رونمایی از کارنامه دولت سیزدهم در صنعت گاز
یک سال شکــــوفایی
مشعلتامین پایدار انرژی به ویژه گاز همواره از دغدغه های دولت های مختلف بوده و در این مسیر، دولت سیزدهم در حالی فعالیت خود را آغاز کرد که در نخستین زمستان پیش رو با 150 میلیون مترمکعب ناترازی در تولید و مصرف گاز روبه رو بود. جواد اوجی، نفتی ترین وزیر نفت ایران (پس از شهید تندگویان) که سکانداری صنعت گاز را نیز در کارنامه داشت، در روزهای نخست آغاز به کار دولت با برگزاری نشست های کارشناسی و اجرای برنامه های کوتاه مدت تلاش کرد تا زمستان سال 1400 با کمترین محدودیت و تامین پایدار گاز مشترکان بخش خانگی از مرکز استان گرفته تا نقطه صفر مرزی سپری شود. با پای کار آمدن همه بخش ها و تلاش شبانه روزی کارکنان صنعت گاز، زمستان 1400 بدون قطع گاز مشترکان بخش خانگی در اقصی نقاط ایران اسلامی سپری شد؛ به طوری که جریان گاز در سردترین روزهای فصل زمستان و در مناطقی با دمای منفی ۳۰ درجه هم پایدار بود و این موضوع بارها از سوی مسئولان عالی رتبه کشور مورد تاکید و تقدیر قرار گرفت. در این میان، همسو با اجرای طرح های توسعه ای، احداث زیرساخت ها با هدف افزایش پایداری تامین گاز، برنامه ریزی برای افزایش ظرفیت تولید از بالادست و شتاب در اجرای طرح های بهینه سازی نیز در دستور کار قرار گرفت تا شاهد شکوفایی بیش از پیش صنعت گاز به عنوان پیشران اقتصاد کشور باشیم. دیپلماسی فعال انرژی نیز، از دیگر برنامه های وزارت نفت و صنعت گاز دولت سیزدهم بود که با هدف تحقق آن، افزایش حجم صادرات و سوآپ گاز طرح ریزی و با پیگیری مستمر اجرایی شد؛ برنامه ای که در عبور از زمستان 1400 و تامین بخشی از نیاز استان های شمالی کشور تاثیری بسزا داشت. بررسی کارشناسی و ارائه پیشنهادهای طرح های قابل طرح و تصویب در حوزه گازرسانی و مسئولیت های اجتماعی در سفر ریاست جمهوری به استان های کشور شامل 28 طرح در حوزه مسئولیت اجتماعی و 67 طرح در حوزه طرح های گازرسانی، انتقال و پالایش گاز، برخی دیگر از اقدام های حائز اهمیت مدیریت برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران در یک سال گذشته بوده است.
سرخس در مسیر تبدیل شدن به قطب گوگردی خاورمیانه
افزون بر بهره برداری از توسعه مخزن شوریجه D، 2 کارخانه در مجتمع گوگردی سردار شهید سلیمانی نیز در این ایام گشایش یافت. این 2 کارخانه به منظور کاهش خام فروشی گوگرد و توسعه زنجیره آن در کشور با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و از محل گوگرد تولیدی پالایشگاه خانگیران ایجاد شده است. بر این اساس، سرمایه گذاری انجام شده برای آنها ۳۰۰ میلیارد تومان و ۲.۵ میلیون یوروست. محصولات و ارزش افزوده آن نیز گوگرد دانه بندی شده با ایجاد ارزش افزوده ۱۵ دلار به ازای هر تن، کود بنتونیتی با ایجاد ارزش افزوده 3 برابری نسبت به گوگرد کلوخه، گوگرد میکرونیزه با ایجاد ارزش افزوده هشت برابری نسبت به گوگرد کلوخه و کود اوره با پوشش گوگردی که هنوز در این مجتمع تولید نشده، است.
بسته شدن پرونده گازرسانی به روستاها
گازرسانی به روستاها را شاید بتوان یکی از مهم ترین برنامه های دولت در حوزه محرومیت زدایی، تحقق سیاست های عدالت اجتماعی و ایجاد رفاه و آرامش برای اهالی روستا برشمرد که زمینه ساز مهاجرت معکوس، رونق کسب وکار و حفظ محیط زیست شده است. هم اکنون حدود 35 هزار روستای کشور از نعمت گاز برخوردارند و بر اساس برنامه های تعریف شده تا 2 سال آینده، پرونده گازرسانی به روستاهای واجد شرایط بسته می شود. نکته حائز اهمیت، گازرسانی به روستاهای محروم و مرزی کشور است؛ موضوعی که با اقبال بسیار زیاد مردم روبه رو شده و افزون بر تامین انرژی، در حوزه های بهداشتی، اقتصادی و معیشتی نیز تاثیرگذار بوده است. با آغاز سفرهای استانی رئیس جمهور، مصوبات گازرسانی نیز افزون بر پروژه های دیگر با اولویت در دستور کار و مورد پیگیری قرار گرفت. بر این اساس، 291 روستای مصوبه سفر ریاست جمهوری که برای اجرای آن به 2 سال زمان نیاز بود، در کمتر از 6 ماه به بهره برداری رسید.
