آنچه دراین مجموعه نفتی جای گرفته دردل دو دشتِ «گز» و «لیشتر» بیش از تاسیسات به چشم می آید، گازسوزی درفلرهاست. نوروزی می گوید: بخشی ازگازسوزی ها به خاطر فرایند کار و براساس پروژه ای قراراست این گازها جمع آوری و به سمت پالایشگاه بیدبلند روانه شود.

مهرداد کاهکش، مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران پیش از این به «مشعل» گفته بود: با افزايش توليد نفت دراين شركت و افزايش توليد گازهمراه، بسیار امیدوار هستیم با راه اندازی تاسيسات جمع آوری و انتقال گاز در ماه های آینده، بتوانیم گازسوزی را به حداقل ممكن برسانيم و پيش بيني مي شود حدود 300 میلیون فوت مکعب گاز همراه در شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران جمع آوری شود.

در محوطه تاسیسات بهره برداری، تعمیرات اساسی مخازن و برخی اصلاحیه ها در حال انجام است و مراحل نهایی را طی می کنند. به گفته رئیس واحد بهره برداری گچساران 3 این عملیات با تداوم تولید همراه است. او این تعمیرات را در نگهداشت ادوات و تجهیزات و همچنین کنترل شرایط بهینه فرایندی موثر دانسته و می گوید با این حال ممکن است در توان تولیدی هم اثر غیرمستقیم داشته باشد.

 پیامدهای کاهش تکلیفی بر مخازن

طبق اعلام رئیس واحد بهره برداری گچساران 3 این مجموعه که اکنون با حداکثر ظرفیت درحال تولید است، در ابتدای راه اندازی واحد 600 هزار بشکه در روز بوده است. همین میزان اختلاف تولید از ابتدا تا امروز موضوع بحث بیشتر با او می شود که می گوید: واحد بهره برداری گچساران 3 از نخستین واحدهای گچساران با توان تولیدی بالا بوده که به مرور زمان برحسب تولید در سال های 60 به بعد توان تولید آن کاهش یافته است.  از جمله چاه های پرقدرت واحد بهره برداری گچساران 3، چاه 35 بوده که در مقطعی قراربوده است به عنوان نماد تولید درشرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب انتخاب شود و پس از آن گزینه های دیگری انتخاب می شود. از این چاه پرقدرت که روزگاری 100 هزار بشکه در روز تولید داشته و گویا در رکوردهای جهانی «گینس» هم ثبت شده است، حالا ردی جز فرسودگی به چشم نمی آید و رو به خاموشی و تعطیلی رفته و به مرور زمان با برداشت های صورت گرفته کاهش یافته و درحال حاضر از حالت تولیدی خارج شده و تمامی خطوط جریانی آن منفصل و رها شده است. دربازدید از آن تنها عکس یادگاری برایمان ثبت می شود که تمامی خطوط جریانی آن جدا شده و کاملا بدون استفاده باقی مانده است. نوروزی می گوید: اگربرنامه ای برای تولیدی کردن آن باشد، در اختیار مدیریت مهندسی مخازن است.  رئیس واحد بهره برداری گچساران 3 می گوید: به مرور زمان، برحسب تولید و برداشت های انجام شده، توان تولید برخی از چاه های نفتی کاهش یافته است که این موضوع به برداشت های بدون برنامه ریزی برمی گردد. مخزن در صورتی که توان بسیار بالایی داشته باشد، یک واحد آن از امکان تولید 600 هزار بشکه در روز برخوردار است، اما اکنون به شرایطی رسیده که حدود 100 هزار شکه یعنی یک ششم نسبت به ابتدای عمر خود توان تولید دارد و این موارد باید توسط مهندسی مخازن بررسی شود که اگر امکان دستیابی به توان گذشته تولید وجود دارد، راه های کاربردی برای آن ارائه شود تا بتوانیم دوباره به روزهای اوج برسیم.

