پژوهشگاه صنعت نفت با اتکا به نیروی انسانی در پروژه های بالادست و پایین دست حضور دارد
پژوهشگران بازوهای علمی نفت
مشعل پژوهشگاه صنعت نفت جايگاه و نقش بی بدیلی در صنعت نفت دارد؛ به گونه ای که در چند دهه فعالیت خود توانسته است به عنوان یک بازوی پژوهشی و فناورانه در کنار صنعت نفت و زیرمجموعه های آن عمل کند، اما آنچه بیش از هرچیزی به عنوان سرمایه این مجموعه محسوب می شود، نیروی انسانی و پژوهشگرانی هستند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در ارتباط با پژوهشگاه فعال هستند. پژوهشگاه صنعت نفت در این سال ها در کنار نیروی انسانی پژوهشگری که جذب کرده، از همراهی و کمک پژوهشگران و دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه های دیگر نیز به صورت مقطعی یا در پروژه های مختلف بهره برده است. این پتانسیل که پژوهشگاه به شکلی انحصاری از آن برخوردار است، تبدیل به یکی از مهم ترین کارکردهای پژوهشگاه صنعت نفت شده است و مجموعه صنعت نفت هم آن را ارج می نهد.
پژوهشگاه صنعت نفت به عنوان نقطه اتصال نيازهاي صنعت و تحقيقات دانشگاهي، توانسته است در دوره های مختلف در صنعت نفت، همراهی خود را با پروژه های مهم پایین دست، میان دست و بالادست ادامه دهد و درکنار پوشش پروژه های نفت و گاز و پتروشیمی،حامی محققان و پژوهشگران مراکز دانشگاهی داخل و خارج از کشور به عنوان سرمایه های علمی باشد.
پژوهشگاه صنعت نفت،اتکا به نیروی انسانی
پژوهشگاه صنعت نفت به دليل قابليت هاي انساني، تجربه طولاني در پروژه های اجرایی متنوع و حساس و تجهيزات به روزآمد و استاندارد، همواره در اولین رتبه ها برای ارجاع به بخش های مختلف صنعت نفت بوده است. این مجموعه با چند زیرمجموعه و پردیس تخصصی و اجرای طرح هایی برای همکاری با دانشجویان مقاطع مختلف توانسته است نگاه و توجه مراکز دانشگاهی را به خود جلب کند و در میان این مراکز علمی و تحقیقاتی سرآمد باشد. پژوهشگاه صنعت نفت با همكاري محققان خود در سال هاي اخير دو گروه لايسنس هاي فرايندي و توسعه، بومي سازي و توليد مواد شيميايي را در دستور کار داشته است.
به عنوان نمونه تنها یکی از پردیس های آن یعنی پردیس پایین دستی پژوهشگاه صنعت نفت، توانسته است قرارداد ۴۴ واحد فرايندي را در صنعت نفت، گاز و پتروشيمي به امضا برساند. خوشبختانه طراحي و تامين لايسنس تمامي ۴۴ واحد فرايندي در پژوهشكده هاي مختلف پرديس پايين دستي تامين شده است كه از اين ميان مي توان به طرح توسعه پالايشگاه كرمانشاه اشاره كرد. افزايش ظرفيت این پالایشگاه از ۲۰ هزار بشكه به ۴۰ هزار بشكه و همچنين كيفي سازي محصولات بخشي از پروژه مشتركي است كه ميان پژوهشگاه صنعت نفت و شركت پالايش نفت كرمانشاه انجام شده است.
توليد كك اسفنجي شركت پالايش نفت بندرعباس، يكي دیگر از فعاليت هاي اثربخش اين مجموعه بوده است که به واسطه آن 120 هزار نفر- ساعت کار انجام و حدود ۱۰۰ هزار بشكه از برش هاي مختلف پالايشگاه به عنوان خوراك براي توليد كك اسفنجي و كيفي سازي محصولات استفاده شده است. به کمک محققان این پژوهشگاه ۱۴واحد فرايندي از سوی پژوهشگاه صنعت نفت در شركت پالايش نفت بندرعباس طراحي شد كه ۸ واحد آن تحت لايسنس پژوهشگاه بوده است.
یکی دیگر از مهم ترین پروژه هایی که با همراهی و اثرگذاری محققان و پژوهشگران این مجموعه به نتیجه رسیده است، پروژه مركاپتان زدايي (DMC) است. تامين ليسانس و همچنين انجام كليه خدمات مهندسي این پروژه، جزو مهم ترين فعاليت هاي پژوهشگاه صنعت نفت در اين پروژه ملي بوده است. به عبارت ديگر، طراحي مفهومي، پايه، تفصيلي و همچنين مهندسی ساخت، نصب و راه اندازي فعاليت هاي پژوهشگاه صنعت نفت محسوب مي شوند.