توسعه زیرساخت های ذخیره سازی
شرکت ملی گاز ایران برنامه های گوناگونی را به منظور تأمین امنیت انرژی در دستور کار قرار داده و مصمم است پروژه توسعه ذخیره سازی شوریجه D را در کوتاه ترین زمان ممکن عملیاتی کند. پروژه توسعه ذخیره سازی در مخزن شوریجه D با ۶۱۱ میلیون یورو سرمایه گذاری و طی سه سال انجام می شود. یکی از اهداف اصلی این پروژه دستیابی به جایگاه شایسته در زمینه ذخیره سازی گاز طبیعی است و با توجه به اینکه ذخیره سازی از اساسی ترین اولویت های دولت به منظور تثبیت توزیع گاز در فصول مختلف به شمار می آید، شرکت ملی گاز ایران با به کارگیری و بسیج ظرفیت های صنعتی و دانشی کشور و مدیریت مبتنی بر بهره وری، امنیت پایدار انرژی را به ساکنان شمال شرق کشور تقدیم خواهد کرد. در پروژه ذخیره سازی گاز در مخزن شوریجه D نخستین بار با طراحی ایرانی، کمپرسوری با فشار خروجی ۳۳۰ بار استفاده می شود که این توربوکمپرسور فراتر از نسل نو کمپرسورهای 1300 PSI است و فشار 5000 PSI را فراهم خواهد کرد. این پروژه به روش BOT (ساخت، بهره برداری و انتقال) اجرا می شود و پس از آنکه سرمایه گذار طی مدت سه سال پروژه را به بهره برداری رساند، راهبری و بهره برداری از تأسیسات ساخته شده به مدت ۲۰ سال در اختیارش خواهد بود که در این مدت هزینه های سرمایه گذاری مستهلک می شود و به پیمانکار بازمی گردد.
اجرای ۸۸ پروژه کلان خطوط لوله انتقال گاز و ایستگاه تقویت فشار
همسو با گازرسانی به بخش های مختلف، احداث خطوط انتقال گاز شهرها، تکمیل خطوط سراسری انتقال گاز، خط انتقال گاز دوم شمال و شمال شرق و احداث ایستگاه های تقویت فشار روی خطوط چهارم، ششم، هفتم، هشتم، نهم و یازدهم سراسری با بیش از 16 هزار میلیارد ریال اعتبار در دستور کار صنعت گاز قرار دارد. توسعه گازرسانی در استان هرمزگان، احداث تأسیسات زیربنایی و ساختمانی، بهینه سازی تأسیسات خطوط و ایستگاه های در حال بهره برداری، ارتقای تجهیزات اندازه گیری ایستگاه گاز صادراتی بازرگان، همچنین 5 طرح ذخیره سازی در مخازن شوریجه (فاز دوم) و سراجه (فاز دوم) از دیگر پروژه های کلان در حال اجرای شرکت ملی گاز ایران به شمار می آید. طرح کاهش فلرینگ/ کاهش انتشار SO2، احداث تصفیه خانه های پساب تولیدی در منطقه عسلویه، پروژه های تولید ساخت بار اول فناورانه، اجرای طرح افزایش بازده بازیافت اتان در ۹ پالایشگاه پارس جنوبی، هوشمندسازی شبکه توزیع گاز طبیعی، طرح ها و پروژه های مقاوم سازی تأسیسات و ساختمان ها در شرکت های تابع شرکت ملی گاز ایران، بخشی از پروژه های این شرکت را شامل می شوند.
حضور عالی ترین مقام اجرایی کشور در شرکت ملی گاز
اواخر سال گذشته بود که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور با حضور در شرکت ملی گاز ایران، افزون بر بازدید از مرکز دیسپچینگ و گفت وگو با مدیران ارشد این شرکت، پروژه هایی را در بخش های مختلف افتتاح کرد. بر این اساس، گازرسانی به ۱۴ شهر، 1 هزار و 459 روستا و 4 هزار و 114 واحد صنعتی با سرمایه گذاری ۵.۲ هزار میلیارد تومان افتتاح شد. همچنین عملیات گازرسانی به ۱۰ شهر، 1 هزار و 239 روستا و 1 هزار و 351 واحد صنعتی با محوریت مناطق کم برخوردار آغاز و 8 طرح انتقال گاز به ارزش ۲۰ هزار میلیارد تومان آغاز شد و در عین حال ۱۱ طرح انتقال گاز با سرمایه گذاری ۱۰ هزار میلیارد تومان به بهره برداری رسمی رسید.