وقتی از رئیس بهره برداری گچساران 3 درباره هزینه های تحریم و تاثیر آن بر مخازن کشورمتاثر از کاهش تکلیفی می پرسم، آن را بی تاثیر ندانسته و از دو منظر این موضوع را بررسی می کند و می گوید: یکی اینکه تحریم از نظر روحی روانی تاثیر مستقیم نداشته و ما ( کارکنان صنعت نفت) را فلج نکرده است. مستند آن هم این است که بعد از کاهش تکلیفی وقتی تصمیم گرفتیم به تولید قبل بازگردیم، بازگشتیم. اما دراین میان هزینه هایی پرداخت شده که یکی ازمهم ترین آنها ناامیدی ناشی از تحریم ها بوده است. اگر روند فعالیت درتاسیسات رو به پیشرفت باشد، ما وتمامی کارکنان امیدوارخواهیم بود.

نوروزی تاثیر دیگر تحریم را که درتوضیحات خود به آن اشاره می کند، مربوط به تامین تجهیزات و قطعات می داند و می گوید: وقتی در بخش های موردنیاز برای تامین قطعات مختلف درخواست می دهیم، مدام می شنویم این قطعات وجود ندارد، اما ما کوتاه نمی آییم. چون باید به هر قیمتی مشکلات را حل کنیم تا سیستم پایدار باشند؛ هرچند ممکن است این روند به کندی طی شود؛ بنابراین، تحریم ما را فلج نکرده است، چون با تلاش شبانه روزی کارکنان، تولید به میزان قبل بازگشت، اما روند کندی بود و از زمانی که اعلام به بازگشت توان تولید گذشته داده شد، مقداری زمان برد و در یک لحظه امکانپذیر نبود. اینها را براساس آمار به شما می گویم. در نتیجه کاهش تکلیفی هزینه دارد، چاه که باز می شود، چند روز زمان می برد تا به حالت قبل باز گردد. چون کل سیستم چاه های ما تزریقی است و زنده سازی با گاز تزریقی انجام می شود. اما سوال این است که آیا می توانیم به تولید روزانه گذشته برسیم؟ برای تحقق این امر باید از هم اکنون اقدام های ترمیمی انجام دهیم.

با وجود توضیحات رئیس بهره برداری گچساران 3 تحریم در ابعاد دیگری هزینه های مختلفی برای صنعت نفت داشته است که نمی توان از آن غافل بود.

تنها در یک نمونه طبق اعلام جواد اوجی، وزیر نفت، تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران سبب شد از آوریل ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱، ایران از تولید یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون بشکه نفت خود (براساس آمار منابع ثانویه) محروم شود که منجر به وارد آمدن بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار خسارت در زمانی شد که نیازمند تأمین ضروریات کشور ازجمله برای مقابله با شیوع ویروس کرونا بود.

با این حال، این بخش از توضیحات وزیر نفت که می گوید: «اگرچه نمی توان منکر سختی های ایجاد شده ناشی از تحریم ها بر صنعت نفت شد، اما هنر مدیریت در این حوزه، وضع قوانین درست در همین شرایط سخت است.» مستندی بر همین نکته مورد تاکید از سوی نوروزی است که کوتاه نمی آییم.

به هر رو آنچه در ماه ها و سال های اخیر از رونق قابل توجه تولید و فروش نفت خام و مهم تر از آن بازگشت منابع ارزی حاصل از آن به کشور در گزارش مسئولان می شنویم، ماحصل تلاش شبانه روزی کارکنان صنعت نفت از جمله در واحد بهره برداری گچساران 3 است.

براساس اعلام وزیر نفت، مقدار این وصول ارزی حداقل ۲ تا 5. 2 برابر وصول مطالبات ارزی سال های پیش است. این موفقیت در شرایط سخت تحریمی حاکم بر صنعت نفت که حتی نسبت به تحریم های سال ۹۷ دوران رئیس جمهوری ترامپ سخت تر بوده، رقم خورده است.

همچنین براساس آخرین آمار ارائه شده از سوی ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری، پارسال بخش نفت و گاز ۹ درصد رشد را تجربه کرده است. در پس این آمار و ارقام باید رد تلاش تمامی کارکنان صنعت نفت را نظاره گر بود.