مشارکت پژوهشگران در پروژه های پرسود
می توان گفت که پژوهشگاه صنعت نفت ويژگي متمايز كننده نسبت به ساير مراكز پژوهشي و فناورانه در کشور دارد. با توجه به همین مزیت هاست که زیرمجموعه های صنعت نفت و حتی بیرون از آن مي توانند از نظر فني، اجرايي، عملياتي، زير ساخت و نيروي انساني كاملا به پژوهشگاه صنعت نفت اعتماد كنند و از جهت لايسنس و دانش فني، صرفه جویی ارزی و ریالی، کیفیت و مدت اجرای پروژه و... خیالشان راحت باشد. این پروژه های اثرگذار پژوهشگاه صنعت نفت با نقش جدی محققان و دانشجویان ادامه دارند و به ثمر می نشینند و به همین دلیل است که پژوهشگاه صنعت نفت برنامه ها و طرح هایی را برای افزایش این همکاری و اشتراک نظر اجرایی کرده و «طرح میزبانی» از دانشجویان دکترا هم در همین مسیر بوده است. این طرح که از سال 99 شروع شده، تاکنون توانسته است تعداد قابل توجهی از دانشجویان در مقطع دکترا را در مسیر پروژه های مهم و کاربردی صنعت نفت قرار دهد و ازقابلیت علمی و پژوهشی آنها استفاده کند. به این ترتیب که چنانچه پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکترا دانشجویان در قالب موضوعات صنعتی و نیاز محور صنعت نفت باشد، حضور مجموعه ای نظیر پژوهشگاه صنعت نفت می تواند بستر مناسبی را برای پیشبرد اهداف دانشجویان فراهم کند. این طرح که با توجه به نیازسنجی صنعت نفت و در ارتباط با دانشگاه ها بوده، در جهت رشد و ارتقای دانشجویان بسیار ثمر بخش بوده است. تاکنون و برای طرح میزبانی از دانشجویان، صدها موضوع پژوهشی مورد نیاز صنعت در اختیار دانشجویان قرار گرفته و آنها با استفاده از ظرفیت های موجود در پژوهشگاه می توانند این موضوعات را پیگیری کنند و به نتایج مثبتی دست یابند.
آنطور که مسئولان پژوهشگاه صنعت نفت اعلام کرده اند، طرح میزبانی پژوهشگاه صنعت نفت همسو با اجرای سیاست همکاری بین مراکز دانشگاهی و صنعت نفت کشور و با هدف باز کردن درهای پژوهشگاه به روی محققان و جامعه علمی کشور در مرحله اجرا قرار گرفته است.
اجرای این طرح، امکان بهره گیری از ظرفیت های سخت افزاری، دانشی، کارگاهی، آزمایشگاهی پژوهشگاه صنعت نفت را به منظور خدمت رسانی به بدنه علمی کشور از طریق پایان نامه های دانشجویان تحصیلات تکمیلی فراهم می کند.
با توجه به اهتمام جدی وزارت نفت در توجه و همکاری با مجموعه های دانش بنیان در سال های گذشته تاکنون و به خصوص در سال 1401، فرصت و شرایط خوبی برای همکاری پژوهشگران و دانشگاهیان فراهم شده است. پژوهشگاه صنعت نفت در حداقل یک سال اخیر تلاش کرده اند به کمک مجموعه های فناور و دانش بنیان که متشکل از دانشجویان و پژوهشگران جوان هستند، بخش زیادی از پروژه های در دستور کار خود را جلو ببرند. آنچه آشکار است این است که ارتباط و همکاری ای که بین این مجموعه پژوهش محور در صنعت نفت با دانشگاه ها و مراکز فناوری، دانشجویان سطوح مختلف و بدنه صنعت نفت و حتی بیرون از صنعت نفت برقرار شده، بسیار مفید و پرسود است.
پژوهشگاه صنعت نفت با همین رویکرد اولویت در بهبود عملکرد برای نیروی انسانی و پژوهشگران، توانسته است بیشترین پروژه ها را به نتیجه برساند و خود را از مجموعه ای صرفا پژوهشی و دانشگاهی به مجموعه ای اثرگذار در پروژه های اجرایی تبدیل کند. تا آنجا که مدیریت جدید آن به دنبال اصلاح آیین نامه های داخلی برای حضور مستقیم و اثرگذاری بیشتر در پروژه هاست.