راه اندازی پروژه های مخابراتی و ارتباطی
بهره برداری و راه اندازی پروژه های مخابراتی در صنعت گاز نیز، از دیگر برنامه های دولت سیزدهم به شمار می آید. بر این اساس، راه اندازی و تحویل بخش اکتیو (فعال) پروژه مخابرات خط هفتم سراسری انتقال گاز کلید خورد و ساختمان های مخابراتی در طول مسیر خط هفتم سراسری انتقال گاز شامل ۳۴ ایستگاه مخابراتی در منطقه ۶ عملیات و ۱۱ ایستگاه در منطقه ۱۰ عملیات، همچنین کابل فیبر نوری از کیلومتر ۲۰۹ تا ۹۰۷ در منطقه ۶ عملیات انتقال گاز تحویل شد. با وجود همه مشکلات، با همکاری های کارشناسان منطقه ۶ عملیات، بخش اکتیو پروژه شامل SDH، سولار، پاور، باتری، شارژر و NMS تحویل شد. پوشش کامل ارتباطات VHF خط لوله هفتم سراسری برای استفاده در مواقع تعمیرات خط لوله و شرایط اضطرار و بحران، اتصال فیبر نوری و ارتباطات مخابراتی جنوب و جنوب شرق کشور به شبکه ارتباطات سراسری شرکت ملی گاز ایران طبق طرح جامع مخابراتی، از جمله دلایل راه اندازی ایستگاه های مخابراتی خط هفتم سراسری انتقال گاز است.
انتقال اطلاعات فشار و دما و دیگر اطلاعات ایستگاه های شیر بین راهی به دیسپچینگ ملی گاز و برقراری ارتباطات مخابرات صنعتی و پایدار (شامل صوت، تصویر، دیتا و متن) مناطق ۶ و ۱۰ با ستاد شرکت انتقال گاز ایران از دیگر اهداف عملیاتی این پروژه به شمار می آید. از سوی دیگر، طی یک سال گذشته، بخش کلیدی و راهبردی پروژه احداث مخابرات فیبر نوری و اسکادای خط لوله انتقال گاز «اهواز- دهگلان» به طول ۲۸۰ کیلومتر روی خط لوله ششم سراسری گاز با اتصال به خط سوم آذربایجان و مرکز دیسپچینگ منطقه ۷ عملیات انتقال گاز (مرکز IOC همدان)، طی یک سال گذشته به بهره برداری رسید. پروژه خط ششم سراسری گاز از مگاپروژه هایی است که از سوی شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران به منظور گازرسانی به کریدور غرب کشور و کمک به صادرات گاز اجرا شد و اکنون بخش مهمی از مخابرات و اسکادای این خط عظیم گازی در گستره «اهواز- دهگلان» با هدف برقراری ارتباطات پرسرعت و ایمن میان سازمان های اصلی تولید، انتقال، توزیع و صادرات شبکه سراسری و ارسال اطلاعات مدیریت شبکه به دیسپچینگ شرکت ملی گاز راه اندازی شده است. این پروژه از چهار بخش تشکیل شده است که گستره های یکم تا چهارم آن، شامل «اهواز - دزفول»، «دزفول - کوهدشت»، «کوهدشت - بیستون» و «بیستون - دهگلان» است که در نهایت به بیجار و خط انتقال گاز سوم سراسری و از آنجا به مراکز اصلی دیسپچینگ همدان، تهران و اصفهان متصل می شود تا رینگ مخابراتی شرکت ملی گاز ایران در منطقه غرب کشور بیشتر تکمیل شود. همه این دستاوردها با تلاش شبانه روزی کارکنان شرکت ملی گاز ایران در همه بخش ها محقق و زمینه ساز سربلندی کشور در حوزه تجارت گاز و تامین پایدار انرژی در بخش های مختلف شده است. امید آنکه با اجرای طرح های بهینه سازی و بهره گیری از فناوری های نوین، گاز صرفه جویی شده در بخش خانگی به بخش های مولد و صادرات گاز اختصاص یابد و زمینه ساز رونق تولید، ایجاد ارزش افزوده و درآمدزایی ارزی برای کشور شود.