پالایشگاه برای دستیابی به این فناوری به خارج از کشور اعزام شدند که پس از آن، الگوی پالایشی تغییر کرد و به سمت تولید کک اسفنجی رفتیم.این محصول که مورد نیازصنایع آلومینیوم است، در گذشته وارد می شد، از این رو برای رفع این مشکل، جلسات متعددی برگزار و از توانمندی پژوهشگاه صنعت نفت برای تولید کک اسفنجی و طرح ارتقای کیفیت نفت کوره استفاده شد.
تولید کک اسفنجی چه فرایندی را شامل می شود و اکنون در مرحله ای قرار دارد؟
این طرح، پیشران اقتصادی است و با برآورد هزینه 2.2 هزار میلیارد یورو در دست انجام است. مهندسی بنیادی طرح آن و فرایند انتخاب پیمانکار انجام و عملیات اجرایی آن نیز اسفند سال 1401کلید خورد. برای عملیات اجرایی طرح هم تا مرحله تکمیل42 زمان در نظر گرفته شده است. در این طرح 14 واحد فرایندی جدید احداث شده که 9 واحد آن تحت لیسانس پژوهشگاه صنعت نفت است و یکی از بزرگترین طرح های ارتقای کیفیت محصولات سنگین پالایشگاه به شمار می رود. با این روش، نفت کوره از یکی از فراورده های سنگین با ارزش افزوده کم، به یک فراورده سبک با ارزش افزوده بیشتر تبدیل خواهد شد. برای راه اندازی این طرح، به واحدهای جانبی همچون 200 مگاوات برق و 65 مخزن و بویلرها و دیگ های بخار نیاز داریم. با اجرای این طرح، اشتغالزایی بسیار خوبی انجام می شود، به طوری که در حین انجام عملیات اجرایی، نزدیک به هشت هزار نفر به صورت مستقیم مشغول به کار می شوند و پس از اجرا و راه اندازی نیز برای نزدیک به سه هزار نفر به صورت مستمر شغل ایجاد خواهد شد. باتولید این محصول از واردات سالانه 300 هزار تنی کک اسفنجی جلوگیری می شود.
علاوه بر تولید کک اسفنجی، چه محصولات دیگری برای ارتقای کیفیت محصولات در دست اجراست؟
به منظور کاهش آلاینده ها تولید روغن های پایه نفتی گروه 2 و 3 را در دست اجرا داریم. با اجرای این طرح از واردات سالانه 280 هزار تنی این روغن ها جلوگیری می شود.با بررسی های صورت گرفته، مشخص شده که این پالایشگاه، توان تولید 500 هزار تن انواع روغن را درسال دارد. برای عملیاتی شدن این طرح، مناقصه برگزار خواهد شد و با اجرایی شدن آن، حدود 1.3میلیارد دلارصرفه جویی ارزی می شود و می توان مازاد عرضه را صادر کرد. اکنون کیفیت تمامی فراوردههای پالایشگاه ارتقا یافته و مطابق با استانداردهای روز دنیاست.